فلسفه مشاء: تفاوت میان نسخه‌ها

از نظر برخی، مشائی به پیروان ارسطو که کل فلسفه‌شان بر مبنای فلسفه ارسطو تدوین شده،‌ گفته می‌شود.<ref>[http://mehrnews.com/xMDkc «فلسفه یونانی با فارابی اسلامی شد/شاخصه‌های معرفت‌شناسی فارابی»]، خبرگزاری مهر.</ref> به گفته برخی از فلسفه‌پژوهان، مشاء یا مشائیان در ادبیات فلسفی [[ایران]] و [[جهان اسلام]] به ارسطو، پیروان یونانی او، [[ابن‌سینا]] و پیروان ابن‌سینا گفته می‌شود و کم و بیش درباره [[فارابی]] و [[یعقوب بن اسحاق کندی|کِنْدی]] نیز به کار می‌رود.<ref>دیباجی، «نسبت ابن سینا و فلسفه مشاء»، ص۱۲.</ref> بعضی از فلسفه‌پژوهان معتقدند در جهان اسلام،‌ مشائی به معنای عقل‌گرای محض وجود ندارد؛ زیرا آثار پیروان مشائی همچون فارابی و ابن‌سینا خالی از اشراق و استناد به [[قرآن|کتاب]] و [[سنت]] نیست. ازاین‌رو، مشائی در عالم اسلام را به معنای کسی که در تفکر اسلامی بیشترین اتکایش به [[عقل]] و تفکر نظری است، معنا کرده‌اند.<ref>جمعی از نویسندگان، درآمدی بر تاریخ فلسفه اسلامی، ۱۳۹۰ش، ج۱، ص۷۵.</ref>

گفته شده نامیده شدن فلسفه ارسطو به مشاء{{یاد|مشّاء،‌ واژه‌ای عربی و در قالب صیغه مبالغه، به معنای کسی است که بسیار راه می‌رود.(دیباجی، «نسبت ابن سینا و فلسفه مشاء»، ص۱۲)}} به این سبب است که ارسطو تعالیم خود را در حال راه رفتن به شاگردانش می‌آموخت. ازاین‌رو، پیروان او را مشائی می‌گفتند.<ref>فروغی، سیر حکمت در اروپا، انتشارات کتابفروشی زوار، ص۲۸؛ مطهری، کلیات علوم اسلامی، ۱۳۸۸ش، ص۱۱۵.</ref> به گفته [[غلامحسین ابراهیمی دینانی]]، [[فلسفه اسلامی|فیلسوف مسلمان]] ایرانی(زاده: ۱۳۱۳ش)، چون ارسطو در باغ راه می‌رفت و با خودش حرف می‌زد، فلسفه ارسطو را فلسفه مشاء می‌گویند.<ref>«[http://mehrnews.com/xnSGw فلسفه مشاء رهاورد مطالعات ارسطو است/ابن سینا فیلسوفی مشایی نیست]»، خبرگزاری مهر.</ref> ازاین‌رو، گفته شده که مشاء نامیدن فلسفه ارسطو و ارسطوئیان مربوط به روش آنها نیست؛<ref>مطهری، کلیات علوم اسلامی، ۱۳۸۸ش، ص۱۱۵؛ کرد فیروزجایی، حکمت مشاء، ۱۳۹۳ش، ص۲۵و۲۶.</ref> بلکه به شیوه ارائه درس ارسطو یا محل تدریس او بازمی‌گردد.<ref>کرد فیروزجایی، حکمت مشاء، ۱۳۹۳ش، ص۲۵و۲۶.</ref> البته از نظر بعضی از محققان، اصطلاح مشائی نزد متفکران مسلمان بیشتر به معنای استدلالی و اهل بحث (در مقابل شهود و اشراق) به کار رفته است.<ref>دیباجی، «نسبت ابن سینا و فلسفه مشاء»، ص۱۴.</ref> مشائی به معنای روش و دیدگاه اصحاب بیت الحکمة{{یاد|بیت الحکمة، مکانی برای جمع‌آوری و ترجمه کتب بود که به دستور هارون الرشید یا پسرش مأمون تأسیس شد.(دیباجی، «نسبت ابن سینا و فلسفه مشاء»، ص۱۸)}} نیز گفته شده است.<ref>دیباجی، «نسبت ابن سینا و فلسفه مشاء»، ص۱۳و۲۰.</ref>  

از نظر [[مرتضی مطهری]]، کلمه «استدلالی» می‌تواند روش فیلسوفان مشاء را بیان کند. ازاین‌رو، باید فلسفه مشاء را فلسفه استدلالی و پیروان آن را استدلالیّون (در مقابل اشراقیّون) نامید.<ref>مطهری، کلیات علوم اسلامی، ۱۳۸۸ش، ص۱۱۵.</ref>

==اصول و باورهای فلسفی==

برخی از اصول و باورهای فلسفی فلسفه مشاء از این قرار است:

مباحثی همچون تفکیک وجود و ماهیت و بررسی ویژگی‌های آن دو، مسئله وجوب، امکان و امتناع، تبیین و اثبات وجود خدا و صفات او، چگونگی آفرینش و نظام طولی جهان، مباحث مربوط به علت فاعلی و غایی و مسائلی درباب حرکت و نفس را از جمله ابتکارات فلسفه مشاء شمرده‌اند.<ref>نگاه کنید به معلمی، حکمت مشاء، ۱۳۸۹ش، ص۳۵و۳۶.</ref>

{| class="wikitable"

|-

|}

[[پرونده:کتاب حکمت مشاء. اثر یارعلی کردفیروزجایی.jpg|200px|بندانگشتی|کتاب حکمت مشاء، اثر یارعلی کردفیروزجایی.]]

همچنین کتاب‌های متعددی درباره فلسفه مشاء نگارش و منتشر شده است که برخی از آنها عبارتند از:

==جستارهای وابسته==

{{پانوشت}}

{{یادداشت‌ها}}