آل بویه: تفاوت میان نسخه‌ها
بدون خلاصۀ ویرایش
جز (ویکی سازی) |
بدون خلاصۀ ویرایش |
||
| خط ۶۱: | خط ۶۱: | ||
*[[عضدالدوله دیلمی]] فرزند حسن بن بویه بود که پس از درگذشت عمویش عمادالدوله جانشین وی در فارس شد. او از قدرتمندترین امیران [[شیعه|شیعی]] [[ایران]] بود که بر مناطق وسیعی از سرزمین‌های [[اسلام|اسلامی]] و [[ایران]] حکمرانی کرد. از جمله اقدامات وی، بازسازی خرابی‌های بغداد<ref>ابن‌مسکویه، تجارب‌الامم، ج۶، ص۴۷۷ و ۴۷۸.</ref> احداث آب‌انبارهای بزرگ در فارس،<ref>فرشاد، تاریخ علم در ایران، ۱۳۶۶ش، ج۲، ص۷۹۰.</ref> ساخت [[بیمارستان عضدی]] در [[بغداد]]،<ref>فرشاد، تاریخ علم در ایران، ۱۳۶۶ش، ج۲، ص۸۴۹-۸۵۱.</ref> بازسازی قبور امامان از جمله [[حرم کاظمین]]<ref>آل یاسین، تاریخ المشهد الکاظمی، ۱۴۳۵ق، ص۲۴.</ref> و [[حرم عسکریین]]<ref>محلاتی، مآثر الکبرا، ۱۳۸۴ش، ج۱، ص۳۲۱.</ref> و همچنین کشیدن حصار به دور شهر [[مدینه]]<ref> سمهودی، وفاءالوفاء، ۲۰۰۶م، ج۲، ص۲۶۹-۲۷۰.</ref> است. | *[[عضدالدوله دیلمی]] فرزند حسن بن بویه بود که پس از درگذشت عمویش عمادالدوله جانشین وی در فارس شد. او از قدرتمندترین امیران [[شیعه|شیعی]] [[ایران]] بود که بر مناطق وسیعی از سرزمین‌های [[اسلام|اسلامی]] و [[ایران]] حکمرانی کرد. از جمله اقدامات وی، بازسازی خرابی‌های بغداد<ref>ابن‌مسکویه، تجارب‌الامم، ج۶، ص۴۷۷ و ۴۷۸.</ref> احداث آب‌انبارهای بزرگ در فارس،<ref>فرشاد، تاریخ علم در ایران، ۱۳۶۶ش، ج۲، ص۷۹۰.</ref> ساخت [[بیمارستان عضدی]] در [[بغداد]]،<ref>فرشاد، تاریخ علم در ایران، ۱۳۶۶ش، ج۲، ص۸۴۹-۸۵۱.</ref> بازسازی قبور امامان از جمله [[حرم کاظمین]]<ref>آل یاسین، تاریخ المشهد الکاظمی، ۱۴۳۵ق، ص۲۴.</ref> و [[حرم عسکریین]]<ref>محلاتی، مآثر الکبرا، ۱۳۸۴ش، ج۱، ص۳۲۱.</ref> و همچنین کشیدن حصار به دور شهر [[مدینه]]<ref> سمهودی، وفاءالوفاء، ۲۰۰۶م، ج۲، ص۲۶۹-۲۷۰.</ref> است. | ||
==تاریخچه شکل‌گیری== | ==تاریخچه شکل‌گیری== | ||
دیلیمان در اوایل قرن چهارم قمری جنبش‌هایی را در ایران علیه [[بنی‌عباس|خلافت عباسیان]] آغاز کردند.<ref>سجادی، «آل بویه»، ج۱، ص۶۲۹.</ref> ماکان بن کاکی، اسفارین شیرویه و مرداویج زیاری، هر یک با لشکری از دیلم خروج کردند. [[علی بن بویه|علی]] و [[حسن بن بویه|حسن]] پسران ابوشجاع به ماکان فرمانبردار سامانیان پیوستند. در سال ۳۲۱ق مرداویج زیاری بر جرجان و طبرستان مسلط شد علی و حسن با جلب نظر ماکان به مرداویج پیوستند. او علی را به حکومت کرج گمارد<ref>ابن‌اثیر، الکامل، ۱۳۹۹ق، ج۸، ص۲۶۷.</ref> علی به کرج رفت و با تصرف دژهای اطراف مایه بیمناکی مَرداویج گردید او ابتدا قصد تصرف اصفهان را داشت اما از سپاه برادر مرداویج شکست خورد و پس از چندی اَرَّجان و نوبندجان را تصرف کرد و برادرش حسن نیز به دستور او کازرون را تصرف نمود.<ref>مقریزی، السلوک، ۱۴۱۸ق، ج۱، ص۱۳۱.</ref> علی در سال ۳۲۲ق بر [[شیراز]] چیره شد و دولت آل بویه را در آنجا بنیان نهاد.<ref>ابن‌تغری، النجوم الزاهره، ۱۳۹۲ق، ج۳، ص۲۴۴-۲۴۵.</ref> با این حال به گفته صادق سجادی برخی از تاریخ‌نگاران فتح ارجان ([[سال ۳۲۱ هجری قمری|۳۲۱ق]]/۹۳۲م) را آغاز پایه‌گذاری دولت آل بویه دانسته‌اند.<ref>سجادی، «آل بویه»، ج۱، ص۶۲۹.</ref> طی ۱۲ سال پس از آن، حسن و احمد نیز به ترتیب بر [[ری]]، [[کرمان]] و [[عراق]] چیره شدند و دولت آل بویه به سه شاخه بزرگ و یک شعبه کوچک در [[کرمان]] و [[عمان]] تقسیم شد.<ref>سجادی، «آل بویه»، ج۱، ص۶۲۹.</ref> | دیلیمان در اوایل قرن چهارم قمری جنبش‌هایی را در ایران علیه [[بنی‌عباس|خلافت عباسیان]] آغاز کردند.<ref>سجادی، «آل بویه»، ج۱، ص۶۲۹.</ref> ماکان بن کاکی، اسفارین شیرویه و مرداویج زیاری، هر یک با لشکری از دیلم خروج کردند. [[علی بن بویه|علی]] و [[حسن بن بویه|حسن]] پسران ابوشجاع به ماکان فرمانبردار سامانیان پیوستند. در سال ۳۲۱ق مرداویج زیاری بر جرجان و طبرستان مسلط شد علی و حسن با جلب نظر ماکان به مرداویج پیوستند. او علی را به حکومت کرج گمارد<ref>ابن‌اثیر، الکامل، ۱۳۹۹ق، ج۸، ص۲۶۷.</ref> علی به کرج رفت و با تصرف دژهای اطراف مایه بیمناکی مَرداویج گردید او ابتدا قصد تصرف اصفهان را داشت اما از سپاه برادر مرداویج شکست خورد و پس از چندی اَرَّجان و نوبندجان را تصرف کرد و برادرش حسن نیز به دستور او کازرون را تصرف نمود.<ref>مقریزی، السلوک، ۱۴۱۸ق، ج۱، ص۱۳۱.</ref> علی در سال ۳۲۲ق بر [[شیراز]] چیره شد و دولت آل بویه را در آنجا بنیان نهاد.<ref>ابن‌تغری، النجوم الزاهره، ۱۳۹۲ق، ج۳، ص۲۴۴-۲۴۵.</ref> با این حال به گفته صادق سجادی برخی از تاریخ‌نگاران فتح ارجان ([[سال ۳۲۱ هجری قمری|۳۲۱ق]]/۹۳۲م) را آغاز پایه‌گذاری دولت آل بویه دانسته‌اند.<ref>سجادی، «آل بویه»، ج۱، ص۶۲۹.</ref> طی ۱۲ سال پس از آن، حسن و احمد نیز به ترتیب بر [[ری]]، [[کرمان]] و [[عراق]] چیره شدند و دولت آل بویه به سه شاخه بزرگ و یک شعبه کوچک در [[کرمان]] و [[عمان]] تقسیم شد.<ref>سجادی، «آل بویه»، ج۱، ص۶۲۹.</ref> | ||