دعای اللهم عرفنی نفسک: تفاوت میان نسخه‌ها

دعای اللهم عرفنی نفسک دعایی است که [[زرارة بن اعین|زراره]] از [[امام صادق علیه‌السلام|امام صادق(ع)]]<ref>کلینی، الکافی، ۱۴۰۷ق، ج۱، ص۳۳۷.</ref> نقل کرده که برای استوار ماندن ایمان در سختی‌های [[غیبت امام مهدی(عج)|دوران غیبت]] خوانده شود.<ref>محمدی ری‌شهری، شرح زیارت جامعه کبیره، ۱۳۹۰ش، ص۳۰۴.</ref> این دعا که دعای معرفت نامیده شده،<ref>محمدی ری‌شهری، دانشنامه امام مهدی بر پایه قرآن، حدیث و تاریخ، ۱۳۹۳ش، ج۵، ص۴۱۴ و ۴۱۵ و ج۶،‌ ص۲۶۰؛ صافی گلپایگانی، معرفت حجت خدا، ۱۳۹۲ش، ص۶۳؛ محمدی ری‌شهری، شرح زیارت جامعه کبیره، ۱۳۹۰ش، ص۳۰۴.</ref> از دعاهای مخصوص دوران غیبت<ref>«[https://javadi.esra.ir/fa/w/%D8%A7%D9%86%D8%AA%D8%B8%D8%A7%D8%B1-%D9%81%D8%B1%D8%AC-%D8%A7%D8%B2-%D8%A8%D9%87%D8%AA%D8%B1%DB%8C%D9%86-%D8%B9%D8%A8%D8%A7%D8%AF%D8%AA%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%D8%B3%D8%AA?p_l_back_url=%2Fsearch%3Fq%3D%25D8%25A7%25D9%258E%25D9%2584%25D9%2584%25D9%2591%25D9%2587%25D9%258F%25D9%2585%25D9%2591%25D9%258E%2B%25D8%25B9%25D9%258E%25D8%25B1%25D9%2591%25D9%2590%25D9%2581%25D9%2592%25D9%2586%25D9%2589%2B%25D9%2586%25D9%258E%25D9%2581%25D9%2592%25D8%25B3%25D9%258E%25D9%2583%25D9%258E انتظار فرج از بهترین عبادت‌هاست]»، دفتر مرجعیت.</ref> و از مهم‌ترین دعاهایی است که برای حفظ دین در زمان غیبت توصیه شده است.<ref>«[https://zanjani.ir/%D8%A7%D9%84%D9%84%D9%91%D9%87%D9%8F%D9%85%D9%91%D9%8E-%D8%B9%D9%8E%D8%B1%D9%91%D9%90%D9%81%D9%92%D9%86%D9%90%D9%8A-%D8%AD%D9%8F%D8%AC%D9%91%D9%8E%D8%AA%D9%8E%D9%83%D9%8E/?fa اللهم عرفنی حجتک]»، پایگاه اطلاع‌رسانی دفتر آیت‌الله شبیری زنجانی.</ref>

دعای اللهم عرفنی نفسک به صورت مختصر از امام صادق(ع) و به صورت مفصل از [[محمد بن عثمان عمری|نائب دوم امام زمان(ع)]] نقل شده است.<ref>محمدی ری‌شهری، دانشنامه امام مهدی(عج)، ۱۳۹۳ش، ج۶،‌ ص۲۷۰.</ref> دعای مختصر در منابع دست اول شیعی همچون [[الکافی (کتاب)|کتاب الکافی]]<ref>کلینی، الکافی، ۱۴۰۷ق، ج۱، ص۳۳۷، حدیث ۵ و ۳۴۲، حدیث ۲۹.</ref> اثر [[محمد بن یعقوب کلینی|کلینی]] (درگذشت ۳۲۹ق)، [[کتاب الغیبة (نعمانی)|کتاب الغیبة]] اثر [[محمد بن ابراهیم نعمانی|نعمانی]] (درگذشت ۳۶۰ق)،<ref>نعمانی،‌ کتاب الغیبة، ۱۳۹۷ق، ص۱۱۶.</ref> [[کمال الدین و تمام النعمة (کتاب)|کمال الدین و تمام النعمة]] اثر [[شیخ صدوق]] (درگذشت ۳۸۱ق)<ref>شیخ صدوق، کمال الدین و تمام النعمة، ۱۳۹۵ق، ج۲، ص۳۴۲ و ۳۴۳.</ref> و [[کتاب الغیبة (شیخ طوسی)|کتاب الغیبة]] اثر [[شیخ طوسی]] (درگذشت ۴۶۰)<ref>شیخ طوسی، کتاب الغیبة، ۱۴۱۱ق، ص۳۳۴.</ref> از زراره از امام صادق(ع) با سندهای گوناگون نقل شده است. دعای مفصل نیز در منابعی مانند کمال الدین و تمام النعمة<ref>شیخ صدوق، کمال الدین و تمام النعمة، ۱۳۹۵ق، ج۲، ص۵۱۲-۵۱۵.</ref> و [[مصباح المتهجد (کتاب)|مصباح المتهجد]] اثر شیخ طوسی<ref>شیخ طوسی، مصباح المتهجد،‌ ۱۴۱۱ق، ج۱، ص۴۱۱-۴۱۶.</ref> از [[ابن همام اسکافی|ابن هَمّام اِسْکافی]] نقل شده است. ابن همام گفته است که این دعا را عَمْری{{یاد|مقصود از عَمْری را برخی عثمان بن سعید عَمْری، نائب اول امام زمان،(صافی گلپایگانی، معرفت حجت خدا، ۱۳۹۲ش، ص۲۳؛ فاطمی‌نیا، فرهنگ انتظار، ۱۳۷۵ش، ص۹و ۱۰.) و بعضی محمد بن عثمان عمری، نائب دوم،(محمدی ری‌شهری، دانشنامه امام مهدی(عج)، ۱۳۹۳ش، ج۶،‌ ص۲۷۰.) دانسته‌اند.}} برای او املا و سفارش به خواندن آن کرد.<ref>شیخ صدوق، کمال الدین و تمام النعمة، ۱۳۹۵ق، ج۲، ص۵۱۲؛ شیخ طوسی، مصباح المتهجد،‌ ۱۴۱۱ق، ج۱، ص۴۱۱.</ref> [[شیخ عباس قمی]] دعای مفصل را به نقل از [[سید ابن طاووس|سید بن طاووس]] در [[مفاتیح الجنان (کتاب)|مفاتیح الجنان]] ذکر کرده است.<ref>قمی، مفاتیح الجنان، نشر اسوه، دعای هفتم از بخش ملحقات، ص۵۸۸.</ref>  

در منابع حدیثی آمده است که [[زرارة بن اعین|زراره]] از [[امام صادق علیه‌السلام|امام صادق(ع)]] نقل کرد که برای آن جوان ([[قائم آل محمد|قائم]])، پیش از قیامش غیبتی است. گفتم چرا؟ فرمود: از بیم جانش. سپس فرمود: ای زراره! او کسی است که انتظارش را می‌کشند و او همان است که در تولدش تردید می‌شود. برخی می‌گویند پدرش بی‌جانشین درگذشت؛ بعضی می‌گویند هنوز در شکم مادرش است و برخی می‌گویند او دو سال پیش از درگذشت پدرش به دنیا آمد و او همان است که انتظارش را می‌کشند جز آنکه خداوند دوست دارد شیعه را بیازماید. این هنگام است که باطل‌اندیشان، شک می‌کنند. زراره می‌گوید به امام گفتم: فدایت شوم اگر آن زمان را درک کردم چه کنم؟ فرمود: «ای زراره! هنگامی که آن زمان را درک کردی، این دعا را بخوان: «'''اللَّهُمَّ عَرِّفْنِی نَفْسَکَ فَإِنَّکَ إِنْ لَمْ تُعَرِّفْنِی نَفْسَکَ لَمْ أَعْرِفْ نَبِيَّکَ اللَّهُمَّ عَرِّفْنِی رَسُولَکَ فَإِنَّکَ إِنْ لَمْ تُعَرِّفْنِی رَسُولَکَ لَمْ أَعْرِفْ حُجَّتَکَ اللَّهُمَّ عَرِّفْنِی حُجَّتَکَ فَإِنَّکَ إِنْ لَمْ تُعَرِّفْنِی حُجَّتَکَ ضَلَلْتُ عَنْ دِینِی'''؛ خدایا خود را به من بشناسان؛ زیرا اگر خود را به من نشناسانی، پیامبرت را نمی‌شناسم. خدایا پیامبرت را به من بشناسان؛ زیرا اگر رسولت را به من نشناسانی، حجّت‌ات را نخواهم شناخت. خدایا حجّت‌ات را به من بشناسان؛ زیرا اگر حجّتت را به من نشناسانی، از دین خود گمراه می‌شوم».<ref>کلینی، الکافی، ۱۴۰۷ق، ج۱، ص۳۳۷، حدیث ۵؛ شیخ صدوق، کمال الدین و تمام النعمة، ۱۳۹۵ق، ج۲، ص۳۴۲ و ۳۴۳.</ref>