پرش به محتوا

علی غروی تبریزی: تفاوت میان نسخه‌ها

جز
بدون خلاصۀ ویرایش
جزبدون خلاصۀ ویرایش
خط ۳۰: خط ۳۰:
| وبگاه رسمی        =
| وبگاه رسمی        =
}}
}}
'''علی غروی تبریزی''' (۱۳۰۹-۱۳۷۷ش) معروف به '''میرزا علی غروی تبریزی''' از [[فهرست مراجع تقلید شیعه|مراجع تقلید شیعه]] که بارها توسط [[حزب بعث عراق]] به زندان افتاد. او همچنین از استقبال‌کنندگان [[سید روح‌الله موسوی خمینی|امام خمینی]] در جریان ورود از [[ترکیه]] به [[نجف]] نیز بود و در [[جنگ ایران و عراق]] نیز بارها از سوی [[صدام حسین|صدام]] مورد آزار و اذیت و بازجویی قرار گرفت.  
'''علی غروی تبریزی''' ([[سال ۱۳۰۹ هجری شمسی|۱۳۰۹]]-[[سال ۱۳۷۷ هجری شمسی|۱۳۷۷ش]]) معروف به '''میرزا علی غروی تبریزی''' از [[فهرست مراجع تقلید شیعه|مراجع تقلید شیعه]] که بارها توسط [[حزب بعث عراق]] به زندان افتاد. او از استقبال‌کنندگان [[سید روح‌الله موسوی خمینی|امام خمینی]] در جریان ورود از [[ترکیه]] به [[نجف]] بود و در [[جنگ ایران و عراق]] بارها از سوی [[صدام حسین|صدام]] مورد آزار و اذیت و بازجویی قرار گرفت.  


[[سید احمد خوانساری]] در [[قم]] و [[سید ابوالقاسم خویی]] در [[نجف]] از اساتید او بودند. وی اولین تقریرکننده کتاب فقهی سید ابوالقاسم خویی، از [[فهرست مراجع تقلید شیعه|مراجع تقلید]] در نجف، به نام [[التنقيح فی شرح العروة الوثقى (کتاب)|التنقيح فی شرح العروة الوثقى]] بود که از طرف او مورد مدح قرار گرفت. سید حسین ابوسعیده، عباس کاشف‌الغطاء، صالح طائی، [[سید کمال حیدری]] و سید علی‌اکبر ابوترابی از شاگردان او هستند.
[[سید احمد خوانساری]] در [[قم]] و [[سید ابوالقاسم خویی]] در [[نجف]] از اساتید او بودند. وی اولین تقریرکننده کتاب فقهی سید ابوالقاسم خویی، از [[فهرست مراجع تقلید شیعه|مراجع تقلید]] در نجف، به نام [[التنقيح فی شرح العروة الوثقى (کتاب)|التنقيح فی شرح العروة الوثقى]] بود که از طرف او مورد مدح قرار گرفت. سید حسین ابوسعیده، عباس کاشف‌الغطاء، صالح طائی، [[سید کمال حیدری]] و [[سید علی‌اکبر ابوترابی]] از شاگردان او هستند.


غروی در [[۲۸ خرداد]] [[سال ۱۳۷۷ هجری شمسی|۱۳۷۷ش]]، پس از [[زیارت امام حسین(ع)]] در [[حرم امام حسین(ع)]]، در بین راه [[کربلا]] به [[نجف]] به گلوله بسته شد. [[مجلس اعلای اسلامی عراق]]، تیراندازی به سوی غروی تبریزی و همراهانش را به [[حزب بعث عراق|رژیم بعث عراق]] نسبت داد.
غروی در [[۲۸ خرداد]] [[سال ۱۳۷۷ هجری شمسی|۱۳۷۷ش]]، پس از [[زیارت امام حسین(ع)]] در [[حرم امام حسین(ع)]]، در بین راه [[کربلا]] به [[نجف]] به گلوله بسته شد. [[مجلس اعلای اسلامی عراق]]، تیراندازی به سوی غروی تبریزی و همراهانش را به [[حزب بعث عراق|رژیم بعث عراق]] نسبت داد.
خط ۴۳: خط ۴۳:
[[سید محمد حجت کوه‌کمری]]، از [[فهرست مراجع تقلید شیعه|مراجع تقلید]] در [[قم]] نیز درباره غروی، زبان به تحسین گشود و او در بیست‌سالگی جزو خواص حلقه درس خارجش، قرار گرفت و به شیخ علی مقرر {{یاد|مقرِّر به کسی گفته می‌شد که پس از تدریس استاد، مباحث را توضیح و به اشکالات، پاسخ می‌داد.(عقیقی بخشایشی، مفاخر آذربایجان، قم، ۱۳۷۸ش، ج۴، ص۲۱۴۳.)}} معروف شد.<ref>عقیقی بخشایشی، مفاخر آذربایجان، قم، ۱۳۷۸ش، ج۴، ص۲۱۴۳.</ref> گفته شده که او از [[محمدحسین کاشف‌الغطاء]] و سید ابوالقاسم خویی [[اجازه اجتهاد]] داشت.<ref>باباجانی، «سیمای سرخ مرجعیت؛ در اربعین شهادت آیت الله غروی تبریزی»، ص۵۸.</ref>
[[سید محمد حجت کوه‌کمری]]، از [[فهرست مراجع تقلید شیعه|مراجع تقلید]] در [[قم]] نیز درباره غروی، زبان به تحسین گشود و او در بیست‌سالگی جزو خواص حلقه درس خارجش، قرار گرفت و به شیخ علی مقرر {{یاد|مقرِّر به کسی گفته می‌شد که پس از تدریس استاد، مباحث را توضیح و به اشکالات، پاسخ می‌داد.(عقیقی بخشایشی، مفاخر آذربایجان، قم، ۱۳۷۸ش، ج۴، ص۲۱۴۳.)}} معروف شد.<ref>عقیقی بخشایشی، مفاخر آذربایجان، قم، ۱۳۷۸ش، ج۴، ص۲۱۴۳.</ref> گفته شده که او از [[محمدحسین کاشف‌الغطاء]] و سید ابوالقاسم خویی [[اجازه اجتهاد]] داشت.<ref>باباجانی، «سیمای سرخ مرجعیت؛ در اربعین شهادت آیت الله غروی تبریزی»، ص۵۸.</ref>


===امام خمینی و انقلاب اسلامی ایران===
===استقبال از امام خمینی===
میرزا علی غروی جزو هیئت استقبال کننده از طرف آقای خویی، هنگام ورود [[سید روح‌الله موسوی خمینی|امام خمینی]] از [[ترکیه]] به [[نجف]] بود که به همراه [[سید ابوالقاسم خویی]] و [[سید محمود حسینی شاهرودی]] نیز به دیدار امام در نجف رفت.<ref>روحانی،‌ نهضت امام خمينی، تهران، ۱۳۶۴ش، ج۲، ص۱۲۵-۱۲۶.</ref> هنگام جنگ ایران و عراق، تحت فشار [[حزب بعث عراق]] بود و به همراه پسرش به سازمان امنیت حزب بعث در نجف احضار و مورد بازجوئی روزانه قرار گرفتند.<ref>[https://hawzah.net/fa/Mostabser/View/63958/6897/%D8%A7%D9%86%D9%82%D9%84%D8%A7%D8%A8_%D8%A7%D8%B3%D9%84%D8%A7%D9%85%DB%8C_%D9%88_%D8%A2%DB%8C%D8%AA_%D8%A7%D9%84%D9%84%D9%87_%D8%BA%D8%B1%D9%88%DB%8C «انقلاب اسلامی و آیت الله غروی»]، پایگاه اطلاع‌رسانی حوزه.</ref>  
میرزا علی غروی جزو هیئت استقبال‌کننده از طرف آقای خویی، هنگام ورود [[سید روح‌الله موسوی خمینی|امام خمینی]] از [[ترکیه]] به [[نجف]] بود که به همراه [[سید ابوالقاسم خویی]] و [[سید محمود حسینی شاهرودی]] نیز به دیدار امام در نجف رفت.<ref>روحانی،‌ نهضت امام خمينی، تهران، ۱۳۶۴ش، ج۲، ص۱۲۵-۱۲۶.</ref> هنگام جنگ ایران و عراق، تحت فشار [[حزب بعث عراق]] بود و به همراه پسرش به سازمان امنیت حزب بعث در نجف احضار و مورد بازجوئی روزانه قرار می‌گرفتند.<ref>[https://hawzah.net/fa/Mostabser/View/63958/6897/%D8%A7%D9%86%D9%82%D9%84%D8%A7%D8%A8_%D8%A7%D8%B3%D9%84%D8%A7%D9%85%DB%8C_%D9%88_%D8%A2%DB%8C%D8%AA_%D8%A7%D9%84%D9%84%D9%87_%D8%BA%D8%B1%D9%88%DB%8C «انقلاب اسلامی و آیت الله غروی»]، پایگاه اطلاع‌رسانی حوزه.</ref> پس از مدتی فرزندان ایشان مجبور به ترک [[عراق]] و بازگشت به [[ایران]] شدند و خودش نیز پنج‌بار به زندان افتاد؛<ref>باباجانی، «سیمای سرخ مرجعیت؛ در اربعین شهادت آیت الله غروی تبریزی»، ص۵۸.</ref> اما وی برخلاف برخی از دوستانش به ایران نیامد و تا پایان عمر در [[حوزه علمیه نجف]] ماند و به نقلی، رفتن از نجف را نوعی فرار از دفاع از مکتب می‌دانست.<ref>عقیقی بخشایشی، مفاخر آذربایجان، قم، ۱۳۷۸ش، ج۴، ص۲۱۴۷؛ [https://hawzah.net/fa/Mostabser/View/63958/6897/%D8%A7%D9%86%D9%82%D9%84%D8%A7%D8%A8_%D8%A7%D8%B3%D9%84%D8%A7%D9%85%DB%8C_%D9%88_%D8%A2%DB%8C%D8%AA_%D8%A7%D9%84%D9%84%D9%87_%D8%BA%D8%B1%D9%88%DB%8C «انقلاب اسلامی و آیت الله غروی»]، پایگاه اطلاع‌رسانی حوزه.</ref>
 
پس از مدتی فرزندان ایشان مجبور به ترک [[عراق]] و بازگشت به [[ایران]] شدند و خودش نیز پنج‌بار به زندان افتاد؛<ref>باباجانی، «سیمای سرخ مرجعیت؛ در اربعین شهادت آیت الله غروی تبریزی»، ص۵۸.</ref> اما وی برخلاف برخی از دوستانش به ایران نیامد و تا پایان عمر در [[حوزه علمیه نجف]] ماند و به نقلی، رفتن از نجف را نوعی فرار از دفاع از مکتب می‌دانست.<ref>عقیقی بخشایشی، مفاخر آذربایجان، قم، ۱۳۷۸ش، ج۴، ص۲۱۴۷؛ [https://hawzah.net/fa/Mostabser/View/63958/6897/%D8%A7%D9%86%D9%82%D9%84%D8%A7%D8%A8_%D8%A7%D8%B3%D9%84%D8%A7%D9%85%DB%8C_%D9%88_%D8%A2%DB%8C%D8%AA_%D8%A7%D9%84%D9%84%D9%87_%D8%BA%D8%B1%D9%88%DB%8C «انقلاب اسلامی و آیت الله غروی»]، پایگاه اطلاع‌رسانی حوزه.</ref>
 
==وفات==
==وفات==
غروی در شب جمعه [[۲۸ خرداد]] [[سال ۱۳۷۷ هجری شمسی|۱۳۷۷ش]]، پس از زیارت [[حرم امام حسین(ع)|مرقد امام حسین(ع)]]، در بین راه [[کربلا]] و [[نجف]] به همراه داماد و راننده‌اش به گلوله بسته شد.<ref>انصاری، «درگذشتگان»، ص۱۰۸؛ باباجانی، «سیمای سرخ مرجعیت؛ در اربعین شهادت آیت الله غروی تبریزی»، ص۵۸.</ref> پس از وفات ایشان، [[مجلس اعلای اسلامی عراق|مجلس اعلای انقلاب اسلامی عراق]]، تیراندازی به سوی غروی تبریزی و همراهانش را به رژیم بعث عراق نسبت داد و [[مجلس اعلای اسلامی شیعیان لبنان|مجلس اعلای شیعیان لبنان]]، خواستار برگزاری همایش حمایت از مراجع نجف شد.<ref>باباجانی، «سیمای سرخ مرجعیت؛ در اربعین شهادت آیت الله غروی تبریزی»، ص۶۲.</ref> سید علی خامنه‌ای، رهبر جمهوری اسلامی ایران،‌ در پیام تسلیتی،‌ از او به‌عنوان یکی از فقها و مراجع بزرگ تقلید در نجف یاد کرد.<ref>[https://farsi.khamenei.ir/message-content?id=2892 «پیام تسلیت در پی شهادت آیت‌اللَّه حاج میرزا علی غروی تبریزی»]، پايگاه اطلاع‌رسانی دفتر حفظ و نشر آثار حضرت آيت‌الله‌العظمی سيدعلی خامنه‌ای.</ref>
غروی در شب جمعه [[۲۸ خرداد]] [[سال ۱۳۷۷ هجری شمسی|۱۳۷۷ش]]، پس از زیارت [[حرم امام حسین(ع)|مرقد امام حسین(ع)]]، در بین راه [[کربلا]] و [[نجف]] به همراه داماد و راننده‌اش به گلوله بسته شد.<ref>انصاری، «درگذشتگان»، ص۱۰۸؛ باباجانی، «سیمای سرخ مرجعیت؛ در اربعین شهادت آیت الله غروی تبریزی»، ص۵۸.</ref> پس از وفات ایشان، [[مجلس اعلای اسلامی عراق|مجلس اعلای انقلاب اسلامی عراق]]، تیراندازی به سوی غروی تبریزی و همراهانش را به رژیم بعث عراق نسبت داد و [[مجلس اعلای اسلامی شیعیان لبنان|مجلس اعلای شیعیان لبنان]]، خواستار برگزاری همایش حمایت از مراجع نجف شد.<ref>باباجانی، «سیمای سرخ مرجعیت؛ در اربعین شهادت آیت الله غروی تبریزی»، ص۶۲.</ref> سید علی خامنه‌ای، رهبر جمهوری اسلامی ایران،‌ در پیام تسلیتی،‌ از او به‌عنوان یکی از فقها و مراجع بزرگ تقلید در نجف یاد کرد.<ref>[https://farsi.khamenei.ir/message-content?id=2892 «پیام تسلیت در پی شهادت آیت‌اللَّه حاج میرزا علی غروی تبریزی»]، پايگاه اطلاع‌رسانی دفتر حفظ و نشر آثار حضرت آيت‌الله‌العظمی سيدعلی خامنه‌ای.</ref>
خط ۵۴: خط ۵۱:


==زندگی‌نامه و تحصیل==
==زندگی‌نامه و تحصیل==
میرزا علی غروی تبریزی در [[سال ۱۳۰۹ هجری شمسی|سال ۱۳۰۹ش]] ([[سال ۱۳۴۹ هجری قمری|۱۳۴۹ق]]) در [[تبریز]] به دنیا آمد.<ref>عقیقی بخشایشی، مفاخر آذربایجان، قم، ۱۳۷۸ش، ج۴، ص۲۱۴۱؛ انصاری، «درگذشتگان»، ص۱۰۷.</ref> گرچه در برخی کتب دیگر، زمان تولد وی [[سال ۱۳۳۴ هجری قمری|۱۳۳۴ق]] ذکر شده است.<ref> شریف رازی، گنجینه دانشمندان، ۱۳۵۲ش، ج۷، ص۲۸۵؛ امینی، معجم رجال الفکر و الأدب فی النجف، ۱۴۱۳ق، ج۲، ص۹۱۳.</ref> پدرش اسدالله از تاجران آذربایجان بود که در [[باکو|بادکوبه]] قفقاز دفتر تجاری داشت که با شروع کودتای کمونیستی، آن‌جا را رها و به تبریز بازگشت.<ref>باباجانی، «سیمای سرخ مرجعیت؛ در اربعین شهادت آیت الله غروی تبریزی»، ص۵۶.</ref>
میرزا علی غروی تبریزی در [[سال ۱۳۰۹ هجری شمسی|سال ۱۳۰۹ش]] ([[سال ۱۳۴۹ هجری قمری|۱۳۴۹ق]]) در [[تبریز]] به دنیا آمد.<ref>عقیقی بخشایشی، مفاخر آذربایجان، قم، ۱۳۷۸ش، ج۴، ص۲۱۴۱؛ انصاری، «درگذشتگان»، ص۱۰۷.</ref> گرچه در برخی کتب دیگر، زمان تولد وی [[سال ۱۳۳۴ هجری قمری|۱۳۳۴ق]] ذکر شده است.<ref> شریف رازی، گنجینه دانشمندان، ۱۳۵۲ش، ج۷، ص۲۸۵؛ امینی، معجم رجال الفکر و الأدب فی النجف، ۱۴۱۳ق، ج۲، ص۹۱۳.</ref> پدرش اسدالله از تاجران آذربایجان بود که در [[باکو|بادکوبه]] قفقاز دفتر تجاری داشت و با شروع کودتای کمونیستی، آن‌جا را رها و به تبریز بازگشت.<ref>باباجانی، «سیمای سرخ مرجعیت؛ در اربعین شهادت آیت الله غروی تبریزی»، ص۵۶.</ref>


غروی از شش‌سالگی در تبریز به مکتب‌خانه رفت. پس از آن وارد [[مدرسه علمیه طالبیه (تبریز)|مدرسه طالبیه تبریز]] شد و کتاب‌های سطح حوزه را نزد میرزا علی‌اصغر باغمیشه‌ای فراگرفت.<ref>انصاری، «درگذشتگان»، ص۱۰۷.</ref> پس از طی مراحل مقدماتی، وارد [[حوزه علمیه قم]] شد و دروس [[فرائد الاصول (کتاب)|رسائل]]، [[کفایة الاصول (کتاب)|کفایه]] و [[مکاسب (کتاب)|مکاسب]] را از شیخ محمد مجاهدی تبریزی،‌ سید حسین قاضی طباطبائی و [[سید احمد خوانساری]] فراگرفت.<ref>عقیقی بخشایشی، مفاخر آذربایجان، قم، ۱۳۷۸ش، ج۴، ص۲۱۴۲.</ref> در سال ۱۳۷۰ق برای تکمیل فقه و اصول، راهی [[نجف]] شد و از افرادی مثل [[حسین حلی]]، میرزا محمدباقر زنجانی، آقا رضا همدانی<ref>انصاری، «درگذشتگان»، ص۱۰۷.</ref> و سید ابوالقاسم خوئی<ref>امینی، معجم رجال الفکر و الأدب فی النجف، ۱۴۱۳ق، ج۲، ص۹۱۳.</ref> استفاده نمود.
غروی از شش‌سالگی در تبریز به مکتب‌خانه می‌رفت. پس از آن وارد [[مدرسه علمیه طالبیه (تبریز)|مدرسه طالبیه تبریز]] شد و کتاب‌های سطح حوزه را نزد میرزا علی‌اصغر باغمیشه‌ای فراگرفت.<ref>انصاری، «درگذشتگان»، ص۱۰۷.</ref> پس از طی مراحل مقدماتی، وارد [[حوزه علمیه قم]] شد و دروس [[فرائد الاصول (کتاب)|رسائل]]، [[کفایة الاصول (کتاب)|کفایه]] و [[مکاسب (کتاب)|مکاسب]] را از شیخ محمد مجاهدی تبریزی،‌ سید حسین قاضی طباطبائی و [[سید احمد خوانساری]] فراگرفت.<ref>عقیقی بخشایشی، مفاخر آذربایجان، قم، ۱۳۷۸ش، ج۴، ص۲۱۴۲.</ref> در سال ۱۳۷۰ق برای تکمیل فقه و اصول، راهی [[نجف]] شد و از افرادی مثل [[حسین حلی]]، میرزا محمدباقر زنجانی، [[آقا رضا همدانی]]<ref>انصاری، «درگذشتگان»، ص۱۰۷.</ref> و [[سید ابوالقاسم خویی|سید ابوالقاسم خوئی]]<ref>امینی، معجم رجال الفکر و الأدب فی النجف، ۱۴۱۳ق، ج۲، ص۹۱۳.</ref> استفاده نمود.


==تدریس و شاگردان==
==تدریس و شاگردان==
غروی تبریزی، در زمان تحصیل [[درس خارج|درس خارج فقه و اصول]] در [[نجف]]، به تدریس سطح عالی حوزه در مدرسه دارالحکمه و [[مسجد شیخ انصاری (نجف)|مسجد شیخ انصاری]] نیز اشتغال داشت. در سال ۱۳۳۹ش نیز به تدریس خارج فقه و [[اصول فقه|اصول]] در [[مسجد جواهری (نجف)|مسجد جواهری نجف]] نیز مشغول گردید.<ref>باباجانی، «سیمای سرخ مرجعیت؛ در اربعین شهادت آیت الله غروی تبریزی»، ص۵۶-۵۷.</ref> گفته شده که از جهت کمی و کیفی، درس‌های حوزه نجف بین او و [[سید علی حسینی سیستانی]] از مراجع تقلید و استاد [[حوزه علمیه نجف]] تقسیم شده بود.<ref>[https://hawzah.net/fa/Mostabser/View/63958/6893/%D8%A8%D8%B1_%DA%A9%D8%B1%D8%B3%DB%8C_%D8%AA%D8%AF%D8%B1%DB%8C%D8%B3 «بر کرسی تدریس»]، پایگاه اطلاع‌رسانی حوزه.</ref>
غروی تبریزی، در زمان تحصیل [[درس خارج|درس خارج فقه و اصول]] در [[نجف]]، به تدریس سطح عالی حوزه در مدرسه دارالحکمه و [[مسجد شیخ انصاری (نجف)|مسجد شیخ انصاری]] نیز اشتغال داشت. در [[سال ۱۳۳۹ هجری شمسی|سال ۱۳۳۹ش]] نیز به [[درس خارج|تدریس خارج فقه و اصول]] در [[مسجد جواهری (نجف)|مسجد جواهری نجف]] مشغول گردید.<ref>باباجانی، «سیمای سرخ مرجعیت؛ در اربعین شهادت آیت الله غروی تبریزی»، ص۵۶-۵۷.</ref> گفته شده که از جهت کمی و کیفی، درس‌های حوزه نجف بین او و [[سید علی حسینی سیستانی]] از مراجع تقلید و استاد [[حوزه علمیه نجف]] تقسیم شده بود.<ref>[https://hawzah.net/fa/Mostabser/View/63958/6893/%D8%A8%D8%B1_%DA%A9%D8%B1%D8%B3%DB%8C_%D8%AA%D8%AF%D8%B1%DB%8C%D8%B3 «بر کرسی تدریس»]، پایگاه اطلاع‌رسانی حوزه.</ref>


او بیش از ۴۰ سال به تدریس اشتغال داشت و از نخستین سال تدریس خارج، دو دوره کامل خارج فقه و اصول تدریس کرد.<ref>انصاری، «درگذشتگان»، ص۱۰۷.</ref> سید علاء الدین بحرالعلوم، یوسف دعموش، [[سید حسین ابوسعیده]]، عباس کاشف‌الغطاء، [[صالح طائی]]، [[سید کمال حیدری]] و [[سید علی‌اکبر ابوترابی]] از شاگردان او هستند.<ref>[http://nbo.ir/%D8%B9%D9%84%DB%8C-%D8%BA%D8%B1%D9%88%DB%8C-%D8%AA%D8%A8%D8%B1%DB%8C%D8%B2%D9%89-%D9%85%DB%8C%D8%B1%D8%B2%D8%A7-%D8%B9%D9%84%DB%8C-%D8%BA%D8%B1%D9%88%DB%8C-%D8%AA%D8%A8%D8%B1%DB%8C%D8%B2%D9%89__a-72.aspx «علی غروی تبریزى (میرزا علی غروی تبریزى)»]، سایت فرهیختگان تمدن شیعه.</ref>
او بیش از ۴۰ سال به تدریس اشتغال داشت و از نخستین سال تدریس خارج، دو دوره کامل خارج فقه و اصول تدریس کرد.<ref>انصاری، «درگذشتگان»، ص۱۰۷.</ref> سید علاء الدین بحرالعلوم، یوسف دعموش، [[سید حسین ابوسعیده]]، عباس کاشف‌الغطاء، [[صالح طائی]]، [[سید کمال حیدری]] و [[سید علی‌اکبر ابوترابی]] از شاگردان او هستند.<ref>[http://nbo.ir/%D8%B9%D9%84%DB%8C-%D8%BA%D8%B1%D9%88%DB%8C-%D8%AA%D8%A8%D8%B1%DB%8C%D8%B2%D9%89-%D9%85%DB%8C%D8%B1%D8%B2%D8%A7-%D8%B9%D9%84%DB%8C-%D8%BA%D8%B1%D9%88%DB%8C-%D8%AA%D8%A8%D8%B1%DB%8C%D8%B2%D9%89__a-72.aspx «علی غروی تبریزى (میرزا علی غروی تبریزى)»]، سایت فرهیختگان تمدن شیعه.</ref>
Automoderated users، confirmed، مدیران، templateeditor
۳٬۷۵۲

ویرایش