مناقب آل ابی‌طالب (کتاب): تفاوت میان نسخه‌ها

'''مَناقِبُ آلِ أبی ‏طالب''' مشهور به '''المناقب''' از آثار عالم شیعی [[ابن شهر آشوب|محمد بن على ابن شهر آشوب]] متوفای ۵۸۸ ق است كه در بيان مناقب و فضايل [[چهارده معصوم|معصومين]](ع) است. این کتاب در حدى از اعتبار قرار دارد كه [[:رده:علمای شیعه|علماى شيعه]] و سنى به آن اعتماد كرده و روايات آن را نقل مى‏ كنند.

وی درباره انگیزه خود از نوشتن این کتاب می نویسد:

::''چون کفر دشمنان امیر المؤمنین علی علیه السلام را دیدم و [[شیعه]] و [[اهل سنت|سنی]] را در مسئله [[ولایت]] آن حضرت پر اختلاف یافتم و این درحالی بود که بسیاری از مردم یا از حب خاندان پاک پیامبر (علیهم السلام) سرباز زده و یا اگر محب آن ها هستند از اظهار آن محبت بیم دارند، پس از خواب غفلت بیدار شدم و این امر لطفی بود تا حقیقت را از لابلای اختلافات موجود و روایات مختلف نمایان سازم؛ آنگاه راویانی را یافتم که احادیث نبوی را تغییر داده و تحریف کرده و رو به پردازش فضیلت های ساختگی و جعلی نسبت به دیگران آورده بودند. و احادیث را تکّه تکّه کرده و قسمت هایی از آنرا نقل کرده اند که حقایق را گم و اهل [[اسلام]] را از حقیقت الهی ولایت گمراه سازند؛ از طرفی این افراد راویان و ناقلان مناقب اهل بیت(علیهم السلام) را به اتهام غلوّ یا انحراف مورد طعن قرار داده اند. بنابر این و بنابر عوامل و اسباب فراوان دیگر، بر آن شدم که مناقب اهل بیت پیغمبر اسلام را به طور دقیق و مستند در یک مجموعه گردآوری کنم.''<ref>المناقب، مقدمه کتاب.</ref>

کتاب المناقب را می توان از کتب معتبری دانست که همگان را به تحسین وا داشته است و در حدی از اعتبار قرار دارد که علمای شیعه و سنی به آن اعتماد کرده و روایات آن را بدون هیچ دغدغه ای نقل می کنند.

{{ستون-شروع|2}}

* باب ذکر سیدنا رسول الله (ص)،

* باب الإمامة،

* باب فی إمامة الأئمّة الإثنی عشر،

* باب درجات امیر المؤمنین (ع)،

* باب ما تفرّد من مناقبه،

* باب ذکره عند الخالق و عند المخلوقین،

* باب قضایا امیر المؤمنین (ع)،

* باب النصوص علی امامته،

* باب تعریف باطنه،

* باب مختصر من مغازیه،

* باب ما یتعلق بالآخرة من مناقبه،

* باب النکت و اللطائف،

* باب فی احواله،

* باب مناقب فاطمة الزهرا (س)،

كتاب حاضر در چهار جلد تنظیم شده است:

* جلد اوّل به احوال پیامبر(ص) از جمله بشارت به نبوت، ولادت، [[بعثت]]، جنگ ها و ... پرداخته است.

* جلد دوّم شامل مقامات و فضائل [[امیرالمؤمنین]] (ع) و كرامات، قضاوت های آن حضرت، ظلم ها و مصیبت های وارده بر [[اهل بیت]] (ع) می باشد كه به ترتیب زمانی ذكر شده است.

* جلد سوّم با احادیث پیامبر در جانشینی حضرت علی(ع) آغاز و فضائل معنوی، شجاعت های آن حضرت و مقام او در [[قیامت]] را در چند فصل بیان كرده و نكاتی مانند مساوات ایشان با همه [[انبیاء]](ع) و زندگی نامه و احوال آن حضرت به دنبال آن آمده است. و بعد از حضرت علی(ع) به فضائل و زندگی نامه [[حضرت زهرا]](س) و در پایان به بحث امامت فرزندان حضرت زهرا(س) پرداخته است.

* جلد چهارم احوال و فضائل و زندگی نامه بقیّه ائمه(ع) تا امام یازدهم و با پایان یافتن فصول مربوط به [[امام حسن عسکری]](ع) كتاب نیز به پایان می رسد.<ref>فهرست کتاب.</ref>

== ویژگی های کتاب ==

# باب مربوط به [[امام عصر]] و مسائل پیرامون امامت و [[غیبت امام زمان(عج)|غیبت]] آن حضرت که از مهم ترین مسائل کلامی آن زمان بود در کتاب حاضر موجود نیست.

# خود ابن شهر آشوب در مقدمه می گوید که بابی را در مورد اصحاب پیامبر و فضایل آن ها منعقد ساخته است ولی در کتاب حاضر موجود نیست.

# مناقب ابن شهر آشوب، مشتمل بر مطالبى عجيب و غريب است كه گاه منحصر به نقل مؤلف می ‏باشد و در جاى ديگرى يافت نمى شود.

== پژوهش های پیرامون کتاب ==

حسين بن جبیر شاگرد ابن شهر آشوب كتاب مناقب را تلخيص كرده و [[نخب المناقب لآل ابی طالب]] نام نهاده است. کتابی با عنوان [[نهج الایمان ابن جبیر|نهج الایمان]] هم توسط ابن جبیر در تلخیص المناقب نگاشته شده است.<ref>الذریعة، ج 24، ص 88 و 411.</ref> اثر ديگر ابن شهر آشوب، [[مثالب النواصب]] را می توان تكميل ‏كننده كتاب مناقب دانست.<ref>الذریعة، ج 15، ص 95.</ref>

اين كتاب نخست در 1313ق در بمبئی چاپ<ref>الذریعة، ج 22، ص 318.</ref> و پس از آن به كرات در [[ايران]]، [[عراق]] و [[لبنان]] چاپ شده است.