پرش به محتوا

مشکاة الانوار فی غرر الاخبار (کتاب): تفاوت میان نسخه‌ها

جز
بدون خلاصۀ ویرایش
جز (ویکی سازی)
imported>Fayaz
جزبدون خلاصۀ ویرایش
خط ۲۸: خط ۲۸:
}}
}}
'''مِشْکاةُ الأنْوار فی غُرَرِ الأخْبار''' کتابی به زبان عربی نوشته [[علی بن حسن طبرسی|علی بن حسن بن فضل طبرسی]] نوه [[فضل بن حسن طبرسی|امین‌الاسلام طبرسی]] و از علمای قرن ششم و هفتم [[هجری قمری|هجری قمری]] در موضوع [[اخلاق]] و آداب اسلامی است. او این کتاب را در ادامه و تکمیل [[مکارم الاخلاق]] اثر پدرش نگاشته و در ده باب آن را منظم ساخته است. طبرسی در این راه از منابع بسیاری خصوصا [[المحاسن]] بهره برده است. کتاب‌های فراوانی با عنوان مشکاةالانوار در کتب تراجم نام برده شده که می‌توان به کتب [[کفعمی]] و [[مجلسی دوم|مجلسی]] اشاره کرد.
'''مِشْکاةُ الأنْوار فی غُرَرِ الأخْبار''' کتابی به زبان عربی نوشته [[علی بن حسن طبرسی|علی بن حسن بن فضل طبرسی]] نوه [[فضل بن حسن طبرسی|امین‌الاسلام طبرسی]] و از علمای قرن ششم و هفتم [[هجری قمری|هجری قمری]] در موضوع [[اخلاق]] و آداب اسلامی است. او این کتاب را در ادامه و تکمیل [[مکارم الاخلاق]] اثر پدرش نگاشته و در ده باب آن را منظم ساخته است. طبرسی در این راه از منابع بسیاری خصوصا [[المحاسن]] بهره برده است. کتاب‌های فراوانی با عنوان مشکاةالانوار در کتب تراجم نام برده شده که می‌توان به کتب [[کفعمی]] و [[مجلسی دوم|مجلسی]] اشاره کرد.
== جایگاه اثر ==
مشکاة الانوار منبعی برای دستیابی به روایات معصومین(ع) است و در کتاب‌های دیگران، احادیث آن مکررا آمده است، از جمله [[علامه مجلسی]] در [[بحارالانوار]] از آن بسیار نقل کرده و گفته: مشکاة الأنوار کتاب ظریفی است و اخبار غریبی در آن دیده می‌شود.<ref>مجلسی، بحارالانوار، ۱۴۰۳ق، ج ۱، ص۲۸.</ref> [[محدث نوری|محدث نوری]] نیز در [[مستدرک الوسائل]] به این کتاب استناد نموده است.<ref>نوری، مستدرک الوسائل، ۱۴۰۸ق، ج ۱، ص۱۱۹، ۱۲۸، ۲۵۷ و مجلدات دیگر.</ref>


== درباره مؤلف ==
با توجه به اینکه نام «مشکاة الأنوار» بر ده‌ها عنوان کتاب اطلاق می‌شود که از حیث موضوع نیز با یکدیگر تفاوت فراوان دارند. از مهم‌ترین آن‌ها می‌توان به «مشکاة الانوار» کفعمی و «مشکاة الأنوار» علامه مجلسی اشاره نمود. بعضی برای امین الاسلام طبرسی، جد علی بن حسن نیز کتابی با نام مشکاة الأنوار ذکر نموده‌اند که بر فرض صحتِ اصل ادعا، کتابی است در ادعیه و ربطی به کتاب حاضر ندارد.<ref>تهرانی، الذریعه، ج ۲۱، ص۵۳-۵۶.</ref>
==نویسنده و انگیزه تالیف==
{{اصلی|علی بن حسن طبرسی}}
{{اصلی|علی بن حسن طبرسی}}
''ابوالفضل، علی بن حسن بن فضل بن حسن طبرسی'' از علمای [[شیعه]] و محدثان [[امامیه]] در قرن ششم و هفتم هجری است. او فرزند [[حسن بن فضل طبرسی|حسن بن فضل]]، صاحب کتاب مکارم الأخلاق و نوه امین‌الاسلام فضل بن حسن، مؤلف تفسیر [[مجمع البیان|مجمع البیان]] است. تاریخ ولادت و وفات او مشخص نیست و کتاب‌هایی را به وی منتسب کرده‌اند که مشهورترین آن ''مشکاة الانوار فی غرر الاخبار'' است.
''ابوالفضل، علی بن حسن بن فضل بن حسن طبرسی'' از علمای [[شیعه]] و محدثان [[امامیه]] در قرن ششم و هفتم هجری است. او فرزند [[حسن بن فضل طبرسی|حسن بن فضل]]، صاحب کتاب مکارم الأخلاق و نوه امین‌الاسلام فضل بن حسن، مؤلف تفسیر [[مجمع البیان|مجمع البیان]] است. تاریخ ولادت و وفات او مشخص نیست و کتاب‌هایی را به وی منتسب کرده‌اند که مشهورترین آن ''مشکاة الانوار فی غرر الاخبار'' است.


== انگیزه تألیف ==
مولف در مقدمه کتاب گفته پدرش پس از آنکه [[مکارم الاخلاق (کتاب)|مکارم الاخلاق]] را نوشت و مورد توجه و مقبولیت همگان شد، شروع به تصنیف کتابی کرد که در آن اخلاق و آداب را جمع نماید و برای این منظور روایات فراوانی نیز جمع‌آوری کرد؛ اما مهلت اتمام آن را نیافت. از این رو او به تقاضای عده‌ای از مؤمنین، مطالب پدرش را منظم کرده و با افزودن بخش‌های دیگری آن را «مشکاة الأنوار فی غرر الأخبار» نام نهاد.<ref>طبرسی، مشکاة الانوار، ۱۳۸۵ق، ص۱.</ref>
مولف در مقدمه کتاب چنین می‌گوید که پدرش پس از آنکه «مکارم الأخلاق» را نوشت و مورد توجه و مقبولیت همگان شد، شروع به تصنیف کتابی کرد که در آن اخلاق و آداب را جمع نماید و برای این منظور روایات فراوانی نیز جمع‌آوری کرد؛ اما مهلت اتمام آن را نیافت. از این رو به تقاضای عده‌ای از مؤمنین این کتاب را مرتب نمود و مطالبی نیز به آن‌ها افزود و آن را «مشکاة الأنوار فی غرر الأخبار» نام نهاد.<ref>طبرسی، مشکاة الانوار، ۱۳۸۵ق، ص۱.</ref>


== ساختار ==
== ساختار ==
خط ۴۱: خط ۴۳:
طبرسی که کتابی روایی تألیف کرده، جنبه مواعظ و اخلاقیات کتابش نیز بسیار زیاد است و برای طولانی نشدن روایات و تأثیر گذاری هر چه بیشتر، سلسله اسناد روایات را حذف کرده و تنها نام آخرین راوی را ذکر کرده است.
طبرسی که کتابی روایی تألیف کرده، جنبه مواعظ و اخلاقیات کتابش نیز بسیار زیاد است و برای طولانی نشدن روایات و تأثیر گذاری هر چه بیشتر، سلسله اسناد روایات را حذف کرده و تنها نام آخرین راوی را ذکر کرده است.
البته برای اعتبار روایات و سهولت دستیابی به منابع نقل، در ابتدای هر عده روایاتی که از یک منبع نقل کرده نام کتاب مرجع را نیز آورده و ظاهرا روایاتی که پس از آن و بدون ذکر منبع آمده مربوط به همان منبع است.<ref>[http://www.noorlib.ir/View/fa/Book/BookView/Image/11410 کتابخانه دیجیتال نور.]</ref>
البته برای اعتبار روایات و سهولت دستیابی به منابع نقل، در ابتدای هر عده روایاتی که از یک منبع نقل کرده نام کتاب مرجع را نیز آورده و ظاهرا روایاتی که پس از آن و بدون ذکر منبع آمده مربوط به همان منبع است.<ref>[http://www.noorlib.ir/View/fa/Book/BookView/Image/11410 کتابخانه دیجیتال نور.]</ref>
=== ابواب کتاب ===
===فهرست===
* '''باب اول''': در ایمان و اسلام که شامل ۱۵ فصل است از جمله [[توحید|توحید]]، [[اخلاص]]، یقین، [[توکل|توکل]]
* '''باب اول''': در ایمان و اسلام که شامل ۱۵ فصل است از جمله [[توحید|توحید]]، [[اخلاص]]، یقین، [[توکل|توکل]]
* '''باب دوم''': صفات شیعه و احوال و علامات آن‌ها (۹ فصل)
* '''باب دوم''': صفات شیعه و احوال و علامات آن‌ها (۹ فصل)
خط ۵۵: خط ۵۷:
== منابع ==
== منابع ==
بیشترین استفاده طبرسی در این کتاب از [[محاسن برقی|محاسن برقی]] است. بسیاری از روایات موجود در این کتاب که از محاسن نقل شده در نسخه‌های فعلی محاسن وجود ندارد و این دلیل روشنی است که کتاب محاسن موجود ناقص بوده و نسخه کامل‌تری دست مصنف وجود داشته است.<ref>احمدپور، کتابشناخت اخلاق اسلامی، ۱۳۸۵ش، ص۲۸۰.</ref> طبرسی، همچنین از [[روضة الواعظین|روضة الواعظین]]، [[عیون الاخبار|عیون الأخبار]]، [[مجمع البیان|مجمع البیان]] و [[الارشاد|الإرشاد]] هم نقل می‌کند.<ref>مشکاة الانوار، ترجمه هوشمند و محمدی، ۱۳۷۹ش، ص۱۶.</ref>
بیشترین استفاده طبرسی در این کتاب از [[محاسن برقی|محاسن برقی]] است. بسیاری از روایات موجود در این کتاب که از محاسن نقل شده در نسخه‌های فعلی محاسن وجود ندارد و این دلیل روشنی است که کتاب محاسن موجود ناقص بوده و نسخه کامل‌تری دست مصنف وجود داشته است.<ref>احمدپور، کتابشناخت اخلاق اسلامی، ۱۳۸۵ش، ص۲۸۰.</ref> طبرسی، همچنین از [[روضة الواعظین|روضة الواعظین]]، [[عیون الاخبار|عیون الأخبار]]، [[مجمع البیان|مجمع البیان]] و [[الارشاد|الإرشاد]] هم نقل می‌کند.<ref>مشکاة الانوار، ترجمه هوشمند و محمدی، ۱۳۷۹ش، ص۱۶.</ref>
== جایگاه اثر ==
این اثر منبعی برای دستیابی به روایات معصومین(ع) است و در کتاب‌های دیگران، احادیث آن مکررا آمده است، از جمله [[علامه مجلسی]] در [[بحارالانوار]] از آن بسیار نقل کرده و گفته: مشکاة الأنوار کتاب ظریفی است و اخبار غریبی در آن دیده می‌شود.<ref>مجلسی، بحارالانوار، ۱۴۰۳ق، ج ۱، ص۲۸.</ref> [[محدث نوری|محدث نوری]] نیز در [[مستدرک الوسائل]] به این کتاب استناد نموده است.<ref>نوری، مستدرک الوسائل، ۱۴۰۸ق، ج ۱، ص۱۱۹، ۱۲۸، ۲۵۷ و مجلدات دیگر.</ref>
با توجه به اینکه نام «مشکاة الأنوار» بر ده‌ها عنوان کتاب اطلاق می‌شود که از حیث موضوع نیز با یکدیگر تفاوت فراوان دارند. از مهم‌ترین آن‌ها می‌توان به «مشکاة الانوار» کفعمی و «مشکاة الأنوار» علامه مجلسی اشاره نمود. بعضی برای امین الاسلام طبرسی، جد علی بن حسن نیز کتابی با نام مشکاة الأنوار ذکر نموده‌اند که بر فرض صحتِ اصل ادعا، کتابی است در ادعیه و ربطی به کتاب حاضر ندارد.<ref>تهرانی، الذریعه، ج ۲۱، ص۵۳-۵۶.</ref>


== ترجمه و چاپ ==
== ترجمه و چاپ ==
این اثر دو بار به زبان فارسی ترجمه شده است.<ref>ترجمه عزیزالله عطاردی، ۱۳۷۴ش. ترجمه مهدی هوشمند و عبدالله محمدی، ۱۳۷۹ش.</ref> این کتاب در یک جلد به زبان عربی، توسط [[کتابخانه حیدریه]] [[نجف]] در سال ۱۳۸۵ق و بار دیگر با تحقیق [[مؤسسه آل البیت]] در سال ۱۴۲۳ق در دو جلد ارائه شده است.<ref>احمدپور، کتابشناخت اخلاق اسلامی، ۱۳۸۵ش، ص۲۸۱.</ref>
این اثر دو بار به زبان فارسی ترجمه شده است.<ref>ترجمه عزیزالله عطاردی، ۱۳۷۴ش. ترجمه مهدی هوشمند و عبدالله محمدی، ۱۳۷۹ش.</ref> این کتاب در یک جلد به زبان عربی، توسط [[کتابخانه حیدریه]] در [[نجف]] در سال ۱۳۸۵ق و بار دیگر با تحقیق [[مؤسسه آل البیت]] در سال ۱۴۲۳ق در دو جلد ارائه شده است.<ref>احمدپور، کتابشناخت اخلاق اسلامی، ۱۳۸۵ش، ص۲۸۱.</ref>


== پانویس ==
== پانویس ==
کاربر ناشناس