۱۷٬۳۳۲
ویرایش
Shamsoddin (بحث | مشارکتها) جزبدون خلاصۀ ویرایش |
Shamsoddin (بحث | مشارکتها) جزبدون خلاصۀ ویرایش |
||
خط ۱: | خط ۱: | ||
{{معاد-عمودی}} | {{معاد-عمودی}} | ||
{{دیگر کاربردها|شهادت (ابهامزدایی)}} | {{دیگر کاربردها|شهادت (ابهامزدایی)}} | ||
'''شهادت''' به کشتهشدن در راه [[خدا]] اشاره دارد | '''شهادت''' به کشتهشدن در راه [[خدا]] اشاره دارد در احادیث از آن به بالاترین مرگ و گرامیترین نیکی یاد شده است. همچنین برای آن آثاری همچون زنده ماندن، برخورداری از حق [[شفاعت]] و آمرزش [[گناهان]] ذکر شده است. | ||
بنا به برخی روایات، همه [[امامان شیعه]] نیز به شهادت رسیدهاند. | بنا بر نظر فقیهان شهید [[غسل میت|غسل]] و [[کفن]] ندارد و [[مس میت|مس بدن او]] موجب واجب شدن [[غسل مس میت]] نمیگردد. البته این احکام به شهید در معرکه اختصاص دارد و شامل دیگر کسانی که در راه خدا کشته میشوند و یا بهمنزله شهیدند، نمیشود. | ||
بنا به برخی روایات، همه [[امامان شیعه]] نیز به شهادت رسیدهاند. هر چند شیخ مفید در شهادت برخی از آنها تردید کرده است. | |||
در ادبیات [[جمهوری اسلامی ایران]] همه کسانی در راه حفظ انقلاب سال ۱۳۵۷ش و دفاع از کشور ایران کشته میشوند شهید نامیده میشوند. در این کشور سازمان بنیاد شهید برای رسیدگی به امور خانوادههای شهیدان تأسیس شده است. همچنین [[۲۲ اسفند]] به عنوان روز شهید نامگذاری شده است. | |||
==مفهومشناسی== | ==مفهومشناسی== | ||
شهادت به معنای کشته شدن در راه خداوند است. از اینرو کسی که در راه خدا به قتل میرسد شهید نامیده میشود.<ref>محمود عبدالرحمان، معجم المصطلحات و الالفاظ الفقهیه، ج۲، ص۳۴۶.</ref> در فقه، | شهادت به معنای کشته شدن در راه خداوند است. از اینرو کسی که در راه خدا به قتل میرسد شهید نامیده میشود.<ref>محمود عبدالرحمان، معجم المصطلحات و الالفاظ الفقهیه، ج۲، ص۳۴۶.</ref> در فقه، شهید به مسلمانی اختصاص دارد که در مَعرکه جنگ توسط کافران یا به سبب جنگ با آنها کشته میشود.<ref> محمود عبدالرحمان، معجم المصطلحات و الالفاظ الفقهیه، ج۲، ص۳۴۶.</ref> در [[تفسیر نمونه]] آمده شهادت یک معنای خاص و یک معنا عام دارد. معنای خاص آن همان معنای فقهی است و معنای عام آن این است که انسان در مسیر انجام وظیفه الهی کشته شود یا بمیرد از اینرو در روایات طالب علمی که در حال طلب علم از دنیا برود، کسی که در بسترش بمیرد در حالی که معرفت حق خدا، پیامبر و اهل بیت او را داشته باشد، کسی که برای دفاع از مالش در برابر مهاجمان کشته شود و... شهید دانسته شدهاند.<ref>مکارم شیرازی، تفسیر نمونه، ۱۳۷۹ش، ج۲۱، ص۴۰۷-۴۰۸.</ref> | ||
===وجه نامگذاری شهید=== | ===وجه نامگذاری شهید=== | ||
خط ۳۸: | خط ۴۱: | ||
روایات زیادی درباره منزلت و فضیلت شهادت وارد شده است. از جمله اینکه شهادت در روایات بالاترین نیکی<ref> ابن حیون مغربی، دعائم الاسلام، ۱۳۸۵ق، ج۱، ص۳۴۳.</ref>و گرامیترین مرگ<ref> صدوق، من لایحضر الفقیه، ۱۴۰۳ق، ج۴، ص۴۰۲، ح۵۸۶۸.</ref> دانسته شده است و برخی از مرگهای دیگر در اجر و پادش به آن تشبیه شده است.<ref> نگاه کنید به شیخ انصاری، کتاب الطهاره، ۱۴۱۵ق، ج۴، ص۴۰۴.</ref> همچنین در دعاهایی که از [[چهارده معصوم]] رسیده ختم عاقبت به شهادت،<ref> علامه مجلسی، بحار الانوار، ۱۴۰۴ق، ج۹۵، ص۳۶۸؛ ج۹۱، ص۲۳۹؛ ج۹۴، ص۳۳۲.</ref> شهادت زیر پرچم [[پیامبر(ص)]]<ref> علامه مجلسی، بحار الانوار، ۱۴۰۴ق، ج۹۴، ص۳۷۶.</ref> و کشته شدن بهدست بدترین مردم<ref> علامه مجلسی، بحار الانوار، ۱۴۰۴ق، ج۹۴، ص۲۶۱.</ref> از خدا درخواست شده است. | روایات زیادی درباره منزلت و فضیلت شهادت وارد شده است. از جمله اینکه شهادت در روایات بالاترین نیکی<ref> ابن حیون مغربی، دعائم الاسلام، ۱۳۸۵ق، ج۱، ص۳۴۳.</ref>و گرامیترین مرگ<ref> صدوق، من لایحضر الفقیه، ۱۴۰۳ق، ج۴، ص۴۰۲، ح۵۸۶۸.</ref> دانسته شده است و برخی از مرگهای دیگر در اجر و پادش به آن تشبیه شده است.<ref> نگاه کنید به شیخ انصاری، کتاب الطهاره، ۱۴۱۵ق، ج۴، ص۴۰۴.</ref> همچنین در دعاهایی که از [[چهارده معصوم]] رسیده ختم عاقبت به شهادت،<ref> علامه مجلسی، بحار الانوار، ۱۴۰۴ق، ج۹۵، ص۳۶۸؛ ج۹۱، ص۲۳۹؛ ج۹۴، ص۳۳۲.</ref> شهادت زیر پرچم [[پیامبر(ص)]]<ref> علامه مجلسی، بحار الانوار، ۱۴۰۴ق، ج۹۴، ص۳۷۶.</ref> و کشته شدن بهدست بدترین مردم<ref> علامه مجلسی، بحار الانوار، ۱۴۰۴ق، ج۹۴، ص۲۶۱.</ref> از خدا درخواست شده است. | ||
در قرآن از واژه شهادت با تعبیر «قَتْل فی سبیلالله» (کشته شدن در راه خدا) یاد شده است.<ref>قرشی، قاموس قرآن، ۱۴۱۲ق، ج۴، ص۷۶.</ref> همچنین از شهادت و شهید | در قرآن از واژه شهادت با تعبیر «قَتْل فی سبیلالله» (کشته شدن در راه خدا) یاد شده است.<ref>قرشی، قاموس قرآن، ۱۴۱۲ق، ج۴، ص۷۶.</ref> همچنین از شهادت و شهید در باب احکام طهارت کتابهای فقهی سخن گفته شده است.<ref> برای نمونه نگاه کنید به علامه حلی، تحریر الاحکام، ۱۴۲۰ق، ج۱، ۳۳۱۷.</ref> | ||
==آثار شهادت== | ==آثار شهادت== | ||
خط ۵۵: | خط ۵۸: | ||
فقیهان برای شهید در معرکه احکامی ذکر کردهاند: | فقیهان برای شهید در معرکه احکامی ذکر کردهاند: | ||
* [[غسل میت]]؛ بنا به نظر فقیهان شیعه، شهید در معرکه جنگ غسل میت ندارد.<ref>شیخ انصاری، کتاب الطهاره، ۱۴۱۵ق، ج۴، ص۳۹۹.</ref> اما کسی که در معرکه جنگ زخمی شده و پس از اتمام جنگ به شهادت برسد را باید غسل داد.<ref>علامه حلی، نهایة الاحکام، ۱۴۱۹ق، ج۲، ص۲۳۵.</ref> | * [[غسل میت]]؛ بنا به نظر فقیهان شیعه، شهید در معرکه جنگ غسل میت ندارد.<ref>شیخ انصاری، کتاب الطهاره، ۱۴۱۵ق، ج۴، ص۳۹۹.</ref> اما کسی که در معرکه جنگ زخمی شده و پس از اتمام جنگ به شهادت برسد را باید غسل داد.<ref>علامه حلی، نهایة الاحکام، ۱۴۱۹ق، ج۲، ص۲۳۵.</ref> | ||
*کفن؛ بنا به نظر فقیهان شیعه شهید در معرکه کفن نمیشود<ref>شیخ انصاری، کتاب الطهاره، ۱۴۱۵ق، ج۴، ص۳۹۹.</ref> و با همان لباس رزم دفن میشود.<ref>شیخ انصاری، کتاب الطهاره، ۱۴۱۵ق، ج۴، ص۴۰۶.</ref> مگر اینکه لباس به تن نداشته باشد که در این صورت باید او را کفن کرد.<ref>شیخ انصاری، کتاب الطهاره، ۱۴۱۵ق، ج۴، ص۴۰۶-۴۰۷.</ref> | *کفن؛ بنا به نظر فقیهان شیعه شهید در معرکه [[کفن]] نمیشود<ref>شیخ انصاری، کتاب الطهاره، ۱۴۱۵ق، ج۴، ص۳۹۹.</ref> و با همان لباس رزم دفن میشود.<ref>شیخ انصاری، کتاب الطهاره، ۱۴۱۵ق، ج۴، ص۴۰۶.</ref> مگر اینکه لباس به تن نداشته باشد که در این صورت باید او را کفن کرد.<ref>شیخ انصاری، کتاب الطهاره، ۱۴۱۵ق، ج۴، ص۴۰۶-۴۰۷.</ref> | ||
* مس بدن | * [[مس میت|مس بدن شهید]]؛ مس بدن شهید موجب واجب شدن [[غسل مس میت]] نمیشود.<ref>نجفی، جواهر الکلام، ۱۳۶۲ش، ج۵، ص۳۰۷.</ref> | ||
* نماز میت: بیشتر اهلسنت معتقدند که خواندن نماز میت بر شهید واجب نیست.{{مدرک}} البته از نظر فقیهان شیعه خواندن نماز میت بر شهید واجب است.<ref> شیخ انصاری، کتاب الطهاره، ۱۴۱۵ق، ج۴، ص۳۹۹.</ref> | * [[نماز میت]]: بیشتر اهلسنت معتقدند که خواندن نماز میت بر شهید واجب نیست.{{مدرک}} البته از نظر فقیهان شیعه خواندن نماز میت بر شهید واجب است.<ref> شیخ انصاری، کتاب الطهاره، ۱۴۱۵ق، ج۴، ص۳۹۹.</ref> | ||
این احکام به شهید در معرکه اختصاص دارد و شامل کسانی که به طریق دیگری در راه خدا کشته میشوند و یا در فضیلت مانند شهیدند، نمیگردد.<ref>شیخ انصاری، کتاب الطهاره، ۱۴۱۵ق، ج۴، ص۴۰۴.</ref> | این احکام به شهید در معرکه اختصاص دارد و شامل کسانی که به طریق دیگری در راه خدا کشته میشوند و یا در فضیلت مانند شهیدند، نمیگردد.<ref>شیخ انصاری، کتاب الطهاره، ۱۴۱۵ق، ج۴، ص۴۰۴.</ref> | ||
==شهادت امامان شیعه== | ==شهادت امامان شیعه== | ||
به اعتقاد شماری از عالمان شیعه، همه [[امامان شیعه]] با شهادت از دنیا میروند.<ref>طبرسی، اعلام الوری، ۱۴۱۷ق، ج۲، ص۱۳۲-۱۳۱؛ ابن شهر آشوب، مناقب آل ابیطالب، ۱۳۷۹ ق، ج۲، ص۲۰۹.</ref> دلیل آنان، [[روایت|روایات]] از جمله روایت «وَ اللَّهِ مَا مِنَّا إِلَّا مَقْتُولٌ شَهِید» منقول از امام صادق(ع) است که بنابر آن، همه امامان با شهادت از دنیا خواهند رفت.<ref>ابن شهر آشوب، مناقب آل ابیطالب، ۱۳۷۹ ق، ج۲، ص۲۰۹؛ طبرسی، إعلام الوری، ۱۴۱۷ق، ج۲، ص۱۳۲-۱۳۱.</ref> [[شیخ مفید]] در کتاب «[[تصحیح اعتقادات الامامیه]]» شهادت امام علی(ع)، امام حسن(ع)، امام حسین(ع)، امام موسی(ع) و امام رضا(ع) را پذیرفته و در شهادت سایر ائمه تردید کرده است.<ref>مفید، تصحیح اعتقاد الامامیه، ۱۴۱۴ق، ص۱۳۲و۱۳۱.</ref> [[علامه مجلسی]] در توجیه سخن شیخ مفید گفته است با توجه به اینکه اخبار شهادت سایر ائمه(ع) متواتر نیست، شاید منظور او نفی [[تواتر]] و قطعیت شهادت سایر ائمه(ع) باشد.<ref>علامه مجلسی، بحار الانوار، ۱۴۰۴ق، ج۲۷، ص۲۱۶.</ref> | به اعتقاد شماری از عالمان شیعه، همه [[امامان شیعه]] با شهادت از دنیا میروند.<ref>طبرسی، اعلام الوری، ۱۴۱۷ق، ج۲، ص۱۳۲-۱۳۱؛ ابن شهر آشوب، مناقب آل ابیطالب، ۱۳۷۹ ق، ج۲، ص۲۰۹.</ref> دلیل آنان، [[روایت|روایات]] از جمله روایت «وَ اللَّهِ مَا مِنَّا إِلَّا مَقْتُولٌ شَهِید» منقول از امام صادق(ع) است که بنابر آن، همه امامان با شهادت از دنیا خواهند رفت.<ref>ابن شهر آشوب، مناقب آل ابیطالب، ۱۳۷۹ ق، ج۲، ص۲۰۹؛ طبرسی، إعلام الوری، ۱۴۱۷ق، ج۲، ص۱۳۲-۱۳۱.</ref> [[شیخ مفید]] در کتاب «[[تصحیح اعتقادات الامامیه]]» شهادت [[امام علی(ع)]]، [[امام حسن(ع)]]، [[امام حسین(ع)]]، [[امام موسی(ع)]] و [[امام رضا(ع)]] را پذیرفته و در شهادت سایر ائمه تردید کرده است.<ref>مفید، تصحیح اعتقاد الامامیه، ۱۴۱۴ق، ص۱۳۲و۱۳۱.</ref> [[علامه مجلسی]] در توجیه سخن شیخ مفید گفته است با توجه به اینکه اخبار شهادت سایر ائمه(ع) متواتر نیست، شاید منظور او نفی [[تواتر]] و قطعیت شهادت سایر ائمه(ع) باشد.<ref>علامه مجلسی، بحار الانوار، ۱۴۰۴ق، ج۲۷، ص۲۱۶.</ref> | ||
== شهید در ادبیات جمهوری اسلامی ایران== | == شهید در ادبیات جمهوری اسلامی ایران== | ||
شهید در ادبیات جمهوری اسلامی ایران شامل کسانی میشود که در راه دفاع و حفظ دستاوردهای انقلاب سال ۱۳۵۷ش و کیان نظام اسلامی، استقلال کشور ایران و مقابله با تهدیدات دشمن جان خود را از دست میدهند.<ref>[https://www.isna.ir/news/93031708120 «آییننامه تعیین و احراز مصادیق شهید و ایثارگر ابلاغ شد آییننامه تعیین و احراز مصادیق شهید و ایثارگر ابلاغ شد»]</ref> بر اساس قانون بنیاد شهید ایران از [[انقلاب سال ۱۳۵۷ش]] تا ابتدای سال ۱۴۰۰ش حدود ۲۲۰ هزار نفر شهید محسوب شدهاند.<ref>[https://www.isna.ir/news/99122116190 «تعداد شهدای ایران چقدر است؟»]</ref> در ایران [[سازمان بنیاد شهید]] برای رسیدگی به امور خانوادههای شهداء تأسیس شده است.<ref>[https://rc.majlis.ir/fa/law/show/93093 «قانون اساسنامه بنیاد شهید انقلاب اسلامی»]</ref> همچنین [[۲۲ اسفند]] به عنوان روز شهید نامگذاری شده است.<ref>[https://www.isna.ir/news/99122116190 «تعداد شهدای ایران چقدر است؟»]</ref> | شهید در ادبیات [[جمهوری اسلامی ایران]] شامل کسانی میشود که در راه دفاع و حفظ دستاوردهای [[انقلاب اسلامی ایران|انقلاب سال ۱۳۵۷ش]] و کیان نظام اسلامی، استقلال کشور ایران و مقابله با تهدیدات دشمن جان خود را از دست میدهند.<ref>[https://www.isna.ir/news/93031708120 «آییننامه تعیین و احراز مصادیق شهید و ایثارگر ابلاغ شد آییننامه تعیین و احراز مصادیق شهید و ایثارگر ابلاغ شد»]</ref> بر اساس قانون بنیاد شهید ایران از [[انقلاب سال ۱۳۵۷ش]] تا ابتدای سال ۱۴۰۰ش حدود ۲۲۰ هزار نفر شهید محسوب شدهاند.<ref>[https://www.isna.ir/news/99122116190 «تعداد شهدای ایران چقدر است؟»]</ref> در ایران [[سازمان بنیاد شهید]] برای رسیدگی به امور خانوادههای شهداء تأسیس شده است.<ref>[https://rc.majlis.ir/fa/law/show/93093 «قانون اساسنامه بنیاد شهید انقلاب اسلامی»]</ref> همچنین [[۲۲ اسفند]] به عنوان روز شهید نامگذاری شده است.<ref>[https://www.isna.ir/news/99122116190 «تعداد شهدای ایران چقدر است؟»]</ref> | ||
===اصطلاحات=== | ===اصطلاحات=== | ||
خط ۱۱۷: | خط ۱۲۰: | ||
| رعایت شیوهنامه ارجاع = <!--ندارد، دارد-->دارد | | رعایت شیوهنامه ارجاع = <!--ندارد، دارد-->دارد | ||
| کپیکاری = <!--از منبع مردود، از منبع خوب، ندارد-->ندارد | | کپیکاری = <!--از منبع مردود، از منبع خوب، ندارد-->ندارد | ||
| استناد به منابع مناسب = <!--ندارد، ناقص، کامل--> | | استناد به منابع مناسب = <!--ندارد، ناقص، کامل-->کامل | ||
| جانبداری = <!--دارد، ندارد-->ندارد | | جانبداری = <!--دارد، ندارد-->ندارد | ||
| رسا بودن = <!--ندارد، دارد-->دارد | | رسا بودن = <!--ندارد، دارد-->دارد |
ویرایش