Automoderated users، confirmed، protected، templateeditor
۳٬۱۵۴
ویرایش
اسماء بن خارجه فزاری: تفاوت میان نسخه‌ها
بدون خلاصۀ ویرایش
P.motahari (بحث | مشارکتها) |
P.motahari (بحث | مشارکتها) بدون خلاصۀ ویرایش |
||
| خط ۴۱: | خط ۴۱: | ||
اسماء از [[محدث|محدثان]] بود<ref>ذهبی، تاریخ الاسلام و وفیات المشاهیر و الأعلام، ۱۴۱۳ق، ج۵، ص۷۲.</ref> و افرادی همچون فرزندش مالک و علی بن ربیعه از او حدیث نقل کرده‌اند.<ref>ذهبی، تاریخ الاسلام و وفیات المشاهیر و الأعلام، ۱۴۱۳ق، ج۵، ص۷۲.</ref> | اسماء از [[محدث|محدثان]] بود<ref>ذهبی، تاریخ الاسلام و وفیات المشاهیر و الأعلام، ۱۴۱۳ق، ج۵، ص۷۲.</ref> و افرادی همچون فرزندش مالک و علی بن ربیعه از او حدیث نقل کرده‌اند.<ref>ذهبی، تاریخ الاسلام و وفیات المشاهیر و الأعلام، ۱۴۱۳ق، ج۵، ص۷۲.</ref> | ||
درباره تاریخ درگذشت اسماء، گزارش‌های مختلفی وجود دارد. | درباره تاریخ درگذشت اسماء، گزارش‌های مختلفی وجود دارد. در خصوص زمان درگذشتش، سال‌های ۶۰،<ref>ابن‌حجر عسقلانی، الاصابه، ۱۴۱۵ق، ج۱، ص۳۳۹.</ref> ۶۵،<ref>سمعانی، الانساب، ۱۳۸۲ق، ج۱۰، ص۲۱۳؛ ذهبی، تاریخ الاسلام و وفیات المشاهیر و الأعلام، ۱۴۱۳ق، ج۵، ص۵۰.</ref> ۶۶ <ref>زرکلی، الأعلام، ۱۹۸۹م، ج۱، ص۳۰۵، ج۲، ص۲۹۳.</ref> و ۸۲ق<ref>ابن‌کثیر، البدایه و النهایه، ۱۴۰۷ق، ج۹، ص۴۳.</ref> ضبط شده است. [[ابن‌حجر عسقلانی|ابن‌حجر عَسقلانی]] صحابی‌نگار (درگذشت: ۸۵۲ق) بنا بر وفات او در ۸۰ سالگی و در سال ۶۰ق، تولدش را پیش از [[بعثت|مبعث]] دانسته است.<ref>ابن‌حجر عسقلانی، الاصابه، ۱۴۱۵ق، ج۱، ص۳۳۹.</ref> | ||
==شهادت علیه حُجر بن عدی== | ==شهادت علیه حُجر بن عدی== | ||
| خط ۴۷: | خط ۴۷: | ||
==نقش اسماء در واقعه کربلا== | ==نقش اسماء در واقعه کربلا== | ||
بر‌اساس منابع | بر‌اساس منابع تاریخی، اسماء بن خارجه در حوادث [[واقعه کربلا]] نقش داشته است: | ||
===پراکنده‌کردن مردم از اطراف مسلم بن عقیل=== | ===پراکنده‌کردن مردم از اطراف مسلم بن عقیل=== | ||
در سال [[سال ۶۰ هجری قمری|۶۰ق]] که [[عبیدالله بن زیاد]] | در سال [[سال ۶۰ هجری قمری|۶۰ق]] که [[عبیدالله بن زیاد]] امیر [[کوفه]] شد، اسماء دخترش را به ازدواج او درآورد.<ref>بلاذری، انساب الاشراف، ۱۴۰۰ق، ج۵، ص۳۸۰؛ بلاذری، انساب الاشراف، ج۱۲، ص۲۳.</ref> او در [[دار الخلافه|دارالخلافه]] حضور یافت و با ابن‌زیاد همکاری داشت.<ref>بلاذری، انساب الاشراف، ۱۳۹۷ق، ج۳، ص۱۷۸.</ref> عبیدالله نقشه اصلی خود را که همان ایجاد رعب و وحشت و کنترل شهر بود، به وسیله اسماء و چند تن دیگر مانند [[کثیر بن شهاب مذحجی|کثیر بن شهاب حارثی]]، [[محمد بن اشعث بن قیس کندی|محمد بن اشعث بن قیس]] و [[قعقاع بن سوید منقری|قعقاع بن سوید بن منقری]] پیاده کرد.<ref>بلاذری، انساب الاشراف، ۱۳۹۷ق، ج۳، ص۱۷۸.</ref> عبیدالله به این افراد دستور داد که در میان مردم کوفه پراکنده شوند و آنها را به اطاعت فراخوانده و از همراهی با [[مسلم بن عقیل]]، سفیر امام حسین(ع) در کوفه و مشارکت در شورش بترسانند.<ref>بلاذری، انساب الاشراف، ۱۳۹۷ق، ج۳، ص۱۷۸.</ref> | ||
===همکاری در دستگیری هانی بن عروه=== | ===همکاری در دستگیری هانی بن عروه=== | ||
زمانی که عبیدالله بن زیاد قصد داشت [[هانی بن عروه]] را به دارالخلافه فراخوانَد و مسلم بن عقیل را از او مطالبه کند و در صورت امتناع، به شهادت برساند، اسماء بن خارجه و [[محمد بن اشعث بن قیس کندی|محمد بن اشعث]] را به دنبال وی روانه کرد.<ref>بلاذری، أنساب الأشراف، ۱۳۹۴ق، ج۲، ص۸۰.</ref> در برخی منابع، در این جریان، نام [[عمرو بن حجاج زبیدی]] و حَسّان پسر اسماء نیز به میان آمده است.<ref>ابن‌اعثم، الفتوح، ۱۴۱۱ق، ج۵، صص۴۴، ۴۶؛ طبری، تاریخ طبری، ۱۳۸۷ق، ج۵، ص۳۶۵.</ref> | زمانی که عبیدالله بن زیاد قصد داشت [[هانی بن عروه]] را به دارالخلافه فراخوانَد و مسلم بن عقیل را از او مطالبه کند و در صورت امتناع، به شهادت برساند، اسماء بن خارجه و [[محمد بن اشعث بن قیس کندی|محمد بن اشعث]] را به دنبال وی روانه کرد.<ref>بلاذری، أنساب الأشراف، ۱۳۹۴ق، ج۲، ص۸۰.</ref> در برخی منابع، در این جریان، نام [[عمرو بن حجاج زبیدی]] و حَسّان پسر اسماء نیز به میان آمده است.<ref>ابن‌اعثم، الفتوح، ۱۴۱۱ق، ج۵، صص۴۴، ۴۶؛ طبری، تاریخ طبری، ۱۳۸۷ق، ج۵، ص۳۶۵.</ref> | ||
ابن‌قتیبه و [[تاریخ طبری (کتاب)|طبری]] به گزارشی اشاره کرده‌اند که اسماء بن خارجه از نیّت [[عبیدالله بن زیاد]] بی‌اطلاع بوده است.<ref>دینوری، الاخبار الطوال، ۱۳۶۸ش، ص۲۳۷-۲۳۶؛ طبری، تاریخ طبری، ۱۳۸۷ق، ج۵، ص۳۶۵.</ref> او در ابتدا تلاش کرد برای هانی از عبیدالله امان بگیرد | ابن‌قتیبه و [[تاریخ طبری (کتاب)|طبری]] به گزارشی اشاره کرده‌اند که اسماء بن خارجه از نیّت [[عبیدالله بن زیاد]] بی‌اطلاع بوده است.<ref>دینوری، الاخبار الطوال، ۱۳۶۸ش، ص۲۳۷-۲۳۶؛ طبری، تاریخ طبری، ۱۳۸۷ق، ج۵، ص۳۶۵.</ref> او در ابتدا تلاش کرد برای هانی از عبیدالله امان بگیرد<ref>طبری، تاریخ طبری، ۱۳۸۷ق، ج۵، ص۳۶۰.</ref> و با دیدن ضرب‌وشتم و زندانی‌کردن هانی از سوی عبیدالله، بر او اعتراض نمود و بازداشت شد.<ref>ابن‌اعثم، الفتوح، ۱۴۱۱ق، ج۵، ص۴۸؛ طبری، تاریخ طبری، ۱۳۸۷ق، ج۵، ص۳۶۷.</ref> برخی مانند [[علی نمازی شاهرودی|نمازی شاهرودی]]، معتقدند فرد غیرمطلع و معترض بر عبیدالله، حَسّان فرزند اسماء بوده است.<ref>نمازی شاهرودی، مستدرکات علم رجال الحدیث، حیدری، ج۲، ص۳۲۹.</ref> | ||
===نجات حسن مُثَنّیٰ از میدان نبرد روز عاشورا=== | ===نجات حسن مُثَنّیٰ از میدان نبرد روز عاشورا=== | ||
| خط ۷۱: | خط ۷۱: | ||
==نسل اسماء بن خارجه== | ==نسل اسماء بن خارجه== | ||
برخی نوادگان | برخی نوادگان اسماء بن خارجه در زمره محدثان قرار گرفتند. محمد فرزند ام‌حبیب دختر اسماء بن خارجه،<ref>ابن‌سعد، الطبقات الکبری، ۱۴۱۰ق، ج۵، ص۱۲۵.</ref> ابراهیم بن محمد بن حارث بن اسماء بن خارجه معروف به [[ابواسحاق فزاری|ابواسحاق فزاری]]<ref>شبستری، الفائق فی رواة و اصحاب الامام الصادق(ع)، ۱۴۱۸ق، ج۱، ص۶۰.</ref> و ابوعبدالله مروان بن معاویة بن حارث بن اسماء پسر عموی ابراهیم<ref>ابن‌سعد، الطبقات الکبری، ۱۴۱۰ق، ج۷، ص۲۳۸؛ ابن‌حزم اندلسی، جمهرة أنساب العرب، ۱۳۶۲ش، ص۲۵۷-۲۵۸.</ref> از نسل او هستند که محدثان اهل‌سنت به شمار می‌روند. | ||
همچنین مادرِ محمد ذوالشامه که از سوی مسلمة بن عبدالملک امیر کوفه شد (۱۰۲ق)، یکی از دختران اسماء بن خارجه بوده است.<ref>بلاذری، أنساب الأشراف، ۱۴۱۷ق، ج۹، ص۳۴۶.</ref> | همچنین مادرِ محمد ذوالشامه که از سوی مسلمة بن عبدالملک امیر کوفه شد (۱۰۲ق)، یکی از دختران اسماء بن خارجه بوده است.<ref>بلاذری، أنساب الأشراف، ۱۴۱۷ق، ج۹، ص۳۴۶.</ref> | ||