قصیده میمیه فرزدق: تفاوت میان نسخه‌ها

ای کنجکاو پرسند از من که جود و کرم در کدام آستان، بار خود را فرود آورده است، در نزد من است بیان این رمز، اگر خواستاران آن به سوی من روی آورده و گرد آیند.

این مردی که تو او را نمی‌شناسی، شخصیّتی است که سرزمین بَطْحَاء (مسیل و رَمْل‌زار اطراف مکه تا سرزمین مِنا) جای یکایک گام‌ها و قدم‌های او را می‌شناسد، و بیت‌الله الحرام او را می‌شناسد. و حِلّ و حرم (تمام نقاط خارج از حرم مکّه و داخل آن) همگی او را می‌شناسند.

این است پسر بهترین خلایق و تمامی بندگان خدا ! این است مرد معتصم به تقوای الهی، و در مصونیّت درآمدۀ حفظ خداوندی، و مرد وارسته و پیراسته از هر زنگار عیب و نقص و کدورت، و آن مرد پاک و پاکیزه و طاهر، و قلّۀ مرتفع کوه فضیلت و شرافت!

این است آن‌کس که احمد مختار، برگزیدهٔ عالمیان، پدر اوست؛ آن‌که خدای من، تا هنگامی که قلم کتابت بر روی لوح آفرینش به حرکت درآید، مدام و پیوسته بر او درود و تحیّت و صلوات می‌فرستد.

اگر رکن کعبه (که در آن حجرالاسود واقع است) بداند چه‌کسی برای بوسیدنش آمده، تحقیقاً از روی تواضع بر زمین می‌افتد تا جای پای وی را که بر زمین قدم نهاده است، بوسه زند.

این است پسر بزرگ بانوان جهان، فاطمه و پسر وصیّ رسول خدا که آتش خشم و غضب انتقام خداوندی از برق شمشیر او می‌درخشید.

چون [[قبیله قریش]] به او بنگرد، گوینده آن بدون اختیار از زبانش این سخن می‌تراود که مَکرمت و مَجْد و کَرَم و جود و احسان در قبیله قریش به این سرور ارجمند منتهی می‌گردد، و همه باید کاروان نیاز خود را در این آستانه پررحمت و سنگین‌بار فرود آورند، و از کرم او متمتّع گردند.

به جهت شناختِ دستِ پرعطا و کرم او، نزدیک است که رکنِ حطیم در وقتی که او می‌آید تا بدان دست بیاساید و استلام نماید، او را برای رفع نیازها و بهره‌وری و انتفاع خود، نزد خود نگه دارد.

و این گفتارت که گفتی: کیست او؟ و تجاهل نمودی، ضرری به وی نمی‌رساند؛ چراکه تمام عرب و تمام عجم می‌شناسند این مردی را که تو او را ناشناس دانستی.

او از فرط حیا و آزرم چشم فرومی‌نهد، و از فرط مَهَابت و اُبَّهتِ او، چشم‌ها در برابر او فرونهاده می‌گردند و بنابراین کسی با وی سخن نمی‌گوید، مگر هنگامی که تبسّمِ ملیح بر سیمایش هویدا می‌شود.

چنان از درخشش و لَمَعان نور پیشانی او، پرده‌های تاریکی و ظلمت شکافته می‌شود، همچنان‌که از إشراق و طلوع خورشید جهان‌افروز، پرده‌های مِه و تاریکی شکافته می‌گردد.

او هیچ‌گاه در جواب تقاضای خلایق لفظ لا’ (نه) بر زبان نگذرانید، مگر فقط در تشهّدش که لَا إلَهَ إلَّا الله می‌گفت. و اگر هم أحیاناْ تشهّدی در میان نبود، لای او نَعَم بود (نهٔ او، آری بود).

شاخه وجودی او از اصل و تبار استوار رسول خدا جدا گردیده است. بنابراین عناصر غرایز و اخلاق و سجایا و صفات او، همه حمیده و پاک و طیِّب است.

اگر به سخن درآید، گفتاری را ابراز می‌کند که جمیع ایشان آن را می‌پسندند، و اگر روزی کلامی بگوید، آن کلام موجب زینت و محْمدت او محسوب می‌گردد.

این پسر فاطمه است، اگر در نَسَب او جاهل هستی! و در حَسَب، او کسی است که رسالت نامه پیامبران خدایی آسمانی به جدِّ أمْجَدَش مختوم گردیده، مهر شده و خاتمه یافته است!

از عهد قديم، خداوند او را فضيلت بخشيده و شرافت داده است، و از ازل، قلم قضا بر لوح تقدير وی اين‌گونه جاری شده است.

۲۲ مَنْ جَدُّهُ دَانَ فَضْلُ الانْبِيَاءِ لَهُ * وَ فَضْلُ امَّتِهِ دَانَتْ لَهَا الامَمُ

اين شخصيّتی است كه جميع پيغمبران در مقابل فضل و شرف جدَّش در مرتبه پایين قرار گرفتند، و جميع امَّت‌ها در مقابل فضل و شرف امّتش، پست و حقير به شمار آمدند.

تابش شمس فروزان وجود او به احسان و عنايت، همه را فراگرفته، و بدين جهت از خلايق، ضلالت و گمراهی، فقر و پريشانی، و ظلم و بيدادگری وارد به بيچارگان (يا تاريكی‌ها) زدوده شده و از ميان برافتاده است.

هر دو دستش همچون باران‌های پرآب و سرشار است كه ثمره و نفعش همگان را شامل می‌گردد. اين دو دست پيوسته از آب زلال رحمت الهی تقاطر می‌كنند و هيچ گاه دستخوش كمی و كاستی و فقدان واقع نمی‌شوند.

خُلْق و خويش، نرم و ملايم است، به طوری كه أبداً مردم از شدّت خشم و حِدَّت غضبش هراس ندارند، و دو خصلت حِلم و كرمش زينت‌بخش صفات عليا و اخلاق حميده او هستند.

خُلف وعده نمی‌كند، و باطن و طبيعتش سرشته با خير و بركت و يمن و رحمت است. درِ خانه‌اش برای پذيرایی واردين و وافِدين پيوسته گشوده است. وی شخصيّتی است عاقل، و در برابر شدائد و مشكلاتی كه به وی روی می‌آورد، با عقل و درايت چاره‌سازی می‌نمايد.

او از گروهی می‌باشد كه محبّت بدان‌ها دين است، و عداوتشان كفر است، و نزديک‌شدن به آنها نجات از هلاكت‌ها و اعتصام و پناه از گزندها و مصائب و آفات است.

گرفتاری‌ها و فتنه‌ها و گزندها به واسطه محبّتشان دفع می‌شود، و همين محبّت موجب مزيد احسان و نعمت می‌گردد.

نام ايشان بعد از نام خدا در هر نماز واجب و فريضه‌ای واجب است، و در پايان سخن‌ها و خطبه‌ها و كتاب‌ها و قصائد، بردن اسم ايشان ختم‌كننده و پايا‌ن‌دهنده گفتار می‌باشد.

هيچ اسب يكّه‌تازِ تندروِ ميدان فضيلت و مَجْد و عُلُوّ رتبت را توان آن نمی‌باشد كه به آخرين مرحله سير آنها خود را برساند، و هيچ قومی نمی‌توانند خود را بدان‌ها نزديک كنند، و يا لاأقلّ همسايه و همجوارشان گردند، گرچه آن قوم، قومی بزرگوار و صاحب مجد و كرامت باشند.

اگر قحط‌سالی روی آورد و سختی و تنگی دامنگير مردم گردد، اين خاندان‌اند كه باران‌های رحمت برای خلايق می‌باشند، و اگر شدّت و بأس و كارزاری پيش آيد، باز هم ايشان‌اند كه يگانه شيران هژبران دفاع از نواميس مردم و حفظ بيضه اسلام و مسلمين می‌باشند.

خوی كريمانه از طرفی و دست‌های پرعطا و بخشش از طرف ديگر نمی‌گذارند تا مذمّت و عيب در ساحت منزلشان بار فرو ريزد.

عُسْر و ضيق معيشت و تنگدستی ايشان نمی‌تواند آن دست‌های باز و بخشنده را فروبندد، بنابراين عطايشان پيوسته جاری و ساری است، چه دارا باشند و يا نادار.

هركس خدا را بشناسد، نياكان و جدِّ او را حتماً می‌شناسد. زيرا به امّت‌های جهان، دين خدا از بيت اين مرد رسيده است.

در جميع مشكلات و سختی‌ها و وارداتِ گزنده و مشاجرات، تنها و تنها خانه‌های ايشان در قريش است كه مردم از آن استضائه می‌نمايند، و در پرتو انوار آن، فصل خصومت نموده و حكم را در ميزان عدل و داد استوار می‌دارند.

شاهد و گواه او سرزمين بَدْر است، و تنگه كوه احد، و غزوه أحزاب كه دو حفره خندق بدان گواهی دهند و همچنين روز فتح مكه كه آثار رشادت و عظمت او بر دوست و دشمن معلوم و مشهود می‌باشد.

و دو غزوه خَيْبَر و غزوه حُنَيْن دو شاهد صادق برای اويند، و أيضاً در بنی‌قُرَيْضَه، در كنار قلعه‌های ضخيم و مرتفع يهود، در آن روز وحشت‌زا و تاريک و دشواری كه او يگانه فاتح و گشاينده آنها بوده است.