۱۶٬۵۸۷
ویرایش
Hasanejraei (بحث | مشارکتها) (←دیپلماسی یا میدان: حذف بخش بهدلیل عدم ارتباط مستقیم با سپاه قدس) |
Shamsoddin (بحث | مشارکتها) بدون خلاصۀ ویرایش |
||
خط ۱: | خط ۱: | ||
{{جعبه اطلاعات حزب سیاسی|آرم=آرم سپاه.png|توضیح آرم=آرم سپاه پاسداران انقلاب اسلامی|شخصیتهای برجسته=[[قاسم سلیمانی]]|تأسیس=۱۳۶۹ش|رئیس=اسماعیل قاآنی}} | {{جعبه اطلاعات حزب سیاسی|آرم=آرم سپاه.png|توضیح آرم=آرم سپاه پاسداران انقلاب اسلامی|شخصیتهای برجسته=[[قاسم سلیمانی]]|تأسیس=۱۳۶۹ش|رئیس=اسماعیل قاآنی}} | ||
'''نیروی قدس سپاه پاسداران انقلاب اسلامی''' یا '''سپاه قدس'''، وابسته به [[سپاه پاسداران انقلاب اسلامی]]، مسئولیت فعالیتهای برونمرزی این نهاد | '''نیروی قدس سپاه پاسداران انقلاب اسلامی''' یا '''سپاه قدس'''، وابسته به [[سپاه پاسداران انقلاب اسلامی]]، مسئولیت فعالیتهای برونمرزی این نهاد را بر عهده دارد. نیروی قدس در سال [[سال ۱۳۶۹ هجری شمسی|۱۳۶۹ش]] به دستور [[سید علی حسینی خامنهای|سید علی خامنهای]]، رهبر [[نظام جمهوری اسلامی ایران|جمهوری اسلامی ایران]]، تأسیس شد. | ||
احمد وحیدی نخستین فرمانده نیروی قدس، هفت سال این مسئولیت را برعهده داشت. در سال ۱۳۷۶ش، [[قاسم سلیمانی]]، از طرف رهبر ایران به فرماندهی نیروی قدس منصوب شد و سال [[سال ۱۳۹۸ هجری شمسی|۱۳۹۸ش]] به دستور دونالد ترامپ، رئیسجمهور وقت [[آمریکا]]، در فرودگاه [[بغداد]] مورد حمله قرار گرفت و به [[شهادت]] | احمد وحیدی نخستین فرمانده نیروی قدس، هفت سال این مسئولیت را برعهده داشت. در سال ۱۳۷۶ش، [[قاسم سلیمانی]]، از طرف رهبر ایران به فرماندهی نیروی قدس منصوب شد و سال [[سال ۱۳۹۸ هجری شمسی|۱۳۹۸ش]] به دستور دونالد ترامپ، رئیسجمهور وقت [[آمریکا]]، در فرودگاه [[بغداد]] مورد حمله قرار گرفت و به [[شهادت]] رسید و [[اسماعیل قاآنی]] به فرماندهی این نیرو منصوب شد. | ||
حضور مستشاری و نظامی در خارج از کشور، محافظت از اماکن و نمادهای [[شیعه]] نظیر [[حرم|حرم امامان(ع)]] در کشورهای منطقه و ساماندهی گروههای مقاومت مانند [[حزبالله]] در [[لبنان]] و [[حشدالشعبی]] در [[عراق]]، از مهمترین فعالیتهای نیروی قدس سپاه بوده است. بخشی از فعالیتهای مستشاری و نظامی این نیرو، عبارت است از حضور در کشورهای عراق و [[سوریه]] برای نبرد با [[داعش]] و گروههای تکفیری. | حضور مستشاری و نظامی در خارج از کشور، محافظت از اماکن و نمادهای [[شیعه]] نظیر [[حرم|حرم امامان(ع)]] در کشورهای منطقه و ساماندهی [[محور مقاومت|گروههای مقاومت]] مانند [[حزبالله]] در [[لبنان]] و [[حشد شعبی|حشدالشعبی]] در [[عراق]]، از مهمترین فعالیتهای نیروی قدس سپاه بوده است. بخشی از فعالیتهای مستشاری و نظامی این نیرو، عبارت است از حضور در کشورهای عراق و [[سوریه]] برای نبرد با [[داعش]] و گروههای تکفیری. | ||
==تاریخچه و چگونگی تأسیس== | ==تاریخچه و چگونگی تأسیس== | ||
نیروی قدس سپاه پاسداران انقلاب اسلامی، معروف به سپاه قدس، یکی از نیروهای پنجگانه{{یاد|سپاه پاسداران شامل پنج نیرو با مأموریتهای متفاوت است: نیروی زمینی، نیروی دریایی، نیروی هوا-فضا، نیروی مقاومت (بسیج) و نیروی قدس.([https://b2n.ir/t41980 «سه روایت از تشکیل سپاه پاسداران»]، خبرگزاری ایسنا.)}} زیرمجموعه [[سپاه پاسداران انقلاب اسلامی]] است.<ref>[https://b2n.ir/t41980 «سه روایت از تشکیل سپاه پاسداران»]، خبرگزاری ایسنا.</ref> نیروی سپاه قدس در سال [[سال ۱۳۶۹ هجری شمسی|۱۳۶۹ش]] با دستور [[سید علی خامنهای]]، دومین رهبر جمهوری اسلامی ایران، به نیروهای سپاه افروده شد.<ref>[https://b2n.ir/q47156 «نیروی قدس سپاه چگونه شکل گرفت؟»]، سایت خبرگزاری فارس.</ref> | نیروی قدس سپاه پاسداران انقلاب اسلامی، معروف به سپاه قدس، یکی از نیروهای پنجگانه{{یاد|سپاه پاسداران شامل پنج نیرو با مأموریتهای متفاوت است: نیروی زمینی، نیروی دریایی، نیروی هوا-فضا، نیروی مقاومت (بسیج) و نیروی قدس.([https://b2n.ir/t41980 «سه روایت از تشکیل سپاه پاسداران»]، خبرگزاری ایسنا.)}} زیرمجموعه [[سپاه پاسداران انقلاب اسلامی]] است.<ref>[https://b2n.ir/t41980 «سه روایت از تشکیل سپاه پاسداران»]، خبرگزاری ایسنا.</ref> نیروی سپاه قدس در سال [[سال ۱۳۶۹ هجری شمسی|۱۳۶۹ش]] با دستور [[سید علی حسینی خامنهای|سید علی خامنهای]]، دومین رهبر جمهوری اسلامی ایران، به نیروهای سپاه افروده شد.<ref>[https://b2n.ir/q47156 «نیروی قدس سپاه چگونه شکل گرفت؟»]، سایت خبرگزاری فارس.</ref> | ||
گفته شده که پیشینه فعالیت نیروی قدس سپاه به قرارگاه رمضان و [[سازمان بدر|تیپ بدر]] برمیگردد.<ref>[https://b2n.ir/q47156 «نیروی قدس سپاه چگونه شکل گرفت؟»]، سایت خبرگزاری فارس.</ref> قرارگاه رمضان اولین نیروی سپاه پاسدارن بود که به منظور انجام عملیات در بیرون از مرزها و در سال ۱۳۶۲ش با فرماندهی مرتضی رضایی ایجاد شد.<ref>محمدپور، «تأثیر عملیاتهای نامنظم قرارگاه رمضان در جنگ تحمیلی»، ص۷۷.</ref> با این حال برخی خاستگاه نیروی قدس سپاه را واحد نهضتهای آزادیبخش {{یاد|واحد نهضتهایی آزادیبخش سپاه به هدف فعالیتهایی در راستای معرفی و صدور انقلاب به خارج از مرزها در اوایل انقلاب به مسئولیت محمد منتظری تأسیس شد و پس از محمد منتظری، سید مهدی هاشمی (برادر داماد حسینعلی منتظری) ریاست آن را بر عهده داشت. در دولت محمدعلی رجایی واحد نهضتهای آزادیبخش در سپاه ادغام شد و در این دوره همکاریهای بسیار نزدیکی با سایر نهضتهای آزادیبخش در سراسر جهان داشت.(بارسقیان، سرگه، شهروند، شماره۴۷، اردیبهشت ۱۳۸۷ش.)}} دانستهاند.<ref>[https://b2n.ir/j91682 «واحد "نهضتهای آزادیبخش"؛ گروهی مورد حمایت "منتظری" که در خدمت دشمن بود»]، سایت خبرگزاری تسنیم.</ref> | گفته شده که پیشینه فعالیت نیروی قدس سپاه به قرارگاه رمضان و [[سازمان بدر|تیپ بدر]] برمیگردد.<ref>[https://b2n.ir/q47156 «نیروی قدس سپاه چگونه شکل گرفت؟»]، سایت خبرگزاری فارس.</ref> قرارگاه رمضان اولین نیروی سپاه پاسدارن بود که به منظور انجام عملیات در بیرون از مرزها و در سال ۱۳۶۲ش با فرماندهی مرتضی رضایی ایجاد شد.<ref>محمدپور، «تأثیر عملیاتهای نامنظم قرارگاه رمضان در جنگ تحمیلی»، ص۷۷.</ref> با این حال برخی خاستگاه نیروی قدس سپاه را واحد نهضتهای آزادیبخش {{یاد|واحد نهضتهایی آزادیبخش سپاه به هدف فعالیتهایی در راستای معرفی و صدور انقلاب به خارج از مرزها در اوایل انقلاب به مسئولیت محمد منتظری تأسیس شد و پس از محمد منتظری، سید مهدی هاشمی (برادر داماد حسینعلی منتظری) ریاست آن را بر عهده داشت. در دولت محمدعلی رجایی واحد نهضتهای آزادیبخش در سپاه ادغام شد و در این دوره همکاریهای بسیار نزدیکی با سایر نهضتهای آزادیبخش در سراسر جهان داشت.(بارسقیان، سرگه، شهروند، شماره۴۷، اردیبهشت ۱۳۸۷ش.)}} دانستهاند.<ref>[https://b2n.ir/j91682 «واحد "نهضتهای آزادیبخش"؛ گروهی مورد حمایت "منتظری" که در خدمت دشمن بود»]، سایت خبرگزاری تسنیم.</ref> | ||
آیتالله خامنهای در خطبههای [[نماز جمعه]] در [[۲۷ دی]] ۱۳۹۸ش نیروی قدس سپاه را رزمندگان بدونِ مرزی معرفی کرد که هر جا نیاز باشد در آنجا حضور پیدا میکنند و با جانشان و همه توانشان به کمک ملتهای دیگر و ضعفای منطقه شتافته و سایه جنگ، [[ترور]] و تخریب را از [[ایران|کشور ایران]] دور کرده و دفع میکنند.<ref>[https://b2n.ir/u32753 «اینک نیروی بدون مرز قدس!»]، سایت دفتر حفظ و نشر آثار آیت الله خامنهای.</ref> | |||
==فرماندهان== | ==فرماندهان== | ||
{{همچنین ببینید|قاسم سلیمانی}} | {{همچنین ببینید|قاسم سلیمانی}} | ||
احمد وحیدی، اولین فرمانده نیروی قدس سپاه، از سال ۱۳۶۹ش تا ۱۳۷۶ش به مدت ۷ سال فرماندهی این نیرو را به عهده داشته است.<ref>[https://b2n.ir/d99490 «سپاه قدس چگونه تشکیل شد؟»]، خبرگزاری دانشجویان ایران.</ref> [[قاسم سلیمانی]] دومین فرمانده سپاه قدس در سال ۱۳۷۶ش از طرف سید علی خامنهای به فرماندهی این نیرو منصوب شد.<ref>[https://farsi.khamenei.ir/message-content?id=44586 «حکم انتصاب سرتیپ قاسم سلیمانی به فرماندهی سپاه قدس سپاه پاسداران انقلاب اسلامی»]، پایگاه اطلاعرسانی آیتالله خامنهای.</ref> سلیمانی در [[۱۳ دی]] [[سال ۱۳۹۸ هجری شمسی|۱۳۹۸ش]] در پی حمله تروریستی پهباد | احمد وحیدی، اولین فرمانده نیروی قدس سپاه، از سال ۱۳۶۹ش تا ۱۳۷۶ش به مدت ۷ سال فرماندهی این نیرو را به عهده داشته است.<ref>[https://b2n.ir/d99490 «سپاه قدس چگونه تشکیل شد؟»]، خبرگزاری دانشجویان ایران.</ref> [[قاسم سلیمانی]] دومین فرمانده سپاه قدس در سال ۱۳۷۶ش از طرف سید علی خامنهای رهبر نظام جمهوری اسلاکی به فرماندهی این نیرو منصوب شد.<ref>[https://farsi.khamenei.ir/message-content?id=44586 «حکم انتصاب سرتیپ قاسم سلیمانی به فرماندهی سپاه قدس سپاه پاسداران انقلاب اسلامی»]، پایگاه اطلاعرسانی آیتالله خامنهای.</ref> سلیمانی در [[۱۳ دی]] [[سال ۱۳۹۸ هجری شمسی|۱۳۹۸ش]] در پی حمله تروریستی پهباد آمریکایی و به دستور مستقیم دونالد ترامپ، به همراه چند تن از همراهانش از جمله [[ابومهدی المهندس]] در نزدیکی فرودگاه بغداد به [[شهادت]] رسید.<ref>[https://fa.abna24.com/news/اخبار-آسیای-غربی-و-خاورمیانه/سرلشکر-قاسم-سلیمانی-به-شهادت-رسید_۷۶۳۰۱۷.html «اخبار لحظه به لحظه از شهادت حاج "قاسم سلیمانی" و "ابومهدی المهندس" و واکنشها به آن»]، خبرگزاری ابنا.</ref> پس از این واقعه، رهبر جمهوری اسلامی ایران در حکمی [[اسماعیل قاآنی]] را به عنوان فرمانده جدید سپاه قدس منصوب کرد.<ref>[https://b2n.ir/g40850 «با حکم رهبر معظم انقلاب، سردار اسماعیل قاآنی فرمانده نیروی قدس سپاه شد»]، سایت خبرگزاری تسنیم.</ref> | ||
==فعالیتها== | ==فعالیتها== | ||
برخی از فعالیتهای سپاه قدس به قرار زیر است: | برخی از فعالیتهای سپاه قدس به قرار زیر است: | ||
===ساماندهی هستههای مقاومت در منطقه=== | ===ساماندهی هستههای مقاومت در منطقه=== | ||
یکی از مهمترین فعالیتهای نیروی قدس سپاه پاسداران در مدیریت بحرانهای منطقه ایجاد، ساماندهی و تقویت هستههای مقاومت مانند [[حزبالله لبنان]]، [[حشد شعبی|حَشدالشعبی]] در عراق، [[لشکر فاطمیون|لشکر فاطمیون افغانستان]] و نیروهای [[انصارالله یمن]] بوده است.<ref>بهمن، «نقش نیروی قدس در حل بحرانهای غرب آسیا»، ص۱۶-۱۹.</ref> | یکی از مهمترین فعالیتهای نیروی قدس سپاه پاسداران در مدیریت بحرانهای منطقه ایجاد، ساماندهی و تقویت هستههای مقاومت مانند [[حزبالله لبنان]]، [[حشد شعبی|حَشدالشعبی]] در عراق، [[لشکر فاطمیون|لشکر فاطمیون افغانستان]] و نیروهای [[جنبش انصارالله یمن|انصارالله یمن]] بوده است.<ref>بهمن، «نقش نیروی قدس در حل بحرانهای غرب آسیا»، ص۱۶-۱۹.</ref> آیتالله خامنهای تشکیل هستههای مردمی حزبالله در سراسر جهان را یکی از آرزوهای [[سید روحالله موسوی خمینی|امام خمینی]] دانسته که اکنون به عنوان یکی از مأموریتهای نیروی قدس سپاه تعریف و عملیاتی شده است.<ref>[https://b2n.ir/u32753 «اینک نیروی بدون مرز قدس!»]، سایت Khamenei.ir.</ref> | ||
===حضور مستشاری و نظامی=== | ===حضور مستشاری و نظامی=== | ||
یکی از فعالیتهای عمده نیروی قدس سپاه، حضور مستشاری و نظامی در بحرانهای منطقهای بوده است.<ref>بهمن، «نقش نیروی قدس در حل بحرانهای غرب آسیا»، ص۲۰.</ref> برخی از موارد حضور و فعالیت سپاه قدس در کشورهای منطقه عبارتند از: | یکی از فعالیتهای عمده نیروی قدس سپاه، حضور مستشاری و نظامی در بحرانهای منطقهای بوده است.<ref>بهمن، «نقش نیروی قدس در حل بحرانهای غرب آسیا»، ص۲۰.</ref> برخی از موارد حضور و فعالیت سپاه قدس در کشورهای منطقه عبارتند از: | ||
* فعالیت در بوسنی | *فعالیت در بوسنی | ||
نخستین حضور رسمی سپاه قدس در حمایت از [[اسلام|مسلمانان]] اروپا، مربوط به جنگ بوسنی است.<ref>[https://b2n.ir/u41994 «نیروی قدس در کدام جنگها حضور یافت؟»]، سایت خبرگزاری مشرق.</ref> در جریان جنگ داخلی در [[بوسنی و هرزگوین]]، بین صربها، بوسنیاییها و کرواتها،<ref>[https://b2n.ir/n53952 «بالکان غربی یا یوگسلاوی سابق از گذشتهای تلخ تا آیندهای روشن»]، سایت مؤسسه مطالعات و تحقیقات بین المللی ابرار معاصر.</ref> نیروی قدس مأموریت یافت تا به مسلمانان بوسنی که فاقد نیروی نظامی قدرتمند بودند، کمک کند.<ref>[https://b2n.ir/j32444 «مروری بر فعالیتهای نیروی قدس سپاه و سردار سلیمانی؛ از بوسنی تا سوریه»]، سایت خبر آنلاین.</ref> | نخستین حضور رسمی سپاه قدس در حمایت از [[اسلام|مسلمانان]] اروپا، مربوط به جنگ بوسنی است.<ref>[https://b2n.ir/u41994 «نیروی قدس در کدام جنگها حضور یافت؟»]، سایت خبرگزاری مشرق.</ref> در جریان جنگ داخلی در [[بوسنی و هرزگوین]]، بین صربها، بوسنیاییها و کرواتها،<ref>[https://b2n.ir/n53952 «بالکان غربی یا یوگسلاوی سابق از گذشتهای تلخ تا آیندهای روشن»]، سایت مؤسسه مطالعات و تحقیقات بین المللی ابرار معاصر.</ref> نیروی قدس مأموریت یافت تا به مسلمانان بوسنی که فاقد نیروی نظامی قدرتمند بودند، کمک کند.<ref>[https://b2n.ir/j32444 «مروری بر فعالیتهای نیروی قدس سپاه و سردار سلیمانی؛ از بوسنی تا سوریه»]، سایت خبر آنلاین.</ref> | ||
خط ۳۳: | خط ۳۳: | ||
*جنگ ۳۳ روزه | *جنگ ۳۳ روزه | ||
[[جنگ ۳۳ روزه]]، در سال ۲۰۰۶ک میان [[اسرائیل]] و حزبالله لبنان بود<ref>شفیعی، مرادی، «تأثیر جنگ ۳۳ روزه لبنان بر موقعیت منطقهای ایران»، ص۲۴.</ref> و گفته شده که قاسم سلیمانی، فرمانده وقت سپاه قدس، در تمام این ۳۳ روز در اتاق عملیات و در کنار فرماندهان حزبالله حضور داشته است.<ref>[https://b2n.ir/354979 «ناگفتههای جنگ ۳۳روزه در گفتگو با سرلشکر حاج قاسم سلیمانی»، سایت Khamenei.ir.]</ref> او در ضمن مصاحبهای، حمایت از حزبالله در جنگ ۳۳ روزه، اعم از حمایتهای معنوی، مادی، تسلیحاتی، تجهیزاتی و رسانهای را خواسته رهبری و سایر مسئولان [[جمهوری اسلامی ایران]] دانسته است.<ref>[https://b2n.ir/354979 «ناگفتههای جنگ ۳۳روزه در گفتگو با سرلشکر حاج قاسم سلیمانی»، سایت Khamenei.ir.]</ref> | [[جنگ ۳۳ روزه]]، در سال ۲۰۰۶ک میان [[اسرائیل]] و [[حزبالله لبنان]] بود<ref>شفیعی، مرادی، «تأثیر جنگ ۳۳ روزه لبنان بر موقعیت منطقهای ایران»، ص۲۴.</ref> و گفته شده که قاسم سلیمانی، فرمانده وقت سپاه قدس، در تمام این ۳۳ روز در اتاق عملیات و در کنار فرماندهان حزبالله حضور داشته است.<ref>[https://b2n.ir/354979 «ناگفتههای جنگ ۳۳روزه در گفتگو با سرلشکر حاج قاسم سلیمانی»، سایت Khamenei.ir.]</ref> او در ضمن مصاحبهای، حمایت از حزبالله در جنگ ۳۳ روزه، اعم از حمایتهای معنوی، مادی، تسلیحاتی، تجهیزاتی و رسانهای را خواسته رهبری و سایر مسئولان [[نظام جمهوری اسلامی ایران|جمهوری اسلامی ایران]] دانسته است.<ref>[https://b2n.ir/354979 «ناگفتههای جنگ ۳۳روزه در گفتگو با سرلشکر حاج قاسم سلیمانی»، سایت Khamenei.ir.]</ref> | ||
*مبارزه با داعش در عراق و سوریه | *مبارزه با داعش در عراق و سوریه | ||
خط ۴۳: | خط ۴۳: | ||
==دفاع و حفاظت از حرمهای امامان(ع)== | ==دفاع و حفاظت از حرمهای امامان(ع)== | ||
گفته شده که یکی از اقدامات نیروی قدس سپاه پاسداران، بهویژه در عراق و سوریه، محافظت از [[عتبات]] و [[حرم|حرمهای | گفته شده که یکی از اقدامات نیروی قدس سپاه پاسداران، بهویژه در عراق و سوریه، محافظت از [[عتبات]] و [[حرم|حرمهای امامان شیعه(ع)]] در مقابل تهدیدات و حملههای داعش و گروهای تکفیری بوده است.<ref>[https://b2n.ir/q90152 «روایت عراقیها از نقش شهید سلیمانی در نجات سامرا»]، سایت خبری فاش نیوز.</ref> در همین راستا، خنثیکردن حمله داعش به [[سامرا]] یکی از این اقدامات معرفی شده است که در [[۱۵ خرداد]] ۱۳۹۳ش داعش حمله گستردهای به شهر [[سامرا]] به هدف تسخیر و تخریب [[حرم عسکریین|حرم امام هادی(ع) و امام حسن عسکری(ع)]] آغاز کرد و به موجب آن برخی از محلههای این شهر را به تصرف درآورد،<ref>[https://b2n.ir/j11526 «همه چیز درباره حمله داعش به سامراء»]، سایت خبرگزاری ابنا.</ref> و نیروی سپاه قدس به فرماندهی قاسم سلیمانی و با ساماندهی و همکاری گروههای مقاومت و ارتش عراق، توانست که این حملات را دفع کند.<ref>[https://b2n.ir/q90152 «روایت عراقیها از نقش شهید سلیمانی در نجات سامرا»]، سایت خبری فاش نیوز.</ref> | ||
==پانویس== | ==پانویس== |
ویرایش