پرش به محتوا

نامه امام علی(ع) به مالک اشتر: تفاوت میان نسخه‌ها

بدون خلاصۀ ویرایش
خط ۱: خط ۱:
{{در دست ویرایش ۲|ماه=[[مهر]]|روز=[[۲۶]]|سال=[[۱۴۰۳]]|کاربر=P.motahari  }}{{جعبه اطلاعات روایت
{{در دست ویرایش ۲|ماه=[[مهر]]|روز=[[۲۶]]|سال=[[۱۴۰۳]]|کاربر=P.motahari  }}
{{جعبه اطلاعات روایت
  | عنوان = فرمان مالک اشتر
  | عنوان = فرمان مالک اشتر
  | تصویر =
  | تصویر =
خط ۲۱: خط ۲۲:


==معرفی و اهمیت==
==معرفی و اهمیت==
نامه امام علی(ع) به مالک اشتر در تبیین حکومت‌داری خطاب به مالک اشتر نوشته شده و بزرگ‌ترین و پرمحتواترین [[فهرست نامه‌های نهج البلاغه|نامه نهج البلاغه]] در موضوع حکومت‌داری و سیاست اداره جامعه است.<ref>مکارم شیرازی، پیام امام امیرالمؤمنین(ع)، ۱۳۸۶ش، ج۱۰، ص۳۵۴؛ جعفری، پرتوی از نهج البلاغه، ۱۳۸۰ش، ج۴، ص۴۹۴.</ref> در این نامه، [[امام علی علیه‌السلام|امام علی(ع)]] هر آنچه را که یک کارگزار اسلامی باید در زمینه‌های اجتماعی، سیاسی، حقوقی، نظامی و فرهنگی به کار گیرد، بیان کرده است.<ref>شیروانی، مدیریت و مدارا در کلام علی(ع)، ۱۳۸۰ش، ص۷.</ref> از آنجا که در این نامه مباحث تخصصی مختلفی ارائه شده، این نامه با ده‌ها رشته علمی مصطلح ارتباط پیدا می‌کند که برای درک عمیق نامه، باید به آن علوم آگاهی داشت.<ref>زمانی، و دیگران، «اکتشاف الگوی رهبری امام علی(ع) از عهدنامه مالک اشتر(ره)»، ص۵۵-۵۶.</ref>
نامه امام علی(ع) به مالک اشتر در تبیین حکومت‌داری خطاب به مالک اشتر نوشته شده و بزرگ‌ترین و پرمحتواترین [[فهرست نامه‌های نهج البلاغه|نامه نهج‌البلاغه]] در موضوع حکومت‌داری و سیاست اداره جامعه شمرده می‌شود.<ref>مکارم شیرازی، پیام امام امیرالمؤمنین(ع)، ۱۳۸۶ش، ج۱۰، ص۳۵۴؛ جعفری، پرتوی از نهج البلاغه، ۱۳۸۰ش، ج۴، ص۴۹۴.</ref> در این نامه، [[امام علی علیه‌السلام|امام علی(ع)]] مسائلی را که یک کارگزار اسلامی باید در زمینه‌های اجتماعی، سیاسی، حقوقی، نظامی و فرهنگی به کار گیرد، بیان کرده است.<ref>شیروانی، مدیریت و مدارا در کلام علی(ع)، ۱۳۸۰ش، ص۷.</ref> برخی می‌گویند در این نامه مباحث تخصصی مختلفی ارائه شده و با ده‌ها رشته علمی مصطلح ارتباط پیدا می‌کند که برای درک عمیق آن، باید به آن علوم آگاهی داشت.<ref>زمانی، و دیگران، «اکتشاف الگوی رهبری امام علی(ع) از عهدنامه مالک اشتر(ره)»، ص۵۵-۵۶.</ref>


{{جعبه نقل قول| عنوان =| نقل‌قول = {{سخ}}{{حدیث|إِنَّمَا عِمَادُ الدِّينِ وَ جِمَاعُ‏ الْمُسْلِمِينَ وَ الْعُدَّةُ لِلْأَعْدَاءِ الْعَامَّةُ مِنَ الْأُمَّةِ فَلْيَكُنْ صِغْوُكَ‏ لَهُمْ وَ مَيْلُكَ مَعَهُمْ‏|ترجمه=ستون دين و شکل‌دهنده جمعيت مسلمانان و نيروى دفاعى در برابر دشمنان، تنها توده ملت هستند، بنابراين گوش به سوى آنها فرا ده و توجّه به آنها داشته باش.}}|تاریخ بایگانی| منبع = <small>نهج البلاغه، تصحیح صبحی صالح، ۱۴۱۴ق، نامه ۵۳، ص۴۲۹.</small>| تراز = چپ| عرض = ۲۳۰px| اندازه خط = ۱۴px|رنگ پس‌زمینه =#ffeebb| گیومه نقل‌قول =| تراز منبع = چپ}}
{{جعبه نقل قول| عنوان =| نقل‌قول = {{سخ}}{{حدیث|إِنَّمَا عِمَادُ الدِّينِ وَ جِمَاعُ‏ الْمُسْلِمِينَ وَ الْعُدَّةُ لِلْأَعْدَاءِ الْعَامَّةُ مِنَ الْأُمَّةِ فَلْيَكُنْ صِغْوُكَ‏ لَهُمْ وَ مَيْلُكَ مَعَهُمْ‏|ترجمه=ستون دين و شکل‌دهنده جمعيت مسلمانان و نيروى دفاعى در برابر دشمنان، تنها توده ملت هستند، بنابراين گوش به سوى آنها فرا ده و توجّه به آنها داشته باش.}}|تاریخ بایگانی| منبع = <small>نهج البلاغه، تصحیح صبحی صالح، ۱۴۱۴ق، نامه ۵۳، ص۴۲۹.</small>| تراز = چپ| عرض = ۲۳۰px| اندازه خط = ۱۴px|رنگ پس‌زمینه =#ffeebb| گیومه نقل‌قول =| تراز منبع = چپ}}


اگر چه این نامه خطاب به [[مالک اشتر]] برای حکومت کردن بر [[مصر]] نوشته شده، اما به گفته [[محمدتقی جعفری]]، از شارحان نهج البلاغه، این عهدنامه به مالک اشتر و جامعه مصر اختصاص ندارد، بلکه در آن اصول و روش مدیریت همه انسان‌ها، در همه شرایط و همه دوران‌ها بیان شده است؛<ref>جعفری، حکمت اصول سیاسی اسلام، ۱۳۷۳ش، ص۱۵.</ref> ازاین‌رو این نامه در قالب پیشنهادی برای شیوۀ حکومت‌داری، برای حاکمان مختلف ترجمه و شرح می‌شده است.<ref>عابدی، «مقدمه»، ص‌یازده.</ref> گفته شده، [[سید محمدحسن شیرازی|میرزای شیرازی]] صاحب فتوای [[تحریم تنباکو]]، بر مطالعه این عهدنامه مداومت داشت و توصیه‌های ذکر شده در آن را سرمشق خود قرار داده بود.<ref>نائینی، تنبیه الاُمَّه، ۱۳۸۲ش، ص۱۴۰.</ref>  [[محمدحسین غروی نائینی|میرزای نائینی]]، مؤلف [[تنبیه الامة و تنزیه الملة (کتاب)|کتاب تنبیهُ الاُمَّة]]، مطالعه و به‌کارگیری این نامه را برای همه افرادی که به هر مقداری مدیریت جایی را بر عهده دارند، سفارش کرده است.<ref>نائینی، تنبیه الاُمَّه، ۱۳۸۲ش، ص۱۴۰.</ref>
اگرچه این نامه خطاب به [[مالک اشتر]] برای حکومت‌کردن بر [[مصر]] نوشته شده، اما به گفته [[محمدتقی جعفری]]، از شارحان نهج‌البلاغه، این عهدنامه به مالک اشتر و جامعه مصر اختصاص ندارد؛ بلکه در آن، اصول و روش مدیریتِ همه انسان‌ها، در همه شرایط و همه دوران‌ها بیان شده است.<ref>جعفری، حکمت اصول سیاسی اسلام، ۱۳۷۳ش، ص۱۵.</ref> ازاین‌رو این نامه در قالب پیشنهادی برای شیوۀ حکومت‌داری، برای حاکمان مختلف ترجمه و شرح می‌شده است.<ref>عابدی، «مقدمه»، ص‌یازده.</ref>


به گفته ابن‌حَمْدون، ادیب و شاعر بغدادی، علی رغم دوری سیاست از تقوا، امام علی(ع) در این نامه بین این دو جمع کرده است.<ref>ابن‌حمدون، التذکرة الحمدونیه، ۱۹۹۶م، ج۱، ص۳۱۶.</ref> به اعتقاد ابن‌حَمْدون، انسان با مطالعه این عهدنامه از بسیاری از سخنان حکیمان بی‌نیاز می‌شود.<ref>ابن‌حمدون، التذکرة الحمدونیه، ۱۹۹۶م، ج۱، ص۳۱۶.</ref> میرزای نائینی، توصیه‌های ذکر شده در این عهدنامه را از کبریت احمر، نایاب‌تر می‌داند.<ref>نائینی، تنبیه الاُمَّه، ۱۳۸۲ش، ص۱۴۰.</ref> به گفته ابن‌حمدون، از آنجا که این نامه، معانی والا را به صورت بلیغانه بیان کرده، به‌رغم طولانی بودن، ملال‌آور نیست.<ref>ابن‌حمدون، التذکرة الحمدونیه، ۱۹۹۶م، ج۱، ص۳۱۶.</ref>  
گفته‌اند [[سید محمدحسن شیرازی|میرزای شیرازی]] صاحب فتوای [[تحریم تنباکو]]، بر مطالعه این عهدنامه مداومت داشت و توصیه‌های ذکرشده در آن را سرمشق خود قرار داده بود.<ref>نائینی، تنبیه الاُمَّه، ۱۳۸۲ش، ص۱۴۰.</ref>  [[محمدحسین غروی نائینی|میرزای نائینی]]، مؤلف [[تنبیه الامة و تنزیه الملة (کتاب)|کتاب تنبیهُ الاُمَّة]]، مطالعه و به‌کارگیری این نامه را برای همه افرادی که به هر مقداری مدیریت جایی را برعهده دارند، سفارش کرده است.<ref>نائینی، تنبیه الاُمَّه، ۱۳۸۲ش، ص۱۴۰.</ref>
 
به گفته ابن‌حَمْدون، ادیب و شاعر بغدادی، علی‌رغم دوری سیاست از تقوا، امام علی(ع) در این نامه بین این‌دو جمع کرده است.<ref>ابن‌حمدون، التذکرة الحمدونیه، ۱۹۹۶م، ج۱، ص۳۱۶.</ref> به اعتقاد وی، انسان با مطالعه این عهدنامه، از بسیاری از سخنان حکیمان بی‌نیاز می‌شود.<ref>ابن‌حمدون، التذکرة الحمدونیه، ۱۹۹۶م، ج۱، ص۳۱۶.</ref> میرزای نائینی توصیه‌های ذکر‌شده در این عهدنامه را از «کبریت احمر» نایاب‌تر می‌داند.<ref>نائینی، تنبیه الاُمَّه، ۱۳۸۲ش، ص۱۴۰.</ref>  


در بیشتر نسخه‌های [[نهج البلاغه]] این نامه در ردیف ۵۳ قرار گرفته است.<ref>نگاه کنید به: دشتی، و سید کاظم محمدی، المعجم المفهرس لالفاظ نهج البلاغه، ۱۳۷۵ش، ص۵۱۵.</ref>
در بیشتر نسخه‌های [[نهج البلاغه]] این نامه در ردیف ۵۳ قرار گرفته است.<ref>نگاه کنید به: دشتی، و سید کاظم محمدی، المعجم المفهرس لالفاظ نهج البلاغه، ۱۳۷۵ش، ص۵۱۵.</ref>
Automoderated users، confirmed، protected، templateeditor
۳٬۲۷۶

ویرایش