پرش به محتوا

اختیار انسان: تفاوت میان نسخه‌ها

خط ۵۴: خط ۵۴:
قاضی عبدالجبار استدلال کرده‌ است که فعل انسان تابع قصد و اراده او است، آنچه که اراده کند، انجام می‎‌دهد، و آنچه که اراده نکند انجام نمی‎‌دهد، بنابراین انسان، خود پدید آورنده فعل خویش است نه خداوند.<ref>قاضی، شرح الاصول الخمسة،۱۴۲۲ق، ص۲۲۶.</ref> و از سوی دیگر در افعال بشر ظلم و ستم وجود دارد، و خداوند از ظلم و ستم منزه است.<ref>قاضی، شرح الاصول الخمسة،۱۴۲۲ق، ص۲۳۱.</ref> او هم‌چنین به آیات متعدد قرآنی و از جمله [[آیه ۲۹ سوره کهف|آیه ۲۹ کهف]] استناد کرده ‌است که کفر و ایمان را به خود انسان واگذار کرده است.<ref> قاضی، شرح الاصول الخمسة،۱۴۲۲ق، ص۲۳۹-۲۴۳.</ref>
قاضی عبدالجبار استدلال کرده‌ است که فعل انسان تابع قصد و اراده او است، آنچه که اراده کند، انجام می‎‌دهد، و آنچه که اراده نکند انجام نمی‎‌دهد، بنابراین انسان، خود پدید آورنده فعل خویش است نه خداوند.<ref>قاضی، شرح الاصول الخمسة،۱۴۲۲ق، ص۲۲۶.</ref> و از سوی دیگر در افعال بشر ظلم و ستم وجود دارد، و خداوند از ظلم و ستم منزه است.<ref>قاضی، شرح الاصول الخمسة،۱۴۲۲ق، ص۲۳۱.</ref> او هم‌چنین به آیات متعدد قرآنی و از جمله [[آیه ۲۹ سوره کهف|آیه ۲۹ کهف]] استناد کرده ‌است که کفر و ایمان را به خود انسان واگذار کرده است.<ref> قاضی، شرح الاصول الخمسة،۱۴۲۲ق، ص۲۳۹-۲۴۳.</ref>
====مخالفان نظریه تفویض====
====مخالفان نظریه تفویض====
به جز جبرگرایان و اشاعره، شیعیان و نیز بسیاری از عالمان معتزله مخالف نظریه تفویض هستند.<ref>سبحانی، بحوث فی الملل و النحل، ۱۴۱۲، ج۳، ص۳۰۶.</ref> [[شیخ صدوق]] محدث امامی قرن چهارم در [[التوحید (کتاب)|کتاب التوحید]] یک باب را به احادیث نفی جبر و تفویض اختصاص داده و ۱۲ حدیث در آن نقل کرده است.<ref>صدوق، التوحید، ۱۴۱۶ق. ص۳۵۹-۳۶۴.</ref>   
به جز جبرگرایان و اشاعره، شیعیان و نیز بسیاری از عالمان معتزله مخالف نظریه تفویض هستند.<ref>سبحانی، بحوث فی الملل و النحل، ۱۴۱۲، ج۳، ص۳۰۶.</ref> [[شیخ صدوق]] محدث امامی قرن چهارم قمری در [[التوحید (کتاب)|کتاب التوحید]] یک باب را به احادیث نفی جبر و تفویض اختصاص داده و ۱۲ حدیث در آن نقل کرده است.<ref>صدوق، التوحید، ۱۴۱۶ق. ص۳۵۹-۳۶۴.</ref>   


به گفته [[مرتضی مطهری|مطهری]] متکلم و الاهی‌دان شیعه این عقیده هم با [[توحید افعالی]] ناسازگار است هم با [[توحید ذاتی]].<ref>مطهری، جهان‌بینی توحیدی، ۱۳۸۹ش، ص۴۰.</ref> [[جعفر سبحانی|سبحانی]] دیگر متکلم شیعه نیز معتقد است اندیشه تفویض اندیشه‌ای دوگانه‌گرا و [[ثنویت|ثنوی]] است و هیچ مسلمانی نمی‌تواند به آن باور داشته باشد.<ref>سبحانی، بحوث فی  الملل و النحل،۱۴۱۲ق، ج۳، ص۳۰۵.</ref> چنان که [[ملاصدرا]] فیلسوف نامدار شیعه نیز تفویض را با اصل [[توحید در خالقیت|توحید در خالقیت و تدبیر]] منافی دانسته است.<ref>ملاصدرا، اسفار،۱۹۸۱م، ج۶، ص۳۷۰.</ref>
به گفته [[مرتضی مطهری|مطهری]] متکلم و الاهی‌دان شیعه این عقیده هم با [[توحید افعالی]] ناسازگار است هم با [[توحید ذاتی]].<ref>مطهری، جهان‌بینی توحیدی، ۱۳۸۹ش، ص۴۰.</ref> [[جعفر سبحانی|سبحانی]] دیگر متکلم شیعه نیز معتقد است اندیشه تفویض اندیشه‌ای دوگانه‌گرا و [[ثنویت|ثنوی]] است و هیچ مسلمانی نمی‌تواند به آن باور داشته باشد.<ref>سبحانی، بحوث فی  الملل و النحل،۱۴۱۲ق، ج۳، ص۳۰۵.</ref> چنان که [[ملاصدرا]] فیلسوف نامدار شیعه نیز تفویض را با اصل [[توحید در خالقیت|توحید در خالقیت و تدبیر]] منافی دانسته است.<ref>ملاصدرا، اسفار،۱۹۸۱م، ج۶، ص۳۷۰.</ref>
۱۸٬۴۲۶

ویرایش