سیده نفیسه: تفاوت میان نسخه‌ها

نفیسه‌خاتون در [[مکه]] به دنیا آمد و در [[مدینه]] بزرگ شد.<ref>زرکلی، الاعلام، ۱۹۸۹م، ج۸، ص۴۴.</ref> گفته‌اند خانه‌ای که نفیسه در [[مدینه]] در آن زندگی می‌کرد، در غرب مدینه و مقابل خانه‌ای بود که به [[امام صادق(ع)]] تعلق داشت.<ref>گلی‌زواره، بانوی کرامت، ۱۳۸۲ش، ص۳۸.</ref> در کتاب الدر المنثور فی طبقات ربات الخدور، از کتاب اسعاف الراغبین نقل شده که نفیسه در [[سال ۱۴۵ هجری قمری|سال ۱۴۵ق]] متولد شده است.<ref> فؤاز العاملی، الدر المنثور، ۱۳۱۲ق، ص۵۲۱.</ref>[[عزیز الله عطاردی]] تولد او را در [[۱۱ ربیع‌الاول]] همان سال ذکر کرده است.<ref>عطاردی، گوهر خاندان امامت، ۱۳۷۳ش، ص۷.</ref>  

در کتاب الدر المنثور فی طبقات ربات الخدور از کتاب المزارات سخاوی نقل شده که نفیسه خاتون در سال ۱۹۳ق پس از انجام مناسک [[حج]] با همسرش برای [[زیارت]] قبر [[حضرت ابراهیم(ع)]] به [[بیت المقدس]] رفت سپس به [[مصر]] آمد مردم مصر از او استقبال کردند  و او را ابتدا در خانه تاجر بزرگ مصر به نام جمال الدین بن عبدالله بن جَصّاص سکونت دادند گفته‌اند مردم زیادی از مصر و اطراف آن به خاطر شفای دختر یهودی به وسیله وی، به قصد [[تبرک]] نزد او می‌آمدند او قصد کرد که از مصر به [[حجاز]] نقل مکان کند، مردم مصر از حاکم مصر خواستند که وی را از رفتن به [[حجاز]] منصرف کند وی به حاکم مصر گفت من زنی ضعیف هستم و از عبادت خدا باز مانده‌ام و محل سکونتم کوچک است و گنجایش این همه جمعیت را ندارد حاکم مصر خانه‌ای را که در درب السباع داشت به وی بخشید و از او خواست دو روز را در هفته برای مردم اختصاص دهد و مابقی را به [[عبادت]] بپردازد نفیسه روزهای [[شنبه]] و [[چهارشنبه]] را به مردم اختصاص داد و برای همیشه در مصر ساکن شد.<ref>فؤاز العاملی، الدر المنثور، ۱۳۱۲ق، ص۵۲۲.</ref>

سیده نفیسه با [[قرآن]] انس داشت و حافظ آن بود.<ref>مقریزی، الخطط المقریزیه، ۱۹۹۸م، ج۳، ص۶۳۷.</ref> او در حال خواندن آیه <ref>مقریزی، الخطط المقریزیه، ۱۹۹۸م، ج۳، ص۶۴۰.</ref>«قل لمن ما فی السموات و الارض قل لله، کتب علی نفسه الرحمه» <ref>سوره انعام، آیه ۱۲.</ref> یا آیه  «لهم دارالسلام عند ربهم وهو ولیّهم بما کانوا یعملون»<ref>سوره انعام،آیه ۱۲۷.</ref> از دنیا رفته است.<ref>فؤاز العاملی، الدر المنثور، ۱۳۱۲ق، ص۵۲۱؛ محدث قمی، منتهی الآمال، ۱۳۷۹ش، ج۲، ص۱۴۱۸.</ref>

سیده نفیسه با [[تفسیر]] و حدیث آشنا بود<ref>الوردانی، الشیعه فی مصر، ۱۴۱۴ق، ص۱۰۹.</ref> برخی از عالمان حدیث او را نقل می‌کردند.<ref>ابن خلکان، وفیات الاعیان، دارصادر، ج۵، ص۴۲۳ـ۴۲۴.</ref> [[محمد بن ادریس شافعی]] (یکی از [[ائمه چهارگانه اهل سنت]]) از او حدیث اخذ می‌کرد<ref> شبلنجی، نورالابصار، قاهره، ص۲۵۶؛ فؤاز العاملی، الدر المنثور، ۱۳۱۲ق، ص۵۲۱.</ref> و [[احمد بن حنبل]](پیشوای [[حنابله]]) در مجالس نقل حدیث او شرکت می‌کرد.<ref> عطاردی، گوهر خاندان امامت، ۱۳۷۳ش، ص۱۲، ۲۹؛ ابوکف، آل بیت النبی فی مصر، ۱۹۷۵م، ص۱۰۷</ref> هنگامی که محمد بن ادریس شافعی از دنیا رفت جنازه او را در منزل سیده نفیسه بردند و او در [[نماز میت]] شرکت کرد.<ref>ابن عماد حنبلی، شذرات الذهب، ۱۴۰۶ق، ج۳، ص۴۳؛ ابن خلکان، وفیات الاعیان، ج۵، ص۴۲۴؛ فؤاز العاملی، الدر المنثور، ۱۳۱۲ق، ص۵۲۱.</ref>

در برخی منابع کرامت‌هایی مانند شفای بیمار<ref>ابوکف، آل بیت النبی فی مصر، ۱۹۷۵م، ص۱۰۷؛ محلاتی، ریاحین الشریعه، دار الکتب الاسلامیه، ج۵، ص۸۷ـ۸۸؛ مقریزی، الخطط المقریزیه، ۱۹۹۸م، ج۳، ص۶۴۱.</ref> و رهانیدن مصر و رود نیل از خشکسالی<ref>شبلنجی، نورالابصار، قاهره، ص۲۵۶؛ محلاتی، ریاحین الشریعه، دار الکتب الاسلامیه، ج۵، ص۸۵؛ مقریزی، الخطط المقریزیه، ۱۹۹۸م، ج۳، ص۶۴۱.</ref> به سیده نفیسه نسبت داده شده است. جمال الدین بن تغری بُردی گفته است که کرامت‎های او در همه‌جا معروف است.<ref>ابن تغری بردی، النجوم الزاهره، وزاره‌‌ال‍ث‍ق‍اف‍ه‌ و‌الارش‍اد‌ال‍ق‍وم‍ی‌، ج۲، ص۱۸۶</ref>  احمد ابوکف ملقب شدن نفیسه به کریمةالدارین را به این دلیل می‌داند که مردم مصر از وی در زمان زنده بودن و پس از مرگش کراماتی مشاهده کردند.<ref> ابوکف، آل بیت النبی فی مصر، ۱۹۷۵م، ص۱۰۷</ref> در برخی منابع کرامت هایی پس از مرگ وی نیز نقل شده است.<ref> برای نمونه برای نمونه رجوع کنید به: فؤاز العاملی، الدر المنثور، ۱۳۱۲ق، ص۵۲۲.</ref> [[ذبیح الله محلاتی]] در [[ریاحین الشریعه]] پس از آنکه کراماتی برای نفیسه‌خاتون ذکر می‌کند، منبع آنچه را که در شرح‌حال وی ذکر کرده کتب [[اهل سنت]] و قابل خدشه می‌داند.<ref>محلاتی، ریاحین الشریعه، دار الکتب الاسلامیه، ج۵، ص۹۴.</ref>

نفیسه‌خاتون در ماه رمضان [[سال ۲۰۸ هجری قمری|سال ۲۰۸ق]] از دنیا رفته است.<ref>ابن کثیر، البدایه و النهایه، ۱۴۰۷ق، ج۱۰، ص۲۶۲؛ ابن خلکان، وفیات الاعیان، دارالثقافه، ج۵، ص۴۲۴؛ مقریزی، الخطط المقریزیه، ۱۹۹۸م، ج۳، ص۶۴۰.</ref> [[اسحاق بن جعفر|اسحاق مؤتمن]] می‌خواست جنازه همسرش را به [[مدینه]] ببرد اما به درخواست اهالی مصر او را در همانجا دفن کرد.<ref>ابن کثیر، البدایه و النهایه، ۱۴۰۷ق، ج۱۰، ص۲۶۲؛ فؤاز العاملی، الدر المنثور، ۱۳۱۲ق، ص۵۲۱.</ref> مقریزی گفته است مردم مصر از اسحاق خواستند تا وی را به خاطر [[برکت]] در مصر دفن کند.<ref>مقریزی، الخطط المقریزیه، ۱۹۹۸م، ج۳، ص۶۴۰.</ref> اما بر اساس برخی منابع اسحاق نپذیرفت. اهالی مصر نزد حاکم مصر رفتند و از او خواستند اسحاق را از انتقال جنازه همسرش به مدینه منصرف کند. واسطه قراردادن حاکم مؤثر واقع نشد٬ آنان اموالی را فراهم کردند و به اسحاق دادند و از او خواستند تا با درخواستشان موافقت کند٬ اما اسحاق نپذیرفت. ولی سرانجام به دفن همسرش در مصر رضایت داد٬ گفته‌اند اسحاق به سبب رؤیایی که دیده بود تن به خواسته مردم مصر داد. بنابر این رؤیا، [[رسول اکرم]] به او گفته بود که همسرت را در همین‌جا به خاک بسپار.<ref>شبلنجی، نورالابصار، قاهره، ص۲۵۸؛ ابوکف، آل بیت النبی فی مصر، ۱۹۷۵م، ص۱۰۴؛ شیخ محمد صبان، إسعاف الراغبين، نسخه خطی، ص۸۱؛ قمی، منتهی الامال، ۱۳۷۹ش، ج۲، ص۱۴۱۸؛ محمد الحسون، اعلام النساء، ص۱۸۹.</ref>

کتاب‌های شرح‌حال‌نگاری [[زیارت‌نامه|زیارتنامه‌هایی]]‌ برای سیده نفیسه ذکر کرده‌اند. در این زیارت‌نامه‌‌ها، مقامات معنوی و شرافت نسبی وی ستوده و بر او به عنوان بانویی از [[خاندان پیامبر]] درود فرستاده شده است.<ref>شبلنجی، نورالابصار، قاهره، ص۲۵۹.</ref> بنابر برخی گزارش‌ها، مسلمانان هنگام [[زیارت]] سیده نفیسه، [[زیارتنامه|زیارتنامه‌ای]] می‌خواندند و در آن ضمن برشمردن شرافت نسبی وی از خدا می‌خواستند که حوائجشان را برآورده کند.<ref>فؤاز العاملی، الدر المنثور، ۱۳۱۲ق، ص۵۲۲.</ref> متن این زیارتنامه در کتاب «الدر المنثور» ذکر شده است. بخشی از آن عبارت است از:

:::''السلام و التحیة و الاکرام و الرضا من العلی الاعلی الرحمن علی سیدة نفیسة سلالة نبی الرحمة و هادی الامة... و اقض حوائجنا فی الدنیا و الاخرة یا رب العالمین''.<ref>فؤاز العاملی، الدر المنثور، ۱۳۱۲ق، ص۵۲۲.</ref>