پرش به محتوا

عهد الست: تفاوت میان نسخه‌ها

۵۹۴ بایت حذف‌شده ،  ‏۲۷ ژوئیهٔ ۲۰۱۹
جز
بدون خلاصۀ ویرایش
جز (←‏جایگاه در ادبیات فارسی: افزودن جستارهای وابسته)
imported>Mohamadpur
جزبدون خلاصۀ ویرایش
خط ۳: خط ۳:
حکمت پیمان گرفتن خداوند از انسان‌ها را به دلیل اتمام حجت بر آنان دانسته‌اند تا در [[روز قیامت]] برای [[شرک]] ورزیدن به خدا، عدم آگاهی خود نسبت به [[خداوند]] را عذر و بهانه قرار ندهند.
حکمت پیمان گرفتن خداوند از انسان‌ها را به دلیل اتمام حجت بر آنان دانسته‌اند تا در [[روز قیامت]] برای [[شرک]] ورزیدن به خدا، عدم آگاهی خود نسبت به [[خداوند]] را عذر و بهانه قرار ندهند.


==واژه شناسی==
==مفهوم شناسی و جایگاه==
این تعبیر ترکیبی از حرف استفهام «أ»، فعل ناقص «لَیسَ» و ضمیر متصل مرفوع «تُ» است. کاربرد همزه در اینجا برای استفهام حقیقی نیست. بلکه انکار ابطالی است یعنی اگر کسی ادعا کند که خداوند پرودگارش نیست دروغ می‌گوید و خداوند همیشه پرودگار بوده و خواهد بود.<ref>ابن هشام، مغنی اللبیب، ۱۹۷۹م، ص۲۴.</ref>
عهد الست به پیمانی که خداوند در عالم ذر از تمام انسان‌ها گرفته است، اشاره دارد. عهد به معنای پیمان  و واژه الست ترکیبی از حرف استفهام «أ»، فعل ناقص «لَیسَ» و ضمیر متصل مرفوع «تُ» و به این معناست که اگر کسی ادعا کند که خداوند پرودگارش نیست دروغ می‌گوید و خداوند همیشه پرودگار بوده و خواهد بود.<ref>ابن هشام، مغنی اللبیب، ۱۹۷۹م، ص۲۴.</ref>


==جایگاه قرآنی==
تعبیر «اَلَسْت» از سوره اعراف گرفته شده است: {{عربی|«وَ اِذْ اَخَذَ رَبُّک مِن بَنی آدَم مِن ظُهورِهِم ذُرّیتَهُم وَ اَشْهَدَهُم عَلی اَنْفُسِهِم اَلَسْت بِرَبَّکم قالُوا بَلی شَهِدْنا اَن تَقُولُوا یوْم القیامَةِ اِنّا کنّا عَن هذا غافِلین اَوْ تَقُولُوا اِنَّما اَشْرَک آباؤنا مِن قَبْل و کنّا ذُرّیةً مِن بَعْدِهم اَفَتُهْلِکنا بِما فَعَل الْمُبْطِلُون».<ref>سوره اعراف: آیه۱۷۱و ۱۷۲.</ref>}}
تعبیر «اَلَسْت» از سوره اعراف گرفته شده است: {{عربی|«وَ اِذْ اَخَذَ رَبُّک مِن بَنی آدَم مِن ظُهورِهِم ذُرّیتَهُم وَ اَشْهَدَهُم عَلی اَنْفُسِهِم اَلَسْت بِرَبَّکم قالُوا بَلی شَهِدْنا اَن تَقُولُوا یوْم القیامَةِ اِنّا کنّا عَن هذا غافِلین اَوْ تَقُولُوا اِنَّما اَشْرَک آباؤنا مِن قَبْل و کنّا ذُرّیةً مِن بَعْدِهم اَفَتُهْلِکنا بِما فَعَل الْمُبْطِلُون».<ref>سوره اعراف: آیه۱۷۱و ۱۷۲.</ref>}}


کاربرد این واژه در ترکیب‌هایی چون «عالم الست »، «روز الست » یا «بزم الست » - که شکل اخیر بیشتر در ادبیات [[عثمانی]] به کار رفته<ref> نگاه کنید: Islam Ansiklopedisi ذیل بزم الست.</ref> - موجب شده تا واژه الست به صورت اسم خاص درآید و نامی باشد برای مرحله‌ای از جهان هستی که به آن [[عالم ذر]] نیز می‌گویند.
کاربرد این واژه در ترکیب‌هایی چون «عالم الست »، «روز الست » یا «بزم الست » - که شکل اخیر بیشتر در ادبیات [[عثمانی]] به کار رفته<ref> نگاه کنید: Islam Ansiklopedisi ذیل بزم الست.</ref> - موجب شده تا واژه الست به صورت اسم خاص درآید و نامی باشد برای مرحله‌ای از جهان هستی که به آن [[عالم ذر]] نیز می‌گویند.
هدف از عهد الست اتمام حجت خداوند با بندگان دانسته شده تا روز قیامت انسان‌ها عدم شناخت خداوند یا پیروی از دین پدران را دلیلی بر مشرک بودنشان ندانند.<ref>سوره اعراف، ۱۷۲</ref><ref>طباطبایی، المیزان، ۱۳۹۰ق، ج۸، ص۳۰۶-۳۰۹.</ref><ref>اعراف، آیه۱۷۳</ref><ref>تفسیر نمونه، ج۷، ص۳-۵</ref>


==حکمت اقرار گرفتن در عهد الست==
عهد الست از یک سو بحثی است مربوط به [[علوم قرآن]] و [[علوم حدیث|حدیث]] و از سوی دیگر در [[عرفان]] و [[کلام]] نیز جایگاهی ویژه دارد و هر یک از صاحبان نظر به تناسب گرایشی که داشته‌اند، درباره آن تحلیلی ارائه کرده‌اند.
دو هدف برای گرفتن این پیمان ذکر شده است که عبارت است از:
** اتمام حجت [[خدا]] بر بندگان تا در رستاخیز نگویند: ما از موضوع شناخت خدا بی‌خبر بودیم و لذا کافر شدیم؛أَنْ تَقُولُوا یوْمَ الْقِیامَةِ إِنَّا کُنَّا عَنْ هذا غافِلینَ؛<ref>سوره اعراف، ۱۷۲</ref><ref>طباطبایی، المیزان، ۱۳۹۰ق، ج۸، ص۳۰۶-۳۰۹.</ref>
** اتمام حجت بر انسانها تا در رستاخیز نگویند: پدران ما بت پرست بودند و ما هم فرزندان همان پدران هستیم و چاره‌ای جز تبعیت از آنها نداشتیم: «أَوْ تَقُولُوا إِنَّما أَشْرَکَ آباؤُنا مِنْ قَبْلُ وَ کُنَّا ذُرِّیةً مِنْ بَعْدِهِمْ»<ref>اعراف، آیه۱۷۳</ref><ref>تفسیر نمونه، ج۷، ص۳-۵</ref>
 
==جایگاه بحث در علوم اسلامی==
این موضوع از یک سو بحثی است مربوط به [[علوم قرآن]] و [[علوم حدیث|حدیث]] و از سوی دیگر در [[عرفان]] و [[کلام]] نیز جایگاهی ویژه دارد و هر یک از صاحبان نظر به تناسب گرایشی که داشته‌اند، درباره آن تحلیلی ارائه کرده‌اند.


==مسائل و ابهام‌های عالم ذر==
==مسائل و ابهام‌های عالم ذر==
کاربر ناشناس