معلی بن خنیس: تفاوت میان نسخهها
غنی سازی محتوا و منابع
جز (ویکی سازی) |
(غنی سازی محتوا و منابع) |
||
خط ۲۵: | خط ۲۵: | ||
| سایر =وکیل امام صادق(ع) | | سایر =وکیل امام صادق(ع) | ||
}} | }} | ||
'''مُعَلّیٰ بن خُنَیس کوفی''' (درگذشته [[سال ۱۳۱ هجری قمری|۱۳۱ق]]) از راویان و وکیلان مالی [[امام صادق(ع)]] بود. [[شیخ طوسی]]، [[احمد بن محمد برقی]] و [[علامه حلی]]، از [[فقیهان]] و رجالیان شیعه، او را [[ثقه]] دانستهاند؛ اما [[ابن غضائری]] و [[احمد بن علی نجاشی|نجاشی]]، احادیث وی را تضعیف کردهاند. به گفته [[آیت الله خویی]]، مُعَلّیٰ، ۸۰ روایت نقل کرده است. بیشتر روایات او بیواسطه از امام صادق نقل شده است و راویانی چون [[ابن مسکان]] از [[اصحاب اجماع]] از او روایت کردهاند. او راوی احادیثی درباره [[نوروز]] است. وی در سال | '''مُعَلّیٰ بن خُنَیس کوفی''' (درگذشته [[سال ۱۳۱ هجری قمری|۱۳۱ق]]) از راویان و وکیلان مالی [[امام صادق(ع)]] بود. [[شیخ طوسی]]، [[احمد بن محمد برقی]] و [[علامه حلی]]، از [[فقیهان]] و رجالیان شیعه، او را [[ثقه]] دانستهاند؛ اما [[ابن غضائری]] و [[احمد بن علی نجاشی|نجاشی]]، احادیث وی را تضعیف کردهاند. به گفته [[آیت الله خویی]]، مُعَلّیٰ، ۸۰ روایت نقل کرده است. بیشتر روایات او بیواسطه از امام صادق نقل شده است و راویانی چون [[ابن مسکان]] از [[اصحاب اجماع]] از او روایت کردهاند. او راوی احادیثی درباره [[نوروز]] است. وی در سال ۱۳۲ق به دستور [[عباسیان]] در [[مدینه]] کشته شد. | ||
==معرفی== | ==معرفی== | ||
ابوعبدالله مُعَلّیٰ بن خُنَیس بَزّاز کوفی، از راویان و اصحاب [[امام صادق(ع)]] بوده است.<ref>طوسی، الغیبة، مؤسسة المعارف الاسلامیة، ج۱، ص۳۴۷.</ref> وی همچنین غلام<ref>طوسی، رجال الطوسی، مؤسسة النشر الاسلامی، ج۱، ص۳۰۴؛ ابن غضائری، الرجال، ۱۴۲۲ق، ص۸۷.</ref> و وکیل مالی امام ششم(ع) معرفی شده است.<ref>طوسی، الغیبة، مؤسسة المعارف الاسلامیة، ج۱، ص۳۴۷.</ref> تاریخ ولادت معلی بن خنیس در منابع ذکر نشده است؛<ref>نگاه کنید به: خوئی، معجم رجال الحدیث، مؤسسة الخوئی، ج۱۹، ص۲۵۸؛ تفرشی، نقد الرجال، مؤسسة آل البیت، ج۴، ص۳۹۵.</ref> اما شغل وی پارچهفروشی بوده است.<ref>نجاشی، رجال النجاشی، مؤسسة النشر الإسلامی، ج۱، ص۴۱۷.</ref> | ابوعبدالله مُعَلّیٰ بن خُنَیس بَزّاز کوفی، از راویان و اصحاب [[امام صادق(ع)]] بوده است.<ref>طوسی، الغیبة، مؤسسة المعارف الاسلامیة، ج۱، ص۳۴۷.</ref> وی همچنین غلام<ref>طوسی، رجال الطوسی، مؤسسة النشر الاسلامی، ج۱، ص۳۰۴؛ ابن غضائری، الرجال، ۱۴۲۲ق، ص۸۷.</ref> و وکیل مالی امام ششم(ع) معرفی شده است.<ref>طوسی، الغیبة، مؤسسة المعارف الاسلامیة، ج۱، ص۳۴۷.</ref> تاریخ ولادت معلی بن خنیس در منابع ذکر نشده است؛<ref>نگاه کنید به: خوئی، معجم رجال الحدیث، مؤسسة الخوئی، ج۱۹، ص۲۵۸؛ تفرشی، نقد الرجال، مؤسسة آل البیت، ج۴، ص۳۹۵.</ref> اما شغل وی پارچهفروشی بوده است.<ref>نجاشی، رجال النجاشی، مؤسسة النشر الإسلامی، ج۱، ص۴۱۷.</ref> | ||
معلی در سال | معلی در سال ۱۳۲ق، به دستور داود بن علی، از فرماندهان [[حکومت عباسی]] کشته شد و در پی آن بخشی از اموال امام صادق(ع) مصادره شد.<ref>مفید، الارشاد، ۱۴۱۴ق، ج۲، ص۱۸۴؛ طوسی، الغیبة، مؤسسة المعارف الاسلامیة، ج۱، ص۳۴۷.</ref> [[امام صادق(ع)]] در پی قتل معلی، به داود بن علی اعتراض کرد و داود بن علی، قاتل معلی را که از زیردستانش بود، [[قصاص]] کرد.<ref>طوسی، رجال الکشی، مرکز تحقیقات و مطالعات، ج۱، ص۳۷۷.</ref> برخی گزارشها دال بر آن است که داود بن علی، اسامی شیعیان را از معلی بن خنیس مطالبه کرده است و در پی عدم همکاری معلی، وی را به قتل رسانده است.<ref>طبری، ابن جریر، دلایل الامامه، ۱۳۸۳ق، ص۱۱۸؛ طوسی، اختیار معرفه الرجال، ۱۴۳۰ق، ص۳۸۸.</ref> | ||
==بررسی وثاقت راوی== | ==بررسی وثاقت راوی== | ||
خط ۴۰: | خط ۴۰: | ||
حسین ساعدی، در کتابی به زبان عربی با عنوان «المعلی بن خنیس: شهادته و وثاقته و مسنده» که توسط [[مؤسسه علمی فرهنگی دارالحدیث]] چاپ شده، شخصیت و [[ثقه]]بودن وی را بررسی کرده است. | حسین ساعدی، در کتابی به زبان عربی با عنوان «المعلی بن خنیس: شهادته و وثاقته و مسنده» که توسط [[مؤسسه علمی فرهنگی دارالحدیث]] چاپ شده، شخصیت و [[ثقه]]بودن وی را بررسی کرده است. | ||
== روایات== | ==روایات== | ||
از مُعلی بن خنیس، احادیثی در منابع روایی شیعه از جمله [[کتب اربعه]] نقل شده است.<ref> برای نمونه نگاه کنید به، صدوق، من لایحضره الفقیه، ۱۳۶۷ش، ج۱، ص۴۱۰؛ کلینی، الکافی، ۱۴۲۹ق، ج۱۳، ص۱۲۶؛ طوسی، تهذیب الاحکام، ۱۴۰۷ق، ج۶، ص۳۸۸.</ref> آیت الله خوئی تعداد روایات او را ۸۰ حدیث دانسته است.<ref>خوئی، معجم رجال الحدیث، مؤسسة الخوئی، ج۱۹، ص۲۵۶.</ref> بیشتر احادیث او بیواسطه از امام صادق روایت شده است.<ref>برای نمونه نگاه کنید به، صدوق، من لایحضره الفقیه، ۱۳۶۷ش، ج۱، ص۴۱۰؛ کلینی، الکافی، ۱۴۲۹ق، ج۱۳، ص۱۲۶؛ طوسی، تهذیب الاحکام، ۱۴۰۷ق، ج۶، ص۳۸۸.</ref> راویانی چون [[ابن مسکان]] از [[اصحاب اجماع]]،<ref>کلینی، الکافی، ۱۴۰۷ق، ج۲، ص۳۵۴.</ref> [[حریز بن عبدالله سجستانی]]،<ref>برقی، المحاسن، ۱۳۷۱ق، ج۱، ص۲۵۵.</ref> و معلی بن عثمان <ref>برقی، المحاسن، ۱۳۷۱ق، ج۱، ص۲۳۵.</ref> از وی روایت نقل کردهاند. احادیث منقول از وی در زمینههایی چون [[فقه]]،<ref> برای نمونه نگاه کنید به، کلینی، الکافی، ۱۴۰۷ق، ج۳، ص۳۳۶.</ref> اعتقادات،<ref>برقی، المحاسن، ۱۳۷۱ق، ج۱، ص۲۵۵.</ref> آداب اسلامی<ref>برقی، المحاسن، ۱۳۷۱ق، ج۲، ص۵۶۱.</ref> و [[تفسیر قرآن]]<ref>برای نمونه نگاه کنید به، قمی، تفسیر القمی، ۱۴۰۴ق، ج۱، ص۲۲۲؛ عیاشی، تفسیر عیاشی، ۱۳۸۰ق، ج۲، ص۲۵۵.</ref> است. وی همچنین راوی روایاتی درباره [[نوروز]] است.<ref>مجلسی، بحارالانوار، ۱۴۰۳ق، ج۵۶، ص۹۳.</ref> | از مُعلی بن خنیس، احادیثی در منابع روایی شیعه از جمله [[کتب اربعه]] نقل شده است.<ref> برای نمونه نگاه کنید به، صدوق، من لایحضره الفقیه، ۱۳۶۷ش، ج۱، ص۴۱۰؛ کلینی، الکافی، ۱۴۲۹ق، ج۱۳، ص۱۲۶؛ طوسی، تهذیب الاحکام، ۱۴۰۷ق، ج۶، ص۳۸۸.</ref> آیت الله خوئی تعداد روایات او را ۸۰ حدیث دانسته است.<ref>خوئی، معجم رجال الحدیث، مؤسسة الخوئی، ج۱۹، ص۲۵۶.</ref> بیشتر احادیث او بیواسطه از امام صادق روایت شده است.<ref>برای نمونه نگاه کنید به، صدوق، من لایحضره الفقیه، ۱۳۶۷ش، ج۱، ص۴۱۰؛ کلینی، الکافی، ۱۴۲۹ق، ج۱۳، ص۱۲۶؛ طوسی، تهذیب الاحکام، ۱۴۰۷ق، ج۶، ص۳۸۸.</ref> راویانی چون [[ابن مسکان]] از [[اصحاب اجماع]]،<ref>کلینی، الکافی، ۱۴۰۷ق، ج۲، ص۳۵۴.</ref> [[حریز بن عبدالله سجستانی]]،<ref>برقی، المحاسن، ۱۳۷۱ق، ج۱، ص۲۵۵.</ref> و معلی بن عثمان <ref>برقی، المحاسن، ۱۳۷۱ق، ج۱، ص۲۳۵.</ref> از وی روایت نقل کردهاند. احادیث منقول از وی در زمینههایی چون [[فقه]]،<ref> برای نمونه نگاه کنید به، کلینی، الکافی، ۱۴۰۷ق، ج۳، ص۳۳۶.</ref> اعتقادات،<ref>برقی، المحاسن، ۱۳۷۱ق، ج۱، ص۲۵۵.</ref> آداب اسلامی<ref>برقی، المحاسن، ۱۳۷۱ق، ج۲، ص۵۶۱.</ref> و [[تفسیر قرآن]]<ref>برای نمونه نگاه کنید به، قمی، تفسیر القمی، ۱۴۰۴ق، ج۱، ص۲۲۲؛ عیاشی، تفسیر عیاشی، ۱۳۸۰ق، ج۲، ص۲۵۵.</ref> است. وی همچنین راوی روایاتی درباره [[نوروز]] است.<ref>مجلسی، بحارالانوار، ۱۴۰۳ق، ج۵۶، ص۹۳.</ref> | ||
== پانویس == | ==پانویس== | ||
{{پانوشت}} | {{پانوشت}} | ||
== یادداشت == | ==یادداشت== | ||
{{یادداشتها}} | {{یادداشتها}} | ||
==منابع== | ==منابع== | ||
* ابن غضائری، احمد بن حسین، الرجال، تحقیق سید محمدرضا الحسینی الجلالی، قم، دارالحدیث، ۱۴۲۲ق/۱۳۸۰ش. | *ابن غضائری، احمد بن حسین، الرجال، تحقیق سید محمدرضا الحسینی الجلالی، قم، دارالحدیث، ۱۴۲۲ق/۱۳۸۰ش. | ||
* برقی، احمد بن محمد، کتاب الرجال، تهران، انتشارات دانشگاه تهران، بیتا. | *برقی، احمد بن محمد، کتاب الرجال، تهران، انتشارات دانشگاه تهران، بیتا. | ||
* برقی، احمد بن محمد، المحاسن، تصحیح جلال الدین محدث، قم، دار الکتب الاسلامیه، ۱۳۷۱ق. | *برقی، احمد بن محمد، المحاسن، تصحیح جلال الدین محدث، قم، دار الکتب الاسلامیه، ۱۳۷۱ق. | ||
* تفرشی، سید مصطفی، نقد الرجال، قم، مؤسسة آل البیت علیهم السلام لإحیاء التراث، بیتا. | *تفرشی، سید مصطفی، نقد الرجال، قم، مؤسسة آل البیت علیهم السلام لإحیاء التراث، بیتا. | ||
* حلی، حسن بن یوسف بن مطهر، خلاصة الاقوال، به تحقیق جواد قیومی، قم، مؤسسة نشر الفقاهة، ۱۴۱۷ق. | *حلی، حسن بن یوسف بن مطهر، خلاصة الاقوال، به تحقیق جواد قیومی، قم، مؤسسة نشر الفقاهة، ۱۴۱۷ق. | ||
* خوئی، سید ابوالقاسم، معجم رجال الحدیث، نجف، مؤسسة الخوئی الإسلامیة، بیتا. | *خوئی، سید ابوالقاسم، معجم رجال الحدیث، نجف، مؤسسة الخوئی الإسلامیة، بیتا. | ||
* عیاشی، محمد بن مسعود، تفسیر عیاشی، تهران، چاپخانه علمیه، ۱۳۸۰ق. | *عیاشی، محمد بن مسعود، تفسیر عیاشی، تهران، چاپخانه علمیه، ۱۳۸۰ق. | ||
* صدوق، محمد بن علی، من لایحضره الفقیه، تهران، صدوق، ۱۳۶۷ش. | *صدوق، محمد بن علی، من لایحضره الفقیه، تهران، صدوق، ۱۳۶۷ش. | ||
* طوسی، محمد بن حسن، تهذیب الاحکام، تهران، دار الکتب الاسلامیه، ۱۴۰۷ق. | *طبری، محمد بن جریر، دلائل الامامه، قم، دار الذخائر للمطبوعات، بیتا. (افست نجف اشرف، کتابخانه حیدریه، 1383 ق). | ||
* طوسی، محمد بن حسن، الغیبة، به تحقیق عباد الله طهرانی و علی احمد، قم، مؤسسة المعارف الاسلامیة، ۱۴۱۱ق. | *طوسی، محمد بن حسن، تهذیب الاحکام، تهران، دار الکتب الاسلامیه، ۱۴۰۷ق. | ||
* طوسی، محمد بن حسن، رجال الکشی، به تحقیق سید مهدی رجائی، مشهد، مرکز تحقیقات و مطالعات دانشکده الهیات و معارف اسلامی، بیتا. | *طوسی، محمد بن حسن، الغیبة، به تحقیق عباد الله طهرانی و علی احمد، قم، مؤسسة المعارف الاسلامیة، ۱۴۱۱ق. | ||
* طوسی، محمد بن حسن، رجال الطوسی، قم، مؤسسة النشر الاسلامی، ۱۴۱۵ق. | *طوسی، محمد بن حسن، رجال الکشی، به تحقیق سید مهدی رجائی، مشهد، مرکز تحقیقات و مطالعات دانشکده الهیات و معارف اسلامی، بیتا. | ||
* قمی، علی بن ابراهیم، تفسیر القمی، تصحیح: طیب موسوی جزائری، قم، دار الکتاب، ۱۴۰۴ق. | *طوسی، محمد بن حسن، رجال الطوسی، قم، مؤسسة النشر الاسلامی، ۱۴۱۵ق. | ||
* کلینی، محمد بن یعقوب، الکافی، تهران، دار الکتب الاسلامیه، ۱۴۲۹ق. | *قمی، علی بن ابراهیم، تفسیر القمی، تصحیح: طیب موسوی جزائری، قم، دار الکتاب، ۱۴۰۴ق. | ||
* کلینی، محمد بن یعقوب، الکافی، تصحیح: علیاکبر غفاری و محمد آخوندی، تهران، دار الکتب الاسلامیه، ۱۴۰۷ق. | *کلینی، محمد بن یعقوب، الکافی، تهران، دار الکتب الاسلامیه، ۱۴۲۹ق. | ||
* مجلسی، محمدباقر، بحارالانوار، بیروت، دار احیاء التراث العربی، ۱۴۰۳ق. | *کلینی، محمد بن یعقوب، الکافی، تصحیح: علیاکبر غفاری و محمد آخوندی، تهران، دار الکتب الاسلامیه، ۱۴۰۷ق. | ||
* نجاشی، احمد بن علی، رجال النجاشی، قم، مؤسسة النشر الإسلامی، بیتا. | *مجلسی، محمدباقر، بحارالانوار، بیروت، دار احیاء التراث العربی، ۱۴۰۳ق. | ||
*مفید، محمد بن محمد بن نعمان، الارشاد، بیروت، دار المفید للطباعۀ والنشر والتوزیع، بیروت، 1414ق. | |||
*نجاشی، احمد بن علی، رجال النجاشی، قم، مؤسسة النشر الإسلامی، بیتا. | |||
{{یاران امام صادق علیه السلام}} | {{یاران امام صادق علیه السلام}} | ||