کاربر ناشناس
ولایت فقیه: تفاوت میان نسخهها
بدون خلاصۀ ویرایش
جزبدون خلاصۀ ویرایش |
imported>Kheradmand بدون خلاصۀ ویرایش |
||
خط ۱: | خط ۱: | ||
{{اعتقادات شیعه}} | {{اعتقادات شیعه}} | ||
'''ولایت فقیه''' نظریهای در [[فقه شیعه]] که طبق آن در زمان [[غیبت امام زمان (عج)]]، حکومت برعهده [[مجتهد|فقیه]] جامعالشرایط است. [[ملا احمد نراقی]] را نخستین فقیهی | '''ولایت فقیه''' نظریهای در [[فقه شیعه]] که طبق آن در زمان [[غیبت امام زمان (عج)]]، حکومت برعهده [[مجتهد|فقیه]] جامعالشرایط است. ریشه تاریخی این نظریه به زمان [[پیامبر اکرم (ص)]] بازمی گردد ولی برخی [[ملا احمد نراقی]] را نخستین فقیهی شمرده اند که ولایت فقیه را بهعنوان مسئلهای [[فقه|فقهی]] مطرح و از آن دفاع کرد. | ||
طبق نظریه ولایت فقیه، اختیار همه امور جامعه اسلامی به دست ولیفقیه است. [[جعفر کاشفالغطاء|کاشفالغطا]]، [[محمدحسن نجفی]] و [[امام خمینی]] از موافقان این دیدگاه و [[شیخ انصاری]]، [[آخوند خراسانی]] و [[آیتالله خویی]] از مخالفان آن هستند. | طبق نظریه ولایت فقیه، اختیار همه امور جامعه اسلامی به دست ولیفقیه است. [[جعفر کاشفالغطاء|کاشفالغطا]]، [[محمدحسن نجفی]] و [[امام خمینی]] از موافقان این دیدگاه و [[شیخ انصاری]]، [[آخوند خراسانی]] و [[آیتالله خویی]] از مخالفان آن هستند. | ||
خط ۱۴: | خط ۱۴: | ||
== تاریخچه== | == تاریخچه== | ||
[[ملا احمد نراقی]] (درگذشت [[سال ۱۲۴۵ هجری قمری|۱۲۴۵ق]]) را نخستین فقیهی دانستهاند که ولایت فقیه را بهصورت یک مسئله فقهی تبیین و برای اثبات آن از ادله نقلی و عقلی استفاده کرد.<ref>کدیور، نظریههای دولت در فقه شیعه، ۱۳۸۷ش، ص۱۷.</ref> | هرچند برخی نویسندگان [[ملا احمد نراقی]] (درگذشت [[سال ۱۲۴۵ هجری قمری|۱۲۴۵ق]]) را نخستین فقیهی دانستهاند که ولایت فقیه را بهصورت یک مسئله فقهی تبیین و برای اثبات آن از ادله نقلی و عقلی استفاده کرد.<ref>کدیور، نظریههای دولت در فقه شیعه، ۱۳۸۷ش، ص۱۷.</ref> و همو بود که برای اولین بار تمام وظایف و اختیارات حاکم اسلامی و ولایت فقیه را یکجا در کتاب [[کتاب عوائد الایام|عوائد الایام]] جمعآوری کرد.<ref>نگاه کنید به نراقی، عوائدالایام، ۱۴۱۷ق، ص۵۲۹.</ref> ولیکن [[احمد جهان بزرگی]] مشکل اصلی بسیاری از نویسندگان جامعه ما را که اصرار دارند : ولایت فقیه یک مسئله فقهی جدید است و برای اولین بار، در یک قرن و نیم پیش از سوی ملا احمد نراقی مطرح شده، فقدان پژوهش کافی تاریخی می داند و می افزاید: در واقع، نظریه ولایت فقیه از زمان پیامبر اکرم (ص) آغاز شد. <ref>جهان بزرگی، "پیشینه تاریخی نظریه ولایت فقیه"، ص٩٢.</ref> | ||
البته پیش از او برخی از علمای شیعه از عهدهداری بعضی اختیارات [[امامان]] توسط فقیهان سخن گفته بودند. برای مثال [[شیخ مفید]] از علمای قرنهای چهارم و پنجم قمری، در کتاب [[المقنعه|المُقنِعه]] نوشته بود: [[امامان شیعه(ع)]] اجرای [[حدود]] را به فقهای شیعه تفویض کردهاند.<ref>مفید، المقنعه، ۱۴۱۳ق، ص۸۱۰.</ref> همچنین بهگفته رسول جعفریان تاریخنگار معاصر، [[محقق کرکی|محقق کَرکَی]] از علمای قرن دهم قمری، بر این باور بود که فقیهان اختیارات حکومتی امامان معصوم را برعهده دارند. <ref>جعفریان، دین و سیاست در دوره صفوی، ۱۳۷۰ش، ص۳۲، ص۳۱۲.</ref> | البته پیش از او برخی از علمای شیعه از عهدهداری بعضی اختیارات [[امامان]] توسط فقیهان سخن گفته بودند. برای مثال [[شیخ مفید]] از علمای قرنهای چهارم و پنجم قمری، در کتاب [[المقنعه|المُقنِعه]] نوشته بود: [[امامان شیعه(ع)]] اجرای [[حدود]] را به فقهای شیعه تفویض کردهاند.<ref>مفید، المقنعه، ۱۴۱۳ق، ص۸۱۰.</ref> همچنین بهگفته رسول جعفریان تاریخنگار معاصر، [[محقق کرکی|محقق کَرکَی]] از علمای قرن دهم قمری، بر این باور بود که فقیهان اختیارات حکومتی امامان معصوم را برعهده دارند. <ref>جعفریان، دین و سیاست در دوره صفوی، ۱۳۷۰ش، ص۳۲، ص۳۱۲.</ref> | ||
خط ۷۸: | خط ۷۸: | ||
* امام خمینی، سید روحالله، ولایت فقیه، تهران، مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی، ۱۳۷۳ش. | * امام خمینی، سید روحالله، ولایت فقیه، تهران، مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی، ۱۳۷۳ش. | ||
* جعفریان، رسول، دین و سیاست در عصر صفوی، قم، انتشارات انصاریان، ۱۳۷۰ش. | * جعفریان، رسول، دین و سیاست در عصر صفوی، قم، انتشارات انصاریان، ۱۳۷۰ش. | ||
* جهان بزرگی، احمد، "پیشینه تاریخی نظریه ولایت فقیه"، مجله قبسات، شماره ٥ و ٦، ١٣٧٦ش. | |||
* جوادی آملی، عبدالله، ولایت فقیه، ولایت فقاهت و عدالت، قم: مرکز نشر اسراء، ۱۳۷۸ش. | * جوادی آملی، عبدالله، ولایت فقیه، ولایت فقاهت و عدالت، قم: مرکز نشر اسراء، ۱۳۷۸ش. | ||
* شهید اول، محمد بن مکی، القواعد و الفوائد، قم، کتاب فروشی مفید، ۱۴۰۰ق. | * شهید اول، محمد بن مکی، القواعد و الفوائد، قم، کتاب فروشی مفید، ۱۴۰۰ق. | ||
خط ۱۰۳: | خط ۱۰۴: | ||
* نراقی، احمد بن محمد مهدی، عوائد الأيام، قم، انتشارات اسلامی، ۱۴۱۷ق. | * نراقی، احمد بن محمد مهدی، عوائد الأيام، قم، انتشارات اسلامی، ۱۴۱۷ق. | ||
* ولایتی، علیاکبر، «خامنهای، آیتالله سیدعلی»، دایرةالمعارف بزرگ اسلامی، ج۲۱، تهران، مرکز دائرةالمعارف بزرگ اسلامی، چاپ اول، ۱۳۹۲ش. | * ولایتی، علیاکبر، «خامنهای، آیتالله سیدعلی»، دایرةالمعارف بزرگ اسلامی، ج۲۱، تهران، مرکز دائرةالمعارف بزرگ اسلامی، چاپ اول، ۱۳۹۲ش. | ||
==پیوند به بیرون== | |||
*[http://qabasat.iict.ac.ir/article_16969_382cdea0b35b62f7711ee76dd13a4f6b.pdf پیشینه تاریخی نظریه ولایت فقیه] | |||
{{پایان}} | {{پایان}} | ||