Automoderated users، دیوان‌سالاران، confirmed، مدیران رابط کاربری، movedable، مدیران، templateeditor
۶٬۴۶۴
ویرایش
سلمان منا اهل البیت: تفاوت میان نسخه‌ها
بدون خلاصۀ ویرایش
جز (Rezvani صفحهٔ سلمان منا اهل البیت را به سلمان منا اهل‌البیت که تغییرمسیر بود منتقل کرد) |
بدون خلاصۀ ویرایش |
||
| خط ۱: | خط ۱: | ||
{{جعبه اطلاعات روایت | {{جعبه اطلاعات روایت | ||
| عنوان = سلمان منا | | عنوان = سلمان منا اهل‌البیت | ||
| تصویر = حدیث سلمان منا اهل‌البیت به خط ثلث محمد تعریفی.jpg | | تصویر = حدیث سلمان منا اهل‌البیت به خط ثلث محمد تعریفی.jpg | ||
| اندازه تصویر = 350px | | اندازه تصویر = 350px | ||
| توضیح تصویر = حدیث «سلمان منا | | توضیح تصویر = حدیث «سلمان منا اهل‌البیت» به خط ثلث محمد تعریفی | ||
| نام‌های دیگر = | | نام‌های دیگر = | ||
| موضوع = فضائل سلمان | | موضوع = فضائل سلمان | ||
| خط ۱۵: | خط ۱۵: | ||
| مؤید روایی = | | مؤید روایی = | ||
}} | }} | ||
'''سَلْمانُ مِنّا | '''سَلْمانُ مِنّا اَهل‌َ‌البیت''' به‌معنای «سلمان از ما اهل‌بیت است»، حدیث مشهور، [[تواتر|متواتر]] و [[حدیث صحیح|صحیح السند]] از پیامبر اسلام(ص) درباره فضائل و مقام [[سلمان فارسی]]. [[امام علی علیه‌السلام|امام علی(ع)]]، امام سجاد(ع) و امام باقر(ع) برخی از [[امامان شیعه|ائمه]] هستند که این حدیث را به‌صورت مستقل و یا به نقل از رسول‌الله(ص) بیان کرده‌اند. ماجرای حفر خندق در [[غزوه خندق|جنگ احزاب]] و سخن [[عمر بن خطاب]] درباره عرب نبودن سلمان برخی از حوادثی بود که در منابع مختلف درباره علت صدور این حدیث از رسول‌الله(ص) گزارش شده است. | ||
بعضی از محققان نیز این حدیث را نه یک حدیث؛ بلکه بخش مشترک چند حدیث از پیامبر اسلام(ص) و ائمه(ع) دانسته‌اند. [[شیخ صدوق]]، [[شیخ طوسی]] و شیخ مفید برخی از علمای شیعه و ابن‌سعد و ابن‌هشام برخی از علمای اهل‌سنت هستند که این حدیث را در منابع نقل کرده‌اند. | بعضی از محققان نیز این حدیث را نه یک حدیث؛ بلکه بخش مشترک چند حدیث از پیامبر اسلام(ص) و ائمه(ع) دانسته‌اند. [[شیخ صدوق]]، [[شیخ طوسی]] و شیخ مفید برخی از علمای شیعه و ابن‌سعد و ابن‌هشام برخی از علمای اهل‌سنت هستند که این حدیث را در منابع نقل کرده‌اند. | ||
عده‌ای ذکر کرده‌اند که مراد [[حضرت محمد صلی الله علیه و آله|رسول‌الله]] از حدیث «سلمان منا | عده‌ای ذکر کرده‌اند که مراد [[حضرت محمد صلی الله علیه و آله|رسول‌الله]] از حدیث «سلمان منا اهل‌البیت»، این است که سلمان بر دین ماست. برخی دیگر این [[حدیث]] را در بیان مقام سلمان از لحاظ نزدیکی عقیده، اخلاق و اعمال وی به حضرت محمد(ص) بیان کرده‌اند. [[ابن‌عربی]] نیز این جمله را شهادت و گواهی رسول خدا درباره درجه طهارت، حفظ الهی و عصمت سلمان دانسته است. محمد علی اسبر در سال ۱۴۱۳ق، کتابی با عنوان «سلمان منا اهل‌البیت» در [[بیروت]]، درباره زندگی سلمان فارسی، احوالات و حدیث «سلمان منا اهل‌البیت» منتشر کرد. | ||
==معرفی و جایگاه== | ==معرفی و جایگاه== | ||
به گفته علما و محققان شیعه، حدیث «سلمان منا | به گفته علما و محققان شیعه، حدیث «سلمان منا اهل‌البیت(ع)» اولین‌بار از پیامبر اسلام(ص) صادر شده؛<ref>حسینی امین و موسوی، «بررسی ویژگی‌های «منّا» بودن سلمان فارسی بر اساس تحلیل روایات لیس منّا»، ص۵۰.</ref> ولی در وقوع حادثه‌ای که منجر به صدور این حدیث شد، اختلافاتی در منابع گزارش شده است.<ref>شیخ صدوق، عیون أخبار الرضا(ع)، جهان، ج۲، ص۶۴؛ شیخ طوسی، مصباح المتهجد، ۱۴۱۱ق، ج۲، ص۸۱۷.</ref> برخی ذکر کرده‌اند که رسول‌الله برای حفر خندق در [[غزوه خندق|جنگ احزاب]]، محدوده‌ای برای [[مسلمان|مسلمانان]] مشخص کرد. [[مهاجرین|مهاجر]] و [[انصار]] درباره سلمان که مرد نیرومندی بود اختلاف کردند و هرکدام سلمان را برای خود می‌خواستند که پیامبر اسلام با این حدیث «سلمان منا اهل‌البیت»، او را از [[اهل‌بیت(ع)]] خواند.<ref>طبرسی، مجمع البیان، ۱۴۰۸ق، ج۲، ص۷۲۶ و ج۸، ص۵۳۳؛ ابن‌سعد، الطبقات الکبری، ۱۴۱۰ق، ج۴، ص۶۲.</ref> | ||
[[شیخ مفید]] بیان کرد که حضرت محمد(ص) هنگامی که سخن عمر بن خطاب درباره عرب نبودن سلمان را شنید، بر [[منبر]] رفت و ضمن خواندن [[خطبه]] در وصف اینکه انسان‌ها به دلیل نژاد و رنگ پوست بر یکدیگر برتری ندارند جز [[تقوا]]، سلمان را دریای تمام نشدنی و گنج پایان ناپذیر خواند و او را از اهل‌بیت دانست.<ref>شیخ مفید، الإختصاص، ۱۴۱۳ق، ص۳۴۱.</ref> در [[کتاب سلیم بن قیس هلالی|کتاب سلیم بن قیس]] روایتی نقل شده که پیامبر اسلام(ص) از همه غیر از اهل‌بیت، خواست که مجلس را ترک کنند، سلمان نیز درحال رفتن بود که پیامبر از او خواست بماند؛ زیرا وی از اهل‌بیت است.<ref>حسینی امین و موسوی، «بررسی ویژگی‌های «منّا» بودن سلمان فارسی بر اساس تحلیل روایات لیس منّا»، ص۴۹.</ref> | [[شیخ مفید]] بیان کرد که حضرت محمد(ص) هنگامی که سخن عمر بن خطاب درباره عرب نبودن سلمان را شنید، بر [[منبر]] رفت و ضمن خواندن [[خطبه]] در وصف اینکه انسان‌ها به دلیل نژاد و رنگ پوست بر یکدیگر برتری ندارند جز [[تقوا]]، سلمان را دریای تمام نشدنی و گنج پایان ناپذیر خواند و او را از اهل‌بیت دانست.<ref>شیخ مفید، الإختصاص، ۱۴۱۳ق، ص۳۴۱.</ref> در [[کتاب سلیم بن قیس هلالی|کتاب سلیم بن قیس]] روایتی نقل شده که پیامبر اسلام(ص) از همه غیر از اهل‌بیت، خواست که مجلس را ترک کنند، سلمان نیز درحال رفتن بود که پیامبر از او خواست بماند؛ زیرا وی از اهل‌بیت است.<ref>حسینی امین و موسوی، «بررسی ویژگی‌های «منّا» بودن سلمان فارسی بر اساس تحلیل روایات لیس منّا»، ص۴۹.</ref> | ||
این حدیث توسط برخی ائمه(ع) نیز به صورت مستقیم یا به نقل از رسول‌الله(ص) نقل شده است.<ref>حسینی امین و موسوی، «بررسی ویژگی‌های «منّا» بودن سلمان فارسی بر اساس تحلیل روایات لیس منّا»، ص۵۰.</ref> امام علی(ع) در پاسخ به سؤالی درباره سلمان، پس از تبریک درباره نام بردن از او، وی را از اهل‌بیت(ع) ذکر کرد.<ref>طبرسی، الاحتجاج، ۱۴۰۳ق، ج۱، ص۲۶۰.</ref> در کلام [[امام سجاد علیه‌السلام|امام سجاد]] نیز با اختلاف تعابیر، سلمان از اهل‌بیت دانسته است.<ref>کلینی، الکافی، ۱۳۶۳ش، ج۱، ص۴۰۱.</ref> همچنان که نزد [[امام محمد باقر علیه‌السلام|امام باقر(ع)]] از سلمان فارسی سخن به میان آمد، [[امام صادق علیه‌السلام|امام صادق]] آن‌ها را دعوت به سکوت کرد و گفت او را سلمان محمدی صدا بزنند، چون او از اهل‌بیت(ع) است.<ref>فتال نیشابوری، روضة الواعظین، ۱۳۷۵ش، ج۲، ص۲۸۳.</ref> در [[اختیار معرفة الرجال (کتاب)|رجال کشی]] نیز از امام صادق(ع) روایتی در باب سلمان منا | این حدیث توسط برخی ائمه(ع) نیز به صورت مستقیم یا به نقل از رسول‌الله(ص) نقل شده است.<ref>حسینی امین و موسوی، «بررسی ویژگی‌های «منّا» بودن سلمان فارسی بر اساس تحلیل روایات لیس منّا»، ص۵۰.</ref> امام علی(ع) در پاسخ به سؤالی درباره سلمان، پس از تبریک درباره نام بردن از او، وی را از اهل‌بیت(ع) ذکر کرد.<ref>طبرسی، الاحتجاج، ۱۴۰۳ق، ج۱، ص۲۶۰.</ref> در کلام [[امام سجاد علیه‌السلام|امام سجاد]] نیز با اختلاف تعابیر، سلمان از اهل‌بیت دانسته است.<ref>کلینی، الکافی، ۱۳۶۳ش، ج۱، ص۴۰۱.</ref> همچنان که نزد [[امام محمد باقر علیه‌السلام|امام باقر(ع)]] از سلمان فارسی سخن به میان آمد، [[امام صادق علیه‌السلام|امام صادق]] آن‌ها را دعوت به سکوت کرد و گفت او را سلمان محمدی صدا بزنند، چون او از اهل‌بیت(ع) است.<ref>فتال نیشابوری، روضة الواعظین، ۱۳۷۵ش، ج۲، ص۲۸۳.</ref> در [[اختیار معرفة الرجال (کتاب)|رجال کشی]] نیز از امام صادق(ع) روایتی در باب سلمان منا اهل‌البیت(ع) نقل شده است.<ref>کشی، رجال کشی، ۱۳۴۸، ص۱۲ به نقل از: حسینی امین و موسوی، «بررسی ویژگی‌های «منّا» بودن سلمان فارسی بر اساس تحلیل روایات لیس منّا»، ص۴۹.</ref> | ||
==اعتبار و منابع حدیث== | ==اعتبار و منابع حدیث== | ||
حدیث «سلمان منا | حدیث «سلمان منا اهل‌البیت» از احادیث مشهور، معتبر<ref>جویا، «اخبار مشکوک در میراث مأثور اخلاقی»، ص۱۰۲.</ref> و [[تواتر|متواتر]] است.<ref>حسینی امین و موسوی، «بررسی ویژگی‌های «منّا» بودن سلمان فارسی بر اساس تحلیل روایات لیس منّا»، ص۶۵؛ بصیری و شفیعی، «بررسی تحلیلی حدیث «سلمان منا اهل‌البیت»، ص۱۶۳ و ۱۶۹.</ref> برخی از محققان، این [[حدیث صحیح|حدیث صحیح السند]] و محکم را نه یک حدیث؛ بلکه بخش مشترک چند حدیث<ref>بصیری و شفیعی، «بررسی تحلیلی حدیث «سلمان منا اهل البیت»، ص۱۶۳ و ۱۶۹.</ref> از پیامبر اسلام(ص) و ائمه(ع) دانسته‌اند.<ref>حسینی امین و موسوی، «بررسی ویژگی‌های «منّا» بودن سلمان فارسی بر اساس تحلیل روایات لیس منّا»، ص۵۰.</ref> | ||
[[شیخ صدوق]] در [[عیون اخبار الرضا (کتاب)|عیون اخبار الرضا]]،<ref>شیخ صدوق، عیون أخبار الرضا(ع)، جهان، ج۲، ص۶۴.</ref> [[شیخ طوسی]] در [[التبیان فی تفسیر القرآن (کتاب)|التبیان]] و [[مصباح المتهجد (کتاب)|مصباح المتهجد]]،<ref>شیخ طوسی، مصباح المتهجد، ۱۴۱۱ق، ج۲، ص۸۱۷.</ref> شیخ مفید در [[الاختصاص (کتاب)|الاختصاص]]،<ref>شیخ مفید، الإختصاص، ۱۴۱۳ق، ص۳۴۱.</ref> [[ابنشهرآشوب]] در [[مناقب آل ابی‌طالب (کتاب)|مناقب آل ابی‌طالب]]،<ref>ابنشهرآشوب، مناقب آل أبی‌طالب، ۱۳۷۹ق، ج۱، ص۸۵.</ref> [[احمد بن علی طبرسی]] در [[الاحتجاج علی اهل اللجاج (کتاب)|الاحتجاج]]<ref>طبرسی، الاحتجاج، ۱۴۰۳ق، ج۱، ص۲۶۰.</ref> و همچنین [[سلیم بن قیس هلالی|سلیم بن قیس]]<ref>سلیم بن قیس، ۱۴۰۵ق، ج۲، ص۹۶۵ به نقل از: حسینی امین و موسوی، «بررسی ویژگی‌های «منّا» بودن سلمان فارسی بر اساس تحلیل روایات لیس منّا»، ص۴۹.</ref> برخی از علمای شیعه هستند که این حدیث را در منابع حدیثی شیعه و ابن‌سعد در الطبقات الکبری<ref>ابن‌سعد، الطبقات الکبری، ۱۴۱۰ق، ج۴، ص۶۲.</ref> و ابن هشام در [[السیرة النبویة (ابن هشام)|السیرة النبویة]]<ref>ابن‌هشام، السیرة النبویة، دارالمعرفة، ج۱، ص۷۰.</ref> برخی از علمای اهل‌سنت بودند که این حدیث را نقل کرده‌اند. | [[شیخ صدوق]] در [[عیون اخبار الرضا (کتاب)|عیون اخبار الرضا]]،<ref>شیخ صدوق، عیون أخبار الرضا(ع)، جهان، ج۲، ص۶۴.</ref> [[شیخ طوسی]] در [[التبیان فی تفسیر القرآن (کتاب)|التبیان]] و [[مصباح المتهجد (کتاب)|مصباح المتهجد]]،<ref>شیخ طوسی، مصباح المتهجد، ۱۴۱۱ق، ج۲، ص۸۱۷.</ref> شیخ مفید در [[الاختصاص (کتاب)|الاختصاص]]،<ref>شیخ مفید، الإختصاص، ۱۴۱۳ق، ص۳۴۱.</ref> [[ابنشهرآشوب]] در [[مناقب آل ابی‌طالب (کتاب)|مناقب آل ابی‌طالب]]،<ref>ابنشهرآشوب، مناقب آل أبی‌طالب، ۱۳۷۹ق، ج۱، ص۸۵.</ref> [[احمد بن علی طبرسی]] در [[الاحتجاج علی اهل اللجاج (کتاب)|الاحتجاج]]<ref>طبرسی، الاحتجاج، ۱۴۰۳ق، ج۱، ص۲۶۰.</ref> و همچنین [[سلیم بن قیس هلالی|سلیم بن قیس]]<ref>سلیم بن قیس، ۱۴۰۵ق، ج۲، ص۹۶۵ به نقل از: حسینی امین و موسوی، «بررسی ویژگی‌های «منّا» بودن سلمان فارسی بر اساس تحلیل روایات لیس منّا»، ص۴۹.</ref> برخی از علمای شیعه هستند که این حدیث را در منابع حدیثی شیعه و ابن‌سعد در الطبقات الکبری<ref>ابن‌سعد، الطبقات الکبری، ۱۴۱۰ق، ج۴، ص۶۲.</ref> و ابن هشام در [[السیرة النبویة (ابن هشام)|السیرة النبویة]]<ref>ابن‌هشام، السیرة النبویة، دارالمعرفة، ج۱، ص۷۰.</ref> برخی از علمای اهل‌سنت بودند که این حدیث را نقل کرده‌اند. | ||
==معنای حدیث== | ==معنای حدیث== | ||
برخی ذکر کرده‌اند که مراد رسول‌الله از حدیث «سلمان منا | برخی ذکر کرده‌اند که مراد رسول‌الله از حدیث «سلمان منا اهل‌البیت»، این است که [[سلمان فارسی|سلمان]] بر دین ماست.<ref>طبرسی، مجمع البیان، ۱۴۰۸ق، ج۵، ص۲۵۳؛ شیخ طوسی، التبیان، دار احیاء التراث العربی، ج۵، ص۴۹۴.</ref> برخی دیگر منظور از این حدیث را [[محرمیت سببی|انتساب سببی]] یا [[محرمیت نسبی|نسبی]] سلمان به پیامبر اسلام(ص) ندانسته‌اند، زیرا سلمان ایرانی بود، نه عرب قریش هاشمی؛ بلکه این حدیث در بیان مقام سلمان است که از لحاظ عقیده، اخلاق و اعمال به حضرت محمد(ص) نزدیک شده است.<ref>[http://www.valiasr-aj.tel/show_question.php?id=10257 «حدیث «سلمان منّا اهل البیت» با انحصار «اهل البیت» در پنج تن آل عبا در آیه تطهیر چگونه قابل جمع است؟»]، سایت مؤسسه تحقیقاتی حضرت ولی‌عصر(عج)؛ طبرسی، مجمع البیان، ۱۴۰۸ق، ج۲۶، ص۱۷۴.</ref> | ||
[[ابن‌عربی]] این جمله را شهادت و گواهی رسول خدا درباره درجه طهارت، حفظ الهی و عصمت سلمان دانسته است. زیرا خداوند، پیامبر و اهل‌بیت را به دلیل اینکه بنده محض او بود، از رجس (پلیدی) پاک کرد و هر کسی که به آن‌ها شباهت دارد نیز ملحق به پیامبر و اهل‌بیت می‌گردد و [[آیه تطهیر]] نیز شامل او یعنی سلمان نیز می‌گردد.<ref>ابن‌عربی، الفتوحات المکیة، دار صادر، ج۱، ص۱۹۵-۱۹۶.</ref> گرچه [[محمدمحسن فیض کاشانی|ملامحسن فیض کاشانی]] مطالب ابن عربی و سرایت آیه تطهیر به سلمان و دیگران غیر از اهل‌بیت(ع) را رد و حتی ذکر آن را جائز نمی‌داند.<ref>ملامحسن فیض کاشانی، بشارة الشیعة، ص۱۵۲، به نقل از: حسینی طهرانی، روح مجرد، ۱۴۲۵ق، ص۴۴۶.</ref>[[File:کتاب سلمان منا اهل‌البیت.jpg|بندانگشتی|۱۵۰px]] | [[ابن‌عربی]] این جمله را شهادت و گواهی رسول خدا درباره درجه طهارت، حفظ الهی و عصمت سلمان دانسته است. زیرا خداوند، پیامبر و اهل‌بیت را به دلیل اینکه بنده محض او بود، از رجس (پلیدی) پاک کرد و هر کسی که به آن‌ها شباهت دارد نیز ملحق به پیامبر و اهل‌بیت می‌گردد و [[آیه تطهیر]] نیز شامل او یعنی سلمان نیز می‌گردد.<ref>ابن‌عربی، الفتوحات المکیة، دار صادر، ج۱، ص۱۹۵-۱۹۶.</ref> گرچه [[محمدمحسن فیض کاشانی|ملامحسن فیض کاشانی]] مطالب ابن عربی و سرایت آیه تطهیر به سلمان و دیگران غیر از اهل‌بیت(ع) را رد و حتی ذکر آن را جائز نمی‌داند.<ref>ملامحسن فیض کاشانی، بشارة الشیعة، ص۱۵۲، به نقل از: حسینی طهرانی، روح مجرد، ۱۴۲۵ق، ص۴۴۶.</ref>[[File:کتاب سلمان منا اهل‌البیت.jpg|بندانگشتی|۱۵۰px]] | ||
| خط ۴۱: | خط ۴۱: | ||
==تک‌نگاری== | ==تک‌نگاری== | ||
محمد علی اسبر در سال ۱۴۱۳ق، کتابی با عنوان «سلمان منا | محمد علی اسبر در سال ۱۴۱۳ق، کتابی با عنوان «سلمان منا اهل‌البیت» به زبان عربی توسط انتشارات‌دار الاسلامیة در [[بیروت]]، درباره زندگی سلمان فارسی، احوالات و حدیث «سلمان منا اهل‌البیت» در ۳۵۴ صفحه منتشر کرد.<ref>رجوع کنید به [https://imamali.info/iadl/handle/110/9448 «سلمان منا اهل البیت»]، سایت کتابخانه تخصصی امیرالمؤمنین علی(ع)؛ رجوع کنید به اسبر، سلمان منا اهل البیت، ۱۴۱۳ق، ص۴.</ref> | ||
==پانویس== | ==پانویس== | ||