جزیه: تفاوت میان نسخه‌ها

جزیه‌ ممكن‌ است‌ پس‌ از وجوب‌، بر اثر عواملی‌ از عهده ذمی‌ ساقط‌ شود، مانند مرگ‌ یا اسلام‌ آوردن‌ ذمی‌، ناتوانی‌ حكومت‌ اسلامی‌ در انجام‌ دادن‌ تعهدات‌ خویش‌، شركت‌ كردن‌ ذمیان‌ در جنگ‌، خروج‌ ذمی‌ از سرزمین‌ اسلامی‌(دارالاسلام‌)، حدوث‌ امری‌ كه‌ موجب‌ ناتوانی‌ از پرداخت‌ جزیه‌ شود مثل‌ فقر و زمین‌گیری‌ و پیری‌، و نقض‌ كردن‌ شرایط‌ عقد ذمه‌ از سوی‌ ذمی‌.<ref>رجوع کنید به مفید، ص‌ 279؛ طوسی‌، 1387، ج‌ 2، ص‌ 13؛ ابن‌اثیر، همانجا؛ ابن‌قیم‌ جوزیه‌، قسم‌ 1، ص‌ 50، 57 -61؛ نوری‌، ج‌ 11، ص‌ 121؛ زحیلی‌، ص‌ 698؛ دهبی‌، ص‌ 129؛ یموت‌، ص‌ 134؛ عمید زنجانی‌، ص‌ 93</ref> همچنین‌ می‌توان‌ برای‌ ایجاد علاقه‌ در ذمیان‌ برای‌ گرویدن‌ به‌ اسلام‌ و بعضی‌ مصالح‌ دیگر، آنان‌ را از پرداخت‌ جزیه‌ معاف‌ كرد.<ref>مجلسی‌، ص‌ 516 517؛ عمید زنجانی‌، ص‌ 124؛ شریعتی‌، ص‌ 223</ref> به‌ نظر فقهای‌ شیعه‌ و اهل‌ سنّت‌، جز ابوحنیفه‌ و مالك‌بن‌ انس‌، اگر بعد از رسیدن‌ زمان‌ پرداخت‌ جزیه‌ ذمی‌ بمیرد، جزیه‌ از دارائی‌اش‌ برداشته‌ می‌شود و اگر مالی‌ نداشته‌ باشد، ساقط‌ می‌گردد.<ref>رجوع کنید به ابویوسف‌ قاضی‌، ص‌ 123؛ ماوردی‌، ص‌ 230؛ طوسی‌، 1387، ج‌ 2، ص‌ 40؛ زحیلی‌، ص‌ 697؛ عمید زنجانی‌، ص‌ 125</ref> به‌ نظر محمدبن‌ حسن‌ شیبانی‌(متوفی‌ 189)، در صورتی‌ كه‌ حكومت‌ اسلامی‌ در موعد جزیه‌ آن‌ را مطالبه‌ نكند، جزیه آن‌ سال‌ ساقط‌ می‌شود.<ref>رجوع کنید به ابن‌قیم‌ جوزیه‌، قسم‌ 1، ص‌ 40ـ41</ref> ابوحنیفه‌ و زیدیان‌ معتقدند اگر این‌ امر در مورد جزیه چند سال‌ اتفاق‌ بیفتد، همه آن‌ جزیه‌ها ساقط‌ می‌شوند.<ref>زحیلی‌، ص‌ 698؛ یموت‌، ص‌ 133</ref>