۱۷٬۰۴۰
ویرایش
توقیعات امام مهدی(ع): تفاوت میان نسخه‌ها
جز
برداشتن الگوی ویرایش
Shamsoddin (بحث | مشارکتها) جز (مستندسازی) |
Shamsoddin (بحث | مشارکتها) جز (برداشتن الگوی ویرایش) |
||
| خط ۱: | خط ۱: | ||
'''توقیع‌های امام مهدی(عج)''' به نامه‌ها و نوشته‌های [[امام دوازدهم شیعیان]] اشاره دارد که در دوره [[غیبت صغرا]] در پاسخ به پرسش‌های شیعیان صادر شده است. | '''توقیع‌های امام مهدی(عج)''' به نامه‌ها و نوشته‌های [[امام دوازدهم شیعیان]] اشاره دارد که در دوره [[غیبت صغرا]] در پاسخ به پرسش‌های شیعیان صادر شده است. | ||
در منابع حدیثی حدود ۱۰۰ توقیع از امام مهدی(ع) در موضوعات فقهی، اعتقادی و... نقل شده است. فقیهان شیعه در مواردی برای استنباط [[احکام شرعی]] به این توقیعات استناد کرده‌اند. | در منابع حدیثی حدود ۱۰۰ [[توقیع]] از امام مهدی(ع) در موضوعات فقهی، اعتقادی و... نقل شده است. فقیهان شیعه در مواردی برای استنباط [[احکام شرعی]] به این توقیعات استناد کرده‌اند. | ||
توقیعات به خط یا املای امام مهدی(ع) نوشته شده است. [[نواب اربعه]] واسطه ردوبدل کردن پرسش‌ها و درخواست‌های شیعیان و توقیعات (پاسخ‌های امام مهدی(عج)) بودند. | توقیعات به خط یا املای امام مهدی(ع) نوشته شده است. [[نواب اربعه]] واسطه ردوبدل کردن پرسش‌ها و درخواست‌های شیعیان و توقیعات (پاسخ‌های امام مهدی(عج)) بودند. | ||
| خط ۲۱: | خط ۲۰: | ||
::هنگامی که ابوعمرو (اولین نائب امام مهدی) درگذشت نامه‌هایی در جانشینی ابوجعفر (دومین نائب امام مهدی) به ما رسید با همان خطی بود که قبلا با آن مکاتبه می‌کردیم.<ref>طوسی، الغیبه، ۱۴۱۱ق، ص۳۶۲.</ref> البته توقیعی از امام مهدی(عج) به خط احمد بن ابراهیم نوبختی و املای حسین بن روح نوبختی (نائب سوم امام مهدی) موجود نیز است.<ref> صدوق، کمال‌الدین، ۱۳۹۵ق، ج۲، ص۵۰۸-۵۰۹.</ref> | ::هنگامی که ابوعمرو (اولین نائب امام مهدی) درگذشت نامه‌هایی در جانشینی ابوجعفر (دومین نائب امام مهدی) به ما رسید با همان خطی بود که قبلا با آن مکاتبه می‌کردیم.<ref>طوسی، الغیبه، ۱۴۱۱ق، ص۳۶۲.</ref> البته توقیعی از امام مهدی(عج) به خط احمد بن ابراهیم نوبختی و املای حسین بن روح نوبختی (نائب سوم امام مهدی) موجود نیز است.<ref> صدوق، کمال‌الدین، ۱۳۹۵ق، ج۲، ص۵۰۸-۵۰۹.</ref> | ||
همچنین در کتاب الاحتجاج (نوشته شده در قرن ششم قمری) دو توقیع از امام مهدی خطاب به شیخ مفید (درگذشت ۴۱۳ق) نقل شده است که مربوط به دوره غیبت کبری است.<ref>طبرسی، الاحتجاج، ۱۴۰۳ق، ج۲، ص۴۹۷-۵۰۰.</ref> البته در انتساب این توقیع‌ها به حضرت مهدی، تردیدهایی وجود دارد.<ref> نگاه کنید به: خویی، معجم رجال الحدیث، ج۱۸، ص۲۲۰.</ref> چراکه در نوشته‌های شیخ مفید و کتاب الغیبه شیخ طوسی (شاگرد شیخ مفید) که درباره غیبت نوشته شده به آنها اشاره نشده است همچنین در کتاب الاحتجاج که یک قرن پس از درگذشت شیخ مفید نوشته شده به سند این دو توقیع اشاره نشده است. البته با استناد به جمله پایانی توقیع «فاخفه عن کل احد واطوه»<ref>طبرسی، الاحتجاج، ۱۴۰۳ق، ج۲، ص۴۹۹.</ref> احتمال داده شده که شیخ مفید آن را مخفی نگه داشته از این رو به دست شیخ طوسی هم نرسیده است.<ref> محمدی ری‌شهری، دانشنامه امام مهدی، ۱۳۹۳ش، ج۴، ص۴۴۵.</ref> | همچنین در کتاب الاحتجاج (نوشته شده در قرن ششم قمری) دو توقیع از امام مهدی خطاب به شیخ مفید (درگذشت ۴۱۳ق) نقل شده است که مربوط به دوره غیبت کبری است.<ref>طبرسی، الاحتجاج، ۱۴۰۳ق، ج۲، ص۴۹۷-۵۰۰.</ref> البته در انتساب این توقیع‌ها به حضرت مهدی، تردیدهایی وجود دارد.<ref> نگاه کنید به: خویی، معجم رجال الحدیث، ج۱۸، ص۲۲۰.</ref> چراکه در نوشته‌های شیخ مفید و کتاب الغیبه شیخ طوسی (شاگرد شیخ مفید) که درباره [[غیبت]] نوشته شده به آنها اشاره نشده است همچنین در کتاب الاحتجاج که بیش از یک قرن پس از درگذشت شیخ مفید نوشته شده به سند این دو توقیع اشاره نشده است. البته با استناد به جمله پایانی توقیع «فاخفه عن کل احد واطوه»<ref>طبرسی، الاحتجاج، ۱۴۰۳ق، ج۲، ص۴۹۹.</ref> احتمال داده شده که شیخ مفید آن را مخفی نگه داشته از این رو به دست شیخ طوسی هم نرسیده است.<ref> محمدی ری‌شهری، دانشنامه امام مهدی، ۱۳۹۳ش، ج۴، ص۴۴۵.</ref> | ||
همچنین برخی از نویسندگان معاصر، پیامی را که به وسیله شیخ محمد کوفی شوشتری برای [[سید ابوالحسن اصفهانی]] نقل شده، در شمار توقیع‌ها حضرت مهدی(عج) ذکر کرده‌اند.{{مدرک}} | همچنین برخی از نویسندگان معاصر، پیامی را که به وسیله شیخ محمد کوفی شوشتری برای [[سید ابوالحسن اصفهانی]] نقل شده، در شمار توقیع‌ها حضرت مهدی(عج) ذکر کرده‌اند.{{مدرک}} | ||
| خط ۳۹: | خط ۳۸: | ||
===کرامت‌ها و دعاها=== | ===کرامت‌ها و دعاها=== | ||
بخشی از توقیع‌ها دربردارنده اموری است که [[کرامت|کرامت‌های]] امام مهدی(عج) را نشان می‌دهد، از جمله: دعاهای امام در پی درخواست‌های شیعیان و نیز خبردادن امام از برخی حقوق مالی پنهان و دیگر امور نهانی.<ref>برای مشاهده این توقیع‌ها نگاه کنید به: محمدی ری‌شهری، دانشنامه امام مهدی، ۱۳۹۳ش، ج۴، ص۳۲۲-۴۲۵.</ref> | بخشی از توقیع‌ها دربردارنده اموری است که [[کرامت|کرامت‌های]] امام مهدی(عج) را نشان می‌دهد، از جمله: دعاهای امام در پی درخواست‌های شیعیان و نیز خبردادن امام از برخی حقوق مالی پنهان و دیگر امور نهانی.<ref>برای مشاهده این توقیع‌ها نگاه کنید به: محمدی ری‌شهری، دانشنامه امام مهدی، ۱۳۹۳ش، ج۴، ص۳۲۲-۴۲۵.</ref> از این بخش از توقیعات برای اثبات حقانیت و امامت امام مهدی(عج) نیز استفاده می‌شود.<ref>برای مشاهده این توقیع‌ها نگاه کنید به: محمدی ری‌شهری، دانشنامه امام مهدی، ۱۳۹۳ش، ج۴، ص۱۱۹.</ref> | ||
==نحوه تحویل توقیع‌ها== | ==نحوه تحویل توقیع‌ها== | ||
{{جعبه نقل قول| عنوان = آخرین توقیع امام مهدی(عج) به [[علی بن محمد سمری|نایب چهارم]]:|«تو تا شش روز دیگر وفات خواهی کرد پس خود را آماده ساز و به کسی برای جانشینی پس از خودت وصیت نکن چراکه [[غیبت کبرا|غیبت دوم (کامل)]] آغاز گردیده است و مرا ظهوری نخواهد بود، مگر به اذن خداوند. ظهور، پس از گذشت زمانی دراز و سخت شدن دلها و پر شدن زمین از جور و ستم خواهد بود. بزودی کسانی از شیعیانم می‌آیند و ادعای دیدنِ مرا می‌کنند. آگاه باشید که هر کس پیش از [[خروج سفیانی]] و [[صیحه آسمانی|صیحه]]، ادعای دیدن مرا کند، دروغگو و افترا زننده است.»|تاریخ بایگانی|| منبع = صدوق، | {{جعبه نقل قول| عنوان = آخرین توقیع امام مهدی(عج) به [[علی بن محمد سمری|نایب چهارم]]:|«تو تا شش روز دیگر وفات خواهی کرد پس خود را آماده ساز و به کسی برای جانشینی پس از خودت وصیت نکن چراکه [[غیبت کبرا|غیبت دوم (کامل)]] آغاز گردیده است و مرا ظهوری نخواهد بود، مگر به اذن خداوند. ظهور، پس از گذشت زمانی دراز و سخت شدن دلها و پر شدن زمین از جور و ستم خواهد بود. بزودی کسانی از شیعیانم می‌آیند و ادعای دیدنِ مرا می‌کنند. آگاه باشید که هر کس پیش از [[خروج سفیانی]] و [[صیحه آسمانی|صیحه]]، ادعای دیدن مرا کند، دروغگو و افترا زننده است.»|تاریخ بایگانی|| منبع = صدوق، کمال‌الدین، ۱۳۹۵ق، ج۲، ص۵۱۶.| تراز = چپ| عرض = ۲۳۰px| رنگ پس‌زمینه =#ffeebb| اندازه خط = ۱۲px| گیومه نقل‌قول =| تراز منبع = چپ}} | ||
در دوره [[غیبت صغری]]، نامه‌های شیعیان به امام مهدی(عج) و پاسخ‌های او توسط نواب اربعه ردوبدل می‌شد.<ref>نگاه کنید طوسی، الغیبه، ۱۴۱۱ق، ص۳۵۶. </ref> نواب اربعه نیز از طریق وکیلان خود با شیعیان در مناطق مختلف در ارتباط بودند.{{مدرک}} توقیع‌ها پس از صدور، توسط پیکی مخصوص، با ارائه نشانه، فرستاده می‌شد.<ref>شبیری، «توقیع»، ص۵۸۱.</ref> هویت این پیک‌ها در گزارش‌های موجود ذکر نشده و با تعابیری همچون امرأة، غلام، غلام اسود، الرسول من عند الحسین بن روح و رسول الخلف از آنان یاد شده است.<ref>صدوق، کمال‌الدین، ج۲، ص۴۸۷ و ۴۹۱ و ۴۹۵ و ۴۹۷ و ۵۰۵.</ref> دلیل این رعایت ملاحظات امنیتی و جهات تقیه‌آمیز دانسته شده است.<ref>شبیری، «توقیع»، ص۵۸۱.</ref> | در دوره [[غیبت صغری]]، نامه‌های شیعیان به امام مهدی(عج) و پاسخ‌های او توسط نواب اربعه ردوبدل می‌شد.<ref>نگاه کنید طوسی، الغیبه، ۱۴۱۱ق، ص۳۵۶. </ref> نواب اربعه نیز از طریق وکیلان خود با شیعیان در مناطق مختلف در ارتباط بودند.{{مدرک}} توقیع‌ها پس از صدور، توسط پیکی مخصوص، با ارائه نشانه، فرستاده می‌شد.<ref>شبیری، «توقیع»، ص۵۸۱.</ref> هویت این پیک‌ها در گزارش‌های موجود ذکر نشده و با تعابیری همچون امرأة، غلام، غلام اسود، الرسول من عند الحسین بن روح و رسول الخلف از آنان یاد شده است.<ref>صدوق، کمال‌الدین، ج۲، ص۴۸۷ و ۴۹۱ و ۴۹۵ و ۴۹۷ و ۵۰۵.</ref> دلیل این رعایت ملاحظات امنیتی و جهات تقیه‌آمیز دانسته شده است.<ref>شبیری، «توقیع»، ص۵۸۱.</ref> | ||
| خط ۵۹: | خط ۵۸: | ||
*شبیری، محمدجواد، [https://rch.ac.ir/article/Details/10629? «توقیع-(۳)»]، دانشنامه جهان اسلام(ج۸). | *شبیری، محمدجواد، [https://rch.ac.ir/article/Details/10629? «توقیع-(۳)»]، دانشنامه جهان اسلام(ج۸). | ||
*شیخ صدوق، محمد بن علی، کمال‌الدین و تمام النعمه، تصحیح علی‌اکبر غفاری، تهران، اسلامیه، ۱۳۹۵ق. | *شیخ صدوق، محمد بن علی، کمال‌الدین و تمام النعمه، تصحیح علی‌اکبر غفاری، تهران، اسلامیه، ۱۳۹۵ق. | ||
*طبرسی، احمد بن علی، الاحتجاج علی اهل اللجاج، تصحیح محمدباقر خرسان، مشهد، نشر مرتضی، ۱۴۰۳ق. | |||
*طوسی، محمد بن حسن، کتاب الغیبه، قم، تصحیح عبادالله تهرانی و علی احمد ناصح، قم، دار المعارف الاسلامیه، ۱۴۱۱ق. | *طوسی، محمد بن حسن، کتاب الغیبه، قم، تصحیح عبادالله تهرانی و علی احمد ناصح، قم، دار المعارف الاسلامیه، ۱۴۱۱ق. | ||
*عاملی، سید جواد بن محمد، مفتاح الکرامه فی شرح القواعد العلامه، تصحیح محمدباقر خالصی، قم، دفتر انتشارات اسلامی وابسته به جامعه مدرسین حوزه علمیه قم، ۱۴۱۹ق. | |||
*کشی، محمد بن عمر، رجال الکشی-اختیار معرفة الرجال، تصحیح محمد بن حسن طوسی، تصحیح: حسن مصطفوی، مشهد، مؤسسه نشر دانشگاه مشهد، ۱۴۰۹ق. | |||
*محمدی ری‌شهری، محمد، دانشنامه امام مهدی(عج)، قم، دار الحدیث، ۱۳۹۳ش. | *محمدی ری‌شهری، محمد، دانشنامه امام مهدی(عج)، قم، دار الحدیث، ۱۳۹۳ش. | ||
==پیوند به بیرون== | ==پیوند به بیرون== | ||
* [http://www.noormags.ir/view/fa/articlepage/926972 نقش و جایگاه توقیع‌ها در عصر غیبت صغری] | * [http://www.noormags.ir/view/fa/articlepage/926972 نقش و جایگاه توقیع‌ها در عصر غیبت صغری] | ||
| خط ۷۶: | خط ۷۵: | ||
| عکس = <!--نمی‌خواهد، ندارد، دارد-->نمی‌خواهد | | عکس = <!--نمی‌خواهد، ندارد، دارد-->نمی‌خواهد | ||
| ناوبری = <!--ندارد، دارد-->دارد | | ناوبری = <!--ندارد، دارد-->دارد | ||
| رعایت شیوه‌نامه ارجاع = <!--ندارد، دارد--> | | رعایت شیوه‌نامه ارجاع = <!--ندارد، دارد-->دارد | ||
| کپی‌کاری = <!--از منبع مردود، از منبع خوب، ندارد-->ندارد | | کپی‌کاری = <!--از منبع مردود، از منبع خوب، ندارد-->ندارد | ||
| استناد به منابع مناسب = <!--ندارد، ناقص، کامل-->کامل | | استناد به منابع مناسب = <!--ندارد، ناقص، کامل-->کامل | ||
| شناسه= <!--ندارد، ناقص، کامل-->کامل | |||
| جانبداری = <!--دارد، ندارد-->ندارد | | جانبداری = <!--دارد، ندارد-->ندارد | ||
| رسا بودن = <!--ندارد، دارد-->دارد | | رسا بودن = <!--ندارد، دارد-->دارد | ||