پرش به محتوا

قانون مجازات اسلامی: تفاوت میان نسخه‌ها

بدون خلاصۀ ویرایش
جز (Shamsoddin صفحهٔ قانون مجازات اسلامی ایران را بدون برجای‌گذاشتن تغییرمسیر به پیش‌نویس:قانون مجازات اسلامی ایران منتقل کرد)
بدون خلاصۀ ویرایش
خط ۱: خط ۱:
'''قانون مجازات اسلامی ایران''' قانونی است که به جرم و مجازات آن می‌پردازد. در ماده یک، این قانون را مشتمل بر جرایم و مجازات‌های [[حدود]]، [[قصاص]]، [[دیات]] و [[تعزیر|تعزیرات]] و اقدامات تربیتی، شرایط و موانع مسئولیت کیفری و قواعد و احکام آن دانسته‌اند.<ref>«قانون مجازات اسلامی»، مرکز پژوهش‌های مجلس شورای اسلامی.</ref> قانون مجازات اسلامی بعد از تبادل نظر میان [[مجلس شورای اسلامی|مجلس]] و [[شورای نگهبان]] در اردیبهشت ما ۱۳۹۲ش به صورت اجرای آزمایشی پنج ساله به تصویب کمیسیون قضايی و حقوقی مجلس شورای اسلامی رسيد و در تاریخ ۱۳۹۷/۳/۹ دائمی گردید.<ref>«قانون مجازات اسلامی»، پایگاه اطلاع‌رسانی قوانین و مقررات کشور.</ref> پیشینه قوانین جزاییِ جامع در ایرانِ قبل از انقلاب به سال ۱۳۰۴ش باز می‌گردد که در آن قانون مجازات عمومی با ۲۸۰ ماده به تصویب رسید.<ref>پیوندی، «سیر تحول و پیشرفت حقوق جزا در بستر انقلاب»، سایت پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی؛ «قانون مجازات عمومی»، مرکز پژوهش‌های مجلس شورای اسلامی.</ref> طرح این قوانین بعد از انقلاب اسلامی مربوط به سال ۱۳۷۰ش است که با ۷۲۹ ماده در صحن مجلس شورای اسلامی مطرح و تصویب شد.<ref>«قانون مجازات اسلامی»، پایگاه اطلاع‌رسانی قوانین و مقررات کشور.</ref>  
'''قانون مجازات اسلامی ایران''' قانونی است که به جرم و مجازات آن در [[نظام جمهوری اسلامی ایران]] می‌پردازد. این قانون برگرفته از [[ادله اربعه|ادله اربعه‌]] مورد استناد در [[فقه امامیه|فقه شیعه]] است.<ref>جودتی استیار،«منابع حقوق جزا در اسلام»، سایت پژوهه.    </ref> همچنین با توجه به اصل چهارم و هفتاد و دوم و دوازدهم در [[قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران]] کلیه قوانین حاکم باید منطبق بر [[امامیه|مذهب شیعه دوازده امامی]] باشد.<ref>کدیور، «شرع شورای نگهبان در برابر قانون مجلس»؛ «قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران»، سایت شورای نگهبان.</ref> در ماده یک قانون مجازات گفته شده، این قانون مشتمل بر جرایم و مجازات‌های [[حدود]]، [[قصاص]]، [[دیات]] و [[تعزیر|تعزیرات]] و اقدامات تربیتی، شرایط و موانع مسئولیت کیفری و قواعد و احکام آن است.<ref>«قانون مجازات اسلامی»، مرکز پژوهش‌های مجلس شورای اسلامی.</ref>  


قانون مجازات اسلامی نوشته شده در سال ۱۳۹۲ش در پنج بخش تدوین شده است و هر بخش را یک کتاب نامگذاری کرده‌اند. در واقع مواد یک تا ۴۹۷ قانون مصوب‌شده در سال ۱۳۷۰ش را تبدیل به ۷۲۸ ماده مجزا در چهار کتاب اول و در کتاب پنجم همان مواد ۴۹۸ تا ۷۲۹ قانون مصوب سال ۱۳۷۰ش افزوده شده.<ref>«قانون مجازات اسلامی»، پایگاه اطلاع‌رسانی قوانین و مقررات کشور.</ref> پنج کتاب قانون مجازات اسلامی دارای چند باب و فصل است:
قانون مجازات اسلامی بعد از تبادل نظر میان [[مجلس شورای اسلامی|مجلس]] و [[شورای نگهبان]] در اول اردیبهشت‌ماه ۱۳۹۲ش به صورت اجرای آزمایشی پنج ساله به تصویب کمیسیون قضايی و حقوقی مجلس شورای اسلامی رسيد و در تاریخ ۱۳۹۷/۳/۹ دائمی گردید.<ref>«قانون مجازات اسلامی»، پایگاه اطلاع‌رسانی قوانین و مقررات کشور.</ref> پیشینه قوانین جزاییِ جامع در ایرانِ قبل از انقلاب به سال ۱۳۰۴ش باز می‌گردد که در آن قانون مجازات عمومی با ۲۸۰ ماده به تصویب رسید.<ref>پیوندی، «سیر تحول و پیشرفت حقوق جزا در بستر انقلاب»، سایت پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی؛ «قانون مجازات عمومی»، مرکز پژوهش‌های مجلس شورای اسلامی.</ref> طرح این قوانین بعد از انقلاب اسلامی مربوط به سال۱۳۶۱ش و سپس ۱۳۷۰ش است که با ۷۲۹ ماده در صحن مجلس شورای اسلامی مطرح و تصویب شد.<ref>«قانون مجازات اسلامی»، پایگاه اطلاع‌رسانی قوانین و مقررات کشور.</ref> قانون مجازات اسلامی نوشته شده در سال ۱۳۹۲ش در پنج بخش تدوین شده است و هر بخش را یک کتاب نامگذاری کرده‌اند. در واقع مواد یک تا ۴۹۷ قانون مصوب‌شده در سال ۱۳۷۰ش را تبدیل به ۷۲۸ ماده مجزا در چهار کتاب اول و در کتاب پنجم همان مواد ۴۹۸ تا ۷۲۹ قانون مصوب سال ۱۳۷۰ش افزوده شده.<ref>«قانون مجازات اسلامی»، پایگاه اطلاع‌رسانی قوانین و مقررات کشور.</ref>  


#کتاب اول در مورد کلیات؛ شامل مواردی چون: تعاریف، مجازات‌ها، جرایم، شرایط و موانع مسئولیت کیفری و ادله اثبات امور کیفری است.
پنج کتاب قانون مجازات اسلامی دارای چند باب و فصل است:
#کتاب دوم حدود؛ که موادی چون مواد عمومی حدود و جرایم منجر به حد از جمله آنها است.
#کتاب اول در مورد کلیات؛ شامل: تعاریف، مجازات‌ها، جرایم، شرایط و موانع مسئولیت کیفری و ادله اثبات امور کیفری است.
#کتاب سوم قصاص؛ برخی محتویات این کتاب: موارد عمومی که در آن برخی از اموری چون تعاریف جنایات و اقسام آنها بیان شده و سپس بخشهای بعدی به قصاص نفس و قصاص عضو و مواد مربوط به اجرای حکم بیان شده است.
#کتاب دوم حدود؛ که شامل: مواد عمومی حدود و جرایم منجر به حد است.
#کتاب سوم قصاص؛ این کتاب شامل: موارد عمومی که در آن برخی از اموری چون تعاریف جنایات و اقسام آنها بیان شده و سپس بخشهای بعدی به قصاص نفس و قصاص عضو و مواد مربوط به اجرای حکم بیان شده است.
#کتاب چهارم دیات؛ شامل بخشهایی که در آنها تعریف دیه، و مقدار دیه اعضای بدن بیان شده است. این چهار کتاب در ۷۲۸ ماده بیان شده است.
#کتاب چهارم دیات؛ شامل بخشهایی که در آنها تعریف دیه، و مقدار دیه اعضای بدن بیان شده است. این چهار کتاب در ۷۲۸ ماده بیان شده است.
#کتاب پنجم تعزیرات و مجازات‌های بازدارنده؛ برخی از این جرایم این موارد است: جرایم ضد امنیت داخلی و خارجی کشور، [[توهین به مقدسات]]، تخریب اموال تاریخی، [[رشوه|ارتشا]] و [[ربا]]، جرایم ناشی از تخلفات رانندگی است. تعداد مواد قانونی این کتاب ۲۳۱ ماده است.<ref>«قانون مجازات اسلامی»، مرکز پژوهش‌های مجلس شورای اسلامی. </ref>
#کتاب پنجم تعزیرات و مجازات‌های بازدارنده؛ شامل: جرایم ضد امنیت داخلی و خارجی کشور، [[توهین به مقدسات]]، تخریب اموال تاریخی، [[رشوه|ارتشا]] و [[ربا]]، جرایم ناشی از تخلفات رانندگی است. تعداد مواد قانونی این کتاب ۲۳۱ ماده است.<ref>«قانون مجازات اسلامی»، مرکز پژوهش‌های مجلس شورای اسلامی. </ref>
در قانون مجازات اسلامی مصوب سال ۱۳۹۲ش سعی شده است با استفاده از راه‌کارهای فقهی مناسب برخی از نقدهای وارد به قانون‌های کیفری سابق برطرف شود؛ به‌عنوان نمونه در صورتی که مردی زنی را به [[قتل عمد|قتل]] برساند باید نصف دیه به مرد پرداخت شود تا حکم قصاص جاری شود. در قانون مصوب اخیر، امکان پرداخت این مبلغ از [[بیت المال|بیت‌المال]] میسر شده است.<ref>حاجی ده آبادی، «ارزیابی تحولات قانون مجازات اسلامی مصوب ۱۳۹۲ در باب قصاص و دیه ی زن»، ص۶۹-۷۰.</ref>
 
==پانویس==
==پانویس==
{{پانوشت}}
{{پانوشت}}
خط ۱۴: خط ۱۷:
{{منابع}}
{{منابع}}
* پیوندی، غلامرضا، [https://iict.ac.ir/1397/11/peyvandi/ «سیر تحول و پیشرفت حقوق جزا در بستر انقلاب»]، سایت پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی، تاریخ درج: ۲۹بهمن۱۳۹۷ش، تاریخ بازدید: ۲۲شهریورماه۱۴۰۳.
* پیوندی، غلامرضا، [https://iict.ac.ir/1397/11/peyvandi/ «سیر تحول و پیشرفت حقوق جزا در بستر انقلاب»]، سایت پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی، تاریخ درج: ۲۹بهمن۱۳۹۷ش، تاریخ بازدید: ۲۲شهریورماه۱۴۰۳.
* حاجی ده آبادی، احمد، [https://www.jwss.ir/article_12160_f8c30f7eab41bc251b2798cb10b745e2.pdf «ارزیابی تحولات قانون مجازات اسلامی مصوب ۱۳۹۲ در باب قصاص و دیه ی زن»]، فصلنامه مطالعات راهبردی زنان، دوره ۱۵، شماره ۶۰، ۱۳۹۲ش.
* جودتی استیار، عبدالصمد، [http://pajoohe.ir/فرهنگ-علوم-انسانی-و-اسلامی/حقوق/حقوق-جزا-و-جرم‌شناسی/منابع-حقوق-جزا-در-اسلام__a-46346-7537-28515-20963.aspx «منابع حقوق جزا در اسلام»]، سایت پژوهه، تاریخ بازدید: ۲۳شهریور۱۴۰۳ش.
* کدیور، محسن، [https://ensani.ir/fa/article/93042/شرع-شورای-نگهبان-در-برابر-قانون-مجلس «شرع شورای نگهبان در برابر قانون مجلس»]، بازتاب اندیشه، شماره ۴۳، ۱۳۸۲ش.
* [https://www.shora-gc.ir/fa/news/4707/قانون-اساسی-جمهوری-اسلامی-ایران «قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران»]، سایت شورای نگهبان،  تاریخ بازدید: ۲۳شهریور۱۴۰۳ش.
* [https://rc.majlis.ir/fa/law/show/845048 «قانون مجازات اسلامی»]، مرکز پژوهش‌های مجلس شورای اسلامی، تاریخ بازدید: ۲۲شهریورماه۱۴۰۳.
* [https://rc.majlis.ir/fa/law/show/845048 «قانون مجازات اسلامی»]، مرکز پژوهش‌های مجلس شورای اسلامی، تاریخ بازدید: ۲۲شهریورماه۱۴۰۳.
* [https://dotic.ir/news/5271 «قانون مجازات اسلامی»]، پایگاه اطلاع‌رسانی قوانین و مقررات کشور، تاریخ بازدید: ۲۲شهریورماه۱۴۰۳.
* [https://dotic.ir/news/5271 «قانون مجازات اسلامی»]، پایگاه اطلاع‌رسانی قوانین و مقررات کشور، تاریخ بازدید: ۲۲شهریورماه۱۴۰۳.
* [https://rc.majlis.ir/fa/law/show/91023 قانون مجازات عمومی]، مرکز پژوهش‌های مجلس شورای اسلامی، تاریخ بازدید: ۲۲شهریورماه۱۴۰۳.
* [https://rc.majlis.ir/fa/law/show/91023 قانون مجازات عمومی]، مرکز پژوهش‌های مجلس شورای اسلامی، تاریخ بازدید: ۲۲شهریورماه۱۴۰۳.
{{پایان}}
{{پایان}}
[[رده:جمهوری اسلامی ایران]]
Automoderated users، confirmed، templateeditor
۲٬۸۲۹

ویرایش