آیه ۴۰ سوره حج: تفاوت میان نسخه‌ها
بدون خلاصۀ ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش |
بدون خلاصۀ ویرایش |
||
| خط ۲۳: | خط ۲۳: | ||
==معرفی مخاطبان اذن جهاد== | ==معرفی مخاطبان اذن جهاد== | ||
از نظر [[سید محمدحسین طباطبائی|علامه طباطبایی]]، مفسر | از نظر [[سید محمدحسین طباطبائی|علامه طباطبایی]]، [[مفسر|مفسر شیعه]]، آیه چهلم از [[سوره حج]]، در کنار [[آیه اذن جهاد|آیه ۳۹ همین سوره]]، اولین [[آیه|آیاتی]] است که در آنها به مسلمانان اجازه [[جهاد]] با [[شرک|مشرکان]] داده شده است.<ref>طباطبایی، المیزان، ۱۳۹۲ق، ج۱۴، ص۳۸۲.</ref> در آیه قبل از این آیه (آیه ۳۹ سوره حج) اجازه جهاد به کسانی داده شده که با تحمیل جنگ به آنان مورد ظلم قرار گرفته‌اند.<ref>طباطبایی، المیزان، ۱۳۹۲ق، ج۱۴، ص۳۸۴.</ref> از نظر [[شیخ طوسی]] و علامه طباطبایی، در آیه ۴۰ سوره حج، جزئیات آن ظلم بیان شده است:<ref>طوسی، التبیان، بیروت، ج۷، ص۳۷۲؛ طباطبایی، المیزان، ۱۳۹۲ق، ج۱۴، ص۳۸۴.</ref> اینکه از سرزمین خود به ناحق اخراج شدند؛ اینکه در این اخراج آنان گناهی نداشتند، جز آنکه می‌گفتند پروردگار ما خداوند یکتاست.<ref>مکارم شیرازی، تفسیر نمونه، ۱۳۷۴ش، ج۱۴، ص۱۱۴-۱۱۵.</ref> | ||
[[فضل بن حسن طبرسی|صاحب مجمع البیان]] درباره رخداد منجر به اخراج ناحق مسلمانان دو احتمال داده است: اینکه منظور اخراج مسلمانان از مکه در جریان [[هجرت به حبشه]] باشد؛ اینکه منظور اخراج آنان از مکه در جریان [[هجرت به مدینه]] باشد.<ref>طبرسی، مجمع البیان، ۱۳۷۲ش، ج۷، ص۱۳۸.</ref> از نظر او، بر اساس احتمال اول این آیه [[سوره‌های مکی و مدنی|مکی]] و بر اساس احتمال دوم [[سوره‌های مکی و مدنی|مدنی]] خواهد بود.<ref>طبرسی، مجمع البیان، ۱۳۷۲ش، ج۷، ص۱۳۸.</ref> | [[فضل بن حسن طبرسی|صاحب مجمع البیان]] درباره رخداد منجر به اخراج ناحق مسلمانان دو احتمال داده است: اینکه منظور اخراج مسلمانان از مکه در جریان [[هجرت به حبشه]] باشد؛ اینکه منظور اخراج آنان از مکه در جریان [[هجرت به مدینه]] باشد.<ref>طبرسی، مجمع البیان، ۱۳۷۲ش، ج۷، ص۱۳۸.</ref> از نظر او، بر اساس احتمال اول این آیه [[سوره‌های مکی و مدنی|مکی]] و بر اساس احتمال دوم [[سوره‌های مکی و مدنی|مدنی]] خواهد بود.<ref>طبرسی، مجمع البیان، ۱۳۷۲ش، ج۷، ص۱۳۸.</ref> | ||
| خط ۳۷: | خط ۳۷: | ||
==منظور از صوامع، بیع، صلوات و مساجد== | ==منظور از صوامع، بیع، صلوات و مساجد== | ||
در آیه ۴۰ سوره حج، برای یادکردن از پرستشگاه‌هایی که در صورت عدم تشریع [[جهاد]] ویران خواهند شد از چهار عبارت استفاده شده است: «صَوامِع»، «بِیع»، «صَلَوات» و «مَساجِد».<ref>مکارم شیرازی، تفسیر نمونه، ۱۳۷۴ش، ج۱۴، ص۱۱۵.</ref> [[ناصر مکارم شیرازی]]، مفسر | در آیه ۴۰ سوره حج، برای یادکردن از پرستشگاه‌هایی که در صورت عدم تشریع [[جهاد]] ویران خواهند شد از چهار عبارت استفاده شده است: «صَوامِع»، «بِیع»، «صَلَوات» و «مَساجِد».<ref>مکارم شیرازی، تفسیر نمونه، ۱۳۷۴ش، ج۱۴، ص۱۱۵.</ref> [[ناصر مکارم شیرازی]]، [[مفسر |مفسر شیعه]]، معتقد است که مفسران درباره معانی و تفاوت این عبارات نظرات متفاوتی ابراز کرده‌اند.<ref>مکارم شیرازی، تفسیر نمونه، ۱۳۷۴ش، ج۱۴، ص۱۱۶.</ref> او خود این معانی را ترجیح داده است: | ||
{{ستون|۲}} | {{ستون|۲}} | ||
*صوامع جمع صومعه به‌معنای دیر راهبان تارک‌دنیای مسیحی؛ | *صوامع جمع صومعه به‌معنای دیر راهبان تارک‌دنیای مسیحی؛ | ||
| خط ۴۴: | خط ۴۴: | ||
*مساجد، جمع [[مسجد]]، به‌معنای پرستش‌گاه مسلمانان.<ref>مکارم شیرازی، تفسیر نمونه، ۱۳۷۴ش، ج۱۴، ص۱۱۶.</ref> | *مساجد، جمع [[مسجد]]، به‌معنای پرستش‌گاه مسلمانان.<ref>مکارم شیرازی، تفسیر نمونه، ۱۳۷۴ش، ج۱۴، ص۱۱۶.</ref> | ||
{{پایان}} | {{پایان}} | ||
به‌گزارش [[فضل بن حسن طبرسی|امین‌الاسلام طبرسی]]، مفسر | به‌گزارش [[فضل بن حسن طبرسی|امین‌الاسلام طبرسی]]، [[مفسر|مفسر شیعه]]، درباره اینکه در آیه ۴۰ سوره حج عبارت «يُذْكَرُ فِيهَا اسْمُ اللَّهِ كَثِيراً» (نام خدا در آنها بسیار برده می‌شود) وصفی برای مساجد باشد یا همه پرستشگاه‌های یادشده دو نظر ابراز شده است:<ref>طبرسی، مجمع البیان، ۱۳۷۲ش، ج۷، ص۱۳۹.</ref> اینکه وصفی برای مساجد باشد،<ref>ابوالفتوح رازی، روض الجنان، ۱۴۰۸ق، ج۱۳، ص۳۳۸؛ مغنیه، التفسیر الکاشف، ۱۴۲۴ق، ج۵، ص۳۳۴؛ مکارم شیرازی، تفسیر نمونه، ۱۳۷۴ش، ج۱۴، ص۱۱۶.</ref> زیرا در مساجد اسلامی در پنج نوبتِ [[نماز|نمازْ]] ذکر خدا می‌شود، برخلاف عبادت‌گاه‌های ادیان دیگر که در برخی از آنها [[عبادت]] به‌صورت هفتگی برگزار می‌شود؛<ref>مغنیه، التفسیر الکاشف، ۱۴۲۴ق، ج۵، ص۳۳۴؛ مکارم شیرازی، تفسیر نمونه، ۱۳۷۴ش، ج۱۴، ص۱۱۶.</ref> اینکه وصف همه پرستشگاه‌های یاد شده باشد،<ref>مدرسی، من هدی القرآن، ۱۴۱۹ق، ج۸، ص۷۴.</ref> زیرا عمل غالب در همه آنها [[ذکر]] خداوند است.<ref>طبرسی، مجمع البیان، ۱۳۷۲ش، ج۷، ص۱۳۹.</ref> | ||
==وعده یاری خداوند به مدافعان از دین و پرستشگاه‌های الهی== | ==وعده یاری خداوند به مدافعان از دین و پرستشگاه‌های الهی== | ||
به‌نظر برخی | به‌نظر برخی [[مفسر|مفسران]]، در پایان آیه ۴۰ سوره حج خداوند با بیانی تأکیدآمیز به مدافعان دین و پرستشگاه‌هایی الهی وعده یاری داده است.<ref>طباطبایی، المیزان، ۱۳۹۲ق، ج۱۴، ص۳۸۶؛ مکارم شیرازی، تفسیر نمونه، ۱۳۷۴ش، ج۱۴، ص۱۱۶.</ref> دو صفت «قوی» و «عزیز» (صاحب شوکت) یادشده برای خداوند در پایان آیه هم به‌عنوان ضمانتی برای این وعده یاری تلقی شده است.<ref>مکارم شیرازی، تفسیر نمونه، ۱۳۷۴ش، ج۱۴، ص۱۱۷.</ref> [[سید محمدحسین طباطبائی|علامه طباطبایی]] معتقد است که به این وعده الهی برای مسلمانان در جنگ‌ها وفا می‌شد و موجبات پیروزی آنان تأمین می‌شد، تا زمانی که یاری‌گران دین الهی بودند.<ref>طباطبایی، المیزان، ۱۳۹۲ق، ج۱۴، ص۳۸۶.</ref> [[ناصر مکارم شیرازی|مکارم شیرازی]] هم این وعده الهی را عاملی برای پیروزی مدافعان دین خدا در میدان‌های جنگ، با وجود کمبود نفرات و ساز و برگ، دانسته است؛ پیروزی که جز از طریق یاری الهی قابل دسترسی نبوده است.<ref>مکارم شیرازی، تفسیر نمونه، ۱۳۷۴ش، ج۱۴، ص۱۱۷.</ref> | ||
==پانویس== | ==پانویس== | ||