confirmed، movedable، protected، templateeditor
۵٬۴۴۷
ویرایش
صلوات: تفاوت میان نسخه‌ها
بدون خلاصۀ ویرایش
(←منابع) |
بدون خلاصۀ ویرایش |
||
| خط ۱۱: | خط ۱۱: | ||
برخی محققان بر این باورند که از آیه صلوات جایگاه ویژۀ صلوات در نزد خدا مشخص می‌شود؛ زیرا خدا پیش از آنکه به مؤمنان دستور دهد، بر پیامبر صلوات بفرستند، به آنان یادآوری می‌کند که خودش و ملائکه نیز این کار را انجام می‌دهند، در حالی که در دستورهای دیگرش این کار را انجام نداده است.<ref>ابراهیمی، آثار و برکات الصلوات، ۱۴۳۲ق، ص۲۷–۲۸.</ref> گفته شده بعد از انجام واجبات شرعی و تلاوت قرآن، صلوات فرستادن بر پیامبر(ص) برترین عبادت است.<ref>موسوی، «صلوات، احکام و آثار آن»، ص۲۱.</ref> در دعاهایی که از معصومان نقل شده، به‌ویژه در دعاهای صحیفه سجادیه، در موارد فراوانی ذکر صلوات بیان شده است.<ref>مصباح یزدی، صهبای حضور، ۱۳۹۱ش، ص۴۵۹.</ref> بر اساس روایتی که از پیامبر نقل شده، بخیل واقعی فردی دانسته شده که هنگام شنیدن نام پیامبر، از گفتن صلوات خودداری کند.<ref>شیخ صدوق، معانی الأخبار، ۱۴۰۳ق، ص۲۴۶؛ شیخ مفید، الإرشاد، ۱۴۱۳ق، ص۱۶۹.</ref> | برخی محققان بر این باورند که از آیه صلوات جایگاه ویژۀ صلوات در نزد خدا مشخص می‌شود؛ زیرا خدا پیش از آنکه به مؤمنان دستور دهد، بر پیامبر صلوات بفرستند، به آنان یادآوری می‌کند که خودش و ملائکه نیز این کار را انجام می‌دهند، در حالی که در دستورهای دیگرش این کار را انجام نداده است.<ref>ابراهیمی، آثار و برکات الصلوات، ۱۴۳۲ق، ص۲۷–۲۸.</ref> گفته شده بعد از انجام واجبات شرعی و تلاوت قرآن، صلوات فرستادن بر پیامبر(ص) برترین عبادت است.<ref>موسوی، «صلوات، احکام و آثار آن»، ص۲۱.</ref> در دعاهایی که از معصومان نقل شده، به‌ویژه در دعاهای صحیفه سجادیه، در موارد فراوانی ذکر صلوات بیان شده است.<ref>مصباح یزدی، صهبای حضور، ۱۳۹۱ش، ص۴۵۹.</ref> بر اساس روایتی که از پیامبر نقل شده، بخیل واقعی فردی دانسته شده که هنگام شنیدن نام پیامبر، از گفتن صلوات خودداری کند.<ref>شیخ صدوق، معانی الأخبار، ۱۴۰۳ق، ص۲۴۶؛ شیخ مفید، الإرشاد، ۱۴۱۳ق، ص۱۶۹.</ref> | ||
فقیهان شیعه بر واجب بودن ذکر صلوات در تشهد نماز، اتفاق نظر دارند، به گونه‌ای که اگر کسی آن را عمداً ترک کند، نمازش باطل می‌شود.<ref>رضایی، «کیفیت و چگونگی صلوات بر پیامبر اعظم (ص) نزد فریقین»، ص۶۳.</ref> برخی فقیهان اهل‌تسنن نیز این دیدگاه را پذیرفته‌اند.<ref>ماوردی، الحاوی الکبیر، ۱۴۱۹ق، ج۲، ص۱۳۷.</ref> علاوه بر تشهد، فرستادن صلوات بر پیامبر و آل او از واجبات خطبه‌های نماز جمعه<ref>نجفی، جواهر الکلام، دار احیاء التراث العربی، | فقیهان شیعه بر واجب بودن ذکر صلوات در تشهد نماز، اتفاق نظر دارند، به گونه‌ای که اگر کسی آن را عمداً ترک کند، نمازش باطل می‌شود.<ref>رضایی، «کیفیت و چگونگی صلوات بر پیامبر اعظم (ص) نزد فریقین»، ص۶۳.</ref> برخی فقیهان اهل‌تسنن نیز این دیدگاه را پذیرفته‌اند.<ref>ماوردی، الحاوی الکبیر، ۱۴۱۹ق، ج۲، ص۱۳۷.</ref> علاوه بر تشهد، فرستادن صلوات بر پیامبر و آل او از واجبات خطبه‌های نماز جمعه<ref>نجفی، جواهر الکلام، دار احیاء التراث العربی، ج۱۱، ص۲۱۳–۲۱۴.</ref> و نماز میت دانسته شده است.<ref>حسینی عاملی، مفتاح الکرامه، دار احیاء التراث العربی، ج۱، ص۴۷۸.</ref> در فرهنگ شیعه، همواره با شنیدن نام پیامبر، صلوات فرستاده شده، بی‌جهت ترک نمی‌شود. برخی شیعیان نیز صلوات را ذکر دائمی خود قرار داده، یا گفتن تعداد مشخصی از آن را نذر می‌کنند.<ref>رضایی، «کیفیت و چگونگی صلوات بر پیامبر اعظم (ص) نزد فریقین»، ص۷۴.</ref> | ||
== تأثیر در فرهنگ == | == تأثیر در فرهنگ == | ||
| خط ۹۲: | خط ۹۲: | ||
== آیا باید بر «آل محمد» هم صلوات فرستاد؟ == | == آیا باید بر «آل محمد» هم صلوات فرستاد؟ == | ||
در عرف شیعه، صلوات به معنای صلوات بر پیامبر همراه با آل او است و صلوات بر پیامبر، بدون ذکر آل او، شناخته شده نیست.<ref>فیاض، «فقه فریقین و جایگاه اهل‌بیت(ع) در صلوات» ص۱۶۵.</ref> به گفته صاحب جواهر، در مذهب شیعه افزودن آل به صلوات چنان پذیرفته شده که به یکی از احکام ضروری مذهب تبدیل شده است،<ref> | در عرف شیعه، صلوات به معنای صلوات بر پیامبر همراه با آل او است و صلوات بر پیامبر، بدون ذکر آل او، شناخته شده نیست.<ref>فیاض، «فقه فریقین و جایگاه اهل‌بیت(ع) در صلوات» ص۱۶۵.</ref> به گفته صاحب جواهر، در مذهب شیعه افزودن آل به صلوات چنان پذیرفته شده که به یکی از احکام ضروری مذهب تبدیل شده است،<ref>نجفی، جواهر الکلام، دار احیاء التراث العربی، ج۱۰، ص۲۶۲.</ref> به گونه‌ای که او باطل بودن صلوات بدون آل را در مذهب شیعه واضح دانسته است.<ref>نجفی، جواهر الکلام، دار احیاء التراث العربی، ج۱۰، ص۲۶۱</ref> حتی محقق خویی با استفاده از برخی روایات<ref>برای نمونه نگاه کنید به: کلینی، الکافی، ۱۴۰۷ق، ج۲، ص۴۹۵، حدیث ۲۱؛ شیخ صدوق، الأمالی، ۱۳۷۶ش، ص۲۰۰، حدیث ۹.</ref> این احتمال را مطرح کرده که صلوات فرستادن بر پیامبر، بدون ذکر آل او، حرام باشد.<ref>خویی، موسوعة الامام الخوئی، ۱۴۱۸ق، ج۱۵، ص۲۵۶.</ref> | ||
بر اساس روایت‌هایی که در منابع شیعه و سنی آمده، از صلوات ناقص نهی شده و صلوات ناقص بسنده کردن به صلوات بر پیامبر، و صلوات کامل صلوات فرستادن بر محمد و بر آل او دانسته شده است.<ref>کلینی، الکافی، ۱۴۰۷ق، ج۲، ص۴۹۵؛ خرکوشی، شرف المصطفی، ۱۴۲۴ق، ج۵، ص۱۰۷؛ هیتمی، الصواعق المحرقه، ۱۴۱۷ق، ج۲، ص۴۳۰.</ref> قاضی نورالله شوشتری در کتاب احقاق الحق روایات بسیاری را که در آنها کلمه «آل» به کار رفته، جمع‌آوری کرده است.<ref>شوشتری، احقاق الحق، ۱۴۰۹ق، ج۹، ص۵۲۴-۶۱۱.</ref> | بر اساس روایت‌هایی که در منابع شیعه و سنی آمده، از صلوات ناقص نهی شده و صلوات ناقص بسنده کردن به صلوات بر پیامبر، و صلوات کامل صلوات فرستادن بر محمد و بر آل او دانسته شده است.<ref>کلینی، الکافی، ۱۴۰۷ق، ج۲، ص۴۹۵؛ خرکوشی، شرف المصطفی، ۱۴۲۴ق، ج۵، ص۱۰۷؛ هیتمی، الصواعق المحرقه، ۱۴۱۷ق، ج۲، ص۴۳۰.</ref> قاضی نورالله شوشتری در کتاب احقاق الحق روایات بسیاری را که در آنها کلمه «آل» به کار رفته، جمع‌آوری کرده است.<ref>شوشتری، احقاق الحق، ۱۴۰۹ق، ج۹، ص۵۲۴-۶۱۱.</ref> | ||
| خط ۱۲۱: | خط ۱۲۱: | ||
[[پرونده:خوشنویسی آیه صلوات.jpg|بندانگشتی|خوشنویسی آیه صلوات]] | [[پرونده:خوشنویسی آیه صلوات.jpg|بندانگشتی|خوشنویسی آیه صلوات]] | ||
{{اصلی|آیه صلوات}} | {{اصلی|آیه صلوات}} | ||
در آیه ۵۶ سوره احزاب (آیه صلوات) به مؤمنان دستور داده شده بر پیامبر(ص) درود بفرستند. در [[مصباح المتهجد (کتاب)|کتاب مصباح المتهجد]] اثر [[شیخ طوسی]]، توصیه شده، بعد از نماز مغرب و گفتن [[تسبیحات حضرت زهرا(س)]]، آیۀ صلوات به عنوان [[تعقیبات|تعقیبات نماز مغرب]]، خوانده شود.<ref>شیخ طوسی، مصباح المتهجد، ۱۴۱۸ق، ص۸۵.</ref> بر اساس روایتی که از [[امام موسی کاظم علیه‌السلام|امام موسی کاظم(ع)]] نقل شده، هر کس پس از [[نماز صبح]] و [[نماز مغرب]] پیش از آنکه برخیزد یا با کسی صحبت کند، آیه صلوات را بخواند، خدا هفتاد حاجت دنیایی و سی حاجت او در آخرت را برآورده می‌کند.<ref>شیخ صدوق، ثواب | در آیه ۵۶ سوره احزاب (آیه صلوات) به مؤمنان دستور داده شده بر پیامبر(ص) درود بفرستند. در [[مصباح المتهجد (کتاب)|کتاب مصباح المتهجد]] اثر [[شیخ طوسی]]، توصیه شده، بعد از نماز مغرب و گفتن [[تسبیحات حضرت زهرا(س)]]، آیۀ صلوات به عنوان [[تعقیبات|تعقیبات نماز مغرب]]، خوانده شود.<ref>شیخ طوسی، مصباح المتهجد، ۱۴۱۸ق، ص۸۵.</ref> بر اساس روایتی که از [[امام موسی کاظم علیه‌السلام|امام موسی کاظم(ع)]] نقل شده، هر کس پس از [[نماز صبح]] و [[نماز مغرب]] پیش از آنکه برخیزد یا با کسی صحبت کند، آیه صلوات را بخواند، خدا هفتاد حاجت دنیایی و سی حاجت او در آخرت را برآورده می‌کند.<ref>شیخ صدوق، ثواب الاعمال، ۱۴۰۶ق، ص۱۵۶.</ref> به گفته [[ناصر مکارم شیرازی]] از مفسران شیعه، بر اساسا این آیه، یک‌بار صلوات فرستادن بر پیامبر(ص) در تمام عمر، واجب است.<ref>مکارم شیرازی، پیام امام امیرالمومنین، ۱۳۸۶ش، ج۳، ص۲۰۰.</ref> | ||
== تک‌نگاری‌ها == | == تک‌نگاری‌ها == | ||
| خط ۱۳۷: | خط ۱۳۷: | ||
{{منابع}} | {{منابع}} | ||
* قرآن. | * قرآن. | ||
* ابراهیمی، علی، آثار و برکات الصلوات، بیروت، | * ابراهیمی، علی، آثار و برکات الصلوات، بیروت، ۱۴۳۲ق. | ||
* ابن‌تیمیّه، احمد بن عبدالحلیم، مِنهاجُ السُنّةِ النَبویةِ فی نَقضِ کلام الشیعةِ القَدَریّه، ریاض، جامعة محمد بن سعود الاسلامیه، ۱۴۰۶ق. | * ابن‌تیمیّه، احمد بن عبدالحلیم، مِنهاجُ السُنّةِ النَبویةِ فی نَقضِ کلام الشیعةِ القَدَریّه، ریاض، جامعة محمد بن سعود الاسلامیه، ۱۴۰۶ق. | ||
* ابن‌حجاج نیشابوری، مسلم، صحیح مسلم، بیروت، دار احیاء التراث العربی، بی‌تا. | * ابن‌حجاج نیشابوری، مسلم، صحیح مسلم، بیروت، دار احیاء التراث العربی، بی‌تا. | ||
| خط ۱۴۸: | خط ۱۴۸: | ||
* حسینی اردکانی، احمد، شرح و فضایل صلوات، تهران، میقات، ۱۳۷۵ش. | * حسینی اردکانی، احمد، شرح و فضایل صلوات، تهران، میقات، ۱۳۷۵ش. | ||
* حسینی عاملی، سید محمدجواد، مفتاح الکرامة فی شرح قواعد العلامه، بیروت، دار احیاء التراث العربی، بی‌تا. | * حسینی عاملی، سید محمدجواد، مفتاح الکرامة فی شرح قواعد العلامه، بیروت، دار احیاء التراث العربی، بی‌تا. | ||
* خرگوشی، عبدالملک بن محمد، شرف المصطفی، مکه، دار البشائر الاسلامیه، ۱۴۲۴ق. | * خرگوشی، عبدالملک بن محمد، شرف المصطفی، مکه، دار البشائر الاسلامیه، ۱۴۲۴ق. | ||
* خمسه‌ای قزوینی، علی، الصلوات مفتاح حل المشکلات، بیروت، دار کمیل، بی‌تا. | * خمسه‌ای قزوینی، علی، الصلوات مفتاح حل المشکلات، بیروت، دار کمیل، بی‌تا. | ||
| خط ۱۸۳: | خط ۱۸۴: | ||
* مقدس اردبیلی، احمد بن محمد، مَجمَعُ الفائدة و البرهان فی شرح اِرشادِ الأذهان، قم، دفتر انتشارت اسلامی، ۱۴۰۳ق. | * مقدس اردبیلی، احمد بن محمد، مَجمَعُ الفائدة و البرهان فی شرح اِرشادِ الأذهان، قم، دفتر انتشارت اسلامی، ۱۴۰۳ق. | ||
* موسوی، سیدرضا، [https://www.noormags.ir/view/fa/articlepage/995751 «صلوات، احکام و آثار آن»]، در مجله الهیات و حقوق، شماره ۳۰، زمستان ۱۳۸۷ش. | * موسوی، سیدرضا، [https://www.noormags.ir/view/fa/articlepage/995751 «صلوات، احکام و آثار آن»]، در مجله الهیات و حقوق، شماره ۳۰، زمستان ۱۳۸۷ش. | ||
* نجفی، محمدحسن، جواهر الکلام، بیروت، دار احیاء التراث العربی، بی‌تا. | * نجفی، محمدحسن، جواهر الکلام، بیروت، دار احیاء التراث العربی، بی‌تا. | ||
* نراقی، احمد بن محمدمهدی، مستند الشیعة فی احکام الشریعه، قم، مؤسسه آل‌البیت(ع)، ۱۴۱۵ق. | * نراقی، احمد بن محمدمهدی، مستند الشیعة فی احکام الشریعه، قم، مؤسسه آل‌البیت(ع)، ۱۴۱۵ق. | ||