کاربر ناشناس
حلم: تفاوت میان نسخه‌ها
جز
بدون خلاصۀ ویرایش
imported>Alikhosravi |
imported>Nabavi جزبدون خلاصۀ ویرایش |
||
| خط ۱: | خط ۱: | ||
{{دیگر کاربردها|حلم}} | {{دیگر کاربردها|حلم}} | ||
{{جعبه نقل قول| عنوان =| نقل‌قول = [[امام علی(ع)]]: {{حدیث|ألحِلمُ وَ | {{جعبه نقل قول| عنوان =| نقل‌قول = [[امام علی(ع)]]: {{حدیث|ألحِلمُ وَ ألأناةَ تَوأمانِ یُنتِجُهُما عُلو الهِمَّةِ.|ترجمه=بردباری و وقار دو همزادند که از بلندی همّت‌زاده می‌شوند.}}|تاریخ بایگانی| منبع = <small> [[بحارالانوار]]، بحارالانوار ج۶۸، ص۴۲. </small>| تراز = چپ| عرض = ۲۳۰px| اندازه خط = ۱۲px|رنگ پس‌زمینه =#ffeebb| گیومه نقل‌قول =| تراز منبع = چپ}} | ||
'''حِلْم'''، فضیلتی [[اخلاق|اخلاقی]] که هم به انسان و هم به [[خدا]] نسبت داده شده است. این صفت در انسان، به معنای بردباری در رفتار با دیگران و نیز در مواجهه با ناگواری‌های زندگی است و حلیم بودن خدا، تأخیر او در عقوبت [[گناه|گناهکاران]] است که از روی تفضل و با وجود توانایی بر کیفر آنها صورت می‌پذیرد. | '''حِلْم'''، فضیلتی [[اخلاق|اخلاقی]] که هم به انسان و هم به [[خدا]] نسبت داده شده است. این صفت در انسان، به معنای بردباری در رفتار با دیگران و نیز در مواجهه با ناگواری‌های زندگی است و حلیم بودن خدا، تأخیر او در عقوبت [[گناه|گناهکاران]] است که از روی تفضل و با وجود توانایی بر کیفر آنها صورت می‌پذیرد. | ||
| خط ۳۰: | خط ۳۰: | ||
==در احادیث== | ==در احادیث== | ||
{{جعبه نقل قول| عنوان =| نقل‌قول = [[امام علی(ع)]]: {{حدیث|لَیسَ الْحَلیمُ مَنْ عَجَزَ | {{جعبه نقل قول| عنوان =| نقل‌قول = [[امام علی(ع)]]: {{حدیث|لَیسَ الْحَلیمُ مَنْ عَجَزَ فَهَجَمَ وَإِذا قَدَرَ انْتَقَمَ، إِنَّمَا الْحَلیمُ مَنْ إِذا قَدَرَ عَفا وَکانَ الْحِلْمُ غالِبا عَلی کلِّ أَمْرِهِ|ترجمه=کسی که چون ناتوان شود هجوم برد و چون قدرت یابد انتقام گیرد بردبار نیست، بلکه بردبار کسی است که قدرت داشته باشد اما گذشت کند و بردباری بر تمامی امور او غالب باشد.}}|تاریخ بایگانی| منبع = <small> [[غرر الحکم]]، ج ۵، ص۹۱. </small>| تراز = چپ| عرض = ۲۳۰px| اندازه خط = ۱۲px|رنگ پس‌زمینه =#ffeebb| گیومه نقل‌قول =| تراز منبع = چپ}} | ||
در [[احادیث]] نیز حلم به کظم غیظ و تسلط بر نفس معنا شده است<ref>رجوع کنید به ابن‌شعبه، ص۲۲۵</ref> و سَفَه و غَضَب مفاهیم متضاد حلم معرفی شده‌اند.<ref>رجوع کنید به کلینی، ج ۱، ص۲۱، ج ۸، ص۱۴۸</ref> | در [[احادیث]] نیز حلم به کظم غیظ و تسلط بر نفس معنا شده است<ref>رجوع کنید به ابن‌شعبه، ص۲۲۵</ref> و سَفَه و غَضَب مفاهیم متضاد حلم معرفی شده‌اند.<ref>رجوع کنید به کلینی، ج ۱، ص۲۱، ج ۸، ص۱۴۸</ref> | ||
| خط ۵۲: | خط ۵۲: | ||
==حلم از دیدگاه عارفان و صوفیان== | ==حلم از دیدگاه عارفان و صوفیان== | ||
{{جعبه نقل قول| عنوان =| نقل‌قول = | {{جعبه نقل قول| عنوان =| نقل‌قول = در بردباری [[حضرت علی(ع)]]:{{سخ}}{{شعر|نستعلیق}}{{ب| '''او به تیغ حلم چندین حلق را'''| '''وا خرید از تیغ و چندین خلق را'''}}{{ب| '''تیغ حلم از تیغ آهن تیزتر'''|'''بل ز صد لشکر ظفر انگیزتر'''}}{{پایان شعر}}|تاریخ بایگانی|| منبع = مثنوی معنوی، دفتر اول|تراز =چپ| عرض = ۳۵۰px| اندازه خط = ۱۲px|رنگ پس‌زمینه =#CFEDFA| گیومه نقل‌قول =| تراز منبع = چپ}} | ||
عارفان و صوفیان نیز کم و بیش مطالب یادشده را درباره معنای حلم و نیز فضیلت آن بیان کرده‌اند. آنها مبنای حلم خدا را در این دانسته‌اند که تعجیل بر کیفرِ خطاکار ناشی از ترس مجازات‌کننده از گریز اوست و چون خدا از این ترس منزه است، پس در کیفر گناهکاران حلم می‌ورزد و این امر البته اقتدار مطلق ذات وی را به اثبات می‌رساند.<ref>سمعانی، ص۲۸۰؛ ابن‌عربی، ج ۴، ص۲۴۰؛ گیلانی، ج ۲، ص۳۲۰</ref> | عارفان و صوفیان نیز کم و بیش مطالب یادشده را درباره معنای حلم و نیز فضیلت آن بیان کرده‌اند. آنها مبنای حلم خدا را در این دانسته‌اند که تعجیل بر کیفرِ خطاکار ناشی از ترس مجازات‌کننده از گریز اوست و چون خدا از این ترس منزه است، پس در کیفر گناهکاران حلم می‌ورزد و این امر البته اقتدار مطلق ذات وی را به اثبات می‌رساند.<ref>سمعانی، ص۲۸۰؛ ابن‌عربی، ج ۴، ص۲۴۰؛ گیلانی، ج ۲، ص۳۲۰</ref> | ||