۱۶٬۳۷۳
ویرایش
اویس قرنی: تفاوت میان نسخهها
جز
ویرایش و افزایش رده
جز (←شهادت) |
Shamsoddin (بحث | مشارکتها) جز (ویرایش و افزایش رده) |
||
| خط ۱۲: | خط ۱۲: | ||
| کشور تولد = | | کشور تولد = | ||
| محل زندگی =یمن، [[کوفه]] | | محل زندگی =یمن، [[کوفه]] | ||
| تاریخ وفات/شهادت = | | تاریخ وفات/شهادت =۳۷ق | ||
| شهر وفات/شهادت = منطقه صفین | | شهر وفات/شهادت = منطقه صفین | ||
| نحوه وفات/شهادت = در [[جنگ صفین]] | | نحوه وفات/شهادت = در [[جنگ صفین]] | ||
| خط ۲۳: | خط ۲۳: | ||
}} | }} | ||
'''اُوِیس قَرَنی | '''ابوعمرو اُوِیس بن عامر قَرَنی''' (شهادت ۳۷ق)، از [[تابعین]] و شهدای صفین. | ||
اویس را بیشتر از هر چیز به زهد و پارسایی میشناسند. او در زمان [[پیامبر اکرم (ص)]] برای دیدار حضرت به [[مدینه]] آمد، اما موفق به دیدار او نشد. اویس با [[حضرت علی(ع)]] بیعت کرد و در [[جنگ صفّین]] در رکاب آن حضرت به [[شهادت]] رسید. | |||
==نسب== | ==نسب== | ||
ابوعمرو اویس بن عامر بن جزء قرنی مرادی یمنی<ref>شیخ مفید، الجمل، ص۴۵۷</ref> از تیره قَرَن ، شاخهای از قبیله یمانی بنی مراد بود.<ref>نگاه کنید: کلبی، ج۱، ص۳۳۴؛ ابن سعد، ج۶، ص۱۶۱؛ خلیفه، ص۱۴۶</ref> نام پدر او عامر و در برخی منابع انیس، خلیص یا عمرو هم آمده است. | |||
<ref>[http://lib.eshia.ir/40172/1/414/%D8%A3%D9%88%D9%8E%D9%8A%D9%92%D8%B3%D9%8F ابن درید، ص۴۱۴]؛ [http://lib.eshia.ir/40169/2/542/%D8%A3%D9%8F%D9%88%D9%8E%D9%8A%D9%92%D8%B3%D9%8C خلیلی، ج۲، ص۵۴۲-۵۴۳]؛ [http://lib.eshia.ir/40026/1/91/%D8%A7%D9%84%D9%82%D8%B1%D9%86%D9%8A رافعی، ج۱، ص۹۱]</ref> | <ref>[http://lib.eshia.ir/40172/1/414/%D8%A3%D9%88%D9%8E%D9%8A%D9%92%D8%B3%D9%8F ابن درید، ص۴۱۴]؛ [http://lib.eshia.ir/40169/2/542/%D8%A3%D9%8F%D9%88%D9%8E%D9%8A%D9%92%D8%B3%D9%8C خلیلی، ج۲، ص۵۴۲-۵۴۳]؛ [http://lib.eshia.ir/40026/1/91/%D8%A7%D9%84%D9%82%D8%B1%D9%86%D9%8A رافعی، ج۱، ص۹۱]</ref> | ||
== دیدار با پیامبر(ص) == | == دیدار با پیامبر(ص) == | ||
| خط ۴۰: | خط ۴۰: | ||
== شهادت == | == شهادت == | ||
ظاهراً وی پس از سفری که به [[مدینه]] داشته، به [[کوفه]] آمده و در آنجا زیسته است.<ref> احمد بن حنبل، ص۴۷۸</ref> و در سال ۳۷ قمری/ ۶۵۷میلادی در | ظاهراً وی پس از سفری که به [[مدینه]] داشته، به [[کوفه]] آمده و در آنجا زیسته است.<ref> احمد بن حنبل، ص۴۷۸</ref> و در سال ۳۷ قمری/ ۶۵۷میلادی در ۶۷ سالگی، در [[جنگ صفین]] به [[شهادت]] رسیده است.<ref>طبری، ص۶۲۸؛ نیز نکـ: نصر بن مزاحم، ص۳۲۴.</ref> | ||
درباره محل درگذشت اویس چندین نقل وجود دارد،<ref>همو، ص۴۷۹- ۴۸۰؛ [http://lib.eshia.ir/40200/4/52/%D8%A3%D9%88%D9%8A%D8%B3 ابن حبان، ج۴، ص۵۲]؛ نیشابوری، ص۹۹</ref> چنانکه قبری در ناحیه رقه در [[سوریه]] و نیز در جاهای دیگری همچون [[قبرستان بابالصغیر|دمشق]]، [[اسکندریه]] و دیار بکر به وی منسوب است.<ref>[http://lib.eshia.ir/22019/2/468/%D8%A7%D9%84%D9%82%D8%B1%D9%86%D9%8A یاقوت، ج۲، ص۵۹۶]؛ [http://lib.eshia.ir/40560/1/74/%D8%A7%D9%84%D9%85%D8%AF%D9%8A%D9%86%D8%A9 ابن بطوطه، ج۱، ص۱۱۴]</ref> با اینهمه، چنانکه بیشتر روایات نشان میدهد، وی در پیکار صفین، در سپاه امیرالمؤمنین علی (ع) حضور یافت و پیکر وی را در میان شهدای این واقعه یافتند.<ref>طبری، ص۶۲۸؛ نگاه کنید: نصر بن مزاحم، ص۳۲۴</ref> | درباره محل درگذشت اویس چندین نقل وجود دارد،<ref>همو، ص۴۷۹- ۴۸۰؛ [http://lib.eshia.ir/40200/4/52/%D8%A3%D9%88%D9%8A%D8%B3 ابن حبان، ج۴، ص۵۲]؛ نیشابوری، ص۹۹</ref> چنانکه قبری در ناحیه رقه در [[سوریه]] و نیز در جاهای دیگری همچون [[قبرستان بابالصغیر|دمشق]]، [[اسکندریه]] و دیار بکر به وی منسوب است.<ref>[http://lib.eshia.ir/22019/2/468/%D8%A7%D9%84%D9%82%D8%B1%D9%86%D9%8A یاقوت، ج۲، ص۵۹۶]؛ [http://lib.eshia.ir/40560/1/74/%D8%A7%D9%84%D9%85%D8%AF%D9%8A%D9%86%D8%A9 ابن بطوطه، ج۱، ص۱۱۴]</ref> با اینهمه، چنانکه بیشتر روایات نشان میدهد، وی در پیکار صفین، در سپاه امیرالمؤمنین علی (ع) حضور یافت و پیکر وی را در میان شهدای این واقعه یافتند.<ref>طبری، ص۶۲۸؛ نگاه کنید: نصر بن مزاحم، ص۳۲۴.</ref> | ||
مرقد و مزاری در شهر رقه سوریه به او منسوب است و قبر او در سمت چپ قبر [[عمار یاسر]] قرار دارد. مزار او دارای گنبد، بارگاه و صحن است. و در روی سنگی که نصف روی قبر را گرفته به خط کوفی نام اویس نوشته شده است.<ref> قائدان، ص۲۹: [http://pajuhesh.irc.ir/note/index#/note/index/show/+15639/type/living]</ref> | |||
==شرح حال== | ==شرح حال== | ||
| خط ۵۵: | خط ۵۵: | ||
===عبادت === | ===عبادت === | ||
در حالات عرفایی اویس گویند: بعضی از | در حالات عرفایی اویس گویند: بعضی از شبها میگفت: امشب شب رکوع است و به یک رکوع شب را به صبح میرساند. یک شب میگفت: امشب شب سجود است و به یک سجده شب را سپری میکرد. به او گفتند: اویس، چرا این قدر به خودت زحمت میدهی؟! گفت: کاش از ازل تا ابد یک شب بود و من آن را به یک سجده سپری میکردم.<ref>قمی، ص۲۳۹</ref> | ||
=== زهد === | === زهد === | ||
همه اهمیت روایات برجای مانده در مورد اویس قرنی در این نکته است که او از نخستین الگوهای زهد و پارسایی در میان مسلمانان به شمار رفته، و بعدها نزد [[تصوف|صوفیه ]] دارای اهمیت و مقام بلندی شده است، چنانکه نام او به عنوان یکی از [[زهاد ثمانیه|زاهدان هشتگانه ]]، در میان [[تابعین]] ثبت شده است.<ref>مثلاً نگاه کنید: ابونعیم، ج۲، ص۸۷؛ کشی، ص۹۷- ۹۸</ref> | همه اهمیت روایات برجای مانده در مورد اویس قرنی در این نکته است که او از نخستین الگوهای زهد و پارسایی در میان مسلمانان به شمار رفته، و بعدها نزد [[تصوف|صوفیه ]] دارای اهمیت و مقام بلندی شده است، چنانکه نام او به عنوان یکی از [[زهاد ثمانیه|زاهدان هشتگانه ]]، در میان [[تابعین]] ثبت شده است.<ref>مثلاً نگاه کنید: ابونعیم، ج۲، ص۸۷؛ کشی، ص۹۷- ۹۸</ref> | ||
کهنترین [[حدیث|روایات ]] درباره اویس ، تصویری کاملاً صوفیانه از او ارائه میدهد. همه کسانی که در این روایات اویس را دیدهاند، او را در فقر و سرگشتگی و گمنامی در عین شهرت وصف کرده و گفتهاند که لباس مناسبی نداشت و همین امر، یکی از عوامل | کهنترین [[حدیث|روایات ]] درباره اویس ، تصویری کاملاً صوفیانه از او ارائه میدهد. همه کسانی که در این روایات اویس را دیدهاند، او را در فقر و سرگشتگی و گمنامی در عین شهرت وصف کرده و گفتهاند که لباس مناسبی نداشت و همین امر، یکی از عوامل گوشهنشینی او از جامعه بوده است.<ref>ابن مبارک، ص۲۹۳؛ ابن سعد، ج۶، ص۱۶۱- ۱۶۵؛ احمد بن حنبل، ص۴۷۵-۴۷۷، ۴۸۰-۴۸۱</ref> | ||
در روایتهای دیگری آمده است که او لباسی از جنس پشم بر تن داشت<ref>همو، ص۴۷۹؛ نیز نگاه کنید: شیخ مفید، الارشاد، ص۳۰۶؛ کشی، ص۹۸</ref> در این روایات، جملههای | در روایتهای دیگری آمده است که او لباسی از جنس پشم بر تن داشت<ref>همو، ص۴۷۹؛ نیز نگاه کنید: شیخ مفید، الارشاد، ص۳۰۶؛ کشی، ص۹۸</ref> در این روایات، جملههای حکمتآمیزی غالباً مبنی بر بیاعتباری دنیا و نزدیک بودن مرگ، به اویس نسبت داده شده است.<ref>ابن سعد، ج۶، ص۱۶۴-۱۶۵؛ احمد بن حنبل، ص۴۷۹-۴۸۰</ref> در ادبیات صوفیه، اشارههای مفصلی به احوال اویس شده است.<ref>نگاه کنید: ابونعیم، ج۲، ص۷۹-۸۷؛ عطار، ص۱۹ بب</ref> | ||
== جایگاه == | == جایگاه == | ||
| خط ۷۴: | خط ۷۴: | ||
بر اساس نقلی که [[عطار نیشابوری]] در [[تذکره الاولیاء(کتاب)|تذکره الاولیاء]] آورده است، زمانی که صحبت از اویس شد، حضرت رسول (ص) به [[صحابه|اصحاب]] خود سفارش کرد زمانی که او را دیدند، سلام حضرت را به او برسانند، لباس ایشان را به او بدهند و از او بخواهند تا در حق امت پیامبر [[دعا]] کند. بعد از وفات پیامبر، [[عمر بن خطاب|خلیفه دوم]] وی را در سرزمین [[عرفات]] دید و سفارش پیامبر را انجام داد.<ref>عطار نیشابوری، ص۲۰-۲۱؛[http://www.encyclopaediaislamica.com/madkhal2.php?sid=6996 دانشنامه جهان اسلام، ج۱۵، مقاله خرقه]</ref> | بر اساس نقلی که [[عطار نیشابوری]] در [[تذکره الاولیاء(کتاب)|تذکره الاولیاء]] آورده است، زمانی که صحبت از اویس شد، حضرت رسول (ص) به [[صحابه|اصحاب]] خود سفارش کرد زمانی که او را دیدند، سلام حضرت را به او برسانند، لباس ایشان را به او بدهند و از او بخواهند تا در حق امت پیامبر [[دعا]] کند. بعد از وفات پیامبر، [[عمر بن خطاب|خلیفه دوم]] وی را در سرزمین [[عرفات]] دید و سفارش پیامبر را انجام داد.<ref>عطار نیشابوری، ص۲۰-۲۱؛[http://www.encyclopaediaislamica.com/madkhal2.php?sid=6996 دانشنامه جهان اسلام، ج۱۵، مقاله خرقه]</ref> | ||
البته از آنجا که این مطلب بدون سند نقل شده است، اعتباری ندارد. خصوصا با توجه به تاکید صوفیان بر اینکه اویس در زمره مشایخ صوفیه بوده است و در این کتاب نیز روایات عجیب و غریبی در وصف اویس آمده است که بطلانش واضح است. به همین جهت احتمال اینکه | البته از آنجا که این مطلب بدون سند نقل شده است، اعتباری ندارد. خصوصا با توجه به تاکید صوفیان بر اینکه اویس در زمره مشایخ صوفیه بوده است و در این کتاب نیز روایات عجیب و غریبی در وصف اویس آمده است که بطلانش واضح است. به همین جهت احتمال اینکه اینگونه مطالب به قصد منقبت و فضیلتسازی جعل شده باشد زیاد است.{{مدرک}} | ||
===نزد شیعیان=== | ===نزد شیعیان=== | ||
| خط ۸۵: | خط ۸۵: | ||
[[سید حیدر آملی ]] از علمای عرفان، نام اویس را در کنار اصحاب خاص [[پیامبر(ص)]] همچون [[سلمان فارسی|سلمان ]]، [[ابوذر غفاری|ابوذر]]، [[عمار یاسر|عمار]] و [[اصحاب صفه]] قرار داده است. او میان این عده و طبقه بعدی صوفیه تفاوت قائل شده است و این گروه از اصحاب را از شاگردان پیشوایان معصومین<ref>تلامذه للائمه المعصومین </ref> دانسته است.<ref>ص ۵۰۳، ۶۱۴-۶۱۵</ref> | [[سید حیدر آملی ]] از علمای عرفان، نام اویس را در کنار اصحاب خاص [[پیامبر(ص)]] همچون [[سلمان فارسی|سلمان ]]، [[ابوذر غفاری|ابوذر]]، [[عمار یاسر|عمار]] و [[اصحاب صفه]] قرار داده است. او میان این عده و طبقه بعدی صوفیه تفاوت قائل شده است و این گروه از اصحاب را از شاگردان پیشوایان معصومین<ref>تلامذه للائمه المعصومین </ref> دانسته است.<ref>ص ۵۰۳، ۶۱۴-۶۱۵</ref> | ||
اویس که در زندگی مادیاش مرارت و ملامت فراوان کشید. نقل شده که به هر کوی و برزنی | اویس که در زندگی مادیاش مرارت و ملامت فراوان کشید. نقل شده که به هر کوی و برزنی میرفت، مردم مثل دیوانهها با او رفتار میکردند و گاهی او را سنگ میزدند اما، نهایت شکایت اویس، فقط این جمله بود: «ساقهای من باریک است. سنگ کوچکتر اندازید تا پای من خون آلود نشود و از نماز نمانم که مرا غم نماز است نه غم پای.»<ref>عطار، تذکره الاولیاء، ص۲۸.</ref> | ||
==تخریب زیارتگاه اویس== | ==تخریب زیارتگاه اویس== | ||
در ۲۱ [[رمضان]] [[سال ۱۴۳۴هجری قمری |سال ۱۴۳۴ق]] /ششم مرداد ۱۳۹۲ش، همزمان با [[شب قدر| | در ۲۱ [[رمضان]] [[سال ۱۴۳۴هجری قمری |سال ۱۴۳۴ق]] /ششم مرداد ۱۳۹۲ش، همزمان با [[شب قدر|شبهای قدر]]، گروههای تکفیری در [[سوریه]] که کنترل استان رقه را به دست گرفته بودند، با حمله خمپارهای به حرم [[عمار یاسر]] و اویس قرنی، صحن آن را تخریب و با شلیک پیاپی موشک به دیوارهای حرم، بخشهای از آن را منهدم کردند.<ref>[http://www.mashreghnews.ir/fa/news/296384/داعش-مرقد-عمار-یاسر-و-اویس-قرنی-را-منفجر-کرد-تصاویر داعش مرقد عمار یاسر و اویس قرنی را منفجر کرد، خبرگزاری مشرق.]</ref> | ||
در ۶ فرودین ۱۳۹۳ش/ ۲۴ [[جمادی الاولی]] [[سال ۱۴۳۵ هجری قمری|۱۴۳۵ق]] گروه تروریستی تکفیری [[داعش]] با کارگذاشتن مواد منفجره، دو مناره مقبره عمار یاسر و اویس قرنی را تخریب کردند. داعش در مرحله بعد در ۲۵ اردیبهشت ۱۳۹۳/ ۱۵ [[رجب]] [[سال ۱۴۳۵ هجری قمری|۱۴۳۵ق]] این زیارتگاه را به طور کامل تخریب کرد.<ref>[http://hajj.ir/14/49416 زيارتگاه عمار ياسر در سوريه تخريب شد، خبرگزاری حج و زیارت.]</ref> | در ۶ فرودین ۱۳۹۳ش/ ۲۴ [[جمادی الاولی]] [[سال ۱۴۳۵ هجری قمری|۱۴۳۵ق]] گروه تروریستی تکفیری [[داعش]] با کارگذاشتن مواد منفجره، دو مناره مقبره عمار یاسر و اویس قرنی را تخریب کردند. داعش در مرحله بعد در ۲۵ اردیبهشت ۱۳۹۳/ ۱۵ [[رجب]] [[سال ۱۴۳۵ هجری قمری|۱۴۳۵ق]] این زیارتگاه را به طور کامل تخریب کرد.<ref>[http://hajj.ir/14/49416 زيارتگاه عمار ياسر در سوريه تخريب شد، خبرگزاری حج و زیارت.]</ref> | ||
== پانویس == | == پانویس == | ||
{{ | {{پانویس۲}} | ||
==منابع== | ==منابع== | ||
{{ | {{منابع}} | ||
* آملی، حیدر، جامع الاسرار، به کوشش هانری کربن و عثمان یحیی، تهران، ۱۳۴۷ش/۱۹۶۹م. | * آملی، حیدر، جامع الاسرار، به کوشش هانری کربن و عثمان یحیی، تهران، ۱۳۴۷ش/۱۹۶۹م. | ||
* ابن ابی حاتم، عبدالرحمان، الجرح و التعدیل، حیدرآباد دکن، ۱۳۷۲ق/۱۹۵۳م. | * ابن ابی حاتم، عبدالرحمان، الجرح و التعدیل، حیدرآباد دکن، ۱۳۷۲ق/۱۹۵۳م. | ||
| خط ۱۵۰: | خط ۱۵۰: | ||
[[رده:تابعین]] | [[رده:تابعین]] | ||
[[رده:شهدای صفین]] | [[رده:شهدای صفین]] | ||
[[رده:مدفونان در سوریه]] | |||