confirmed، templateeditor
۱۲٬۳۱۵
ویرایش
مروان بن حکم: تفاوت میان نسخه‌ها
جز
ویکی سازی
جز (ویکی سازی) |
|||
| خط ۱۴: | خط ۱۴: | ||
| دین = | | دین = | ||
| محل دفن = | | محل دفن = | ||
| سمت =چهارمین خلیفه اموی و سرسلسله شاخه مروانیان | | سمت =چهارمین خلیفه اموی و سرسلسله شاخه [[مروانیان]] | ||
| سلسله = اموی | | سلسله = اموی | ||
| گستره حکمرانی = | | گستره حکمرانی = | ||
| خط ۲۶: | خط ۲۶: | ||
| پس از = [[معاویة بن یزید]] | | پس از = [[معاویة بن یزید]] | ||
}} | }} | ||
'''مَروان بن حَکَم بن اَبی العاص بن اُمیِّه''' ([[سال ۲ قمری|۲]]-[[سال ۶۵ قمری|۶۵ق]])، چهارمین خلیفه [[امویان|اموی]] و سرسلسله شاخه مروانیان بود. مروان در کودکی به همراه پدرش [[حکم بن ابی‌العاص]]، به دستور [[پیامبراکرم(ص)]] به [[طائف]] تبعید شد و توسط خلیفه سوم، [[عثمان بن عفان]]، به [[مدینه]] بازگشت و در دستگاه [[خلافت]] مشغول به کار شد. | '''مَروان بن حَکَم بن اَبی العاص بن اُمیِّه''' ([[سال ۲ قمری|۲]]-[[سال ۶۵ قمری|۶۵ق]])، چهارمین خلیفه [[امویان|اموی]] و سرسلسله شاخه [[مروانیان]] بود. مروان در کودکی به همراه پدرش [[حکم بن ابی‌العاص]]، به دستور [[پیامبراکرم(ص)]] به [[طائف]] تبعید شد و توسط خلیفه سوم، [[عثمان بن عفان]]، به [[مدینه]] بازگشت و در دستگاه [[خلافت]] مشغول به کار شد. | ||
مروان در جنگ [[جنگ جمل|جمل]] و [[جنگ صفین|صفین]] به بهانه خون‌خواهی از عثمان، در مقابل [[امام علی(ع)]] جنگید. پس از خلافت معاویه او به حکومت مدینه منصوب شد. از اقدامات او در این مدت ممانعت از [[دفن]] پیکر [[امام حسن(ع)]] کنار جدش، [[پیامبر(ص)]] بود. او همچنین مجادله‌ای با [[امام حسین(ع)]] به جهت [[بیعت]] نکردن با [[یزید بن معاویه|یزید]] داشت. | مروان در جنگ [[جنگ جمل|جمل]] و [[جنگ صفین|صفین]] به بهانه خون‌خواهی از عثمان، در مقابل [[امام علی(ع)]] جنگید. پس از خلافت [[معاویه]] او به حکومت [[مدینه]] منصوب شد. از اقدامات او در این مدت ممانعت از [[دفن]] پیکر [[امام حسن(ع)]] کنار جدش، [[پیامبر(ص)]] بود. او همچنین مجادله‌ای با [[امام حسین(ع)]] به جهت [[بیعت]] نکردن با [[یزید بن معاویه|یزید]] داشت. | ||
مروان پس از کناره‌گیری [[معاویه بن یزید]] از حکومت، به خلافت رسید و پس از حدود ده ماه، در [[سال ۶۵ قمری]] توسط همسرش مسموم شد و در ۶۴ سالگی درگذشت. پس از او پسرش [[عبدالملک مروان]] به خلافت رسید. | مروان پس از کناره‌گیری [[معاویه بن یزید]] از حکومت، به خلافت رسید و پس از حدود ده ماه، در [[سال ۶۵ قمری]] توسط همسرش مسموم شد و در ۶۴ سالگی درگذشت. پس از او پسرش [[عبدالملک مروان]] به [[خلافت]] رسید. | ||
==زندگی‌نامه== | ==زندگی‌نامه== | ||
| خط ۳۷: | خط ۳۷: | ||
==از تبعید به طائف تا شورش مردم علیه عثمان== | ==از تبعید به طائف تا شورش مردم علیه عثمان== | ||
پدرِ مروان، حکم بن ابی العاص بن امیه به جهت افشای اسرار [[پیامبر(ص)]] نزد بزرگان [[قریش]] توسط پیامبر از [[مدینه]] اخراج، و لعنت شد<ref>ابن الأثیر الجزری، أسدالغابة، ۱۴۰۹ق، ج۴، ص۳۶۸</ref> و به همین جهت نزد علمای [[اهل سنت]] از [[صحابه]] شمرده نشده است.<ref>ابن عبدالبر، الاستیعاب، ۱۴۱۲ق، ج۳، ص۱۳۸۷</ref> برخی محل ولادت مروان را طائف ذکر کرده‌اند. مروان به همراه پدرش در شهر طائف ساکن شد و در زمان [[ابوبکر]] و [[عمر]] نیز در تبعید باقی ماند.<ref>ابن عبدالبر، الاستیعاب، ۱۴۱۲ق، ج۱، ص۳۵۹، ۳۶۰</ref> | پدرِ مروان، حکم بن ابی العاص بن امیه به جهت افشای اسرار [[پیامبر(ص)]] نزد بزرگان [[قریش]] توسط پیامبر از [[مدینه]] اخراج، و [[لعنت]] شد<ref>ابن الأثیر الجزری، أسدالغابة، ۱۴۰۹ق، ج۴، ص۳۶۸</ref> و به همین جهت نزد علمای [[اهل سنت]] از [[صحابه]] شمرده نشده است.<ref>ابن عبدالبر، الاستیعاب، ۱۴۱۲ق، ج۳، ص۱۳۸۷</ref> برخی محل ولادت مروان را طائف ذکر کرده‌اند. مروان به همراه پدرش در شهر [[طائف]] ساکن شد و در زمان [[ابوبکر]] و [[عمر]] نیز در تبعید باقی ماند.<ref>ابن عبدالبر، الاستیعاب، ۱۴۱۲ق، ج۱، ص۳۵۹، ۳۶۰</ref> | ||
پس از به خلافت رسیدن [[عثمان بن عفان|عثمان]]، وی همراه پدرش به [[مدینه]] بازگشت<ref>ابن عبدالبر، الاستیعاب، ۱۴۱۲ق، ج۱، ص۳۶۰</ref> و کاتب و از خاصّان حکومت عثمان قرار گرفت<ref>الزرکلی، الأعلام، ۱۹۸۹م، ج۷، ص۲۰۷</ref> و داماد او نیز گردید.<ref>ابن حجر العسقلانی، الإصابة، ۱۴۱۵ق، ج۴، ص۳۷۹</ref> نقل است که [[امام علی(ع)]] به وی گفته است: وای بر تو و وای بر امت محمد(ص) از دست تو.<ref>ابن عبدالبر، الاستیعاب، ۱۴۱۲ق، ج۳، ص۱۳۸۸</ref> | پس از به [[خلافت]] رسیدن [[عثمان بن عفان|عثمان]]، وی همراه پدرش به [[مدینه]] بازگشت<ref>ابن عبدالبر، الاستیعاب، ۱۴۱۲ق، ج۱، ص۳۶۰</ref> و کاتب و از خاصّان حکومت عثمان قرار گرفت<ref>الزرکلی، الأعلام، ۱۹۸۹م، ج۷، ص۲۰۷</ref> و داماد او نیز گردید.<ref>ابن حجر العسقلانی، الإصابة، ۱۴۱۵ق، ج۴، ص۳۷۹</ref> نقل است که [[امام علی(ع)]] به وی گفته است: وای بر تو و وای بر امت محمد(ص) از دست تو.<ref>ابن عبدالبر، الاستیعاب، ۱۴۱۲ق، ج۳، ص۱۳۸۸</ref> | ||
منابع تاریخی اقدامات وی را از عوامل اصلی شورش علیه عثمان و کشته شدن وی ذکر کرده‌اند.<ref>ابن حجر العسقلانی، الإصابة، ۱۴۱۵ق، ج۶، ص۲۰۴</ref> | منابع تاریخی اقدامات وی را از عوامل اصلی شورش علیه عثمان و کشته شدن وی ذکر کرده‌اند.<ref>ابن حجر العسقلانی، الإصابة، ۱۴۱۵ق، ج۶، ص۲۰۴</ref> | ||
==مقابله با امام علی (ع)== | ==مقابله با امام علی (ع)== | ||
پس از به خلافت رسیدن [[حضرت علی(ع)]] در [[سال ۳۵ هجری قمری]]، مروان بن حکم با امام بیعت کرد، با این حال از [[مدینه]] به سوی [[مکه]] رفت و به [[عایشه]] ملحق شد.<ref>ابن قتیبة الدینوری، الإمامة و السیاسة، ۱۴۱۰ق، ج۱، ص۷۳</ref> وی از کسانی بود که [[طلحه]] و [[زبیر]] را برای شورش و تشکیل حکومت، ترغیب کرد و از آن دو می‌خواست که مردم را به بیعت خود وادار سازند؛<ref>ابن قتیبة الدینوری، الإمامة و السیاسة، ۱۴۱۰ق، ج۱، ص۷۸، ۷۹</ref> در [[جنگ جمل]] نیز در سپاه طلحه و زبیر بود<ref>ابن حجر العسقلانی، الإصابة، ۱۴۱۵ق، ج۶، ص۲۰۴</ref> و طلب خون [[عثمان]] کرد.<ref>الزرکلی، الأعلام، ۱۹۸۹م، ج۷، ص۲۰۷</ref> برخی منابع تاریخی او را قاتل طلحه در حین جنگ جمل دانسته و علت آن را انتقام از قاتل عثمان عنوان کرده‌اند. البته بنابر نظر برخی مورخین علت کشتن طلحه توسط مروان، قصد کناره گیری او از جنگ بوده است.<ref>الدینوری، اخبار الطوال، ۱۳۶۸ش، ص۱۴۸</ref> | پس از به خلافت رسیدن [[حضرت علی(ع)]] در [[سال ۳۵ هجری قمری]]، مروان بن حکم با امام [[بیعت]] کرد، با این حال از [[مدینه]] به سوی [[مکه]] رفت و به [[عایشه]] ملحق شد.<ref>ابن قتیبة الدینوری، الإمامة و السیاسة، ۱۴۱۰ق، ج۱، ص۷۳</ref> وی از کسانی بود که [[طلحه]] و [[زبیر]] را برای شورش و تشکیل حکومت، ترغیب کرد و از آن دو می‌خواست که مردم را به بیعت خود وادار سازند؛<ref>ابن قتیبة الدینوری، الإمامة و السیاسة، ۱۴۱۰ق، ج۱، ص۷۸، ۷۹</ref> در [[جنگ جمل]] نیز در سپاه طلحه و زبیر بود<ref>ابن حجر العسقلانی، الإصابة، ۱۴۱۵ق، ج۶، ص۲۰۴</ref> و طلب خون [[عثمان]] کرد.<ref>الزرکلی، الأعلام، ۱۹۸۹م، ج۷، ص۲۰۷</ref> برخی منابع تاریخی او را قاتل طلحه در حین جنگ جمل دانسته و علت آن را انتقام از قاتل عثمان عنوان کرده‌اند. البته بنابر نظر برخی مورخین علت کشتن طلحه توسط مروان، قصد کناره گیری او از جنگ بوده است.<ref>الدینوری، اخبار الطوال، ۱۳۶۸ش، ص۱۴۸</ref> | ||
مروان در جنگ جمل، به همراه عایشه، عمرو بن عثمان، موسی بن طلحه و عمرو بن سعید بن ابی العاص [[اسیر]] شد؛ ولی علی(ع) آنها را عفو کرد.<ref>ابن قتیبة الدینوری، الإمامة و السیاسة، ۱۴۱۰ق، ج۱، ص۹۷</ref> البته بنابر برخی منابع، مروان پس از فرار اطرافیانش در اواخر جنگ، به طرف [[شام]] متواری شد.<ref>الزرکلی، الأعلام، ۱۹۸۹م، ج۷، ص۲۰۷</ref> | مروان در جنگ جمل، به همراه عایشه، عمرو بن عثمان، موسی بن طلحه و عمرو بن سعید بن ابی العاص [[اسیر]] شد؛ ولی علی(ع) آنها را عفو کرد.<ref>ابن قتیبة الدینوری، الإمامة و السیاسة، ۱۴۱۰ق، ج۱، ص۹۷</ref> البته بنابر برخی منابع، مروان پس از فرار اطرافیانش در اواخر جنگ، به طرف [[شام]] متواری شد.<ref>الزرکلی، الأعلام، ۱۹۸۹م، ج۷، ص۲۰۷</ref> | ||