۱۷٬۸۷۴
ویرایش
واقعه سقیفه بنی‌ساعده: تفاوت میان نسخه‌ها
جز
بدون خلاصۀ ویرایش
Shamsoddin (بحث | مشارکتها) جز (افزایش توضیح شعر و تقویت منبع) |
Shamsoddin (بحث | مشارکتها) جزبدون خلاصۀ ویرایش |
||
| خط ۵۵: | خط ۵۵: | ||
* احساس انصار مبنی بر اینکه قریش زیر بار سخن پیامبر درباره [[علی(ع)]] نخواهند رفت.<ref> مظفر، السقیفة، ۱۴۱۵ق، ص۹۵-۹۷.</ref> | * احساس انصار مبنی بر اینکه قریش زیر بار سخن پیامبر درباره [[علی(ع)]] نخواهند رفت.<ref> مظفر، السقیفة، ۱۴۱۵ق، ص۹۵-۹۷.</ref> | ||
به نظر برخی دیگر، [[ابوبکر]] در مسجد خبر مرگ پیامبر(ص) را رسماً اعلام کرد و اجتماعی از عامه مردم مدینه اطرافش را گرفته و با او بیعت کردند. این جریان موجب شبهه‌ای در ذهن گروه انصار حاضر در مدینه مبنی بر جایز بودن تعیین خلیفه‌ای از انصار، ایجاد کرد و در پی این تفکر اجتماع سقیفه واقع شد.<ref> | به نظر برخی دیگر، [[ابوبکر]] در مسجد خبر مرگ پیامبر(ص) را رسماً اعلام کرد و اجتماعی از عامه مردم مدینه اطرافش را گرفته و با او بیعت کردند. این جریان موجب شبهه‌ای در ذهن گروه انصار حاضر در مدینه مبنی بر جایز بودن تعیین خلیفه‌ای از انصار، ایجاد کرد و در پی این تفکر اجتماع سقیفه واقع شد.<ref>ابن‌کثیر، البدایه والنهایه، ۱۴۰۸ق، ج۵، ص۲۶۵.</ref> | ||
==موضع‌گیری صحابه و بزرگان قریش== | ==موضع‌گیری صحابه و بزرگان قریش== | ||
| خط ۱۳۱: | خط ۱۳۱: | ||
*[[واقعه هجوم به خانه فاطمه(س)|هجوم به خانه فاطمه(س)]]: بنا به گزارش‌ها طرفداران خلافت ابوبکر، پس از ماجرای سقیفه و خودداری برخی از صحابه از جمله امام علی(ع) از بیعت با ابوبکر برای بیعت گرفتن از علی(ع) به خانه فاطمه هجوم بردند.<ref> نگاه کنید به ابن‌عبدربه، العقد الفرید، دارالکتب العلمیة، ج۵، ص۱۳.</ref> به باور شیعیان، حضرت فاطمه در اثر جراحاتی که بر او در این ماجرا وارد شده بود، به شهادت رسید.<ref>طبری امامی، دلائل الامامة، ۱۴۱۳ق، ص۱۳۴.</ref> | *[[واقعه هجوم به خانه فاطمه(س)|هجوم به خانه فاطمه(س)]]: بنا به گزارش‌ها طرفداران خلافت ابوبکر، پس از ماجرای سقیفه و خودداری برخی از صحابه از جمله امام علی(ع) از بیعت با ابوبکر برای بیعت گرفتن از علی(ع) به خانه فاطمه هجوم بردند.<ref> نگاه کنید به ابن‌عبدربه، العقد الفرید، دارالکتب العلمیة، ج۵، ص۱۳.</ref> به باور شیعیان، حضرت فاطمه در اثر جراحاتی که بر او در این ماجرا وارد شده بود، به شهادت رسید.<ref>طبری امامی، دلائل الامامة، ۱۴۱۳ق، ص۱۳۴.</ref> | ||
*[[ماجرای فدک|مصادره فدک]]: بعضی تحلیلگران تاریخ، معتقدند گرفتن فدک از فاطمه(س) پس از سقیفه در جهت مبارزه اقتصادی با اهل‌بیت بوده است. این اقدام، هم پایههای حکومت [[خلیفه اول]] را محکم می‌کرد و هم مانع خاندان [[رسول الله(ص)]] از مبارزه و مخالفت می‌شد.<ref>عسکری، سقیفه: بررسی نحوه شکل‌گیری حکومت پس از رحلت پیامبر، ۱۳۸۷، ص۱۱۵.</ref> | *[[ماجرای فدک|مصادره فدک]]: بعضی تحلیلگران تاریخ، معتقدند گرفتن فدک از فاطمه(س) پس از سقیفه در جهت مبارزه اقتصادی با اهل‌بیت بوده است. این اقدام، هم پایههای حکومت [[خلیفه اول]] را محکم می‌کرد و هم مانع خاندان [[رسول الله(ص)]] از مبارزه و مخالفت می‌شد.<ref>عسکری، سقیفه: بررسی نحوه شکل‌گیری حکومت پس از رحلت پیامبر، ۱۳۸۷، ص۱۱۵.</ref> | ||
*[[واقعه کربلا]]: به اعتقاد برخی تغییرِ مسیر جانشینی پیامبر در سقیفه موجب شد انتخاب خلیفه از هیچ قانونی پیروی نکند. ازاین‌رو خلیفه مسلمانان روزی در | *[[واقعه کربلا]]: به اعتقاد برخی تغییرِ مسیر جانشینی پیامبر در سقیفه موجب شد انتخاب خلیفه از هیچ قانونی پیروی نکند. ازاین‌رو خلیفه مسلمانان روزی در مشاجره انصار و چند نفر از قریش، روزی با وصیت خلیفه اول، روزی با [[شورای شش‌نفره]] و روزی هم معاویه برای یزید بیعت گرفت. یزید نیز عامل واقعه کربلا گردید.<ref> داودی و رستم‌نژاد، عاشورا، ریشه‌ها، انگیزه‌ها، رویدادها، پیامدها، ۱۳۸۸ش، ص۱۱۵-۱۲۶.</ref>[[سید محمدحسین تهرانی]] عالم شیعه (۱۳۴۵-۱۴۱۶ق) پس از نقل اشعار قاضی ابیبکر بن ابی‌قریعه درباره علی(ع) در توضیح بیت «|و اَریتکم ان الحسین اصیب فی یوم السقیفة» گفته است که اگر خلافت علی(ع) را غصب نمی‌کردند تیر حرمله به گلوی علی‌اصغر نمی‌رسید.<ref>تهرانی، امام‌شناسی، ۱۴۱۶ق. ج۸، ص۶۷.</ref> همچنین [[محمدحسین غروی اصفهانی]]، (۱۲۹۶-۱۳۶۱ق)، از عالمان شیعه نیز در شعری این مضمون را بیان کرده است: | ||
{{شعر۲ | {{شعر۲ | ||
|سبک نگارش= | |سبک نگارش= | ||
| خط ۱۵۴: | خط ۱۵۴: | ||
|کانکه طرح بیعت شورا فکند|خود همانجا طرح عاشورا فکند | |کانکه طرح بیعت شورا فکند|خود همانجا طرح عاشورا فکند | ||
|چرخ در یثرب رها کرد از کمان|تیر کاندر نینوا شد بر نشان<ref>نیر تبریزی، دیوان آتشکده، ۱۳۱۹ش، ص۵۹.</ref>}} | |چرخ در یثرب رها کرد از کمان|تیر کاندر نینوا شد بر نشان<ref>نیر تبریزی، دیوان آتشکده، ۱۳۱۹ش، ص۵۹.</ref>}} | ||
==سقیفه و اصل اجماع== | ==سقیفه و اصل اجماع== | ||
{{اصلی|اجماع}} | {{اصلی|اجماع}} | ||
| خط ۱۶۰: | خط ۱۵۹: | ||
به اعتقاد برخی محققان [[شیعه]]، اهل‌سنت برای مشروعیت بخشیدن به حاکمیت و خلافت ابوبکر به اجماع امت، تمسک و استناد کردند.<ref> حسینی خراسانی، بازکاوی دلیل اجماع، ۱۳۸۵، ص۱۹-۵۷.</ref> | به اعتقاد برخی محققان [[شیعه]]، اهل‌سنت برای مشروعیت بخشیدن به حاکمیت و خلافت ابوبکر به اجماع امت، تمسک و استناد کردند.<ref> حسینی خراسانی، بازکاوی دلیل اجماع، ۱۳۸۵، ص۱۹-۵۷.</ref> | ||
آنان هم در امامت عامه و هم امامت خاصه، بحث اجماع را که صحیح‌بودن توافق مردم را اثبات می‌کند، با هدف تقابل با عقیده شیعه و نفی نیاز به وجود امام معصوم، ابداع کردهاند.<ref>حسینی خراسانی، بازکاوی دلیل اجماع، ۱۳۸۵، ص۱۹-۵۷.</ref> | آنان هم در امامت عامه و هم امامت خاصه، بحث اجماع را که صحیح‌بودن توافق مردم را اثبات می‌کند، با هدف تقابل با عقیده شیعه و نفی نیاز به وجود امام معصوم، ابداع کردهاند.<ref>حسینی خراسانی، بازکاوی دلیل اجماع، ۱۳۸۵، ص۱۹-۵۷.</ref> به نظر این محققان طرح اندیشه اجماع عکس‌العملی در برابر قصه سقیفه و خلافت ابوبکر و توجیهی برای آن است و توسعه آن به سایر معارف مانند امامت عامه و مسائل و فروع فقهی، تلاش برای صحه گذاشتن بر این اعتقاد است.<ref>حسینی خراسانی، بازکاوی دلیل اجماع، ۱۳۸۵، ص۱۹-۵۷.</ref> | ||
به نظر این محققان طرح اندیشه اجماع عکس‌العملی در برابر قصه سقیفه و خلافت ابوبکر و توجیهی برای آن است و توسعه آن به سایر معارف مانند امامت عامه و مسائل و فروع فقهی، تلاش برای صحه گذاشتن بر این اعتقاد است.<ref>حسینی خراسانی، بازکاوی دلیل اجماع، ۱۳۸۵، ص۱۹-۵۷.</ref> | |||
==تک‌نگاری‌ها== | ==تک‌نگاری‌ها== | ||
| خط ۱۷۱: | خط ۱۶۹: | ||
*سقیفه و اختلاف در تعیین خلیفه: نوشته سحاب بن محمد زمان تفرشی. چاپ سال ۱۳۳۴ش در تهران. | *سقیفه و اختلاف در تعیین خلیفه: نوشته سحاب بن محمد زمان تفرشی. چاپ سال ۱۳۳۴ش در تهران. | ||
*السقیفة: نوشته ابی‌عیسی الوَراق محمد بن هارون.<ref>آقابزرگ تهرانی، الذریعة، دار الاضواء، ج۱۲، ص۲۰۵-۲۰۶.</ref> | *السقیفة: نوشته ابی‌عیسی الوَراق محمد بن هارون.<ref>آقابزرگ تهرانی، الذریعة، دار الاضواء، ج۱۲، ص۲۰۵-۲۰۶.</ref> | ||
*[[السقیفة (کتاب)|السقیفه]]: [[ | *[[السقیفة (کتاب)|السقیفه]]: [[محمدرضا مظفر]]. | ||
*[[جانشینی محمد (کتاب)|جانشینی محمد]]: [[ویلفرد مادلونگ]]. | *[[جانشینی محمد (کتاب)|جانشینی محمد]]: [[ویلفرد مادلونگ]]. | ||
*سقیفه: بررسی نحوه شکل‌گیری حکومت پس از رحلت پیامبر، نویسنده: [[علامه عسکری|مرتضی عسکری]]. | *سقیفه: بررسی نحوه شکل‌گیری حکومت پس از رحلت پیامبر، نویسنده: [[علامه عسکری|مرتضی عسکری]]. | ||
| خط ۲۰۰: | خط ۱۹۸: | ||
|لنشرت من اسرار آل|محمّد جملاً طریفة | |لنشرت من اسرار آل|محمّد جملاً طریفة | ||
|تغنیکم عمّا رواه|مالک | |تغنیکم عمّا رواه|مالک وابوحنیفة | ||
|وأریتکم أن الحسین|أُصیب فی یوم السقیفة | |وأریتکم أن الحسین|أُصیب فی یوم السقیفة | ||
|ولأی حال لحدت|باللیل فاطمة الشریفة.<ref> اربلی، کشف الغمه، ۱۳۸۱ق، ج۱، ص۵۰۵.</ref>}} | |ولأی حال لحدت|باللیل فاطمة الشریفة.<ref> اربلی، کشف الغمه، ۱۳۸۱ق، ج۱، ص۵۰۵.</ref>}} | ||
| خط ۲۱۳: | خط ۲۱۱: | ||
٥ ـ و من به شما نشان مى‌دادم (و همانند آفتاب روشن مى‌ساختم) كه حُسین در روز سقیفه بنى‌ساعده در زیر شمشیرها قطعه قطعه شد.<ref>تهرانی، امام‌شناسی، ۱۴۲۶ق، ج۸، ص۶۷.</ref> | ٥ ـ و من به شما نشان مى‌دادم (و همانند آفتاب روشن مى‌ساختم) كه حُسین در روز سقیفه بنى‌ساعده در زیر شمشیرها قطعه قطعه شد.<ref>تهرانی، امام‌شناسی، ۱۴۲۶ق، ج۸، ص۶۷.</ref> | ||
==پانویس== | ==پانویس== | ||
{{پانویس۲}} | {{پانویس۲}} | ||