پرش به محتوا

شبهه آکل و مأکول: تفاوت میان نسخه‌ها

۲۲۱ بایت اضافه‌شده ،  ‏۴ ژوئیهٔ ۲۰۲۱
جز
ویکی سازی
جز (افزودن الگو)
جز (ویکی سازی)
خط ۲: خط ۲:
{{کتاب‌شناسی ناقص}}
{{کتاب‌شناسی ناقص}}
{{معاد-عمودی}}
{{معاد-عمودی}}
'''شُبهه آکِل و مَأکول'''، [[شبهه‎|شبهه‎ای]] قدیمی در نفی و انکار [[معاد جسمانی]] که بسیاری از [[علم کلام|متکلّمان]] درباره آن سخن گفته‎اند. شبهه به صورت خلاصه این‌گونه است: «اگر انسانی معین غذای انسان دیگر شود، اجزای مأکول(خورده شده) در روز [[معاد]] در بدن آکل(خورنده) باز می‎گردد یا در بدن مأکول؟ به هر صورت که فرض شود، بدن یکی از آن دو به صورت کامل در روز رستاخیز [[حشر|محشور]] نخواهد شد.
'''شُبهه آکِل و مَأکول'''، [[شبهه‎|شبهه‎ ای]] قدیمی در نفی و انکار [[معاد جسمانی]] که بسیاری از [[علم کلام|متکلّمان]] درباره آن سخن گفته‎اند. شبهه به صورت خلاصه این‌گونه است: «اگر انسانی معین غذای انسان دیگر شود، اجزای مأکول(خورده شده) در روز [[معاد]] در بدن آکل(خورنده) باز می‎گردد یا در بدن مأکول؟ به هر صورت که فرض شود، بدن یکی از آن دو به صورت کامل در روز رستاخیز [[حشر|محشور]] نخواهد شد.


==تاریخ طرح شبهه==
==تاریخ طرح شبهه==


در میان شبهه‎هایی که به [[معاد]] وارد شده، شبهه ''آکل و مأکول'' از همه معروف‎تر است. تاریخ دقیق پیدایش این شبهه و نام نخستین کسی که آن را مطرح ساخته است، به روشنی معلوم نیست، ولی در قدمت آن نمی‎توان تردید کرد.
در میان شبهه‎ هایی که به [[معاد]] وارد شده، شبهه ''آکل و مأکول'' از همه معروف‎تر است. تاریخ دقیق پیدایش این شبهه و نام نخستین کسی که آن را مطرح ساخته است، به روشنی معلوم نیست، ولی در قدمت آن نمی‎توان تردید کرد.


این شبهه از ابتدای پیدایش بحث‌های [[علم کلام|کلامی]] و [[فلسفه|فلسفی]] در میان اندیشه‌وران مسلمان مطرح شده است. نخست به صورت مجمل در آثار ابواسحاق [[ابراهیم ‎بن ‎اسحاق ‎بن ابی سهل نوبختی]]، [[ا‎بن‎ سینا]] مطرح گشته و سپس در کتاب‌های دانشمندانی چون [[شیخ طوسی]]، [[غزالی]]، [[فخرالدین رازی]]، [[خواجه نصیرالدین طوسی]]، [[علامه حلی]]، [[قاضی عضدالدین ایجی]] و [[سعدالدین تفتازانی]]، نحوه طرح و راه حل‌های پیشنهادی و دلایل ارائه شده گسترش یافت و سرانجام درآثار متأخرانی مانند [[مقداد بن‎ عبدالله حلی]]، [[صدرالدین شیرازی]]، [[اسماعیل طبری نوری]] و دیگران مورد بحث مفصل قرار گرفت.
این شبهه از ابتدای پیدایش بحث‌های [[علم کلام|کلامی]] و [[فلسفه|فلسفی]] در میان اندیشه‌وران مسلمان مطرح شده است. نخست به صورت مجمل در آثار ابواسحاق [[ابراهیم ‎بن ‎اسحاق ‎بن ابی سهل نوبختی]]، [[ا‎بن‎ سینا]] مطرح گشته و سپس در کتاب‌های دانشمندانی چون [[شیخ طوسی]]، [[غزالی]]، [[فخرالدین رازی]]، [[خواجه نصیرالدین طوسی]]، [[علامه حلی]]، [[قاضی عضدالدین ایجی]] و [[سعدالدین تفتازانی]]، نحوه طرح و راه حل‌های پیشنهادی و دلایل ارائه شده گسترش یافت و سرانجام درآثار متأخرانی مانند [[مقداد بن‎ عبدالله حلی]]، [[صدرالدین شیرازی]]، [[اسماعیل طبری نوری]] و دیگران مورد بحث مفصل قرار گرفت.
خط ۴۲: خط ۴۲:
دلیل این مدعا این است که ملاک حقیقت و تشخّص انسان، نفس ناطقه اوست. به دیگر سخن می‌توان گفت صرف نظر از تعلق نفس به بدن، بدن دارای ذات و حقیقت نیست و از تعین خاص نیز برخوردار نیست؛ پس وقتی شخص انسان مأکول واقع می‌شود و اجزای بدنش از طریق تغذیه جزو بدن یک درنده یا انسان دیگر می‌شود، به شخصیت انسانی وی آسیبی نمی‌رسد و او در روز حشر با بدنی که به نفس ناطقه‌اش متشخص و متعین است محشور می‌شود؛ اگرچه اجزای آن تغییر و تحول پذیرفته باشد.
دلیل این مدعا این است که ملاک حقیقت و تشخّص انسان، نفس ناطقه اوست. به دیگر سخن می‌توان گفت صرف نظر از تعلق نفس به بدن، بدن دارای ذات و حقیقت نیست و از تعین خاص نیز برخوردار نیست؛ پس وقتی شخص انسان مأکول واقع می‌شود و اجزای بدنش از طریق تغذیه جزو بدن یک درنده یا انسان دیگر می‌شود، به شخصیت انسانی وی آسیبی نمی‌رسد و او در روز حشر با بدنی که به نفس ناطقه‌اش متشخص و متعین است محشور می‌شود؛ اگرچه اجزای آن تغییر و تحول پذیرفته باشد.


صدرالمتألهین برای اثبات این مدعا از ۷ اصل استفاده کرده که در کتاب [[مبدأ و معاد (کتاب)|''مبدأ و معاد'']] آورده است. هر یک از این اصول در فلسفه وی ([[حکمت متعالیه]]) دارای اهمیت بسیاری است.
[[صدرالمتألهین]] برای اثبات این مدعا از ۷ اصل استفاده کرده که در کتاب [[مبدأ و معاد (کتاب)|''مبدأ و معاد'']] آورده است. هر یک از این اصول در [[فلسفه]] وی ([[حکمت متعالیه]]) دارای اهمیت بسیاری است.


==منابع==
==منابع==
خط ۸۴: خط ۸۴:
  | توضیحات =  
  | توضیحات =  
}}</onlyinclude>
}}</onlyinclude>
[[Category:کلام]]
[[Category:معاد]]
[[Category:مقاله‌های با درجه اهمیت ب]]
[[Category:کلام]]
[[Category:معاد]]
[[Category:مقاله‌های با درجه اهمیت ب]]


[[رده:کلام]]
[[رده:کلام]]
[[رده:معاد]]
[[رده:معاد]]
[[رده:مقاله‌های با درجه اهمیت ب]]
[[رده:مقاله‌های با درجه اهمیت ب]]
confirmed، templateeditor
۱۲٬۳۷۲

ویرایش