خطبه اشباح: تفاوت میان نسخه‌ها

  | عنوان        = خطبه اشباح

  | تصویر      =  

ذکر برخی اوصاف خدا،  معیار بودن [[قرآن]] برای شناخت [[اسما و صفات خدا]]، احاطه نداشتن انسان به کنه ذات و صفات خدا، آفرینش فرشتگان و صفات و ویژگی‌های آنها و آگاهی خداوند از تمام اسرار انسان، از مباحث مطرح شده در این خطبه است. درباره این خطبه، کتاب‌های و مقاله‌های مختلفی نوشته شده است که از جمله آنها می‌توان به «علی(ع) و سالکین راه شیطان (فوج مُقْتَحَم)» تألیف عبدالعلی گویا اشاره کرد.

خطبه اشباح یکی از [[فهرست خطبه‌های نهج البلاغه|خطبه‌های نهج البلاغه]] است که آن را پرارزش و پرمحتوا دانسته‌اند.<ref>مکارم شیرازی، پیام امام امیرالمؤمنین(ع)، ۱۳۸۶ش، ج۴، ص۱۶.</ref> [[ابن‌ابی‌الحدید]] از شارحان نهج البلاغه، در تبیین فصاحت و بلاغت این خطبه، آن را با سخن فصیحان عرب مقایسه کرده، معتقد است نسبت سخن فصیحان عرب به این خطبه، مانند نسبت خاک به طلای خالص ناب است.<ref>ابن‌ابی‌الحدید، شرح نهج البلاغه، ۱۴۰۴ق، ج۶، ص۴۲۵.</ref>  

{{جدول واکنش‌گرا/پایان}}

درباره علت نام‌گذاری این خطبه به اَشْباح، احتمال‌های ذیل ذکر شده است:

برخی مباحثی که در این خطبه بیان شده، عبارتند از:  

به باور [[سید بن طاووس]]، مؤلف [[فرج المهموم فی تاریخ علماء النجوم (کتاب)|کتاب فَرَجُ المَهموم]]، در اعتبارسنجی این خطبه به بررسی سند آن نیازی نیست؛ چون متن این خطبه چنان عظمتی برخوردار است که تنها معصومان می‌توانند آن را بیان کنند.<ref>سید ابن‌طاووس، فرج المهموم، ۱۳۶۸ق، ص۵۶.</ref> خطبه اشباح از خطبه‌های مشهور امام علی(ع) بوده که قبل از سید رضی نیز شهرت داشته است.<ref>الحسینی الخطیب، مصادر نهج البلاغه، ۱۴۰۹ق، ج۲، ص۱۶۴.</ref> این خطبه علاوه بر منابع شیعی (مانند [[التوحید (کتاب)|کتاب توحید]] اثر [[شیخ صدوق]]<ref>شیخ صدوق، التوحید، ۱۳۹۸ق، ص۴۸-۵۶.</ref> و کتاب تیسیر المطالب تألیف یحیی بن حسین هارونی از علمای زیدیه<ref>هارونی، تیسیر المطالب، ۱۴۲۲ق، ص۲۸۷-۲۸۹.</ref>) در کتاب‌های [[اهل سنت و جماعت|اهل‌سنت]] (مانند العِقد الفَرید<ref>ابن‌عبد ربّه، العقد الفرید، ۱۴۰۷ق، ج۴، ص۱۹۶-۱۹۸.</ref> و رَبیعُ الاَبرار<ref>زمخشری، ربیع الابرار، ۱۴۱۲ق، ج۱، ص۳۱۰-۳۱۲.</ref>) نیز نقل شده است.  

به گفته [[سید عَبدُالزهراء الحسینی الخَطیب]]، مؤلف [[مصادر نهج‌البلاغه و اسانیده (کتاب)|کتاب مَصادِرُ نهج البلاغه]]، [[سید رضی]] را این خطبه را از کتاب «خُطَب امیر المؤمنین(ع)» تألیف [[مسعدة بن صدقه|مَسْعَدَةِ بنِ صَدَقه]] نقل کرده است؛ زیرا از طرفی سید رضی در ابتدای خطبه تصریح کرده که این خطبه را به نقل مسعدة بن صدقه از [[امام صادق علیه‌السلام|امام صادق(ع)]] نقل می‌کند و از طرف دیگر مسعده کتاب معروفی به نام «خُطَب امیر المؤمنین(ع)» داشته که تا زمان [[سید هاشم بحرانی|سید هاشم بَحْرانی]]، مؤلف [[البرهان فی تفسیر القرآن (کتاب)|کتاب البُرهان]]، وجود داشته است.<ref>الحسینی الخطیب، مصادر نهج البلاغه، ۱۴۰۹ق، ج۲، ص۱۶۴.</ref>

[[پرونده:طبیعت در خطبه اشباح.jpg|بندانگشتی|کتاب طبیعت در خطبه اشباح، به قلم محسن سترگی]]

درباره خطبه اشباح کتاب‌هایی نوشته شده که از جمله آنها می‌توان به آثار ذیل اشاره کرد:

{{جعبه_دعا/شروع}}

{{جعبه_دعا

{{پایان}}

{{پانوشت}}

{{منابع}}

* اِبن‌عبد ربّه، احمد بن محمد، العِقْدُ الفَرید، بیروت، دار الکتب العلمیه، ۱۴۰۷ق.

{{پایان}}

{{نهج البلاغه}}