قرائت نماز: تفاوت میان نسخه‌ها
ویراستاری و اصلاح ادبیات گزارشی
Shamsoddin (بحث | مشارکتها) جز (حذف از رده:مقاله‌های جدید ردهانبوه) |
Hasanejraei (بحث | مشارکتها) (ویراستاری و اصلاح ادبیات گزارشی) |
||
| خط ۱: | خط ۱: | ||
{{احکام}} | {{احکام}} | ||
{{مقاله توصیفی فقهی}} | {{مقاله توصیفی فقهی}} | ||
'''قرائت نماز''' از [[واجبات نماز|واجبات | '''قرائت نماز''' از [[واجبات نماز|واجبات غیررکنی]] نماز است که طبق آن، نمازگزار باید [[سوره فاتحه|سورهٔ حمد]] و یک سوره کامل را در رکعت اول و دوم، و سوره حمد یا [[تسبیحات اربعه|تسبیحات]] را در رکعت سوم و چهارم نماز بخواند. عربی و صحیح خواندن کلمات و [[ترتیب]] و [[موالات]] بین سوره‌ها، از [[واجب|واجبات]] قرائت، و گفتن [[آمین]] و خواندن [[عزائم|سوره‌های عزائم]] بعد از حمد [[حرام]] است. همچنین شمرده خواندن و توجه به معانی قرائت، خواندن [[سوره قدر|سورۀ قدر]] در رکعت اول و [[سوره اخلاص|سورۀ توحید]] در رکعت دوم، از [[مستحب|مستحبات]] قرائت، و تکرار یک سوره (غیر از سورۀ توحید) در هر دو رکعتِ نماز [[مکروه|مکروه]] است. | ||
==جایگاه و مفهوم== | ==جایگاه و مفهوم== | ||
قرائت، یکی از [[واجبات نماز]]،<ref>شفتی، تحفة الأبرار، ۱۴۰۹ق، ج۲، ص۸۰.</ref> به‌معنای خواندن [[سوره فاتحه|سورهٔ حمد]] و یک سوره کامل در رکعت اول و دوم، و خواندن سوره حمد یا [[تسبیحات اربعه|تسبیحات]] در رکعت سوم و چهارم نماز است.<ref>ذهنی تهرانی، عناوین الاحکام، ۱۳۷۳ش، ج۱، ص۱۲۵-۱۲۳؛ بنی‌هاشمی خمینی، توضیح المسائل (محشّی)، ۱۴۲۴ق، ج۱، ص۵۴۳.</ref> قرائت از واجبات غیررکنی نماز است؛<ref>فرهنگ فقه، ۱۳۸۲ش، ج۴، ص۱۲۶.</ref> به این معنا که ترک یا کم و زیاد کردن آن، تنها در صورتی نماز را باطل می‌کند که عمدی باشد.<ref>منتظری، معارف و احکام نوجوانان، ۱۴۲۳ق، ص۲۳۰.</ref> البته قول ضعیفی هم مبنی بر رکن بودن قرائت وجود دارد.<ref>اصفهانی، رساله صلاتیه، ۱۴۲۵ق، ص۲۱۳.</ref> | |||
به گفته [[محمدحسن نجفی|صاحب جواهر]] از فقهای [[قرن ۱۳ قمری]]، دربارهٔ وجوب خواندن سوره بعد از حمد، | به گفته [[محمدحسن نجفی|صاحب جواهر]] از فقهای [[قرن ۱۳ قمری]]، دربارهٔ وجوب خواندن سوره بعد از حمد، اختلاف‌نظر است؛<ref>نجفی، جواهر الکلام، ۱۴۰۴ق، ج۹، ص۳۱۰.</ref> و نظر مشهورتر وجوب آن است؛<ref>شهید ثانی، الروضة البهیة، ۱۴۱۰ق، ج۱، ص۵۹۴.</ref> مگر اینکه ضرورتی در میان باشد؛ مثل تنگی وقت یا در نماز مستحبی.<ref>شهید ثانی، الروضة البهیة، ۱۴۱۰ق، ج۱، ص۵۹۴؛ توضیح المسائل (محشّی)، ۱۴۲۴ق، ج۱، ص۵۴۷.</ref> فقیهانی مانند [[محمدمحسن فیض کاشانی|فیض کاشانی]] (متوفای [[سال ۱۰۹۱ هجری قمری|۱۰۹۱ق]])،<ref>فیض کاشانی، مفاتیح الشرائع، کتابخانه آیة الله مرعشی، ج۱، ص۱۳۱.</ref> [[محمدباقر سبزواری|محقق سبزواری]] (متوفای [[سال ۱۰۹۰ هجری قمری|۱۰۹۰ق]])<ref>محقق سبزواری، کفایة الأحکام، انتشارات مهدوی، ج۱، ص۹۲.</ref> و [[سید موسی شبیری زنجانی|شبیری زنجانی]] (زاده [[سال ۱۳۰۶ هجری شمسی|۱۳۰۶ش]])<ref>بنی‌هاشمی خمینی، توضیح المسائل (محشّی)، ۱۴۲۴ق، ج۱، ص۵۴۴</ref> خواندن سوره را [[مستحب]] شمرده‌اند. | ||
==واجبات قرائت== | ==واجبات قرائت== | ||
موارد زیر از جمله واجبات قرائت نماز | موارد زیر از جمله واجبات قرائت نماز بیان شده است:<ref>اصفهانی، رساله صلاتیه، ۱۴۲۵ق، ص۲۱۴-۲۱۶؛ بنی‌هاشمی خمینی، توضیح المسائل (محشّی)، ۱۴۲۴ق، ج۱، ص۵۴۳-۵۴۹.</ref> | ||
*به | *به عربی خواندن و ادای صحیح حروف و کلمات قرائت، از جمله حروف دارای تشدید؛ | ||
*رعایت [[ترتیب]] و [[موالات]] بین حمد و سوره و بین آیات هر کدام از سوره‌ها؛ | *رعایت [[ترتیب]] و [[موالات]] بین حمد و سوره و بین آیات هر کدام از سوره‌ها؛ | ||
*رعایت [[جهر]] و ظاهر کردن صدا برای مردان در قرائت [[نماز صبح]] و دو رکعت اوّل [[نماز مغرب]] و [[نماز عشاء|عشا]]؛ | *رعایت [[جهر]] و ظاهر کردن صدا برای مردان در قرائت [[نماز صبح]] و دو رکعت اوّل [[نماز مغرب]] و [[نماز عشاء|عشا]]؛ | ||
| خط ۱۶: | خط ۱۶: | ||
==محرّمات قرائت== | ==محرّمات قرائت== | ||
موارد زیر از جمله کارهای حرام در قرائت نماز | موارد زیر از جمله کارهای حرام در قرائت نماز است:<ref>اصفهانی، رساله صلاتیه، ۱۴۲۵ق، ص۲۱۸-۲۱۹؛ بنی‌هاشمی خمینی، توضیح المسائل (محشّی)، ۱۴۲۴ق، ج۱، ص۵۴۴-۵۴۵.</ref> | ||
*گفتن [[آمین]] بعد از خواندن حمد؛ | *گفتن [[آمین]] بعد از خواندن حمد؛ | ||
*خواندن سوره‌ای طولانی که باعث فوت وقت نماز شود؛ | *خواندن سوره‌ای طولانی که باعث فوت وقت نماز شود؛ | ||
*خواندن هر یک از [[عزائم|سوره‌های دارای سجده واجب]]، که عبارت‌اند از: [[سوره نجم|نجم]]، [[سوره فصلت|فصلت]]، [[سوره سجده|سجده]] و [[سوره علق|علق]] در نمازهای واجب؛ | *خواندن هر یک از [[عزائم|سوره‌های دارای سجده واجب]]، که عبارت‌اند از: [[سوره نجم|نجم]]، [[سوره فصلت|فصلت]]، [[سوره سجده|سجده]] و [[سوره علق|علق]] در نمازهای واجب؛ | ||
*خواندن بیش از یک سوره پس از حمد؛ مگر [[سوره ضحی|سورهٔ ضحی]] و [[سوره شرح|انشراح]] و نیز [[سوره فیل|سورهٔ فیل]] و [[سوره قریش|قریش]] که یک سوره شمرده شده و پس از حمد، هر دو سوره پشت سر هم خوانده می‌شوند.<ref>اصفهانی، رساله صلاتیه، ۱۴۲۵ق، ص۲۱۸.</ref> برخی، خواندن بیش از یک سوره را مکروه دانسته‌اند.<ref>طباطبایی یزدی، العروة الوثقی، ۱۴۰۹ق؛ ج۱، ص۶۴۷.</ref> | *خواندن بیش از یک سوره پس از حمد؛ مگر [[سوره ضحی|سورهٔ ضحی]] و [[سوره شرح|انشراح]] و نیز [[سوره فیل|سورهٔ فیل]] و [[سوره قریش|قریش]] که یک سوره شمرده شده و پس از حمد، هر دو سوره پشت سر هم خوانده می‌شوند.<ref>اصفهانی، رساله صلاتیه، ۱۴۲۵ق، ص۲۱۸.</ref> برخی، خواندن بیش از یک سوره را مکروه دانسته‌اند.<ref>طباطبایی یزدی، العروة الوثقی، ۱۴۰۹ق؛ ج۱، ص۶۴۷.</ref> | ||
==مستحبات قرائت== | ==مستحبات قرائت== | ||
موارد زیر از جمله کارهای مستحب در قرائت نماز شمرده شده است:<ref>منتظری، معارف و احکام نوجوانان، ۱۴۲۳ق، ص۲۳۲؛ بنی‌هاشمی خمینی، توضیح المسائل (محشّی)، ۱۴۲۴ق، ج۱، ص۵۵۹-۵۶۰.</ref> | موارد زیر از جمله کارهای مستحب در قرائت نماز شمرده شده است:<ref>منتظری، معارف و احکام نوجوانان، ۱۴۲۳ق، ص۲۳۲؛ بنی‌هاشمی خمینی، توضیح المسائل (محشّی)، ۱۴۲۴ق، ج۱، ص۵۵۹-۵۶۰.</ref> | ||
| خط ۲۹: | خط ۳۰: | ||
*گفتن «کَذٰلِکَ اللّٰهُ رَبِّی» پس از تمام شدن [[سوره توحید|سورۀ توحید]]؛ | *گفتن «کَذٰلِکَ اللّٰهُ رَبِّی» پس از تمام شدن [[سوره توحید|سورۀ توحید]]؛ | ||
*گفتن «استَغفِرُ اللّٰهَ رَبِّی وَ اتُوبُ الَیْه» پس از [[تسبیحات اربعه]] در رکعت سوم و چهارم؛ | *گفتن «استَغفِرُ اللّٰهَ رَبِّی وَ اتُوبُ الَیْه» پس از [[تسبیحات اربعه]] در رکعت سوم و چهارم؛ | ||
*خواندن [[سوره قدر|سورۀ قدر]] در رکعت | *خواندن [[سوره قدر|سورۀ قدر]] در رکعت اول، و سورۀ توحید در رکعت دومِ تمام نمازها. | ||
==مکروهات قرائت== | ==مکروهات قرائت== | ||
| خط ۳۶: | خط ۳۷: | ||
*خواندن سورۀ توحید با یک نفس؛ | *خواندن سورۀ توحید با یک نفس؛ | ||
*خواندن یک سوره در دو رکعت، مگر سورۀ «توحید» که تکرار آن مکروه نیست؛ | *خواندن یک سوره در دو رکعت، مگر سورۀ «توحید» که تکرار آن مکروه نیست؛ | ||
*رها کردن یک سوره و شروع سوره‌ای | *رها کردن یک سوره و شروع سوره‌ای دیگر؛ قبل از آنکه نصف سوره اوّل خوانده شود؛<ref>شیخ بهایی، جامع عباسی، ۱۴۲۹ق، ص۱۴۰.</ref> مگر در سوره توحید و [[سوره کافرون|کافرون]] که پس از شروع به خواندن آنها نباید به سوره دیگری عدول کرد.<ref>توضیح المسائل (محشّی)، ۱۴۲۴ق، ج۱، ص۵۴۸.</ref> | ||
==پانویس== | ==پانویس== | ||
| خط ۴۲: | خط ۴۳: | ||
==منابع== | ==منابع== | ||
{{منابع}} | {{منابع}} | ||
*اصفهانی، محمدتقی، رساله صلاتیه، | *اصفهانی، محمدتقی، رساله صلاتیه، شرح محمدباقر نجفی اصفهانی، تحقیق و تصحیح مهدی باقری سیانی، قم، انتشارات ذوی القربی، چاپ اول، ۱۴۲۵ق. | ||
*بنی‌هاشمی خمینی، سید محمدحسین، توضیح المسائل (محشّی)، قم، دفتر انتشارات اسلامی، چاپ هشتم، ۱۴۲۴ق. | *بنی‌هاشمی خمینی، سید محمدحسین، توضیح المسائل (محشّی)، قم، دفتر انتشارات اسلامی، چاپ هشتم، ۱۴۲۴ق. | ||
*جمعی از نویسندگان، فرهنگ فقه، قم، مؤسّسه دائرةالمعارف فقه اسلامی، ۱۳۸۲ش. | *جمعی از نویسندگان، فرهنگ فقه، قم، مؤسّسه دائرةالمعارف فقه اسلامی، ۱۳۸۲ش. | ||
*ذهنی تهرانی، سید | *ذهنی تهرانی، سید محمدجواد، عناوین الاحکام: ترجمه و شرح اللعمة الدمشقیة، قم، کتابفروشی وجدانی، چاپ اول، ۱۳۷۳ش. | ||
*شفتی، سید محمدباقر، تحفة الأبرار الملتقط من آثار الأئمة الأطهار، | *شفتی، سید محمدباقر، تحفة الأبرار الملتقط من آثار الأئمة الأطهار، تحقیق و تصحیح سید مهدی رجائی، اصفهان، انتشارات کتابخانه مسجد سید، چاپ اول، ۱۴۰۹ق. | ||
*شهید ثانی، زین الدین بن علی، الروضة البهیة فی شرح اللمعة الدمشقیة، | *شهید ثانی، زین الدین بن علی، الروضة البهیة فی شرح اللمعة الدمشقیة، شرح سید محمد کلانتر، قم، کتابفروشی داوری، چاپ اول، ۱۴۱۰ق. | ||
*شیخ بهایی، نظام بن حسین، جامع عباسی و تکمیل آن، قم، دفتر انتشارات اسلامی، | *شیخ بهایی، نظام بن حسین، جامع عباسی و تکمیل آن، قم، دفتر انتشارات اسلامی، چاپ اول، ۱۴۲۹ق. | ||
*طباطبایی یزدی، سید محمدکاظم، العروة الوثقی، بیروت، مؤسسة الأعلمی للمطبوعات، چاپ دوم، ۱۴۰۹ق. | *طباطبایی یزدی، سید محمدکاظم، العروة الوثقی، بیروت، مؤسسة الأعلمی للمطبوعات، چاپ دوم، ۱۴۰۹ق. | ||
*فیض کاشانی، محمدمحسن، مفاتیح الشرائع، قم، کتابخانه آیة الله مرعشی نجفی، چاپ اول، بی‌تا. | *فیض کاشانی، محمدمحسن، مفاتیح الشرائع، قم، کتابخانه آیة الله مرعشی نجفی، چاپ اول، بی‌تا. | ||
*محقق سبزواری، محمدباقر، کفایة الأحکام، اصفهان، انتشارات مهدوی، چاپ اول، بی‌تا. | *محقق سبزواری، محمدباقر، کفایة الأحکام، اصفهان، انتشارات مهدوی، چاپ اول، بی‌تا. | ||
*منتظری، | *منتظری، حسینعلی، معارف و احکام نوجوانان، قم، نشر سرایی، چاپ اول، ۱۴۲۳ق. | ||
*نجفی، محمدحسن، جواهر الکلام فی شرح شرائع الإسلام، | *نجفی، محمدحسن، جواهر الکلام فی شرح شرائع الإسلام، تحقیق و تصحیح عباس قوچانی و علی آخوندی، بیروت، دار إحیاء التراث العربی، چاپ هفتم، ۱۴۰۴ق. | ||
{{پایان}} | {{پایان}} | ||
| خط ۶۰: | خط ۶۱: | ||
[[رده:واجبات نماز]] | [[رده:واجبات نماز]] | ||
[[رده:مقاله‌های با درجه اهمیت ج]] | [[رده:مقاله‌های با درجه اهمیت ج]] | ||
[[رده:مقاله‌های آماده ترجمه]] | |||