۱۷٬۱۳۹
ویرایش
مسیب بن نجبه: تفاوت میان نسخه‌ها
بدون خلاصۀ ویرایش
جز (ویکی سازی) |
Shamsoddin (بحث | مشارکتها) بدون خلاصۀ ویرایش |
||
| خط ۱۷: | خط ۱۷: | ||
| مدفن = | | مدفن = | ||
| از یاران = [[امام علی(ع)]] • [[امام حسن (ع)]] • [[امام حسین (ع)]] | | از یاران = [[امام علی(ع)]] • [[امام حسن (ع)]] • [[امام حسین (ع)]] | ||
| فعالیت‌ها= | | فعالیت‌ها= شرکت در [[جنگ قادسیه]]، [[جنگ جمل]]، [[جنگ نهروان]]، [[قیام توابین]] | ||
| مشایخ = | | مشایخ = | ||
| شاگردان = | | شاگردان = | ||
| آثار = | | آثار = | ||
}} | }} | ||
'''مُسَیَّب بن نَجَبَة بن ربیعه فَزاری(فرازی)'''(شهادت [[سال ۶۵ هجری قمری|۶۵ق]])، از [[تابعین]] و از [[یاران امام علی (ع)]] و یکی از رهبران [[قیام توابین]]. او در [[جنگ قادسیه]] و | |||
'''مُسَیَّب بن نَجَبَة بن ربیعه فَزاری(فرازی)'''(شهادت [[سال ۶۵ هجری قمری|۶۵ق]])، از [[تابعین]] و از [[فهرست اصحاب امام علی(ع)|یاران امام علی(ع)]] و یکی از رهبران [[قیام توابین]]. او در [[جنگ قادسیه]] و [[فتح عراق]]، شرکت داشت. در جنگ‌های امام علی(ع) همراه ایشان بود. او از دعوت‌کنندگان [[امام حسین(ع)]] به [[کوفه]] بود ولی در [[واقعه کربلا]] حضور نداشت. چند سال بعد به همراه [[سلیمان بن صرد خزاعی|سلیمان بن صُرَد خزاعی]]، [[عبدالله بن سعد ازدی]]، [[عبدالله بن وال تیمی|عبدالله بن وال تمیمی]] و [[رفاعة بن شداد بجلی]] [[قیام توابین]] را رهبری کرد و در [[قیام توابین]] پس از کشته شدن سلیمان بن صرد، پرچم نبرد را به دست گرفت و جنگید تا کشته شد.<ref>قرشی، حیاة الامام الحسین علیه‌السلام، ۱۴۱۲ق، ج۳، ص۲۴.</ref> | |||
==زندگی‌نامه== | ==زندگی‌نامه== | ||
نام او در تاریخ به انواع مختلفی نوشته شده است: مسیب بن نجیبه، مسیب بن نجیه، مسیب نجبه، مسیب بن نجبه فرازی. | نام او در تاریخ به انواع مختلفی نوشته شده است: مسیب بن نجیبه، مسیب بن نجیه، مسیب نجبه، مسیب بن نجبه فرازی. | ||
مسیب یکی از رؤسای [[کوفه]] و بزرگان [[شیعه]] و از [[فهرست اصحاب امام علی(ع)|اصحاب | مسیب یکی از رؤسای [[کوفه]] و بزرگان [[شیعه]] و از [[فهرست اصحاب امام علی(ع)|اصحاب امام علی(ع)]] و [[امام حسن مجتبی علیه‌السلام|امام حسن(ع)]] و [[امام حسین علیه‌السلام|امام حسین(ع)]] بود. وی از بزرگان [[تابعین]] بود<ref>مسعودی، مروج الذهب، قم موسسه د ارالهجره، ج۳، ص۹۴؛ زرکلی، الاعلام، ۱۹۸۹م، ج۷، ص۲۲۵</ref> و زهاد عصر و شجاعان قوم خود به شمار می‌آمد{{مدرک}} و در جنگ‌های [[جمل]]، [[صفین]] و [[نهروان]] در رکاب امام علی(ع) [[جهاد]] کرد.<ref>ابن حجر عسقلانی، الاصابه، ۱۴۱۵ق، ج۶، ص۲۳۴.</ref> وی در [[جنگ قادسیه]] و [[فتح عراق]]، شرکت داشت.<ref>امین، اعیان الشیعة، ج۴۸، ص۱۲۵؛ چنارانی، قیام توابین، ۱۳۸۳ش، ص۵۳.</ref> | ||
==در واقعه کربلا== | ==در واقعه کربلا== | ||
در [[سال ۶۰ هجری قمری]] | در [[سال ۶۰ هجری قمری|سال ۶۰ق]] که حسین بن علی(ع) با یزید بن معاویه [[بیعت]] نکرد، عده‌ای از بزرگان [[کوفه]] به امام(ع) نامه‌هایی نوشته و از آن حضرت برای رفتن به شهر کوفه دعوت کردند. اولین نامه را مسیب بن نجبه، [[سلیمان بن صرد خزاعی]]، [[حبیب بن مظاهر]] و... نوشتند. متن نامه چنین بود: | ||
:::«[[بسم الله الرحمن الرحیم]]. نامه‌ای است از سلیمان بن صرد و مسیب بن نجبه و شیعیان شما. بعد از سلام و [[تحمید|حمد]] و ثنای الهی، سپاس خدایی را که دشمن تو ([[معاویه]]) را نابود ساخت؛ آنکه زمام کار این امت را به زور، به دست گرفت و [[بیت المال]] مسلمین را غاصبانه تصرف کرد... اکنون ما جز تو، امام و پیشوایی نداریم. به سوی ما بیا، تا خداوند به وسیله تو ما را بر محورحق، گرد هم آورد...»، (فاقدم إلينا فلعل الله عزّ وجلّ أن يجمعنا بك على الحق) | :::«[[بسم الله الرحمن الرحیم]]. نامه‌ای است از سلیمان بن صرد و مسیب بن نجبه و شیعیان شما. بعد از سلام و [[تحمید|حمد]] و ثنای الهی، سپاس خدایی را که دشمن تو ([[معاویه]]) را نابود ساخت؛ آنکه زمام کار این امت را به زور، به دست گرفت و [[بیت المال]] مسلمین را غاصبانه تصرف کرد... اکنون ما جز تو، امام و پیشوایی نداریم. به سوی ما بیا، تا خداوند به وسیله تو ما را بر محورحق، گرد هم آورد...»، (فاقدم إلينا فلعل الله عزّ وجلّ أن يجمعنا بك على الحق) | ||
این نامه توسط قاصدانی در [[رمضان]] [[سال ۶۰ هجری]] به دست امام(ع) رسید.<ref>کوفی، الفتوح، ۱۴۱۱ق، ج۵، ص۲۸-۲۹.</ref> | این نامه توسط قاصدانی در [[رمضان]] [[سال ۶۰ هجری قمری|سال ۶۰ق]] به دست امام(ع) رسید.<ref>کوفی، الفتوح، ۱۴۱۱ق، ج۵، ص۲۸-۲۹.</ref> | ||
اما مسیب در [[واقعه کربلا|حادثه کربلا]] شرکت نکرد. | اما مسیب در [[واقعه کربلا|حادثه کربلا]] شرکت نکرد. | ||
==پس از واقعه کربلا== | ==پس از واقعه کربلا== | ||
مسیب، در کنار [[سلیمان بن صرد خزاعی]] و بعضی بزرگان [[کوفه]]، از اینکه در قیام | مسیب، در کنار [[سلیمان بن صرد خزاعی]] و بعضی بزرگان [[کوفه]]، از اینکه در قیام امام حسین، شرکت نکرده بودند به شدت ناراحت و از اینکه با رسیدن نامه و پیک امام(ع)، از فداکاری در راهش مضایقه کرده بودند، خودشان را ملامت می‌کردند، لذا در آن [[سال ۶۵ هجری قمری]] به [[خونخواهی امام حسین(ع)|خونخواهی حسین بن علی]] به پا خاستند تا ظلمی را که در حق امام حسین(ع) و [[اهل‌بیت(ع)|اهل‌بیت پیامبر(ص)]] کرده و آنها را تنها گذاشته بودند، جبران کنند.<ref>قرشی، حیاة الامام الحسین علیه‌السلام، ۱۴۱۲ق، ج۳، ص۳۶۲.</ref> | ||
مسیب بن نجبه از پرافسوس‌ترین مردم بر عدم یاری امام حسین(ع) بود و پشیمانی خود را در خطابه‌ای اعلام داشت که در میان گروه‌های توّابین ایراد کرد: | مسیب بن نجبه از پرافسوس‌ترین مردم بر عدم یاری امام حسین(ع) بود و پشیمانی خود را در خطابه‌ای اعلام داشت که در میان گروه‌های توّابین ایراد کرد: | ||
| خط ۴۴: | خط ۴۵: | ||
:::«ما با پاک شمردن خود، فریفته شده بودیم، خداوند ما را در هر موضعی از مواضع فرزند دخت پیامبرش صلی اللَّه علیه و آله دروغگو یافت، او قبلاً نامه‌ها و فرستادگانش را نزد ما فرستاد و نزد ما عذر آورد و یاری ما را در آغاز و در پایان و آشکارا درخواست نمود، ولی ما به جانهایمان نسبت به وی [[بخل|بخیل]] گشتیم تا اینکه در کنار ما به قتل رسید، نه با دستهایمان او را یاری دادیم و نه با زبانهایمان از او دفاع نمودیم و نه با اموالمان او را تقویت کردیم و نه از عشیره‌مان برای او یاری طلبیدیم، پس عذر ما نزد پروردگارمان و هنگام روبه رو شدن با پیامبرمان چیست؟ جز اینکه قاتل او و آنان که بر ضد او تحریک نمودند را بکشید و یا اینکه در این راه کشته شوید، شاید در آن صورت، پروردگار ما از ما خشنود گردد، من پس از دیدار او از عقوبتش ایمن نخواهم بود.»<ref>ابن اثیر، الکامل فی التاریخ، ۱۳۸۵ق، ج۴، ص۱۵۹.</ref> | :::«ما با پاک شمردن خود، فریفته شده بودیم، خداوند ما را در هر موضعی از مواضع فرزند دخت پیامبرش صلی اللَّه علیه و آله دروغگو یافت، او قبلاً نامه‌ها و فرستادگانش را نزد ما فرستاد و نزد ما عذر آورد و یاری ما را در آغاز و در پایان و آشکارا درخواست نمود، ولی ما به جانهایمان نسبت به وی [[بخل|بخیل]] گشتیم تا اینکه در کنار ما به قتل رسید، نه با دستهایمان او را یاری دادیم و نه با زبانهایمان از او دفاع نمودیم و نه با اموالمان او را تقویت کردیم و نه از عشیره‌مان برای او یاری طلبیدیم، پس عذر ما نزد پروردگارمان و هنگام روبه رو شدن با پیامبرمان چیست؟ جز اینکه قاتل او و آنان که بر ضد او تحریک نمودند را بکشید و یا اینکه در این راه کشته شوید، شاید در آن صورت، پروردگار ما از ما خشنود گردد، من پس از دیدار او از عقوبتش ایمن نخواهم بود.»<ref>ابن اثیر، الکامل فی التاریخ، ۱۳۸۵ق، ج۴، ص۱۵۹.</ref> | ||
==در قیام توابین== | ==شهادت در قیام توابین== | ||
مسیب بن نجبه به همراه [[سلیمان بن صرد خزاعی]]، [[رفاعة بن شداد بجلی]] و چند نفر دیگر، کار سازماندهی [[قیام توابین]] را بر عهده گرفت، جلساتی تشکیل و سخنرانی‌هایی انجام شد تا اینکه با جمعیت ۴۰۰۰ نفری قیام کرده و به مقابله با سپاه [[شام]] و حکام [[بنی امیه]] رفتند. بعد | مسیب بن نجبه به همراه [[سلیمان بن صرد خزاعی]]، [[رفاعة بن شداد بجلی]] و چند نفر دیگر، کار سازماندهی [[قیام توابین]] را بر عهده گرفت، جلساتی تشکیل و سخنرانی‌هایی انجام شد تا اینکه با جمعیت ۴۰۰۰ نفری قیام کرده و به مقابله با سپاه [[شام]] و حکام [[بنی امیه]] رفتند. بعد ازشهادت سلیمان بن صرد (رهبر توابین)، مسیب، پرچم جنگ را بدست گرفت و فرمانده شد و پس از کشتن تعدادی از سپاهیان دشمن، خود نیز به شهادت رسید.<ref>قرشی، حیاة الامام الحسین علیه‌السلام، ۱۴۱۲ق، ج۳، ص۲۴؛ مامقانی، تنقیح المقال، ۱۴۲۳ق، ج۳۳، ص۱۸۶؛ مسعودی، مروج الذهب، ۱۴۰۹ق، ج۳، ص۹۴؛ ذهبی، تاریخ الاسلام، ۱۴۱۰ق، ج۵، ص۲۴۸.</ref> بنابر برخی قرائن مسیب بن نجبه در هنگام [[شهادت]] بیش از شصت سال عمر داشته است. همچنین گفته شده است که [[عبیدالله بن زیاد]]، سر وی را به وسیله ادهم بن محرز باهلی برای [[مروان بن حکم]] (و در برخی نقل‌ها [[عبدالملک بن مروان]]) فرستاد.<ref>چنارانی، قیام توابین، ۱۳۸۳ش، ص۵۵.</ref> | ||
==جستارهای وابسته== | ==جستارهای وابسته== | ||
| خط ۵۸: | خط ۵۹: | ||
*چنارانی، محمدعلی، قیام توابین، مشهد، آستان قدس رضوی، ۱۳۸۳ش. | *چنارانی، محمدعلی، قیام توابین، مشهد، آستان قدس رضوی، ۱۳۸۳ش. | ||
*ذهبی، تاریخ الاسلام و وفیات المشاهیر و الاعلام، بیروت، دارالکتاب العربی، ۱۴۱۰ق. | *ذهبی، تاریخ الاسلام و وفیات المشاهیر و الاعلام، بیروت، دارالکتاب العربی، ۱۴۱۰ق. | ||
* زرکلی، خیرالدین، الأعلام، بیروت، دار العلم للملایین، ۱۹۸۹م. | *زرکلی، خیرالدین، الأعلام، بیروت، دار العلم للملایین، ۱۹۸۹م. | ||
*قرشی، باقر شریف، حیاة الامام الحسین علیه‌السلام، بیروت، دارالبلاغة، ۱۴۱۲ق. | *قرشی، باقر شریف، حیاة الامام الحسین علیه‌السلام، بیروت، دارالبلاغة، ۱۴۱۲ق. | ||
*کوفی، ابن اعثم، الفتوح، بیروت، دارالاضواء، ۱۴۱۱ق. | *کوفی، ابن اعثم، الفتوح، بیروت، دارالاضواء، ۱۴۱۱ق. | ||