جنده سخی (آیین): تفاوت میان نسخهها
بدون خلاصۀ ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش |
بدون خلاصۀ ویرایش |
||
خط ۲۷: | خط ۲۷: | ||
==معرفی و تاریخچه== | ==معرفی و تاریخچه== | ||
مراسم برافراشتن جَنْدَه سَخی که به آن افراشتن جَهَنده<ref>واعظی، هویتهای پریشان، ۱۳۹۱ش، ص۳۱۰.</ref> یا جهنده بالا<ref> | مراسم برافراشتن جَنْدَه سَخی که به آن افراشتن جَهَنده<ref>واعظی، هویتهای پریشان، ۱۳۹۱ش، ص۳۱۰.</ref> یا جهنده بالا<ref> | ||
«[https://swn.af/the-residents-of-the-capital-city-held-the-ceremony-of-jahende-bala-at-the-karte-sakhi-shrine/ مراسم جهنده بالا را در زیارتگاه «کارته سخی]» سایت سلام وطندار.</ref> نیز گفته شده مراسم سنتی، مذهبی و جشن با شکوهی است که همه ساله مردم [[افغانستان]] در روز اول نوروز با برافراشتن پرچمی بزرگ و سنگین بر فراز مزارها و اماکن مذهبی این روز را گرامی میدارند. جَنْدَه (به فتح جیم و دال که مردم محلی حرف دال با شدت بیشتری تلفظ میکنند) پرچمی است تزئین شده با پارچههای سبز رنگ<ref>احمدی نژاد بلخی، آرامگاه های خاندان پیامبر(ص) در افغانستان، ۱۳۹۹ش، ص ۱۴۴.</ref> و نمادی از پرچم [[امام علی علیهالسلام|امام علی(ع)]]<ref>علی آبادی، علیرضا، جامعه و فرهنگ افغانستان، ۱۳۹۵ش، ص۳۰۵.</ref> که در اطرافش کلمه [[تهلیل|لا اله الا الله]]، [[محمد رسول الله]]، [[علی ولی الله]] و نام های مقدس الله، محمد، علی، فاطمه و حسین (ع) و در وسط آن آیه «نَصْرٌ مِنَ اللَّهِ وَفَتْحٌ قَرِيبٌ» نوشته میشود.<ref>ضیایی، تاریخ حوزههای علمیه شیعه در افغانستان، ۱۳۹۸ش، ص۳۹۳.</ref> «سخی» نیز لقبی است مشهور برای امام علی(ع) که مردم افغانستان به کار میبرند. این مراسم با تلاوت آیاتی از قرآن، و آئین دعا خوانی آغاز میشود و شخصیت های دینی و علمی به طور فشرده بدین مناسبت سخنرانی می کنند.<ref>عادلی، سید جعفر، «[https://www.adeli-af.com/نوروز-در-فرهنگ-دینی-و-عنعنات-ملی-مردم-اف/ نوروز در فرهنگ دینی و عنعنات ملی مردم افغانستان]»، سایت شخصی سید جعفر عادلی حسینی.</ref> و سپس پرچم با همکاری تعدادی از پهلوانان و جوانان، با شور، هیجان و هلهله زیاد و با بستن ریسمان به جاهای مختلف بدنه آن، «یا علی مدد» گویان برافراشته میشود.<ref>حیدری، «جشن نوروز و میله گل سرخ»، ۱۳۹۰، ص۴۲.</ref> با بلند شدن بیرق، موزیک احترام نواخته شده و توپهایى به رسم احترام شلیک مىشود.<ref>حیدری، «جشن نوروز و میله گل سرخ»، ۱۳۹۰، ص۴۲.</ref> پس از به اهتزاز درآمدن بیرق، مراسم با [[مناقبخوانی (آیین)|منقبتخوانی]] که در آن اشعاری در وصف امام علی(ع) خوانده میشود، پایان میپذیرد.<ref>عادلی، سید جعفر، «[https://www.adeli-af.com/نوروز-در-فرهنگ-دینی-و-عنعنات-ملی-مردم-اف/ نوروز در فرهنگ دینی و عنعنات ملی مردم افغانستان]»، سایت شخصی سید جعفر عادلی حسینی.</ref> | «[https://swn.af/the-residents-of-the-capital-city-held-the-ceremony-of-jahende-bala-at-the-karte-sakhi-shrine/ مراسم جهنده بالا را در زیارتگاه «کارته سخی]» سایت سلام وطندار.</ref> نیز گفته شده مراسم سنتی، مذهبی و جشن با شکوهی است که همه ساله مردم [[افغانستان]] در روز اول نوروز با برافراشتن پرچمی بزرگ و سنگین بر فراز مزارها و اماکن مذهبی این روز را گرامی میدارند. جَنْدَه (به فتح جیم و دال که مردم محلی حرف دال با شدت بیشتری تلفظ میکنند) پرچمی است تزئین شده با پارچههای سبز رنگ<ref>احمدی نژاد بلخی، آرامگاه های خاندان پیامبر(ص) در افغانستان، ۱۳۹۹ش، ص ۱۴۴.</ref> و نمادی از پرچم [[امام علی علیهالسلام|امام علی(ع)]]<ref>علی آبادی، علیرضا، جامعه و فرهنگ افغانستان، ۱۳۹۵ش، ص۳۰۵.</ref> که در اطرافش کلمه [[تهلیل|لا اله الا الله]]، [[محمد رسول الله]]، [[علی ولی الله]] و نام های مقدس الله، محمد، علی، فاطمه و حسین (ع) و در وسط آن آیه «نَصْرٌ مِنَ اللَّهِ وَفَتْحٌ قَرِيبٌ»<ref>سوره صف: 13.</ref> نوشته میشود.<ref>ضیایی، تاریخ حوزههای علمیه شیعه در افغانستان، ۱۳۹۸ش، ص۳۹۳.</ref> «سخی» نیز لقبی است مشهور برای امام علی(ع) که مردم افغانستان به کار میبرند. این مراسم با تلاوت آیاتی از قرآن، و آئین دعا خوانی آغاز میشود و شخصیت های دینی و علمی به طور فشرده بدین مناسبت سخنرانی می کنند.<ref>عادلی، سید جعفر، «[https://www.adeli-af.com/نوروز-در-فرهنگ-دینی-و-عنعنات-ملی-مردم-اف/ نوروز در فرهنگ دینی و عنعنات ملی مردم افغانستان]»، سایت شخصی سید جعفر عادلی حسینی.</ref> و سپس پرچم با همکاری تعدادی از پهلوانان و جوانان، با شور، هیجان و هلهله زیاد و با بستن ریسمان به جاهای مختلف بدنه آن، «یا علی مدد» گویان برافراشته میشود.<ref>حیدری، «جشن نوروز و میله گل سرخ»، ۱۳۹۰، ص۴۲.</ref> با بلند شدن بیرق، موزیک احترام نواخته شده و توپهایى به رسم احترام شلیک مىشود.<ref>حیدری، «جشن نوروز و میله گل سرخ»، ۱۳۹۰، ص۴۲.</ref> پس از به اهتزاز درآمدن بیرق، مراسم با [[مناقبخوانی (آیین)|منقبتخوانی]] که در آن اشعاری در وصف امام علی(ع) خوانده میشود، پایان میپذیرد.<ref>عادلی، سید جعفر، «[https://www.adeli-af.com/نوروز-در-فرهنگ-دینی-و-عنعنات-ملی-مردم-اف/ نوروز در فرهنگ دینی و عنعنات ملی مردم افغانستان]»، سایت شخصی سید جعفر عادلی حسینی.</ref> | ||
شیعیان این علم را به یاد بیرق امامت و خلافت امام علی(ع) به اهتزاز درمیآورند<ref>ضیایی، تاریخ حوزههای علمیه شیعه در افغانستان، ۱۳۹۸ش، ص۳۹۳.</ref> و بر این باورند که این بیرق همان رایت امام علی(ع) و اجرای این مراسم تداعی کننده [[عید غدیر|عید غدیر خم]] و تجلیل از روز جانشینی امام علی(ع) است.<ref>حیدری، «جشن نوروز و میله گل سرخ»، ۱۳۹۰، ص۴۲.</ref> | شیعیان این علم را به یاد بیرق امامت و خلافت امام علی(ع) به اهتزاز درمیآورند<ref>ضیایی، تاریخ حوزههای علمیه شیعه در افغانستان، ۱۳۹۸ش، ص۳۹۳.</ref> و بر این باورند که این بیرق همان رایت امام علی(ع) و اجرای این مراسم تداعی کننده [[عید غدیر|عید غدیر خم]] و تجلیل از روز جانشینی امام علی(ع) است.<ref>حیدری، «جشن نوروز و میله گل سرخ»، ۱۳۹۰، ص۴۲.</ref> |