confirmed، templateeditor
۱۲٬۳۱۵
ویرایش
آیه لعان: تفاوت میان نسخه‌ها
جز
ویکی سازی
بدون خلاصۀ ویرایش |
جز (ویکی سازی) |
||
| خط ۱۶: | خط ۱۶: | ||
| آیات مرتبط= | | آیات مرتبط= | ||
}} | }} | ||
'''آیه لِعان''' آیه ۶ [[سوره نور]] است که به بیان حکم [[لعان]] می‌پردازد. اگر شوهر، همسر خود را به [[زنا]] متهم کند و شاهدی بر ادعای خود نداشته باشد، برای رهایی از [[قذف|حد قذف]] (هشتاد تازیانه) می‌تواند با پنج مرتبه [[قسم]] همسر خود را لعان کند؛ پس از آن زن نیز با پنج قسم، از خود دفاع نماید. به‌وسیله این حکم، حد قذف از شوهر و حد زنا از زن برداشته شده و زوجین، ضمن جدایی از یکدیگر، تا آخر عمر به هم [[حرام]] می‌شوند. | '''آیه لِعان''' آیه ۶ [[سوره نور]] است که به بیان حکم [[لعان]] می‌پردازد. اگر شوهر، همسر خود را به [[زنا]] متهم کند و شاهدی بر ادعای خود نداشته باشد، برای رهایی از [[قذف|حد قذف]] (هشتاد [[تازیانه]]) می‌تواند با پنج مرتبه [[قسم]] همسر خود را لعان کند؛ پس از آن زن نیز با پنج قسم، از خود دفاع نماید. به‌وسیله این حکم، حد قذف از شوهر و حد زنا از زن برداشته شده و زوجین، ضمن جدایی از یکدیگر، تا آخر عمر به هم [[حرام]] می‌شوند. | ||
اکثر [[مفسران]]، [[شأن نزول]] آیه را مربوط به شخصی به نام [[هلال بن امیه]] می‌دانند که مدعی بود همسر خود را حین عمل منافی عفت با شخص دیگر دیده است و برای ادعای خود شاهدی ندارد. | اکثر [[مفسران]]، [[شأن نزول]] آیه را مربوط به شخصی به نام [[هلال بن امیه]] می‌دانند که مدعی بود همسر خود را حین عمل منافی عفت با شخص دیگر دیده است و برای ادعای خود شاهدی ندارد. | ||
| خط ۳۷: | خط ۳۷: | ||
به [[آیه]] ۶ [[سوره نور]]، آیه لعان،<ref>مؤسسه دایره‌المعارف فقه اسلامی، فرهنگ فقه، ۱۴۲۶ق، ج۱، ص۱۸۸.</ref> آیه مُلاعَنَه و آیه تَلاعُن<ref>خراسانی، آیه‌های نامدار، ۱۳۸۸ش، ص۱۱۳.</ref> گفته می‌شود. [[خداوند]] بعد از بیان حکم [[قذف]] در آیه پنجم،<ref>بروجردی، تفسیر جامع، ۱۳۶۶ش، ج۴، ص۴۷۳.</ref> در این آیه و آیات بعدی یعنی آیه ۶ تا ۹<ref> ابن سلیمان، تفسیر مقاتل بن سلیمان، ۱۴۲۳ق، ج۳، ص۱۸۴؛ قرشی، قاموس قرآن، ۱۴۱۲ق، ج۶، ص۱۹۵.</ref> و یا تا آیه ۱۰،{{یاد|«وَ الْخامِسَةُ أَنَّ لَعْنَتَ الله عَلَیهِ إِنْ کانَ مِنَ الْکاذِبِینَ (۷) وَ یدْرَؤُا عَنْهَا الْعَذابَ أَنْ تَشْهَدَ أَرْبَعَ شَهاداتٍ بِالله إِنَّهُ لَمِنَ الْکاذِبِینَ (۸) وَ الْخامِسَةَ أَنَّ غَضَبَ اللهِ عَلَیها إِنْ کانَ مِنَ الصَّادِقِینَ (۹) وَ لَوْ لا فَضْلُ اللهِ عَلَیکمْ وَ رَحْمَتُهُ وَ أَنَّ اللهَ تَوَّابٌ حَکیمٌ(۱۰)؛ و بار پنجم قسم یاد کند که [[لعن]] خدا بر او باد اگر از دروغگویان باشد (۷) و از زن، کیفر ساقط می‌شود، در صورتی که چهار بار به خدا سوگند یاد کند که شوهر او حقیقتا از دروغگویان است (۸) و شهادت پنجم را نیز بگوید که غضب خدا بر او باد اگر آن مرد از راستگویان باشد (۹) و اگر فضل و رحمت خدا شامل حال شما نبود و اینکه او توبه پذیر و حکیم است بسیاری از شما گرفتار مجازات سخت الهی می‌شدید.»(۱۰).}} به بیان حکم [[لعان]] می‌پردازد<ref> قمی، تفسیر القمی، ۱۳۶۳ش، ج۲، ص۹۸؛ طوسی، التبیان، بیروت، ج۷، ص۴۱۰.</ref> و با راهکاری ظریف و حساب شده، موضوع را که به نوعی حکم حد قذف خاص است،<ref>جزایری، ایسر التفاسیر، ۱۴۱۶ق، ج۳، ص۵۵۰.</ref> به صورت عادلانه بیان می‌کند.<ref> مکارم شیرازی، تفسیر نمونه، ۱۳۷۱ش، ج۱۴، ص۳۸۳.</ref> | به [[آیه]] ۶ [[سوره نور]]، آیه لعان،<ref>مؤسسه دایره‌المعارف فقه اسلامی، فرهنگ فقه، ۱۴۲۶ق، ج۱، ص۱۸۸.</ref> آیه مُلاعَنَه و آیه تَلاعُن<ref>خراسانی، آیه‌های نامدار، ۱۳۸۸ش، ص۱۱۳.</ref> گفته می‌شود. [[خداوند]] بعد از بیان حکم [[قذف]] در آیه پنجم،<ref>بروجردی، تفسیر جامع، ۱۳۶۶ش، ج۴، ص۴۷۳.</ref> در این آیه و آیات بعدی یعنی آیه ۶ تا ۹<ref> ابن سلیمان، تفسیر مقاتل بن سلیمان، ۱۴۲۳ق، ج۳، ص۱۸۴؛ قرشی، قاموس قرآن، ۱۴۱۲ق، ج۶، ص۱۹۵.</ref> و یا تا آیه ۱۰،{{یاد|«وَ الْخامِسَةُ أَنَّ لَعْنَتَ الله عَلَیهِ إِنْ کانَ مِنَ الْکاذِبِینَ (۷) وَ یدْرَؤُا عَنْهَا الْعَذابَ أَنْ تَشْهَدَ أَرْبَعَ شَهاداتٍ بِالله إِنَّهُ لَمِنَ الْکاذِبِینَ (۸) وَ الْخامِسَةَ أَنَّ غَضَبَ اللهِ عَلَیها إِنْ کانَ مِنَ الصَّادِقِینَ (۹) وَ لَوْ لا فَضْلُ اللهِ عَلَیکمْ وَ رَحْمَتُهُ وَ أَنَّ اللهَ تَوَّابٌ حَکیمٌ(۱۰)؛ و بار پنجم قسم یاد کند که [[لعن]] خدا بر او باد اگر از دروغگویان باشد (۷) و از زن، کیفر ساقط می‌شود، در صورتی که چهار بار به خدا سوگند یاد کند که شوهر او حقیقتا از دروغگویان است (۸) و شهادت پنجم را نیز بگوید که غضب خدا بر او باد اگر آن مرد از راستگویان باشد (۹) و اگر فضل و رحمت خدا شامل حال شما نبود و اینکه او توبه پذیر و حکیم است بسیاری از شما گرفتار مجازات سخت الهی می‌شدید.»(۱۰).}} به بیان حکم [[لعان]] می‌پردازد<ref> قمی، تفسیر القمی، ۱۳۶۳ش، ج۲، ص۹۸؛ طوسی، التبیان، بیروت، ج۷، ص۴۱۰.</ref> و با راهکاری ظریف و حساب شده، موضوع را که به نوعی حکم حد قذف خاص است،<ref>جزایری، ایسر التفاسیر، ۱۴۱۶ق، ج۳، ص۵۵۰.</ref> به صورت عادلانه بیان می‌کند.<ref> مکارم شیرازی، تفسیر نمونه، ۱۳۷۱ش، ج۱۴، ص۳۸۳.</ref> | ||
اگر شوهری همسر خود را به اعمال منافی [[عفت]] متهم نماید و یا فرزند زن را از خود نداند<ref>مغنیه، التفسیر الکاشف، ۱۴۲۴ش، ج۵، ص۴۰۰.</ref> و نتواند برای ادعای خود شاهدی بیاورد،<ref>ابوالفتوح رازی، روض الجنان، ۱۴۰۸ق، ج۱۴، ص۹۰.</ref> حد قذف (هشتاد تازیانه) بر او جاری شده و ادعای او در مورد زن پذیرفته نخواهد بود.<ref> طوسی، التبیان، بیروت، ج۷، ص۴۱۲؛ امین، تفسیر مخزن العرفان، بی‌تا، ج۹، ص۷۹.</ref> آیات مذکور را در حکم استثنا و تبصره‌ای بر حکم قذف دانسته‌اند؛<ref>مکارم شیرازی، تفسیر نمونه، ۱۳۷۱ش، ج۱۴، ص۳۸۰.</ref> بدین‌گونه که شوهر، در صورتی که همسر خود را متهم به [[زنا]] کند<ref>ثعلبی، الکشف و البیان، ۱۴۲۲ق، ج۷، ص۶۸؛ سمرقندی، بحر العلوم، ۱۴۱۶ق، ج۲، ص۴۹۷.</ref> و ادعا کند که با چشم خود دیده است<ref> فاضل مقداد، کنز العرفان، ۱۳۷۳ق، ج۲، ص۷۹۰. </ref> و شاهدی بر خیانت همسر نداشته باشد،<ref>قطب، فی ظلال القرآن، ۱۴۲۵ق، ج۴، ص۲۴۹۲؛ طباطبایی، المیزان فی تفسیر القرآن، ۱۳۹۰ق، ج۱۵، ص۸۲.</ref> و یا فرزندی را که همسرش به دنیا آورده از خودش نداند،<ref>مغنیه، التفسیر الکاشف، ۱۴۲۴ش، ج۵، ص۴۰۰.</ref> می‌تواند برای رهایی از حد قذف، همسر خود را لعان نماید.<ref> قطب راوندی، فقه القرآن، ۱۴۰۵ق، ج۲، ص۲۰۳.</ref> | اگر شوهری همسر خود را به اعمال منافی [[عفت]] متهم نماید و یا فرزند زن را از خود نداند<ref>مغنیه، التفسیر الکاشف، ۱۴۲۴ش، ج۵، ص۴۰۰.</ref> و نتواند برای ادعای خود شاهدی بیاورد،<ref>ابوالفتوح رازی، روض الجنان، ۱۴۰۸ق، ج۱۴، ص۹۰.</ref> حد قذف (هشتاد [[تازیانه]]) بر او جاری شده و ادعای او در مورد زن پذیرفته نخواهد بود.<ref> طوسی، التبیان، بیروت، ج۷، ص۴۱۲؛ امین، تفسیر مخزن العرفان، بی‌تا، ج۹، ص۷۹.</ref> آیات مذکور را در حکم استثنا و تبصره‌ای بر حکم قذف دانسته‌اند؛<ref>مکارم شیرازی، تفسیر نمونه، ۱۳۷۱ش، ج۱۴، ص۳۸۰.</ref> بدین‌گونه که شوهر، در صورتی که همسر خود را متهم به [[زنا]] کند<ref>ثعلبی، الکشف و البیان، ۱۴۲۲ق، ج۷، ص۶۸؛ سمرقندی، بحر العلوم، ۱۴۱۶ق، ج۲، ص۴۹۷.</ref> و ادعا کند که با چشم خود دیده است<ref> فاضل مقداد، کنز العرفان، ۱۳۷۳ق، ج۲، ص۷۹۰. </ref> و شاهدی بر خیانت همسر نداشته باشد،<ref>قطب، فی ظلال القرآن، ۱۴۲۵ق، ج۴، ص۲۴۹۲؛ طباطبایی، المیزان فی تفسیر القرآن، ۱۳۹۰ق، ج۱۵، ص۸۲.</ref> و یا فرزندی را که همسرش به دنیا آورده از خودش نداند،<ref>مغنیه، التفسیر الکاشف، ۱۴۲۴ش، ج۵، ص۴۰۰.</ref> می‌تواند برای رهایی از حد قذف، همسر خود را لعان نماید.<ref> قطب راوندی، فقه القرآن، ۱۴۰۵ق، ج۲، ص۲۰۳.</ref> | ||
[[قرآن کریم]] در حکمی عام<ref>ابن عربی، احکام القرآن، ۱۴۰۸ق، ج۳، ص۱۳۴۰.</ref> به چگونگی اجرای لعان می‌پردازد؛ بدین‌گونه که شوهر در مقابل [[حاکم اسلامی]]،<ref>طبرسی، تفسیر جوامع الجامع، ۱۴۱۲ق، ج۳، ص۹۶.</ref> چهار دفعه به صیغه عربی،<ref>شکوری، تفسیر شریف لاهیجی، ۱۳۷۳ش، ج۳، ص۲۶۳.</ref> خدا را شاهد بگیرد که در ادعای خود راستگو است و در مرتبه پنجم چنین بگوید که اگر دروغ گفته باشد، [[لعنت]] خدا بر او باشد. سپس زن نیز در دفاع از خود، پس از چهار مرتبه شاهد گرفتن خداوند مبنی بر دروغگویی همسر، در مرتبه پنجم می‌گوید: غضب خداوند بر او باشد اگر مرد راست بگوید.<ref> طوسی، التبیان، بیروت، ج۷، ص۴۱۲؛ سمرقندی، بحر العلوم، ۱۴۱۶ق، ج۲، ص۴۹۸؛ دینوری، الواضح، ۱۴۲۴ق، ج۲، ص۶۳، طبرسی، مجمع البیان، ۱۳۷۲ش، ج۷، ص۲۰۲؛ زمخشری، الکشاف، ۱۴۰۷ق، ج۳، ص۲۱۵؛ قرشی، قاموس قرآن، ۱۴۱۲ق، ج۶، ص۱۹۵.</ref> | [[قرآن کریم]] در حکمی عام<ref>ابن عربی، احکام القرآن، ۱۴۰۸ق، ج۳، ص۱۳۴۰.</ref> به چگونگی اجرای لعان می‌پردازد؛ بدین‌گونه که شوهر در مقابل [[حاکم اسلامی]]،<ref>طبرسی، تفسیر جوامع الجامع، ۱۴۱۲ق، ج۳، ص۹۶.</ref> چهار دفعه به صیغه عربی،<ref>شکوری، تفسیر شریف لاهیجی، ۱۳۷۳ش، ج۳، ص۲۶۳.</ref> خدا را شاهد بگیرد که در ادعای خود راستگو است و در مرتبه پنجم چنین بگوید که اگر دروغ گفته باشد، [[لعنت]] خدا بر او باشد. سپس زن نیز در دفاع از خود، پس از چهار مرتبه شاهد گرفتن خداوند مبنی بر دروغگویی همسر، در مرتبه پنجم می‌گوید: غضب خداوند بر او باشد اگر مرد راست بگوید.<ref> طوسی، التبیان، بیروت، ج۷، ص۴۱۲؛ سمرقندی، بحر العلوم، ۱۴۱۶ق، ج۲، ص۴۹۸؛ دینوری، الواضح، ۱۴۲۴ق، ج۲، ص۶۳، طبرسی، مجمع البیان، ۱۳۷۲ش، ج۷، ص۲۰۲؛ زمخشری، الکشاف، ۱۴۰۷ق، ج۳، ص۲۱۵؛ قرشی، قاموس قرآن، ۱۴۱۲ق، ج۶، ص۱۹۵.</ref> | ||