confirmed، templateeditor
۱۲٬۳۱۵
ویرایش
آلاء الرحمن فی تفسیر القرآن (کتاب): تفاوت میان نسخه‌ها
جز
تمیزکاری
Ali.jafari (بحث | مشارکتها) بدون خلاصۀ ویرایش |
جز (تمیزکاری) |
||
| خط ۲۷: | خط ۲۷: | ||
}} | }} | ||
'''آلاءُ الرَّحمن فی تَفْسیر الْقُرآن'''، تفسیر بخشی از قرآن کریم نوشته [[ | '''آلاءُ الرَّحمن فی تَفْسیر الْقُرآن'''، تفسیر بخشی از قرآن کریم نوشته [[محمدجواد بلاغی]] (۱۲۸۲-۱۳۵۲ق)، [[تفسیر|مفسر]]، [[فقیه]] و [[کلام|متکلم]] [[امامیه|امامی]] قرن ۱۴ هجری قمری است. این تفسیر در دوجلد به زبان عربی مشتمل بر تفسیر سوره‌های [[سوره فاتحه|حمد]]، [[سوره بقره|بقره]]، [[سوره آل‌عمران|آل‌عمران]]، ابتداء تا آیه ۵۷ [[سوره نساء]] و [[آیه ۶ سوره مائده]] است. | ||
مقدمه این تفسیر حاوی نظرات مولف پیرامون مباحث اعتقادی چون [[اعجاز قرآن]] و [[تحریف‌ناپذیری قرآن|عدم تحریف]] آن، نظر مولف درباره [[قاریان هفت‌گانه|قرائات مختلف قرآن]] و همچنین روش تفسیری او در تبیین مفردات قرآن، اعراب و [[تفسیر قرآن|تفسیر]] است. | مقدمه این تفسیر حاوی نظرات مولف پیرامون مباحث اعتقادی چون [[اعجاز قرآن]] و [[تحریف‌ناپذیری قرآن|عدم تحریف]] آن، نظر مولف درباره [[قاریان هفت‌گانه|قرائات مختلف قرآن]] و همچنین روش تفسیری او در تبیین مفردات قرآن، اعراب و [[تفسیر قرآن|تفسیر]] است. | ||
| خط ۳۵: | خط ۳۵: | ||
==مؤلف== | ==مؤلف== | ||
{{اصلی|محمد جواد بلاغی}} | {{اصلی|محمد جواد بلاغی}} | ||
محمد جواد بن حسن بلاغی نجفی ربعی، ([[سال ۱۲۸۲ هجری قمری|۱۲۸۲]]-[[سال ۱۳۵۲ هجری قمری|۱۳۵۲]]ق) [[:رده:مفسران شیعه|مفسر]]، [[مجتهد|فقیه]] و [[متکلم]] شیعه | محمد جواد بن حسن بلاغی نجفی ربعی، ([[سال ۱۲۸۲ هجری قمری|۱۲۸۲]]-[[سال ۱۳۵۲ هجری قمری|۱۳۵۲]]ق) [[:رده:مفسران شیعه|مفسر]]، [[مجتهد|فقیه]] و [[متکلم]] شیعه [قرن ۱۴ هجری قمری. بلاغی نزد [[میرزا محمدتقی شیرازی]] و [[آخوند خراسانی]] شاگردی کرد و خود شاگردان بسیاری چون [[سید شهاب الدین مرعشی نجفی]]، [[سید ابوالقاسم خوئی]] و [[سید محمدهادی میلانی]] تربیت نمود.<ref>انصاری قمی، «نجوم امت»، ص۴۷-۴۸.</ref> | ||
بلاغی از علمای مجاهد [[عراق]] بود و در | بلاغی از علمای مجاهد [[عراق]] بود و در نهضت استقلال عراق شرکت کرد.<ref>انصاری قمی، «نجوم امت»، ص۴۸.</ref> وی آثار بسیاری در موضوعات گوناگون نگاشت از معروفترین آثار او [[الهدی الی دین المصطفی (کتاب)|الهدی الی دین المصطفی]] و الرحلة المدرسیة می‌توان اشاره کرد.<ref>انصاری قمی، «نجوم امت»، ص۵۳.</ref> از او اشعاری در ثنای [[اهل‌بیت(ع)]] به جامانده است.<ref>انصاری قمی، «نجوم امت»، ص۵۸.</ref> بلاغی به جهت پاسخ به شبهات بین ادیانی علاوه بر زبان عربی که زبان مادری او بود به زبان‌های فارسی، انگلیسی و عبری مسلط بود.<ref>هادیان رسنانی، زینال پور، «روش‌شناسی علامه بلاغی در جزء نخست کتاب «الرحلة المدرسیّة و المدرسة السیّارة فی نهج الهدی»، ص۲۵.</ref> وی سرانجام در سال ۱۳۵۲ق درگذشت و در [[حرم امام علی(ع)]] دفن شد.<ref>طهرانی، طبقات اعلام الشیعه، ۱۴۰۴ق، ج۱، ص۳۲۴.</ref> | ||
==انگیزه و روش نگارش== | ==انگیزه و روش نگارش== | ||
به نقل از [[دائرة المعارف بزرگ اسلامی]]، بلاغی در نامهای به شاگرد خود، [[میرزا محمدعلی اردوبادی]]، انگیزه نگارش این تفسیر را کمبود برخی معارف شیعی در تفاسیر مهم شیعه و بیان نشدن مزایای قرآن نسبت به سایر کتب آسمانی در آنها می‌داند.<ref>رفیعی، آلاء الرحمن فی تفسیر القرآن، ص۵۴۱.</ref> | به نقل از [[دائرة المعارف بزرگ اسلامی]]، بلاغی در نامهای به شاگرد خود، [[میرزا محمدعلی اردوبادی]]، انگیزه نگارش این تفسیر را کمبود برخی معارف شیعی در تفاسیر مهم شیعه و بیان نشدن مزایای قرآن نسبت به سایر کتب آسمانی در آنها می‌داند.<ref>رفیعی، آلاء الرحمن فی تفسیر القرآن، ص۵۴۱.</ref> | ||
روش نگارش تفسیر آلاء الرحمن پرهیز از بحث‌های خشک علمی، لغوی، [[علم منطق|منطقی]]، فلسفی و [[کلام اسلامی|کلامی]] دانسته شده است، لکن گاهی، با بهره‌گیری از روش ترکیبی در زمینههای گوناگون، از [[فلسفه]]، لغت و روایات برای تبیین یک مفهوم استفاده کرده است.<ref>رفیعی، آلاء الرحمن فی تفسیر القرآن، ص۵۴۱.</ref> به گفته [[سید محمدعلی ایازی]] این تفسیر با رویکرد تحلیلی استدلالی با استفاده از [[حدیث|روایات]] [[اهل‌بیت | روش نگارش تفسیر آلاء الرحمن پرهیز از بحث‌های خشک علمی، لغوی، [[علم منطق|منطقی]]، فلسفی و [[کلام اسلامی|کلامی]] دانسته شده است، لکن گاهی، با بهره‌گیری از روش ترکیبی در زمینههای گوناگون، از [[فلسفه]]، لغت و روایات برای تبیین یک مفهوم استفاده کرده است.<ref>رفیعی، آلاء الرحمن فی تفسیر القرآن، ص۵۴۱.</ref> به گفته [[سید محمدعلی ایازی]] این تفسیر با رویکرد تحلیلی استدلالی با استفاده از [[حدیث|روایات]] [[اهل‌بیت(ع)]] نگاشته شده است.<ref>ایازی، تازه‌های نگارش و نشر، </ref> | ||
==ساختار کتاب و محتوا== | ==ساختار کتاب و محتوا== | ||
| خط ۴۹: | خط ۴۹: | ||
* جلد اول: شامل تفسیر سوره های حمد، بقره و آل‌عمران است. در ابتدای این جلد او با ذکر مقدمه‌ای که دارای چهار فصل و یک خاتمه است به بیان امور زیر پرداخته: | * جلد اول: شامل تفسیر سوره های حمد، بقره و آل‌عمران است. در ابتدای این جلد او با ذکر مقدمه‌ای که دارای چهار فصل و یک خاتمه است به بیان امور زیر پرداخته: | ||
*# فصل اول [[معجزه|اعجاز]] و مانندناپذیری قرآن: بلاغی معتقد است معجزه کاری است خارج از قدرت بشر، قوانین علمی و آموزشی که فرد آن را برای اثبات ادعای نبوت می‌آورد.<ref>بلاغی، آلاء الرحمن فی تفسیر القرآن، ج۱، ص۳.</ref> او با ذکر برخی وجوه اعجازی قرآن ازجمله اعجاز تاریخی، اعجاز در استدلال و اعجاز در قانونگذاری عادلانه، قرآن را متفاوت و برتر از سایر معجزات برمی‌شمارد.<ref>بلاغی، ،آلاء الرحمن فی تفسیر القرآن، ج۱، ص۵-۱۵.</ref> | *# فصل اول [[معجزه|اعجاز]] و مانندناپذیری قرآن: بلاغی معتقد است معجزه کاری است خارج از قدرت بشر، قوانین علمی و آموزشی که فرد آن را برای اثبات ادعای نبوت می‌آورد.<ref>بلاغی، آلاء الرحمن فی تفسیر القرآن، ج۱، ص۳.</ref> او با ذکر برخی وجوه اعجازی قرآن ازجمله اعجاز تاریخی، اعجاز در استدلال و اعجاز در قانونگذاری عادلانه، قرآن را متفاوت و برتر از سایر معجزات برمی‌شمارد.<ref>بلاغی، ،آلاء الرحمن فی تفسیر القرآن، ج۱، ص۵-۱۵.</ref> | ||
*# فصل دوم توحید مصاحف: بلاغی در این فصل به مسئله گردآوری و یکی‌کردن مصحف‌ها در زمان [[خلفای سه‌گانه]] اشاره می‌کند.<ref>بلاغی، ،آلاء الرحمن فی تفسیر القرآن، ج۱، ص۱۹.</ref> او همچنین مسئله تحریف قرآن نسبت به زیادی یا نقصان را نمی‌پذیرد و قرآن کنونی را همان قرآن نازل شده بر پیامبر می‌داند.<ref>بلاغی، آلاء الرحمن فی تفسیر القرآن، ج۱، ص۲۴-۲۸.</ref> بلاغی کلام [[میرزا حسین | *# فصل دوم توحید مصاحف: بلاغی در این فصل به مسئله گردآوری و یکی‌کردن مصحف‌ها در زمان [[خلفای سه‌گانه]] اشاره می‌کند.<ref>بلاغی، ،آلاء الرحمن فی تفسیر القرآن، ج۱، ص۱۹.</ref> او همچنین مسئله تحریف قرآن نسبت به زیادی یا نقصان را نمی‌پذیرد و قرآن کنونی را همان قرآن نازل شده بر پیامبر می‌داند.<ref>بلاغی، آلاء الرحمن فی تفسیر القرآن، ج۱، ص۲۴-۲۸.</ref> بلاغی کلام [[میرزا حسین نوری]] مبنی بر تحریف نقصانی قرآن را مردود و مستند به روایات ضعیف و غیرقابل اعتنا دانسته است.<ref>بلاغی، ،آلاء الرحمن فی تفسیر القرآن، ج۱، ص۲۴-۲۸.</ref> | ||
*# فصل سوم باعنوان [[تلاوت قرآن|قرائت قرآن]]: بلاغی در این فصل با بیان پیوستگی محتوا و قالب شکلی قرآن، قرائت های مشهور را منافی با این مسئله نمی‌داند.<ref>بلاغی، ،آلاء الرحمن فی تفسیر القرآن، ج۱، ص۲۹-۳۱.</ref> او قرائت‌های غیر مشهور قرآن را دارای اشکالاتی چون ضعف سند، تناقض با قرائات مشهور و [[خبر واحد|خبر واحد غیر عادل]] بودن این قرائات است.<ref>بلاغی، ،آلاء الرحمن فی تفسیر القرآن، ج۱، ص۲۹-۳۱.</ref> | *# فصل سوم باعنوان [[تلاوت قرآن|قرائت قرآن]]: بلاغی در این فصل با بیان پیوستگی محتوا و قالب شکلی قرآن، قرائت های مشهور را منافی با این مسئله نمی‌داند.<ref>بلاغی، ،آلاء الرحمن فی تفسیر القرآن، ج۱، ص۲۹-۳۱.</ref> او قرائت‌های غیر مشهور قرآن را دارای اشکالاتی چون ضعف سند، تناقض با قرائات مشهور و [[خبر واحد|خبر واحد غیر عادل]] بودن این قرائات است.<ref>بلاغی، ،آلاء الرحمن فی تفسیر القرآن، ج۱، ص۲۹-۳۱.</ref> | ||
*# فصل چهارم تفسیر قرآن: بلاغی این فصل را با چهار گفتار در مورد ویژگی‌های زبان عربی گذرانده است. او در دو گفتار نخست به تاثیر و نقش آشنایی کامل و تدبر در الفاظ قرآن در تفسیر پرداخته است. بلاغی می‌گوید با گسترش اسلام فهم زبان قرآن نیز مخلوط به کژتابی‌هایی شده است که لغت‌دانانی چون [[محمدابراهیم جوهری هروی|جوهری]]<ref>بلاغی، ،آلاء الرحمن فی تفسیر القرآن، ج۱، ص۳۲-۴۲.</ref> و ادیبانی چون زمخشری نیز در آن دچار لغزش هستند.<ref>بلاغی، ،آلاء الرحمن فی تفسیر القرآن، ج۱، ص۳۲-۴۲.</ref> او باور دارد در تفسیر تقلید از لغت‌دانان و ادیبان صحیح نیست و مفسر باید با ممارست در زبان عربی و تدبر، معنای مناسب مفردات و نقشها را دریابد.<ref>بلاغی، ،آلاء الرحمن فی تفسیر القرآن، ج۱، ص۳۲-۴۲.</ref> گفتار سوم او مربوط به تطبیق غلط مصادیق بر عناوین کلی قرآن است. او معتقد است باید یا به اجماع علما بر مصادیق منصوص تکیه کرد یا به اهل بیت(ع) که طبق روایات شیعه و سنی در [[حدیث ثقلین]] مورد ستایش واقع شده اند.<ref>بلاغی، ،آلاء الرحمن فی تفسیر القرآن، ج۱، ص۴۳-۴۷.</ref> بلاغی در گفتار چهارم معتقد است با توجه به قرآن جایگاه اصلی ادراک دل است نه مغز.<ref>بلاغی، ،آلاء الرحمن فی تفسیر القرآن، ج۱، ص۴۳-۴۷.</ref> | *# فصل چهارم تفسیر قرآن: بلاغی این فصل را با چهار گفتار در مورد ویژگی‌های زبان عربی گذرانده است. او در دو گفتار نخست به تاثیر و نقش آشنایی کامل و تدبر در الفاظ قرآن در تفسیر پرداخته است. بلاغی می‌گوید با گسترش اسلام فهم زبان قرآن نیز مخلوط به کژتابی‌هایی شده است که لغت‌دانانی چون [[محمدابراهیم جوهری هروی|جوهری]]<ref>بلاغی، ،آلاء الرحمن فی تفسیر القرآن، ج۱، ص۳۲-۴۲.</ref> و ادیبانی چون زمخشری نیز در آن دچار لغزش هستند.<ref>بلاغی، ،آلاء الرحمن فی تفسیر القرآن، ج۱، ص۳۲-۴۲.</ref> او باور دارد در تفسیر تقلید از لغت‌دانان و ادیبان صحیح نیست و مفسر باید با ممارست در زبان عربی و تدبر، معنای مناسب مفردات و نقشها را دریابد.<ref>بلاغی، ،آلاء الرحمن فی تفسیر القرآن، ج۱، ص۳۲-۴۲.</ref> گفتار سوم او مربوط به تطبیق غلط مصادیق بر عناوین کلی قرآن است. او معتقد است باید یا به اجماع علما بر مصادیق منصوص تکیه کرد یا به اهل بیت(ع) که طبق روایات شیعه و سنی در [[حدیث ثقلین]] مورد ستایش واقع شده اند.<ref>بلاغی، ،آلاء الرحمن فی تفسیر القرآن، ج۱، ص۴۳-۴۷.</ref> بلاغی در گفتار چهارم معتقد است با توجه به قرآن جایگاه اصلی ادراک دل است نه مغز.<ref>بلاغی، ،آلاء الرحمن فی تفسیر القرآن، ج۱، ص۴۳-۴۷.</ref> | ||