عهد الست: تفاوت میان نسخه‌ها

'''عَهد اَلَسْت''' یا '''اَلَسْت'''، به عهد و پیمانی اشاره دارد که خداوند در [[عالم ذر|عالم ذرّ]] از همه آدمیان گرفته است. این اصطلاح برگرفته شده از تعبیر قرآنی «اَلَسْتُ بِرَبِّکمْ؛ آیا من پروردگار شما نیستم؟» است. براساس آیات قرآن، [[خداوند]] در یک زمان از فرزندان [[آدم]] نسبت به [[ربوبیت]] خود اقرار گرفته است.

حکمت پیمان گرفتن خداوند از انسان‌ها را به دلیل اتمام حجت بر آنان دانسته‌اند تا در [[روز قیامت]] برای [[شرک]] ورزیدن به خدا، عدم آگاهی خود نسبت به [[خداوند]] را عذر و بهانه قرار ندهند.

عهد الست به پیمانی که خداوند در عالم ذر از تمام انسان‌ها گرفته است، اشاره دارد. عهد به معنای پیمان  و واژه الست ترکیبی از حرف استفهام «أ»، فعل ناقص «لَیسَ» و ضمیر متصل مرفوع «تُ» و به این معناست که اگر کسی ادعا کند که خداوند پرودگارش نیست دروغ می‌گوید و خداوند همیشه پرودگار بوده و خواهد بود.<ref>ابن هشام، مغنی اللبیب، ۱۹۷۹م، ص۲۴.</ref>

تعبیر «اَلَسْت» از سوره اعراف گرفته شده است: {{عربی|«وَ اِذْ اَخَذَ رَبُّک مِن بَنی آدَم مِن ظُهورِهِم ذُرّیتَهُم وَ اَشْهَدَهُم عَلی اَنْفُسِهِم اَلَسْت بِرَبَّکم قالُوا بَلی شَهِدْنا اَن تَقُولُوا یوْم القیامَةِ اِنّا کنّا عَن هذا غافِلین اَوْ تَقُولُوا اِنَّما اَشْرَک آباؤنا مِن قَبْل و کنّا ذُرّیةً مِن بَعْدِهم اَفَتُهْلِکنا بِما فَعَل الْمُبْطِلُون».<ref>سوره اعراف: آیه۱۷۱و ۱۷۲.</ref>}}

کاربرد این واژه در ترکیب‌هایی چون «عالم الست »، «روز الست » یا «بزم الست » - که شکل اخیر بیشتر در ادبیات [[عثمانی]] به کار رفته<ref> نگاه کنید: Islam Ansiklopedisi ذیل بزم الست.</ref> - موجب شده تا واژه الست به صورت اسم خاص درآید و نامی باشد برای مرحله‌ای از جهان هستی که به آن [[عالم ذر]] نیز می‌گویند.

هدف از عهد الست اتمام حجت خداوند با بندگان دانسته شده تا روز قیامت انسان‌ها عدم شناخت خداوند یا پیروی از دین پدران را دلیلی بر مشرک بودنشان ندانند.<ref>سوره اعراف، ۱۷۲</ref><ref>طباطبایی، المیزان، ۱۳۹۰ق، ج۸، ص۳۰۶-۳۰۹.</ref><ref>اعراف، آیه۱۷۳</ref><ref>تفسیر نمونه، ج۷، ص۳-۵</ref>

عهد الست از یک سو بحثی است مربوط به [[علوم قرآن]] و [[علوم حدیث|حدیث]] و از سوی دیگر در [[عرفان]] و [[کلام]] نیز جایگاهی ویژه دارد و هر یک از صاحبان نظر به تناسب گرایشی که داشته‌اند، درباره آن تحلیلی ارائه کرده‌اند.

سپس از تمامی آنان پیمانی گرفت، پیمانی که معنا و حقیقت آن، ایمان و معرفت و تصدیق ربوبیت خدا بود. آنگاه همگی دیدند که همه رویدادها تا روز قیامت را [[قلم تقدیر]] الهی نوشت. بدین سان اموری که محقق می‌شوند و [[اجل|اجل‌ها]]، [[روزی|روزی‌ها]] و مصیبت‌ها همه معین گردید. سپس خداوند ذریه آدم را به پشت او بازگرداند.