|
|
| خط ۵۲: |
خط ۵۲: |
| * اشباح به معنای هر چیزی است که از دور و به صورت غیرواضح دیده شود؛ از آنجا که در این خطبه از اموری سخن گفته شده، که برای شنونده چندان واضح نبوده، این خطبه را اشباح نامیده‌اند.<ref>شهیدی، ترجمه نهج البلاغه، ۱۳۷۸ش، ص۴۷۱.</ref> | | * اشباح به معنای هر چیزی است که از دور و به صورت غیرواضح دیده شود؛ از آنجا که در این خطبه از اموری سخن گفته شده، که برای شنونده چندان واضح نبوده، این خطبه را اشباح نامیده‌اند.<ref>شهیدی، ترجمه نهج البلاغه، ۱۳۷۸ش، ص۴۷۱.</ref> |
|
| |
|
| == مضمون == | | == محتوا == |
| بنای [[سید رضی]]، گردآورنده [[نهج البلاغه]] این بوده که هر مقدار از خطبه‌های [[امیرالمؤمنین(ع)]] را که دارای فصاحت و بلاغت چشمگیرتری بوده انتخاب نموده و قسمتهای دیگر را نقل نکرده است؛ از جمله خطبه‌ها همین خطبه اشباح است که خطبه بسیار مفصلی بوده، و با وجود تقطیعهایی که در آن واقع شده باز هم خطبه خیلی طولانی و مفصلی است. حضرت امیرالمؤمنین(ع) در هر جمله‌ای از جملات این خطبه کنایات و اقسام استعارات را به کار برده است.<ref>منتظری، درس‌هایی نهج البلاغه، ج۳، ص۴۶۲.</ref>
| | برخی مباحثی که در این خطبه بیان شده، عبارتند از: |
| | | * ذکر برخی اوصاف خدا؛ |
| از جمله مباحث مطرح شده در خطبه اشباح اینهاست: | | * معیار بودن قرآن در شناخت اسما و صفات خدا؛ |
| # توصیف [[خداوند]] و اینکه او بیزمان و بی‌مکان و اوصافش [[توقیفی بودن اسماء الهی|توقیفی]] است و باید بدانچه که در [[قرآن]] و [[سنت]] [[پیامبر(ص)]] و [[امامان شیعه]] آمده است اکتفا نمود و اینکه عقل انسان از فهم کیفیت صفات خدا ناتوان است.
| | * احاطه نداشتن انسان به کنه ذات و صفات خدا؛ |
| # تفسیر راسخان در علم<ref>نهج البلاغه، ترجمه شهیدی، ص۷۵.</ref>
| | * تدبیر خدا در جهان خلقت؛ |
| # آفریدگان، حجت خدا و دلیلی به سوی اویند هر چند سخن نگویند.
| | * توضیحاتی درباره آفرینش آسمان‌های باعظمت؛ |
| # بطلان کار کسانی که خدا را به آفریدگان تشبیه می‌کنند.<ref>نهج البلاغه، ترجمه شهیدی، ص۷۶.</ref>
| | * آفرینش فرشتگان و صفات و ویژگی‌های آنها؛ |
| # رسیدن آفریدگان به غایتی که برایشان مقدر شده است.<ref>نهج البلاغه، ترجمه شهیدی، ص۷۶.</ref> [هدفداری جهان آفرینش]
| | * آفرینش زمین، آفرینش حضرت آدم و بعثت پیامبران؛ |
| # اتقان صنع خداوند [استواری خلقت].<ref>نهج البلاغه، ترجمه شهیدی، ص۷۷.</ref>
| | * آگاهی خداوند از تمام اسرار انسان.<ref>نهج البلاغه، تصحیح صبحی صالح، ۱۴۱۴ق، خطبه ۹۱، ص۱۲۴-۱۳۶.</ref> |
| # توصیف آفرینش آسمان.<ref>نهج البلاغه، ترجمه شهیدی، صص۷۷-۷۸.</ref>
| |
| # توصیف فرشتگان.<ref>نهج البلاغه، ترجمه شهیدی، ص۷۸.</ref>
| |
| # توصیف آفرینش زمین.<ref>نهج البلاغه، ترجمه شهیدی، ص۸۰.</ref>
| |
| # خلقت [[حضرت آدم(ع)]]<ref>نهج البلاغه، ترجمه شهیدی، ص۸۲.</ref>
| |
| # تقدیر رزق و روزی به کم و زیاد به نحو عادلانه جهت آزمایش سپاس و صبر توانگران و فقرا.<ref>نهج البلاغه، ترجمه شهیدی، ص۸۲.</ref>
| |
| # توصیف علم الهی و اینکه او به همه موجودات عالم است.<ref>نهج البلاغه، ترجمه شهیدی، صص۸۳-۸۴.</ref>
| |
| # خطبه با دعای امام و طلب رضای خدا و درخواست بی‌نیازی از اینکه دست نیاز به سوی جز او دراز کنیم به پایان می‌رسد.<ref>نهج البلاغه، ترجمه شهیدی، ص۸۴.</ref>
| |
|
| |
|
| == اعتبار خطبه == | | == اعتبار خطبه == |
