قرآن: تفاوت میان نسخه‌ها

در زبان عربی اعراب سهم مهمی در بیان معانی دارد و توجه به اعراب قرآن ضرورتی مضاعف دارد؛ زیرا خطا در تشخیص اعراب قرآن باعث تغییر معنا و گاه معنایی متناقص با مقصود خداوند می‌شود.<ref>محمدی ری‌شهری، شناخت‌نامه قرآن، ۱۳۹۱ش، ج۳، ص۳۱۲.</ref> کاتبان وحی در ابتدا کلمات قرآن را بدون نقطه و اعراب می‌نگاشتند و این امر برای کسانی که در عصر پیامبر زندگی می‌کردند مشکلی نداشت اما برای نسل‌های بعدی و بویژه مسلمانان غیر عرب گاه موجب قرائت‌های مختلف و تغییر معانی می‌گردید و ازاین‌رو اعراب‌گذاری قرآن برای پایان دادن به اختلافات و تغییر و [[تحریف قرآن|تحریف معنوی]] قرآن ضروری بود.<ref>محمدی ری‌شهری، شناخت‌نامه قرآن، ۱۳۹۱ش، ج۳، ص۳۱۴.</ref> گزارش‌های تاریخی درباره نخستین اعراب‌گذار قرآن و ثبت‌کننده نشانه‌های اعرابی مختلف است. معمولاً [[ابو الاسود دئلی|ابو الاسود دُئِلی]] (م ۶۹ق) را آغازگر اعراب‌گذاری قران معرفی می‌کنند که با کمک یحیی بن یَعمر انجام می‌داده است.<ref>محمدی ری‌شهری، شناخت‌نامه قرآن، ۱۳۹۱ش، ج۳، ص۳۱۵.</ref> اعراب‌گذاری ابتدایی به این شکل بوده است: نقطه روی حرف پایانی کلمه برای نصب، نقطه‌ زیر حرف برای جر، نقطه بعد از حرف آخر برای رفع.<ref>محمدی ری‌شهری، شناخت‌نامه قرآن، ۱۳۹۱ش، ج۳، ص۳۱۵.</ref> یک قرن بعد، توسط خلیل بن احمد فراهیدی (۱۷۵ق)، شکل‌های خاص جایگزین نقطه‌ها شدند: مستطیل روی حرف برای نصب، مستطیل زیر آن برای جر، واو کوچک بالای آن برای رفع، تکرار شکل مشابه هر حرکت برای تنوین، دندانه حرف «س» برای تشدید، سَرِ حرف «ص» برای سکون.<ref>محمدی ری‌شهری، شناخت‌نامه قرآن، ۱۳۹۱ش، ج۳، ص۳۱۵.</ref> سپس در نیمه دوم قرن دوم هجری، مکتب نحو بصره با شخصیتی چون سیبویه، و مکتب نحو کوفه به پیشوایی کسایی و در اواسط سده سوم هجری، مکتب نحو بغداد ظهور کرد و در دانش اعراب قرآن کریم تحول پدید آمد.<ref>محمدی ری‌شهری، شناخت‌نامه قرآن، ۱۳۹۱ش، ج۳، ص۳۱۶و۳۱۷.</ref>