پرش به محتوا

خاندان جواهری: تفاوت میان نسخه‌ها

خاندان جواهری (نمایش مبدأ)

نسخهٔ ‏۱۶ نوامبر ۲۰۱۴، ساعت ۱۷:۳۳

۱٬۴۲۵ بایت حذف‌شده ،  ‏۱۶ نوامبر ۲۰۱۴
جز
بدون خلاصۀ ویرایش
دیداریویکی‌متن
جزبدون خلاصۀ ویرایش
جزبدون خلاصۀ ویرایش
خط ۱۰: خط ۱۰:
۲) عبدالحسین، فرزند صاحب جواهر، از شاگردان پدرش و شیخ مرتضی انصاری، و نزد شیخ انصاری بسیار محترم بود. وی از فقیهان مشهور زمان خود به شمار می‌رفت و به مرجعیت رسید و مقلدانی داشت و در ۱۲۷۳ وفات کرد (آل محبوبه، ج۲، ص۱۱۵؛ آقابزرگ طهرانی، طبقات: الکرام البرره، قسم ۲، ص۷۰۹؛ انصاری، ص۳۲۳ـ۳۲۴). امینی (۱۴۱۳، ج۱، ص۳۶۷) شرح حال عبدالحسین را با حسین، فرزندِ دیگر صاحب جواهر، خلط کرده است. فرزندان عبدالحسین، احمد و شریف، نیز از علما بودند.
۲) عبدالحسین، فرزند صاحب جواهر، از شاگردان پدرش و شیخ مرتضی انصاری، و نزد شیخ انصاری بسیار محترم بود. وی از فقیهان مشهور زمان خود به شمار می‌رفت و به مرجعیت رسید و مقلدانی داشت و در ۱۲۷۳ وفات کرد (آل محبوبه، ج۲، ص۱۱۵؛ آقابزرگ طهرانی، طبقات: الکرام البرره، قسم ۲، ص۷۰۹؛ انصاری، ص۳۲۳ـ۳۲۴). امینی (۱۴۱۳، ج۱، ص۳۶۷) شرح حال عبدالحسین را با حسین، فرزندِ دیگر صاحب جواهر، خلط کرده است. فرزندان عبدالحسین، احمد و شریف، نیز از علما بودند.


۳) حسین، فرزند صاحب جواهر، ادیب و شاعری توانا و معروف بود. او در ۱۲۷۷ یا ۱۲۸۰ وفات کرد و در مقبره خانوادگیشان به خاک سپرده شد. از او دیوان شعری برجای مانده است <ref>آل محبوبه، ج۲، ص۱۰۷؛ برای نمونه اشعار او رجوع کنید به خاقانی، ج۳، ص۱۷۵ـ ۱۷۸</ref>.


۴) عبدعلی، فرزند صاحب جواهر، در حدود ۱۲۶۰ در نجف به دنیا آمد و از عالمان بود. وی در ۱۳۱۶ وفات یافت <ref>خاقانی، ج۱۰، ص۱۳۹؛ عبدالحسین جواهری، ص۲۳؛ عبدالحسین جواهرکلام، مصاحبه مورخ ۱۵ شهریور ۱۳۸۵</ref>.
۵) باقر، از فرزندان صاحب جواهر. وی قبل از ۱۲۶۰ در نجف به دنیا آمد و در ۱۳۱۷ وفات کرد.<ref>آقابزرگ طهرانی، طبقات: نقباءالبشر، قسم ۲، ص۸۶۲؛ عبدالحسین جواهرکلام، مصاحبه مورخ ۱۵ شهریور ۱۳۸۵ </ref>.
۶) شیخ حسن، معروف به حسن صغیر، کوچک‌ترین فرزند صاحب جواهر. وی در ۱۲۶۴ یا ۱۲۶۵ یا ۱۲۶۶ (مقارن با وفات پدرش) در نجف به دنیا آمد <ref>رجوع کنید به حرزالدین، ج۱، ص۲۴۷؛ آل محبوبه، ج۲، ص۱۰۴؛ آقابزرگ طهرانی، طبقات: نقباءالبشر، قسم ۱، ص۳۹۳</ref> و تحت سرپرستی برادرزاده‌اش، شیخ علی بن محمد جواهری، قرار گرفت <ref>آل محبوبه، ج۲، ص۱۰۴</ref>. او پس از گذراندن دروس مقدماتی، مدارج عالی فقه و اصول را نزد استادان آن روزگار سپری کرد <ref>آل محبوبه، ج۲، ص۱۰۵؛ آقابزرگ طهرانی، طبقات: نقباءالبشر، قسم ۱، ص۳۹۳؛ عبدالحسین جواهری، ص۷</ref>، اما بیشترین بهره را از محضر حاج آقارضا همدانی برد و از نزدیکان او به شمار می‌آمد <ref>آل محبوبه، ج۲، ص۱۰۵</ref>.
شیخ حسن سپس به تدریس پرداخت و شاگردانی را تربیت کرد. وی در ۱۳۰۶ ش در نجف وفات یافت <ref>حرزالدین، ج۱، ص۲۴۷؛ آل محبوبه، ج۲، ص۱۰۵</ref>. آثار او عبارت‌اند از: شرح شرایع الاسلام محقق حلّی، و حاشیه بر فرائدالاصول شیخ مرتضی انصاری، بر پایه تقریرات درس آخوند خراسانی <ref>آل محبوبه، ج۲، ص۱۰۵</ref>.
۷)ابراهیم
۸) موسی
از شرح احوال و سوانح حیات این دو پسر صاحب جواهر (ابراهیم و موسی) و فرزندان آنان اطلاعی در دست نیست.
==طبقه دوم==
==طبقه دوم==


خط ۱۷: خط ۳۰:
* احمد، فرزند عبدالحسین، از شاگردان عبدالحسین طُرَیحی، محمدحسین کاظمی و حاج آقارضا همدانی بود <ref>امینی ۱۴۱۳، ج۱، ص۳۶۵؛ عبدالحسین جواهری، ص۳</ref>. محمد حسن کبَّه (فقیه و شاعر، متوفی ۱۳۳۶) از شاگردان اوست <ref>آل محبوبه، ج۲، ص۱۰۱</ref>. وی در ۱۳۰۲ وفات کرد. دیوان شعر و چند رساله فقهی از او برجای مانده است <ref>آل محبوبه، ج۲، ص۱۰۰؛ امینی، ج۱، ص۳۶۵</ref>.
* احمد، فرزند عبدالحسین، از شاگردان عبدالحسین طُرَیحی، محمدحسین کاظمی و حاج آقارضا همدانی بود <ref>امینی ۱۴۱۳، ج۱، ص۳۶۵؛ عبدالحسین جواهری، ص۳</ref>. محمد حسن کبَّه (فقیه و شاعر، متوفی ۱۳۳۶) از شاگردان اوست <ref>آل محبوبه، ج۲، ص۱۰۱</ref>. وی در ۱۳۰۲ وفات کرد. دیوان شعر و چند رساله فقهی از او برجای مانده است <ref>آل محبوبه، ج۲، ص۱۰۰؛ امینی، ج۱، ص۳۶۵</ref>.
* شریف فرزند عبدالحسین، فقه را نزد میرزای شیرازی، میرزاحسین خلیلی تهرانی و محمد حسین کاظمی فراگرفت و از کاظمی اجازه روایت داشت. او از شاگردان خاص شیخ محمدهادی تهرانی بود. در نجف به کار خطابه اشتغال داشت <ref>حرزالدین، ج۱، ص۳۶۱ـ۳۶۲؛ آل محبوبه، ج۲، ص۱۱۰؛ آقابزرگ طهرانی، طبقات: نقباءالبشر، قسم ۲، ص۸۳۶ ـ۸۳۷</ref>. او به هنگام سربازگیری اجباری حکومت عثمانی برای خدمت نظام، عراق را ترک کرد و به ایران آمد و چهار سال در بروجرد ماند و در آنجا از درس سیدمحمود طباطبایی (صاحب المَواهِبُ السِّنِیه، متوفی ۱۳۰۰) بهره برد. سپس به نجف بازگشت و در ۱۳۱۴ در آنجا وفات یافت و در مقبره خانوادگیشان به خاک سپرده شد <ref>حرزالدین، ج۱، ص۳۶۲؛ آل محبوبه، ج۲، ص۱۱۰ـ ۱۱۱</ref>. از وی دو اثر بر جای مانده است: مقتل ابی عبداللّه الحسین که در ۱۳۳۰ چاپ شده است (آقا بزرگ طهرانی، الذریعه، ج۲۲، ص۲۵) و مُثیرُالاَحزان فی احوال الائمه الاثنَی عشر امناء الرحمن، در دو جلد، که بارها به چاپ رسیده است <ref>رجوع کنید به آستان قدس رضوی. کتابخانه، ج۵، ص۳۱۲؛ عواد، ۱۹۶۹، ج۲، ص۹۰؛ امینی، ۱۳۸۵، ص۳۰۰؛ مشار، ج۳، ستون ۴۲۱</ref>. شیخ شریف دو پسر به نامهای محسن و عبدالرسول داشت.
* شریف فرزند عبدالحسین، فقه را نزد میرزای شیرازی، میرزاحسین خلیلی تهرانی و محمد حسین کاظمی فراگرفت و از کاظمی اجازه روایت داشت. او از شاگردان خاص شیخ محمدهادی تهرانی بود. در نجف به کار خطابه اشتغال داشت <ref>حرزالدین، ج۱، ص۳۶۱ـ۳۶۲؛ آل محبوبه، ج۲، ص۱۱۰؛ آقابزرگ طهرانی، طبقات: نقباءالبشر، قسم ۲، ص۸۳۶ ـ۸۳۷</ref>. او به هنگام سربازگیری اجباری حکومت عثمانی برای خدمت نظام، عراق را ترک کرد و به ایران آمد و چهار سال در بروجرد ماند و در آنجا از درس سیدمحمود طباطبایی (صاحب المَواهِبُ السِّنِیه، متوفی ۱۳۰۰) بهره برد. سپس به نجف بازگشت و در ۱۳۱۴ در آنجا وفات یافت و در مقبره خانوادگیشان به خاک سپرده شد <ref>حرزالدین، ج۱، ص۳۶۲؛ آل محبوبه، ج۲، ص۱۱۰ـ ۱۱۱</ref>. از وی دو اثر بر جای مانده است: مقتل ابی عبداللّه الحسین که در ۱۳۳۰ چاپ شده است (آقا بزرگ طهرانی، الذریعه، ج۲۲، ص۲۵) و مُثیرُالاَحزان فی احوال الائمه الاثنَی عشر امناء الرحمن، در دو جلد، که بارها به چاپ رسیده است <ref>رجوع کنید به آستان قدس رضوی. کتابخانه، ج۵، ص۳۱۲؛ عواد، ۱۹۶۹، ج۲، ص۹۰؛ امینی، ۱۳۸۵، ص۳۰۰؛ مشار، ج۳، ستون ۴۲۱</ref>. شیخ شریف دو پسر به نامهای محسن و عبدالرسول داشت.
* عبدالحسین فرزند عبدعلی در ۱۲۸۲ یا ۱۲۸۶ در نجف به دنیا آمد و فقه و اصول را نزد استادان مبرّز میرزاحسین خلیلی تهرانی، آخوند خراسانی، آقارضا همدانی و محمدطه نجف فراگرفت <ref>آقابزرگ طهرانی، طبقات: نقباءالبشر، قسم ۳، ص۱۰۴۷</ref>. وی ادیبی متبحر و شاعری توانا بود و نزد عالمان و ادیبان زمان مقبولیت بسیار داشت و مرجعی برای حل مسائل علمی و ادبی به شمار می‌رفت. او در ۱۳۳۵ در نجف وفات یافت و پس از تشییع باشکوهی در مقبره خانوادگیشان دفن گردید. در رثایش اشعار زیادی سرودند <ref>آل محبوبه، ج۲، ص۱۱۲ ـ ۱۱۳؛ آقابزرگ طهرانی، طبقات: نقباءالبشر، قسم ۳، ص۱۰۴۷؛ خاقانی، ج۵، ص۱۶۵ـ۱۶۷؛ برای نمونه نثر و شعر او رجوع کنید به خاقانی، ج۵، ص۱۶۷ـ ۱۹۸</ref>.
* صادق فرزند باقر، از شاگردان حاج میرزا حسین خلیلی تهرانی، آخوند خراسانی، محمدحسین کاظمی و محمدطه نجف بود <ref>آقابزرگ طهرانی، طبقات: نقباءالبشر، قسم ۲، ص۸۶۲</ref>. وی از فقیهان بزرگ زمان خود به شمار می‌رفت و آیت اللّه سیدمحسن حکیم نزد او درس خوانده بود <ref>آل محبوبه، ج۲، ص۱۱۱؛ محسن امین، ج۹، ص۵۶</ref>. شیخ صادق در ۱۳۲۹ وفات کرد <ref>آل محبوبه؛ آقابزرگ طهرانی، طبقات: نقباءالبشر، قسم ۲، ص۸۶۲</ref>.
* علی فرزند باقر در نجف به دنیا آمد و سرپرستی و تربیت او را برادر بزرگش، صادق، برعهده گرفت <ref>آقابزرگ طهرانی، طبقات: نقباءالبشر، قسم ۲، ص۸۶۲</ref>. وی فقه و اصول را نزد استادان حوزه فراگرفت و در علم رجال از دانش سیدمحمد هندی بهره برد. استادانش به رفعت علم و فضل و اجتهاد وی تصریح نموده‌اند <ref>آل محبوبه، ج۲، ص۱۲۱؛ آقابزرگ طهرانی، طبقات: نقباءالبشر، قسم ۴، ص۱۳۵۰</ref>. او از علوم غریبه نیز مطّلع بود<ref>آل محبوبه، ج۲، ص۱۲۱؛ آقابزرگ طهرانی، طبقات: نقباءالبشر، قسم ۴، ص۱۳۵۰</ref>. شیخ علی جواهری در نجف حلقه درس تشکیل داد و به سبب احاطه‌اش بر آرای فقیهان متقدم و متأخر، عمق تحقیق، تسلط در تدریس، شیوایی بیان و دقت نظر، از مشهورترین فقهای زمان خود شد و شاگردان فراوانی در حلقه درسش شرکت می‌کردند و برخی از او اجازه روایت نیز گرفتند <ref>حرزالدین، ج۲، ص۷۱ـ۷۲، ۲۴۶ـ۲۴۷؛ آل محبوبه، ج۲، ص۱۲۰، ۲۷۰، ۲۷۶، ج۳، ص۳۶۶؛ آقابزرگ طهرانی، طبقات: نقباءالبشر، قسم ۱، ص۳۵۱، ۴۳۱، قسم ۴، ص۱۳۵۰؛ محسن امین، ج۵، ص۲۸۴، ج۶، ص۱۳۱، ج۹، ص۵۶، ۳۳۱؛ مرعشی نجفی، ص۱۰۵ـ۱۰۶</ref>.
شیخ علی جواهری، پس از وفات میرزامحمدتقی شیرازی در ۱۳۳۸، یکی از مراجع تقلید شد و در پی رحلت شیخ الشریعه اصفهانی در ۱۳۳۹، از مراجع تقلید مشهور گشت و مقلدان فراوانی در عراق و دیگر بلاد اسلامی یافت <ref>آل محبوبه، ج۲، ص۱۲۰؛ آقابزرگ طهرانی، طبقات: نقباءالبشر، قسم ۴، ص۱۳۵۰؛ خاقانی، ج۱۰، ص۱۴۱</ref>. وی در ۱۳۴۰/ ۱۳۰۱ ش وفات کرد و در مقبره خانوادگیشان دفن شد. در سوک او مجالس متعددی برگزار و در رثایش اشعار بسیاری سروده شد <ref>رجوع کنید به حرزالدین، ج۲، ص۱۳۰؛ آقابزرگ طهرانی، طبقات: نقباءالبشر، قسم ۴، ص۱۳۵۱</ref>. حاشیه بر عروةالوثقی از آثار اوست <ref>رجوع کنید به حرزالدین، ج۲، ص۱۳۰؛ آقابزرگ طهرانی، طبقات: نقباءالبشر، قسم ۴، ص۱۳۵۱</ref>.
* عبدالصاحب فرزند حسن در ۱۳۰۰ در نجف متولد شد. وی به تحصیل علوم پرداخت و بیشترین استفاده علمی را از آقاضیاءالدین عراقی (متوفی ۱۳۲۱ ش) برد و از شاگردان خاص و مقرِّر درس او به شمار می‌رفت <ref>آل محبوبه، ج۲، ص۱۱۷؛ آقابزرگ طهرانی، طبقات: نقباءالبشر، قسم ۳، ص۱۱۲۸؛ آستان قدس رضوی. کتابخانه، ج۵، ص۲۲۶</ref>. وی در تدریس متون درسی فقه و اصول مهارت داشت <ref>مشار، ج۳، ستون ۸۵۸</ref>. سیدضیاءالدین بن محمدعلی بحرالعلوم و جعفر آل محبوبه از شاگردان او بودند <ref>بحرالعلوم، ج۱، ص۱۷۹؛ آل محبوبه، آل محبوبه، ج۲، ص۱۱۷</ref>. عبدالصاحب در ۱۳۱۲ ش در نجف درگذشت <ref>آل محبوبه، ج۲، ص۱۱۸؛ آقابزرگ طهرانی، طبقات: نقباءالبشر، قسم ۳، ص۱۱۲۹</ref>. آثار او عبارت‌اند از: شرحِ تبصره المتعلمین علامه حلّی <ref>آقابزرگ طهرانی، الذریعه، ج۱۳، ص۱۳۵</ref>؛ الاشارات و الدلائل فی ما تقدم و تأخر من الوسائل، درباره تعیین مواردی در کتاب وسائل الشیعه که شیخ حرّعاملی با تعابیر «‌تقدم‌» و «‌تأخر‌» و مانند اینها و بدون ذکر نشانی به احادیث هم مضمون ارجاع داده است. این کتاب در ۱۳۵۶/ ۱۳۱۶ ش چاپ شد <ref>آقابزرگ طهرانی، الذریعه، ج۲، ص۹۵؛ عواد، ۱۹۶۹، ج۲، ص۲۸۰؛ آستان قدس رضوی. کتابخانه، ج۵، ص۲۲۶ـ۲۲۷</ref>. تقریراتِ درس آقاضیاءالدین عراقی درباره مباحث الفاظ و ادله عقلی، و حاشیه بر بعضی کتابهای فقهی نیز از دیگر آثار اوست <ref>آقابزرگ طهرانی، طبقات: نقباءالبشر، قسم ۳، ص۱۱۲۹</ref>.


==طبقه سوم==
==طبقه سوم==
خط ۲۵: خط ۴۵:
*محمدحسن (فرزند احمد فرزند عبدالحسین)، در ۱۲۹۳ در نجف به دنیا آمد. نزد آخوند خراسانی و سید محمد کاظم طباطبایی یزدی درس خواند. وی از شاگردان خاص حاج آقارضا همدانی بود و از برخی استادانش نیز اجازه اجتهاد داشت. هوش و فطانت او را ستوده‌اند. او شعر نیز می‌سرود و در ۱۳۳۵ درگذشت <ref>آل محبوبه، ج۲، ص۱۲۶ـ ۱۲۸؛ آقابزرگ طهرانی، طبقات: نقباءالبشر، قسم ۱، ص۳۸۰؛ عبدالحسین جواهری، ص۳۲ـ ۳۳</ref>. منظومه‌ای در علم کلام، به نام جواهرالکلام و نیز منظومه‌ای در اصول فقه از آثار اوست <ref>آقابزرگ طهرانی، الذریعه، ج۱، ص۴۹۳، ج۵، ص۲۷۵</ref>.
*محمدحسن (فرزند احمد فرزند عبدالحسین)، در ۱۲۹۳ در نجف به دنیا آمد. نزد آخوند خراسانی و سید محمد کاظم طباطبایی یزدی درس خواند. وی از شاگردان خاص حاج آقارضا همدانی بود و از برخی استادانش نیز اجازه اجتهاد داشت. هوش و فطانت او را ستوده‌اند. او شعر نیز می‌سرود و در ۱۳۳۵ درگذشت <ref>آل محبوبه، ج۲، ص۱۲۶ـ ۱۲۸؛ آقابزرگ طهرانی، طبقات: نقباءالبشر، قسم ۱، ص۳۸۰؛ عبدالحسین جواهری، ص۳۲ـ ۳۳</ref>. منظومه‌ای در علم کلام، به نام جواهرالکلام و نیز منظومه‌ای در اصول فقه از آثار اوست <ref>آقابزرگ طهرانی، الذریعه، ج۱، ص۴۹۳، ج۵، ص۲۷۵</ref>.
* محسن(فرزند شریف فرزند عبدالحسین)، فقیه و ادیب و شاعر بود. وی در ۱۲۹۵ در نجف به دنیا آمد. از میرزا حسین نائینی و شیخ الشریعه اصفهانی (متوفی ۱۳۳۹) مراتب بالای فقه و اصول را فراگرفت و از میرزای نائینی اجازه اجتهاد گرفت. وی حکمت و کلام را نیز آموخت <ref>آل محبوبه، ج۲، ص۱۲۴ـ ۱۲۵</ref>. برخی از شاگردانش، عبداللّه بن محمدصالح قطیفی، سیدعلی وداعی، علی شرقی (متوفی ۱۳۸۴) و حسین قدیحی بودند <ref>محسن جواهری، ج۱، مقدمه محمدحسن جواهری، ص«‌ف »؛ خاقانی، ج۷، ص۲۴۰</ref>. او پس از سفری به بحرین، به خوزستان رفت و در فَلاحیه (شادِگان) سکونت گزید و در آن شهر مقبولیت عام یافت. در جریان جنگ جهانی اول (۱۹۱۴ـ ۱۹۱۸) و حمله انگلستان به عراق، شیخ محسن در کنار دیگر فقهای عراق، مانند سیدمحمد سعید حَبّوبی ، در جهاد با انگلیس شرکت کرد و مجروح شد. پس از شکست عراق، وی به نجف رفت و پس از مدتی به فلاحیه بازگشت. در ۱۳۰۸ ش به اهواز رفت و به تصدی امور دینی مردم پرداخت. در ۱۳۱۵ ش، به علت بیماری، بر بازگشت به نجف مصمم شد و در بصره وفات یافت. پیکرش را در مراسم باشکوهی تا نجف تشییع کردند و در مقبره خانوادگیشان به خاک سپردند <ref>خاقانی، ج۷، ص۲۴۰ـ۲۴۲؛ آل محبوبه، ج۲، ص۱۲۴</ref>.
* محسن(فرزند شریف فرزند عبدالحسین)، فقیه و ادیب و شاعر بود. وی در ۱۲۹۵ در نجف به دنیا آمد. از میرزا حسین نائینی و شیخ الشریعه اصفهانی (متوفی ۱۳۳۹) مراتب بالای فقه و اصول را فراگرفت و از میرزای نائینی اجازه اجتهاد گرفت. وی حکمت و کلام را نیز آموخت <ref>آل محبوبه، ج۲، ص۱۲۴ـ ۱۲۵</ref>. برخی از شاگردانش، عبداللّه بن محمدصالح قطیفی، سیدعلی وداعی، علی شرقی (متوفی ۱۳۸۴) و حسین قدیحی بودند <ref>محسن جواهری، ج۱، مقدمه محمدحسن جواهری، ص«‌ف »؛ خاقانی، ج۷، ص۲۴۰</ref>. او پس از سفری به بحرین، به خوزستان رفت و در فَلاحیه (شادِگان) سکونت گزید و در آن شهر مقبولیت عام یافت. در جریان جنگ جهانی اول (۱۹۱۴ـ ۱۹۱۸) و حمله انگلستان به عراق، شیخ محسن در کنار دیگر فقهای عراق، مانند سیدمحمد سعید حَبّوبی ، در جهاد با انگلیس شرکت کرد و مجروح شد. پس از شکست عراق، وی به نجف رفت و پس از مدتی به فلاحیه بازگشت. در ۱۳۰۸ ش به اهواز رفت و به تصدی امور دینی مردم پرداخت. در ۱۳۱۵ ش، به علت بیماری، بر بازگشت به نجف مصمم شد و در بصره وفات یافت. پیکرش را در مراسم باشکوهی تا نجف تشییع کردند و در مقبره خانوادگیشان به خاک سپردند <ref>خاقانی، ج۷، ص۲۴۰ـ۲۴۲؛ آل محبوبه، ج۲، ص۱۲۴</ref>.
شیخ محسن جواهری شاعری توانا بوده و اشعار فراوانی سروده است <ref>برای نمونه اشعار او رجوع کنید به خاقانی، ج۷، ص۲۴۳ـ ۲۵۵</ref>. برخی از آثار او عبارت‌اند از: الفَرائدُ الغَوالی علی شواهد الاَمالی، که شرحی است بر الامالی سیدمرتضی، و جلد ۱ـ۳ آن در سالهای ۱۹۶۶ ـ ۱۹۶۷ در نجف چاپ شده است؛ نَهْجُ السّداد فی شرح نجاه العباد؛ حاشیه بر کفایه الاصول؛ القلائد الدرر فی امامه الائمه الاثنی عشر؛ تصحیح و شرح دیوان ابن خیاط دمشقی (متوفی ۵۱۷)؛ شرحی بر الشهاب الثاقب، اثر منظوم سیدمحمدباقر طباطبایی حائری (متوفی ۱۳۳۱) درباره اثبات امامت علی علیه‌السلام و فرزندان ایشان <ref>محسن جواهری، ج۱، مقدمه محمد حسن جواهری، ص«‌ق ـ ر »؛ آقابزرگ طهرانی، الذریعه، ج۱، ص۴۶۲؛ امینی، ۱۳۸۵، ص۱۷۴؛ عواد، ۱۹۹۹، ج۱، ص۵۴۳؛ حسن امین، ج۵، ص۲۹۹</ref>؛ دیوان شعر که فرزندش، محمدحسن، آن را جمع آوری کرده است؛ و منظومه هایی در علم کلام، تجوید و فقه <ref>آقابزرگ طهرانی، الذریعه، ج۱، ص۴۶۸، ج۹، قسم ۳، ص۹۷۶، ج۲۳، ص۱۵ـ۱۶، ۱۲۵، ج۲۶، ص۳۶</ref>.
شیخ محسن جواهری شاعری توانا بوده و اشعار فراوانی سروده است <ref>برای نمونه اشعار او رجوع کنید به خاقانی، ج۷، ص۲۴۳ـ ۲۵۵</ref>. برخی از آثار او عبارت‌اند از: الفَرائدُ الغَوالی علی شواهد الاَمالی، که شرحی است بر الامالی سیدمرتضی، و جلد ۱ـ۳ آن در سالهای ۱۹۶۶ ـ ۱۹۶۷ در نجف چاپ شده است؛ نَهْجُ السّداد فی شرح نجاه العباد؛ حاشیه بر کفایه الاصول؛ القلائد الدرر فی امامه الائمه الاثنی عشر؛ تصحیح و شرح دیوان ابن خیاط دمشقی (متوفی ۵۱۷)؛ شرحی بر الشهاب الثاقب، اثر منظوم سیدمحمدباقر طباطبایی حائری (متوفی ۱۳۳۱) درباره اثبات امامت علی علیه‌السلام و فرزندان ایشان <ref>محسن جواهری، ج۱، مقدمه محمد حسن جواهری، ص«‌ق ـ ر »؛ آقابزرگ طهرانی، الذریعه، ج۱، ص۴۶۲؛ امینی، ۱۳۸۵، ص۱۷۴؛ عواد، ۱۹۹۹، ج۱، ص۵۴۳؛ حسن امین، ج۵، ص۲۹۹</ref>؛ دیوان شعر که فرزندش، محمدحسن، آن را جمع آوری کرده است؛ و منظومه هایی در علم کلام، تجوید و فقه <ref>آقابزرگ طهرانی، الذریعه، ج۱، ص۴۶۸، ج۹، قسم ۳، ص۹۷۶، ج۲۳، ص۱۵ـ۱۶، ۱۲۵، ج۲۶، ص۳۶</ref>.
*عبدالرسول (فرزند شریف فرزند عبدالحسین)، در ۱۳۰۱ در نجف به دنیا آمد. فقه و اصول را از قاسم بن حَمود قَسّام، علی بن باقر جواهری، محمدکاظم طباطبایی یزدی، آخوند خراسانی، میرزا حسین نائینی و سیدابوتراب خوانساری *فراگرفت <ref>آل محبوبه، ج۲، ص۱۱۶ـ۱۱۷، ج۳، ص۸۹ ـ۹۰</ref>. حسین بن مشکور حولاوی (متوفی ۱۳۴۷ ش)، محمدطاهربن عبداللّه آل راضی (متوفی ۱۳۵۹ ش) و سیدضیاءالدین بن محمدعلی بحرالعلوم از شاگردان او بودند <ref>حرزالدین، ج۱، ص۳۱۲، پانویس ۱، ج۳، ص۹، پانویس ۱؛ بحرالعلوم، ج۱، ص۱۷۹</ref>. عبدالرسول در ۱۳۴۶ ش وفات کرد و در مقبره خانوادگیشان دفن شد <ref>عبدالحسین جواهری، ص۲۰</ref>. او کتاب اَنیس الموحدین ملامهدی نراقی (متوفی ۱۲۰۹) را از فارسی به عربی ترجمه کرده است <ref>آقابزرگ طهرانی، الذریعه، ج۲، ص۴۶۶</ref>.
*عبدالرسول (فرزند شریف فرزند عبدالحسین)، در ۱۳۰۱ در نجف به دنیا آمد. فقه و اصول را از قاسم بن حَمود قَسّام، علی بن باقر جواهری، محمدکاظم طباطبایی یزدی، آخوند خراسانی، میرزا حسین نائینی و سیدابوتراب خوانساری فراگرفت <ref>آل محبوبه، ج۲، ص۱۱۶ـ۱۱۷، ج۳، ص۸۹ ـ۹۰</ref>. حسین بن مشکور حولاوی (متوفی ۱۳۴۷ ش)، محمدطاهربن عبداللّه آل راضی (متوفی ۱۳۵۹ ش) و سیدضیاءالدین بن محمدعلی بحرالعلوم از شاگردان او بودند <ref>حرزالدین، ج۱، ص۳۱۲، پانویس ۱، ج۳، ص۹، پانویس ۱؛ بحرالعلوم، ج۱، ص۱۷۹</ref>. عبدالرسول در ۱۳۴۶ ش وفات کرد و در مقبره خانوادگیشان دفن شد <ref>عبدالحسین جواهری، ص۲۰</ref>. او کتاب اَنیس الموحدین ملامهدی نراقی (متوفی ۱۲۰۹) را از فارسی به عربی ترجمه کرده است <ref>آقابزرگ طهرانی، الذریعه، ج۲، ص۴۶۶</ref>.
 
*عبدالعزیز(فرزند عبدالحسین فرزند عبدعلی) در ۱۳۰۸/۱۲۶۹ ش در نجف به دنیا آمد. دروس مقدماتی را نزد پدرش خواند و فقه و اصول را از علمای نجف فراگرفت و به تحقیق و تألیف پرداخت، سپس در ایران سکونت گزید. وی به دانشهای گوناگون وقوف داشت و شعر نیز می‌سرود. عبدالعزیز در دانشگاه تهران تدریس می‌کرد و بیش از شصت سال ساکن تهران بود و در ۱۳۶۴ ش در این شهر درگذشت <ref>خاقانی، ج۵، ص۴۴۷؛ عبدالحسین جواهری، ص۲۱ـ۲۳؛ حسن امین، ج۳، ص۱۳۳؛ برای نمونه اشعار او رجوع کنید به خاقانی، ج۵، ص۴۴۹ـ۴۶۶</ref>. برخی از تألیفات وی عبارت‌اند از: شرحِ کفایه الاصول، در سه جلد؛ ترجمه مقدمه ابن خلدون به فارسی؛ کتابخانه‌های ایران از ماقبل از اسلام تا عصر حاضر (تهران ۱۳۱۱ ش)؛ آثار الشیعه الامامیه، در بیست جلد، درباره ادوار سیاسی و ادبی، آثار ادبی، تاریخ بلاد و شرح حال افراد نامی شیعه از ابتدای شکل گیری آن تا عصر حاضر که مؤلف برای نگارش آن از کتابخانه‌های ایران، عراق و دیگر کشورها استفاده کرده است. جلد دوم و سوم این کتاب در ۱۳۰۳ ش و ۱۳۰۷ ش در تهران چاپ شده است. جلد چهارم آن را علی جواهرالکلام (از نوادگان دختری صاحب جواهر، متوفی ۱۳۵۵ ش) به فارسی ترجمه کرده که در ۱۳۰۸ ش در تهران به چاپ رسیده است <ref>آقا بزرگ طهرانی، الذریعه، ج۱، ص۸، ج۱۷، ص۲۷۳؛ مشار، ج۳، ستون ۸۶۵، ۸۶۶؛ عبدالعزیز جواهرکلام، ص۱ـ۳</ref>. از دیگر آثار اوست: جواهرالا´ثار، در شش جلد به عربی، که ترجمه منظوم مثنوی مولوی است، جلد اول و دوم آن در ۱۳۳۶ ش و ۱۳۳۷ ش در تهران چاپ شده است؛ تاریخ طهران و ری، در دو جلد (جلد اول چاپ ۱۳۲۵ ش در تهران)؛ دائرهالمعارف الشیعه الامامیه الاثْنَی عَشَریه، که در آن به اَعلام، خاندانها، کتابها و نیز مسائلی که امامیه با فرقه‌های دیگر در آن اختلاف نظر دارند، پرداخته است و شش جلد از آن در فاصله سالهای ۱۳۳۶ تا ۱۳۳۹ ش در تهران چاپ شده است؛ فهرست نسخ خطی کتابخانه معارف (دو جلد، تهران ۱۳۱۳ـ۱۳۱۴ ش) و دیوان شعر <ref>رجوع کنید به آقابزرگ طهرانی، الذریعه، ج۹، قسم ۳، ص۶۸۹، ج۱۶، ص۳۸۸؛ مشار، ج۳، ستون ۸۶۵ ـ۸۶۶؛ عواد، ۱۹۶۹، ج۲، ص۲۸۵؛ عبدالحسین جواهری، ص۲۲؛ برای دیگر آثار رجوع کنید به آقابزرگ طهرانی، الذریعه، ج۹، قسم ۱، ص۲۲۹؛ عبدالعزیز جواهرکلام، ص۳؛ مشار، ج۳، ستون ۸۶۵</ref>. همچنین مقالات بسیاری از عبدالعزیز در نشریات مصر و بیروت به چاپ رسیده است <ref>عبدالعزیز جواهرکلام، مصاحبه مورخ ۱۵ شهریور ۱۳۸۵؛ حسن امین، ج۳، ص۱۳۳</ref>.


==طبقه چهارم==
==طبقه چهارم==
خط ۴۲: خط ۶۱:




۳) حسین، فرزند صاحب جواهر، ادیب و شاعری توانا و معروف بود. او در ۱۲۷۷ یا ۱۲۸۰ وفات کرد و در مقبره خانوادگیشان به خاک سپرده شد. از او دیوان شعری برجای مانده است (آل محبوبه، ج۲، ص۱۰۷؛ برای نمونه اشعار او رجوع کنید به خاقانی، ج۳، ص۱۷۵ـ ۱۷۸).
۴) عبدعلی، فرزند صاحب جواهر، در حدود ۱۲۶۰ در نجف به دنیا آمد و از عالمان بود. وی در ۱۳۱۶ وفات یافت (خاقانی، ج۱۰، ص۱۳۹؛ عبدالحسین جواهری، ص۲۳؛ عبدالحسین جواهرکلام، مصاحبه مورخ ۱۵ شهریور ۱۳۸۵ ).
فرزند عبدعلی، عبدالحسین، در ۱۲۸۲ یا ۱۲۸۶ در نجف به دنیا آمد و فقه و اصول را نزد استادان مبرّز میرزاحسین خلیلی تهرانی، آخوند خراسانی، آقارضا همدانی و محمدطه نجف فراگرفت (آقابزرگ طهرانی، طبقات: نقباءالبشر، قسم ۳، ص۱۰۴۷). وی ادیبی متبحر و شاعری توانا بود و نزد عالمان و ادیبان زمان مقبولیت بسیار داشت و مرجعی برای حل مسائل علمی و ادبی به شمار می‌رفت. او در ۱۳۳۵ در نجف وفات یافت و پس از تشییع باشکوهی در مقبره خانوادگیشان دفن گردید. در رثایش اشعار زیادی سرودند (آل محبوبه، ج۲، ص۱۱۲ ـ ۱۱۳؛ آقابزرگ طهرانی، طبقات: نقباءالبشر، قسم ۳، ص۱۰۴۷؛ خاقانی، ج۵، ص۱۶۵ـ۱۶۷؛ برای نمونه نثر و شعر او رجوع کنید به خاقانی، ج۵، ص۱۶۷ـ ۱۹۸). فرزندانش جعفر (دانش آموخته رشته حقوق، مقتول در ۱۳۲۷ ش / ۱۹۴۸)، هادی (ادیب و شاعر و نویسنده)، محمدمهدی و عبدالعزیز نام داشتند و دو نفر اخیر شهرت یافتند (رجوع کنید به عبدالحسین جواهری، ص۴ـ۵، ۴۶ـ۴۷).
عبدالعزیز جواهری در ۱۳۰۸/۱۲۶۹ ش در نجف به دنیا آمد. دروس مقدماتی را نزد پدرش خواند و فقه و اصول را از علمای نجف فراگرفت و به تحقیق و تألیف پرداخت، سپس در ایران سکونت گزید. وی به دانشهای گوناگون وقوف داشت و شعر نیز می‌سرود. عبدالعزیز در دانشگاه تهران تدریس می‌کرد و بیش از شصت سال ساکن تهران بود و در ۱۳۶۴ ش در این شهر درگذشت (خاقانی، ج۵، ص۴۴۷؛ عبدالحسین جواهری، ص۲۱ـ۲۳؛ حسن امین، ج۳، ص۱۳۳؛ برای نمونه اشعار او رجوع کنید به خاقانی، ج۵، ص۴۴۹ـ۴۶۶). برخی از تألیفات وی عبارت‌اند از: شرحِ کفایه الاصول، در سه جلد؛ ترجمه مقدمه ابن خلدون به فارسی؛ کتابخانه‌های ایران از ماقبل از اسلام تا عصر حاضر (تهران ۱۳۱۱ ش)؛ آثار الشیعه الامامیه، در بیست جلد، درباره ادوار سیاسی و ادبی، آثار ادبی، تاریخ بلاد و شرح حال افراد نامی شیعه از ابتدای شکل گیری آن تا عصر حاضر که مؤلف برای نگارش آن از کتابخانه‌های ایران، عراق و دیگر کشورها استفاده کرده است. جلد دوم و سوم این کتاب در ۱۳۰۳ ش و ۱۳۰۷ ش در تهران چاپ شده است. جلد چهارم آن را علی جواهرالکلام (از نوادگان دختری صاحب جواهر، متوفی ۱۳۵۵ ش) به فارسی ترجمه کرده که در ۱۳۰۸ ش در تهران به چاپ رسیده است (آقا بزرگ طهرانی، الذریعه، ج۱، ص۸، ج۱۷، ص۲۷۳؛ مشار، ج۳، ستون ۸۶۵، ۸۶۶؛ عبدالعزیز جواهرکلام، ص۱ـ۳). از دیگر آثار اوست: جواهرالا´ثار، در شش جلد به عربی، که ترجمه منظوم مثنوی مولوی است، جلد اول و دوم آن در ۱۳۳۶ ش و ۱۳۳۷ ش در تهران چاپ شده است؛ تاریخ طهران و ری، در دو جلد (جلد اول چاپ ۱۳۲۵ ش در تهران)؛ دائرهالمعارف الشیعه الامامیه الاثْنَی عَشَریه، که در آن به اَعلام، خاندانها، کتابها و نیز مسائلی که امامیه با فرقه‌های دیگر در آن اختلاف نظر دارند، پرداخته است و شش جلد از آن در فاصله سالهای ۱۳۳۶ تا ۱۳۳۹ ش در تهران چاپ شده است؛ فهرست نسخ خطی کتابخانه معارف (دو جلد، تهران ۱۳۱۳ـ۱۳۱۴ ش) و دیوان شعر (رجوع کنید به آقابزرگ طهرانی، الذریعه، ج۹، قسم ۳، ص۶۸۹، ج۱۶، ص۳۸۸؛ مشار، ج۳، ستون ۸۶۵ ـ۸۶۶؛ عواد، ۱۹۶۹، ج۲، ص۲۸۵؛ عبدالحسین جواهری، ص۲۲؛ برای دیگر آثار رجوع کنید به آقابزرگ طهرانی، الذریعه، ج۹، قسم ۱، ص۲۲۹؛ عبدالعزیز جواهرکلام، ص۳؛ مشار، ج۳، ستون ۸۶۵). همچنین مقالات بسیاری از عبدالعزیز در نشریات مصر و بیروت به چاپ رسیده است (عبدالعزیز جواهرکلام، مصاحبه مورخ ۱۵ شهریور ۱۳۸۵؛ حسن امین، ج۳، ص۱۳۳).
۵) باقر، از فرزندان صاحب جواهر. وی قبل از ۱۲۶۰ در نجف به دنیا آمد و در ۱۳۱۷ وفات کرد. او شش پسر داشت که از میان آنان صادق و علی فقهایی مشهور بودند (آقابزرگ طهرانی، طبقات: نقباءالبشر، قسم ۲، ص۸۶۲؛ عبدالحسین جواهرکلام، مصاحبه مورخ ۱۵ شهریور ۱۳۸۵ ).
الف) شیخ صادق جواهری، از شاگردان حاج میرزا حسین خلیلی تهرانی، آخوند خراسانی، محمدحسین کاظمی و محمدطه نجف بود (آقابزرگ طهرانی، همانجا). وی از فقیهان بزرگ زمان خود به شمار می‌رفت و آیت اللّه سیدمحسن حکیم نزد او درس خوانده بود (آل محبوبه، ج۲، ص۱۱۱؛ محسن امین، ج۹، ص۵۶). شیخ صادق در ۱۳۲۹ وفات کرد (آل محبوبه؛ آقابزرگ طهرانی، طبقات: نقباءالبشر، قسم ۲، ص۸۶۲).
ب) شیخ علی جواهری در نجف به دنیا آمد و سرپرستی و تربیت او را برادر بزرگش، صادق، برعهده گرفت (آقابزرگ طهرانی، طبقات: نقباءالبشر، قسم ۲، ص۸۶۲). وی فقه و اصول را نزد استادان حوزه فراگرفت و در علم رجال از دانش سیدمحمد هندی بهره برد. استادانش به رفعت علم و فضل و اجتهاد وی تصریح نموده‌اند (آل محبوبه، ج۲، ص۱۲۱؛ آقابزرگ طهرانی، طبقات: نقباءالبشر، قسم ۴، ص۱۳۵۰). او از علوم غریبه نیز مطّلع بود (آل محبوبه؛ آقابزرگ طهرانی، همانجاها). شیخ علی جواهری در نجف حلقه درس تشکیل داد و به سبب احاطه‌اش بر آرای فقیهان متقدم و متأخر، عمق تحقیق، تسلط در تدریس، شیوایی بیان و دقت نظر، از مشهورترین فقهای زمان خود شد و شاگردان فراوانی در حلقه درسش شرکت می‌کردند و برخی از او اجازه روایت نیز گرفتند (حرزالدین، ج۲، ص۷۱ـ۷۲، ۲۴۶ـ۲۴۷؛ آل محبوبه، ج۲، ص۱۲۰، ۲۷۰، ۲۷۶، ج۳، ص۳۶۶؛ آقابزرگ طهرانی، طبقات: نقباءالبشر، قسم ۱، ص۳۵۱، ۴۳۱، قسم ۴، ص۱۳۵۰؛ محسن امین، ج۵، ص۲۸۴، ج۶، ص۱۳۱، ج۹، ص۵۶، ۳۳۱؛ مرعشی نجفی، ص۱۰۵ـ۱۰۶).
شیخ علی جواهری، پس از وفات میرزامحمدتقی شیرازی در ۱۳۳۸، یکی از مراجع تقلید شد و در پی رحلت شیخ الشریعه اصفهانی در ۱۳۳۹، از مراجع تقلید مشهور گشت و مقلدان فراوانی در عراق و دیگر بلاد اسلامی یافت (آل محبوبه، ج۲، ص۱۲۰؛ آقابزرگ طهرانی، طبقات: نقباءالبشر، قسم ۴، ص۱۳۵۰؛ خاقانی، ج۱۰، ص۱۴۱). وی در ۱۳۴۰/ ۱۳۰۱ ش وفات کرد و در مقبره خانوادگیشان دفن شد. در سوک او مجالس متعددی برگزار و در رثایش اشعار بسیاری سروده شد (رجوع کنید به حرزالدین، ج۲، ص۱۳۰؛ آقابزرگ طهرانی، طبقات: نقباءالبشر، قسم ۴، ص۱۳۵۱). حاشیه بر عروهالوثقی از آثار اوست (رجوع کنید به حرزالدین، ج۲، ص۱۳۰؛ آقابزرگ طهرانی، طبقات: نقباءالبشر، قسم ۴، ص۱۳۵۱).
۶) شیخ حسن، معروف به حسن صغیر، کوچک‌ترین فرزند صاحب جواهر. وی در ۱۲۶۴ یا ۱۲۶۵ یا ۱۲۶۶ (مقارن با وفات پدرش) در نجف به دنیا آمد (رجوع کنید به حرزالدین، ج۱، ص۲۴۷؛ آل محبوبه، ج۲، ص۱۰۴؛ آقابزرگ طهرانی، طبقات: نقباءالبشر، قسم ۱، ص۳۹۳) و تحت سرپرستی برادرزاده‌اش، شیخ علی بن محمد جواهری، قرار گرفت (آل محبوبه، ج۲، ص۱۰۴). او پس از گذراندن دروس مقدماتی، مدارج عالی فقه و اصول را نزد استادان آن روزگار سپری کرد (آل محبوبه، ج۲، ص۱۰۵؛ آقابزرگ طهرانی، طبقات: نقباءالبشر، قسم ۱، ص۳۹۳؛ عبدالحسین جواهری، ص۷)، اما بیشترین بهره را از محضر حاج آقارضا همدانی برد و از نزدیکان او به شمار می‌آمد (آل محبوبه، ج۲، ص۱۰۵).
شیخ حسن سپس به تدریس پرداخت و شاگردانی را تربیت کرد. وی در ۱۳۰۶ ش در نجف وفات یافت (حرزالدین، ج۱، ص۲۴۷؛ آل محبوبه، ج۲، ص۱۰۵). آثار او عبارت‌اند از: شرح شرایع الاسلام محقق حلّی، و حاشیه بر فرائدالاصول شیخ مرتضی انصاری، بر پایه تقریرات درس آخوند خراسانی (آل محبوبه، ج۲، ص۱۰۵). شیخ حسن جواهری سه پسر داشت به نامهای عبدالصاحب، محمدعلی و جواد.
الف) عبدالصاحب در ۱۳۰۰ در نجف متولد شد. وی به تحصیل علوم پرداخت و بیشترین استفاده علمی را از آقاضیاءالدین عراقی (متوفی ۱۳۲۱ ش) برد و از شاگردان خاص و مقرِّر درس او به شمار می‌رفت (آل محبوبه، ج۲، ص۱۱۷؛ آقابزرگ طهرانی، طبقات: نقباءالبشر، قسم ۳، ص۱۱۲۸؛ آستان قدس رضوی. کتابخانه، ج۵، ص۲۲۶). وی در تدریس متون درسی فقه و اصول مهارت داشت (مشار، ج۳، ستون ۸۵۸). سیدضیاءالدین بن محمدعلی بحرالعلوم و جعفر آل محبوبه از شاگردان او بودند (بحرالعلوم، ج۱، ص۱۷۹؛ آل محبوبه، آل محبوبه، ج۲، ص۱۱۷). عبدالصاحب در ۱۳۱۲ ش در نجف درگذشت (آل محبوبه، ج۲، ص۱۱۸؛ آقابزرگ طهرانی، طبقات: نقباءالبشر، قسم ۳، ص۱۱۲۹). آثار او عبارت‌اند از: شرحِ تبصره المتعلمین علامه حلّی (آقابزرگ طهرانی، الذریعه، ج۱۳، ص۱۳۵)؛ الاشارات و الدلائل فی ما تقدم و تأخر من الوسائل، درباره تعیین مواردی در کتاب وسائل الشیعه که شیخ حرّعاملی با تعابیر «‌تقدم‌» و «‌تأخر‌» و مانند اینها و بدون ذکر نشانی به احادیث هم مضمون ارجاع داده است. این کتاب در ۱۳۵۶/ ۱۳۱۶ ش چاپ شد (آقابزرگ طهرانی، الذریعه، ج۲، ص۹۵؛ عواد، ۱۹۶۹، ج۲، ص۲۸۰؛ آستان قدس رضوی. کتابخانه، ج۵، ص۲۲۶ـ۲۲۷). تقریراتِ درس آقاضیاءالدین عراقی درباره مباحث الفاظ و ادله عقلی، و حاشیه بر بعضی کتابهای فقهی نیز از دیگر آثار اوست (آقابزرگ طهرانی، طبقات: نقباءالبشر، قسم ۳، ص۱۱۲۹).
ب) جواد (متوفی قبل از ۱۳۰۶ ش)، از عالمان نیکوسیرت به شمار می‌رفت. پسرش، اسحاق، مدرّس ریاضیات بود (عبدالحسین جواهری، ص۱، ۵؛ امینی، ۱۳۸۵، ص۱۲۹).
پسر دیگر شیخ جواد، اسماعیل، نیز شماری از رباعیات خیام را به عربی ترجمه کرد (عبدالحسین جواهرکلام، مصاحبه مورخ ۱۵ شهریور ۱۳۸۵ ).
از شرح احوال و سوانح حیات دو پسر دیگر صاحب جواهر (ابراهیم و موسی) و فرزندان آنان اطلاعی در دست نیست. تنها گفته شده است که شیخ جعفربن باقربن صادق، فرزند ابراهیم، از عالمان خرمشهر بود و در زمان حکومت رضاشاه، به سبب انتقادات بسیار از او، به بروجرد تبعید شد و در ۱۳۵۰ در آنجا درگذشت (عبدالحسین جواهری، ص۷).
شیخ عیسی جواهری، فرزند شیخ موسی، نیز از عالمان بود. وی در نجف متولد شد. در جوانی به ایران آمد و در کرمانشاه سکونت گزید. عیسی جواهری در ۱۳۰۷ ش در کرمانشاه وفات یافت و در مقبره خانوادگی در نجف به خاک سپرده شد (عبدالحسین جواهرکلام، مصاحبه مورخ ۱۵ شهریور ۱۳۸۵).
==پانویس==
==پانویس==
{{پانویس|۲}}
{{پانویس|۲}}
Fallah
Automoderated users، confirmed، مدیران
۱۳۶

ویرایش

برگرفته از «https://fa.wikishia.net/view/ویژه:تفاوت_گوشی_همراه/204983»