confirmed، templateeditor
۱۲٬۳۱۵
ویرایش
اراده تکوینی: تفاوت میان نسخه‌ها
جز
ویکی سازی
جز (ویکی سازی) |
|||
| خط ۱: | خط ۱: | ||
'''اراده تکوینی''' از اقسام [[اراده الهی]] و از [[اسما و صفات|صفات خدا]]، به‌معنای ایجاد و آفرینش چیزی بدون دخالت اراده دیگری است. [[محمدکاظم خراسانی|آخوند خراسانی]] آن را به معنای علم به نظام احسن جهان و برخی علم به مصلحت موجود در افعال معنا کرده‌اند. | '''اراده تکوینی''' از اقسام [[اراده الهی]] و از [[اسما و صفات|صفات خدا]]، به‌معنای ایجاد و آفرینش چیزی بدون دخالت اراده دیگری است. [[محمدکاظم خراسانی|آخوند خراسانی]] آن را به معنای علم به [[نظام احسن]] جهان و برخی علم به مصلحت موجود در افعال معنا کرده‌اند. | ||
اراده تکوینی در [[آیه|آیات]] و [[حدیث|روایات]] فراوان به کار رفته است. منظور از اراده در آیاتی همچون آیه ۸۲ [[سوره نساء]] ، [[آیه تطهیر]]، آیه ۴۱ [[سوره مائده]]، آیه ۴۰ [[سوره نحل]]، آیه ۵ [[سوره قصص]] و آیه ۷ [[سوره انفال]] اراده تکوینی دانسته شده است. اراده تکوینی در [[کلام اسلامی]]، [[اصول فقه]] و [[تفسیر قرآن|تفاسیر]] مورد بحث و گفتگو بوده است. | اراده تکوینی در [[آیه|آیات]] و [[حدیث|روایات]] فراوان به کار رفته است. منظور از اراده در آیاتی همچون آیه ۸۲ [[سوره نساء]] ، [[آیه تطهیر]]، آیه ۴۱ [[سوره مائده]]، آیه ۴۰ [[سوره نحل]]، آیه ۵ [[سوره قصص]] و آیه ۷ [[سوره انفال]] اراده تکوینی دانسته شده است. اراده تکوینی در [[کلام اسلامی]]، [[اصول فقه]] و [[تفسیر قرآن|تفاسیر]] مورد بحث و گفتگو بوده است. | ||
| خط ۹: | خط ۹: | ||
دست‌کم سه تعریف از اراده تکوینی ارائه شده است:<ref>نگاه کنید به: بحرانی، معجم الاصولی، ۱۴۲۶ق، ج۱، ص۱۰۵ و ۱۰۶.</ref> | دست‌کم سه تعریف از اراده تکوینی ارائه شده است:<ref>نگاه کنید به: بحرانی، معجم الاصولی، ۱۴۲۶ق، ج۱، ص۱۰۵ و ۱۰۶.</ref> | ||
# تعریف به [[علم الهی]]: [[محمدکاظم خراسانی|آخوند خراسانی]] در [[کفایة الاصول (کتاب)|کفایة الاصول]]، اراده تکوینی را علم به نظام احسن جهان تعریف کرده است.<ref>خراسانی، کفایة‌الاصول، مؤسسه آل البیت(ع)، ص۶۷.</ref> برخی آن را [[علم خدا|علم خداوند]] به مصلحت موجود در افعال خود همچون آفرینش، رزق دادن و میراندن معنا کرده‌اند که [[خدا|خداوند]] براساس آن عالَم را می‌آفریند.<ref>بحرانی، معجم الاصولی، ۱۴۲۶ق، ج۱، ص۱۰۵؛ محمدی، شرح کشف المراد، ۱۳۷۸ش، ص۱۳۰.</ref> این تعریف را به مشهور [[فلسفه|فلاسفه]] نسبت داده‌اند.<ref>بحرانی، معجم الاصولی، ۱۴۲۶ق، ج۱، ص۱۰۵.</ref> | # تعریف به [[علم الهی]]: [[محمدکاظم خراسانی|آخوند خراسانی]] در [[کفایة الاصول (کتاب)|کفایة الاصول]]، اراده تکوینی را علم به [[نظام احسن]] جهان تعریف کرده است.<ref>خراسانی، کفایة‌الاصول، مؤسسه آل البیت(ع)، ص۶۷.</ref> برخی آن را [[علم خدا|علم خداوند]] به مصلحت موجود در افعال خود همچون آفرینش، رزق دادن و میراندن معنا کرده‌اند که [[خدا|خداوند]] براساس آن عالَم را می‌آفریند.<ref>بحرانی، معجم الاصولی، ۱۴۲۶ق، ج۱، ص۱۰۵؛ محمدی، شرح کشف المراد، ۱۳۷۸ش، ص۱۳۰.</ref> این تعریف را به مشهور [[فلسفه|فلاسفه]] نسبت داده‌اند.<ref>بحرانی، معجم الاصولی، ۱۴۲۶ق، ج۱، ص۱۰۵.</ref> | ||
# تعریف به ایجاد فعل: برخی همچون [[علی‌اکبر فیض مشکینی|آیت الله مشکینی]] و [[جعفر سبحانی|آیت الله سبحانی]]، اراده تکوینی را به معنای ایجاد چیزی در خارج تعریف کرده‌اند مانند اراده خداوند به آفرینش عالَم یا اراده انسان به خوردن و آشامیدن.<ref>مشکینی، اصطلاحات الاصول، ۱۳۷۱ش، ص۲۹؛ سبحانی، الاهیات، ۱۴۱۲ق، ج۴، ص۱۲۶.</ref> [[ناصر مکارم شیرازی|آیت الله مکارم شیرازی]] نیز با تقسیم اراده به ذاتی و فعلی، اراده تکوینی را از صفات فعل و عین ایجاد و آفرینش دانسته است.<ref>مکارم شیرازی، پیام قرآن، ۱۳۸۶ش، ج۴، ص۱۶۷ - ۱۶۹.</ref> | # تعریف به ایجاد فعل: برخی همچون [[علی‌اکبر فیض مشکینی|آیت الله مشکینی]] و [[جعفر سبحانی|آیت الله سبحانی]]، اراده تکوینی را به معنای ایجاد چیزی در خارج تعریف کرده‌اند مانند اراده خداوند به آفرینش عالَم یا اراده انسان به خوردن و آشامیدن.<ref>مشکینی، اصطلاحات الاصول، ۱۳۷۱ش، ص۲۹؛ سبحانی، الاهیات، ۱۴۱۲ق، ج۴، ص۱۲۶.</ref> [[ناصر مکارم شیرازی|آیت الله مکارم شیرازی]] نیز با تقسیم اراده به ذاتی و فعلی، اراده تکوینی را از صفات فعل و عین ایجاد و آفرینش دانسته است.<ref>مکارم شیرازی، پیام قرآن، ۱۳۸۶ش، ج۴، ص۱۶۷ - ۱۶۹.</ref> | ||
# به گفته محمد صنقور بحرانی، از علمای [[شیعه|شیعی]] معاصر [[بحرین]]، در کتاب ''المعجم الاصولی''، دیدگاه برخی از فلاسفه و ظاهر عبارات [[سید ابوالقاسم خویی|آیت الله خویی]] این است که اگر اراده به معنای شوق و رغبت باشد، مراد از اراده تکوینی این است که اراده و شوق به صورت مستقیم به افعال تعلق بگیرد مانند تعلق گرفتن شوق به زنده کردن یا میراندن؛ اما اگر اراده به معنای قصد و تصمیم بر انجام کاری باشد، در این صورت اراده فقط به معنای اراده تکوینی خواهد بود. در این صورت اراده، فقط به لحاظ آن فعل، به تکوینی و تشریعی تقسیم می‌شود.<ref>بحرانی، معجم الاصولی، ۱۴۲۶ق، ج۱، ص۱۰۵ و ۱۰۶.</ref>[[سید روح‌الله موسوی خمینی|امام خمینی]] اراده الهی را از [[صفات ذات و صفات فعل|صفات ذات]] و آن را مانند علم او دانسته به این معنا که هر جا علم ذاتی خداوند باشد اراده ذاتی او نیز هست و هرجا علم عرضی او باشد اراده عرضی او نیز هست و این به معنای همسانی اراده خداوند با اراده انسان‌ها نیست. <ref>خمینی، الطلب و الاراده، الناشر : مؤسسة تنظيم ونشر تراث الإمام الخميني( ره)، ص۱۸.</ref> | # به گفته محمد صنقور بحرانی، از علمای [[شیعه|شیعی]] معاصر [[بحرین]]، در کتاب ''المعجم الاصولی''، دیدگاه برخی از فلاسفه و ظاهر عبارات [[سید ابوالقاسم خویی|آیت الله خویی]] این است که اگر اراده به معنای شوق و رغبت باشد، مراد از اراده تکوینی این است که اراده و شوق به صورت مستقیم به افعال تعلق بگیرد مانند تعلق گرفتن شوق به زنده کردن یا میراندن؛ اما اگر اراده به معنای قصد و تصمیم بر انجام کاری باشد، در این صورت اراده فقط به معنای اراده تکوینی خواهد بود. در این صورت اراده، فقط به لحاظ آن فعل، به تکوینی و تشریعی تقسیم می‌شود.<ref>بحرانی، معجم الاصولی، ۱۴۲۶ق، ج۱، ص۱۰۵ و ۱۰۶.</ref>[[سید روح‌الله موسوی خمینی|امام خمینی]] اراده الهی را از [[صفات ذات و صفات فعل|صفات ذات]] و آن را مانند علم او دانسته به این معنا که هر جا علم ذاتی خداوند باشد اراده ذاتی او نیز هست و هرجا علم عرضی او باشد اراده عرضی او نیز هست و این به معنای همسانی اراده خداوند با اراده انسان‌ها نیست. <ref>خمینی، الطلب و الاراده، الناشر : مؤسسة تنظيم ونشر تراث الإمام الخميني( ره)، ص۱۸.</ref> | ||