کاربر ناشناس
خراسان بزرگ: تفاوت میان نسخه‌ها
جز
←لید
imported>Fayaz جزبدون خلاصۀ ویرایش |
imported>Fayaz جز (←لید) |
||
| خط ۱: | خط ۱: | ||
{{دیگر کاربردها|خراسان}} | {{دیگر کاربردها|خراسان}} | ||
[[پرونده:خراسان بزرگ.jpg|400px|بندانگشتی|نقشه خراسان بزرگ]] | [[پرونده:خراسان بزرگ.jpg|400px|بندانگشتی|نقشه خراسان بزرگ]] | ||
'''خراسان''' سرزمینی تاریخی در پیش و پس از ظهور اسلام است که شهرهای آن اینک منطبق بر قسمت هایی از مشرق [[ایران]] | '''خراسان''' سرزمینی تاریخی در پیش و پس از ظهور اسلام است که شهرهای آن اینک منطبق بر قسمت هایی از مشرق [[ایران]] و [[ترکمنستان]]، غرب و شمال [[افغانستان]] و جنوب [[ازبکستان]] است. خراسان بتدریج در نیمه دوم اولین قرن قمری، به سلطه مسلمانان درآمد. چهار ربع خراسان به مرکزیت [[مرو]]، [[بلخ]]، [[هرات]] و [[نیشابور]] بود که هر کدام از شهرهای بزرگ جهان اسلام به حساب می‌آمدند. | ||
خراسان از اواخر حکومت بنی‌امیه، به محل هجرت و فعالیت برخی علویان، فرقه‌های شیعیان و طرفداران آنان بدل گشت. شبکه خراسانی داعیان و پیروان [[عبدالله بن محمد حنفیه]] (درگذشت ۹۸ق) و قیام یحیی بن زید (۱۲۵ق)و قیام ابومسلم خراسانی (۱۲۹ق) از نخستین این حرکتها بود. | خراسان از اواخر حکومت بنی‌امیه، به محل هجرت و فعالیت برخی علویان، فرقه‌های شیعیان و طرفداران آنان بدل گشت. شبکه خراسانی داعیان و پیروان [[عبدالله بن محمد حنفیه]] (درگذشت ۹۸ق) و قیام یحیی بن زید (۱۲۵ق)و قیام ابومسلم خراسانی (۱۲۹ق) از نخستین این حرکتها بود. | ||
==محدوده== | ==محدوده== | ||
خراسان در زبان قدیم پارسی به معنای خاور (شرق) زمین است. خراسان در زمان [[ساسانیان]] و اوایل دوره اسلامی، اغلب به منطقه‌ای بزرگ اطلاق می‌شد که از شرق کویر لوت تا کوه‌های هند و از شمال قُهستان تا شمال ماوراءالنهر را شامل می‌شد. این محدوده در قرون میانی، از شمال به سواحل شمالی رود آمو (جیحون) در شمال و ارتفاعات مرکزی افغانستان در شرق می‌رسید. گاهی نیز رود آمو (جیحون) مرز خراسان با ماورءالنهر به حساب می‌آمد.<ref>لسترنج، جغرافیای تاریخی، ۱۳۶۴ش، ص۴۰۸.</ref> در برخی دوره‌ها، نام برخی از شهرها هم در نقشه خراسان و هم جزء [[ماوراءالنهر]] و [[خوارزم]] نوشته می‌شد.{{مدرک}} | خراسان در زبان قدیم پارسی به معنای خاور (شرق) زمین است. خراسان در زمان [[ساسانیان]] و اوایل دوره اسلامی، اغلب به منطقه‌ای بزرگ اطلاق می‌شد که از شرق کویر لوت تا کوه‌های هند و از شمال قُهستان تا شمال ماوراءالنهر را شامل می‌شد. این محدوده در قرون میانی، از شمال به سواحل شمالی رود آمو (جیحون) در شمال و ارتفاعات مرکزی افغانستان در شرق می‌رسید. گاهی نیز رود آمو (جیحون) مرز خراسان با ماورءالنهر به حساب می‌آمد.<ref>لسترنج، جغرافیای تاریخی، ۱۳۶۴ش، ص۴۰۸.</ref> در برخی دوره‌ها، نام برخی از شهرها هم در نقشه خراسان و هم جزء [[ماوراءالنهر]] و [[خوارزم]] نوشته می‌شد.{{مدرک}} | ||