کاربر ناشناس
محمدابراهیم جوهری هروی: تفاوت میان نسخه‌ها
فارسی‌ساز
Shamsoddin (بحث | مشارکتها) جز (←درگذشت) |
imported>Jalalyaghmoori (فارسی‌ساز) |
||
| خط ۱: | خط ۱: | ||
{{جعبه اطلاعات شاعر و نویسنده | {{جعبه اطلاعات شاعر و نویسنده | ||
| نام | | نام = جوهری هروی | ||
| تصویر | | تصویر = طوفان البکاء.jpg | ||
| توضیح تصویر | | توضیح تصویر = طوفان البکاء اثر محمد ابراهیم جوهری | ||
| نام اصلی | | نام اصلی = محمد ابراهیم جوهری هروی | ||
| زمینه فعالیت | | زمینه فعالیت = | ||
| ملیت | | ملیت = | ||
| تاریخ تولد | | تاریخ تولد = | ||
| محل تولد | | محل تولد = | ||
| والدین | | والدین = | ||
| تاریخ مرگ | | تاریخ مرگ = پس از ۱۲۴۰ یا ۱۲۵۳ق | ||
| محل مرگ | | محل مرگ = | ||
| علت مرگ | | علت مرگ = | ||
| محل زندگی | | محل زندگی = | ||
| مختصات محل زندگی | | مختصات محل زندگی = | ||
| مدفن | | مدفن = اصفهان | ||
|در زمان حکومت | |در زمان حکومت = | ||
|اتفاقات مهم | |اتفاقات مهم = | ||
| نام دیگر | | نام دیگر = محمد ابراهیم مروزی | ||
|لقب | |لقب = افصح الشعراء، قزوینی | ||
|بنیانگذار | |بنیانگذار = | ||
| پیشه | | پیشه = | ||
| سال‌های نویسندگی | | سال‌های نویسندگی = | ||
|سبک نوشتاری | |سبک نوشتاری = | ||
|کتاب‌ها | |کتاب‌ها = | ||
|مقاله‌ها | |مقاله‌ها = | ||
|نمایشنامه‌ها | |نمایشنامه‌ها = | ||
|فیلم‌نامه‌ها | |فیلم‌نامه‌ها = | ||
|دیوان اشعار | |دیوان اشعار = [[طوفان البکاء]] | ||
|تخلص | |تخلص = جوهری | ||
|فیلم(های) ساخته بر اساس اثر(ها)= | |فیلم(های) ساخته بر اساس اثر(ها)= | ||
| همسر | | همسر = | ||
| شریک زندگی | | شریک زندگی = | ||
| فرزندان | | فرزندان = | ||
|تحصیلات | |تحصیلات = | ||
|دانشگاه | |دانشگاه = | ||
|حوزه | |حوزه = | ||
|شاگرد | |شاگرد = | ||
|استاد | |استاد = | ||
|علت شهرت | |علت شهرت = نگارش طوفان االبکاء | ||
| تأثیرگذاشته بر | | تأثیرگذاشته بر = | ||
| تأثیرپذیرفته از | | تأثیرپذیرفته از = | ||
| وب‌گاه | | وب‌گاه = | ||
|گفتاورد | |گفتاورد = | ||
|امضا | |امضا = | ||
}} | }} | ||
'''محمد ابراهیم بن محمد باقر جوهری هروی،'''(درگذشته پس از | '''محمد ابراهیم بن محمد باقر جوهری هروی،'''(درگذشته پس از ۱۲۴۰ یا ۱۲۵۳ق) ملقب به افصح‌الشعراء، شاعران و مرثیه‌سرایان فارسی‌زبان قرن سیزدهم است که معروفترین اثرش طوفان‌البکاء سال‌ها مورد توجه ذاکران و مداحان اهل‌بیت بوده است. وی سالیانی در قزوین به خدمت رکن الدوله در آمد، و لقب افصح الشعراء را از او دریافت کرد. وی در پایان عمر در اصفهان نزد محمد باقر شفتی رفت و در همانجا درگذشت. | ||
==زندگی و لقب== | ==زندگی و لقب== | ||
نام جوهری در برخی از چاپ‌های مهم‌ترین اثرش، | نام جوهری در برخی از چاپ‌های مهم‌ترین اثرش، طوفان‌البکاء، ابراهیم ذکر شده است<ref>رجوع کنید به منزوی، ج ۳، ص۱۷۱۷ـ ۱۷۱۸</ref> از تاریخ تولد وی اطلاعی در دست نیست. به گفته خودش در مقدمه [[طوفان البکاء|طوفان‌البکاء]]<ref>جوهری، ص۴</ref>، پدرش محمد باقر مروزی بوده است، اما برخی منابع اصل او را از [[هرات]] دانسته‌اند.<ref>مثلاً محمودمیرزا قاجار، ج ۲، ص۵۸۱؛ خوانساری، ج ۲، ص۴۹</ref> | ||
جوهری در مقدمه طوفان | جوهری در مقدمه طوفان البکاء<ref> جوهری، ص۴ـ۵</ref> نوشته که به علت ناسازگاری روزگار از موطن خود هجرت کرده است. او مدتی به سیاحت پرداخت، سپس سال‌ها در [[قزوین]] اقامت گزید. از این‌رو، بعضی او را قزوینی دانسته‌اند.<ref>مهدوی، ص۴۵</ref> وی در قزوین به درگاه رکن‌الدوله، نواده فتحعلی‌شاه و حاکم صائین‌قلعه، پیوست و شش سال در خدمت او بود و ضمن مدح او، به قصیده‌گویی و غزلسرایی پرداخت و از او لقب افصح‌الشعرا گرفت.<ref>جوهری هروی، ص۵، ۳۰۰</ref> احوال وی قزوین در خاتمه طوفان البکاء آمده است.<ref>رجوع کنید به جوهری هروی، ص۷</ref> | ||
==مدح اهل بیت== | ==مدح اهل بیت== | ||
وی به تشویق ملامحمد صالح و آقاصالح خانبان، از اعیان قزوین، | وی به تشویق ملامحمد صالح و آقاصالح خانبان، از اعیان قزوین، طوفان‌البکاء را درباره مصائب اهل بیت، در مدت دو سال نوشت. او در آغاز و پایان کتابش، آن دو را ستوده است.<ref>رجوع کنید به جوهری هروی، ص۶ـ۷،۳۰۰</ref> | ||
==طوفان البکاء== | ==طوفان البکاء== | ||
{{اصلی|طوفان | {{اصلی|طوفان البکاء}} | ||
طوفان‌البکاء از معروفترین مقتل‌های فارسی و به نثر و نظمی روان است، اما از بی‌مأخذ بودن بعضی مطالب آن انتقاد شده است. این کتاب سال‌ها مورد توجه ذاکران و مداحان اهل‌بیت بوده است.<ref>حبیب‌آبادی، ج ۴، ص۱۴۳۹</ref> یازده آتشکده این کتاب اختصاص به [[معصومین]] دارد که از این میان آتشکده هفتم با بیشترین حجم در ذکر مصائب امام حسین(ع) است.<ref>رجوع کنید به جوهری هروی، ص۷</ref> | |||
'''دیگر آثار''' | '''دیگر آثار''' | ||
[[آقا بزرگ طهرانی]]<ref>آقا بزرگ، ج | [[آقا بزرگ طهرانی]]<ref>آقا بزرگ، ج ۹، قسم ۱، ص۲۱۱</ref> از دیوان جوهری یاد کرده، اما در فهرست‌های کتابهای خطی و چاپی ذکری از این دیوان نشده است. | ||
==درگذشت== | ==درگذشت== | ||
وی در اواخر عمر به اصفهان رفت و از یاران | وی در اواخر عمر به اصفهان رفت و از یاران نزدیک [[سید محمد باقر شفتی|سیدمحمد باقر شَفْتی]]، گردید.<ref>خوانساری، ج ۲، ص۴۹؛ مهدوی، ص۴۵</ref> در ۱۲۵۳ در همانجا درگذشت و در گورستان آب‌بخشان، از محلات قدیمی اصفهان، به خاک سپرده شد.<ref>حبیب‌آبادی،ج۴، ص۱۴۴۰؛ مهدوی، ص۴۵</ref> [[سید محمد باقر خوانساری|خوانساری]] درگذشت او چندی پس از ۱۲۴۰ق دانسته‌است.<ref> خوانساری، ج ۲، ص۴۹ و قمی، ص۱۳۸؛ آقابزرگ، ج ۹، قسم ۱، ص۲۱۱ </ref> بر سنگ قبر وی اشعاری در سوک او و متضمن مادّه‌تاریخ وفاتش، سروده میرزابهاء، حک شده بود.<ref> حبیب‌آبادی، ج ۴، ص۱۴۴۰ـ۱۴۴۱؛ مهدوی، ص۴۵ـ۴۶</ref> | ||
{{جعبه نقل قول| عنوان =| نقل‌قول = میرزا بهاء{{شعر|نستعلیق}} | {{جعبه نقل قول| عنوان =| نقل‌قول = میرزا بهاء{{شعر|نستعلیق}} | ||
{{ب|در نود بعد از هزار و دوصد هجری طلب |از بها تاریخ فوتش کردی از دانشوری}} | {{ب|در نود بعد از هزار و دوصد هجری طلب|از بها تاریخ فوتش کردی از دانشوری}} | ||
{{ب|کلک سحر انگیز او بنوشت این مصرع تمام | همره سلطان دین آید به محشر جوهری}} | {{ب|کلک سحر انگیز او بنوشت این مصرع تمام| همره سلطان دین آید به محشر جوهری}} | ||
{{پایان شعر}}|تاریخ بایگانی| منبع = <small> | {{پایان شعر}}|تاریخ بایگانی| منبع = <small> </small>| تراز = وسط| عرض = ۵۰۰px| اندازه خط = ۲۰px| گیومه نقل‌قول =| تراز منبع = چپ}} | ||
==پانویس== | ==پانویس== | ||
{{پانویس| | {{پانویس|۳}} | ||
==منابع== | ==منابع== | ||
{{ستون-شروع| | {{ستون-شروع|۲}} | ||
* آقابزرگ طهرانی، | * آقابزرگ طهرانی، الذریعة، چاپخانه مجلس، طهران، چ: الأولی، ۱۳۷۴ق/۱۹۵۳م/۱۳۳۲ش. | ||
* محمدابراهیم‌بن محمدباقر جوهری هروی، طوفان | * محمدابراهیم‌بن محمدباقر جوهری هروی، طوفان البکاء، چاپ سنگی تهران، ۱۳۲۳ق. | ||
* محمدعلی حبیب‌آبادی، | * محمدعلی حبیب‌آبادی، مکارم الا´ثار در احوال رجال دو قرن ۱۳ و ۱۴ هجری، ج ۴، اصفهان، ۱۳۵۲ش. | ||
* خوانساری، محمد باقر، روضات الجنات، مکتبة اسماعیلیان، قم. | * خوانساری، محمد باقر، روضات الجنات، مکتبة اسماعیلیان، قم. | ||
* عباس قمی، هدیه الاحباب فی | * عباس قمی، هدیه الاحباب فی ذکر المعروفین بالکنی و الالقاب و الانساب، تهران، ۱۳۶۳ش. | ||
* محمود میرزاقاجار، سفینه المحمود، چاپ عبدالرسول خیامپور، تبریز، | * محمود میرزاقاجار، سفینه المحمود، چاپ عبدالرسول خیامپور، تبریز، ۱۳۴۶ ش. | ||
* خانبابا مشار، فهرست | * خانبابا مشار، فهرست کتابهای چاپی فارسی، تهران، ۱۳۵۰ـ ۱۳۵۵ش. | ||
* احمد منزوی، فهرستواره | * احمد منزوی، فهرستواره کتابهای فارسی، تهران، ۱۳۷۴ش. | ||
* مصلح‌الدین مهدوی، | * مصلح‌الدین مهدوی، تذکره القبور، یا، دانشمندان و بزرگان اصفهان، اصفهان، ۱۳۴۸ ش. | ||
{{پایان}} | {{پایان}} | ||