خطبه قاصعه: تفاوت میان نسخه‌ها

*نفی تعصب: به‌گفته ابن‌میثم بحرانی، امام علی در این خطبه شنوندگان را به عبرت‌گرفتن از سرانجام ابلیس امر کرده که به‌دلیل تکبر و تعصب، اعمال صالحش را که مدت طولانی انجام داده بود، باطل کرد.<ref>ابن‌میثم، شرح نهج‌البلاغة، ۱۳۸۱ق، ج۴، ص۲۴۱</ref> [[حسینعلی منتظری]]، نوشته است در این خطبه، ابلیس اولین کسی معرفی شده که تعصب قبیله‌ای و نژادی را بیان کرد و بدین ترتیب، این خطبه حاوی ترساندن مردم از دنبال‌کردن راه شیطان است.<ref>منتظری،‌ «درس‌هایی از نهج‌البلاغه...»، ص۱۷.</ref>

*تحسین فروتنی: [[امام علی(ع)]] در این خطبه گفته است که خداوند انسان‌ها را با سختی‌ها می‌آزماید تا فروتنی را در دل‌های آنها مستقر کند و در نتیجه، درهایی برای بخشش و وسیله‌هایی برای آمرزش مردم باز کند.<ref>نهج‌البلاغه، ترجمه جعفر شهیدی، ۱۳۷۷ش، ص۲۱۶.</ref> علت این امر، به‌گفته حسینعلی منتظری این است که خدا نمی‌خواهد روحیه خودخواهی و تکبر در هیچ‌یک از بندگانش باشد.<ref>منتظری،‌ «درس‌هایی از نهج‌البلاغه...»، ص۲۹.</ref>

*جنبه مثبت تعصب: به‌گفته [[سید علی‌نقی فیض‌الاسلام]]، امام علی پس از نکوهش و تقیبح عَصَبیت، به تعصب در امور شایسته می‌پردازد؛ از جمله در [[بردباری]]، نگاه‌داشتن [[همسایه‌داری|حقّ همسایه]]، [[وفای به عهد]]، فرمانبری از نیکوکاران، نافرمانی از گردنکشان، فراگرفتن احسان (کار نیکو) و دست‌کشیدن از ستم، پرهیز از خونریزی، [[انصاف]] و دادگری در حق مردم، [[کظم غیظ|فرونشاندن خشم]]، و دوری جستن از تباهکاری در زمین.<ref>فیض‌الاسلام،‌ ترجمه و شرح نهج‌البلاغه، خطبه ۲۳۴، ج۴، ص۸۰۱.</ref>