سوره سبأ: تفاوت میان نسخهها
←متن سوره
بدون خلاصۀ ویرایش |
|||
خط ۲۲: | خط ۲۲: | ||
این سوره همانند بیشتر سورههای مکی پیرامون اصول سهگانه اعتقادات اسلامی یعنی [[توحید]]، [[نبوت]] و [[معاد]] بحث میکند و بعد از آن به بیان کیفر کسانی که منکر این اصول هستند و یا درباره آنها القای شبهه میکنند و پس از آن به راههای دفع آن شبهات از راه حکمت، موعظه و مجادله میپردازد.<ref>طباطبایی، المیزان، ۱۳۹۰ق، ج۱۶، ص۳۵۶.</ref> این سوره بیشتر از دیگر اصول اعتقادی به مسأله معاد در ابتدا و انتهای سوره اهتمام میورزد.<ref>طباطبایی، المیزان، ۱۳۹۰ق، ج۱۶، ص۳۵۶.</ref> | این سوره همانند بیشتر سورههای مکی پیرامون اصول سهگانه اعتقادات اسلامی یعنی [[توحید]]، [[نبوت]] و [[معاد]] بحث میکند و بعد از آن به بیان کیفر کسانی که منکر این اصول هستند و یا درباره آنها القای شبهه میکنند و پس از آن به راههای دفع آن شبهات از راه حکمت، موعظه و مجادله میپردازد.<ref>طباطبایی، المیزان، ۱۳۹۰ق، ج۱۶، ص۳۵۶.</ref> این سوره بیشتر از دیگر اصول اعتقادی به مسأله معاد در ابتدا و انتهای سوره اهتمام میورزد.<ref>طباطبایی، المیزان، ۱۳۹۰ق، ج۱۶، ص۳۵۶.</ref> | ||
موضوعات فرعی این سوره عبارتند از: | موضوعات فرعی این سوره عبارتند از: | ||
* نشانههای خداوند در عالم هستی و صفات او؛ | *نشانههای خداوند در عالم هستی و صفات او؛ | ||
* محاجه و مناظره مستضعفین با مستکبرین در [[قیامت]]؛ | *محاجه و مناظره مستضعفین با مستکبرین در [[قیامت]]؛ | ||
* بیان پارهای از [[معجزه|معجزات]] [[پیامبران]] مانند [[داوود (پیامبر)|داوود پیامبر]]؛ | *بیان پارهای از [[معجزه|معجزات]] [[پیامبران]] مانند [[داوود (پیامبر)|داوود پیامبر]]؛ | ||
* سرنوشت [[شکر|شکرگزاران]] و کفرانکنندگان در ضمن بیان داستان [[سلیمان (پیامبر)| سلیمان پیامبر]]؛ | *سرنوشت [[شکر|شکرگزاران]] و کفرانکنندگان در ضمن بیان داستان [[سلیمان (پیامبر)| سلیمان پیامبر]]؛ | ||
* داستان [[قوم سبأ]] و باغهای آنان و سیل بنیانکنی که در نتیجه نافرمانی همه چیز آنان را گرفت؛ | *داستان [[قوم سبأ]] و باغهای آنان و سیل بنیانکنی که در نتیجه نافرمانی همه چیز آنان را گرفت؛ | ||
* بیان بخشی از نعمتهای [[خدا]]؛ | *بیان بخشی از نعمتهای [[خدا]]؛ | ||
* دعوت به تفکر، اندیشه، [[ایمان]] و [[عمل صالح]].<ref>صفوی، «سوره سبأ»، ص۷۴۰؛ مکارم شیرازی، تفسیر نمونه، ۱۳۷۴ش، ج ۱۸، ص۳.</ref> | *دعوت به تفکر، اندیشه، [[ایمان]] و [[عمل صالح]].<ref>صفوی، «سوره سبأ»، ص۷۴۰؛ مکارم شیرازی، تفسیر نمونه، ۱۳۷۴ش، ج ۱۸، ص۳.</ref> | ||
{{سوره سبأ}} | {{سوره سبأ}} | ||
==داستانها و روایتهای تاریخی== | ==داستانها و روایتهای تاریخی== | ||
به داستانها و روایاتی تاریخی درباره داوود، سلیمان و قوم سبا در این سوره پرداخته شده است. | به داستانها و روایاتی تاریخی درباره داوود، سلیمان و قوم سبا در این سوره پرداخته شده است. | ||
* اعطای فضل{{یاد| نبوت، کتاب آسمانی زبور، صدای خوش و همنوایی کوه با داوود از مصادیق فضل شمرده شده است. شیخ طوسی، تفسیرتبیان، الناشر : احياء التراث العربي ـ بيروت، ج۸، ص۳۷۹ }} به [[داوود]]، همنوایی کوه و پرندگان با او و زرهسازی. (آیات ۱۰-۱۱) | *اعطای فضل{{یاد| نبوت، کتاب آسمانی زبور، صدای خوش و همنوایی کوه با داوود از مصادیق فضل شمرده شده است. شیخ طوسی، تفسیرتبیان، الناشر : احياء التراث العربي ـ بيروت، ج۸، ص۳۷۹ }} به [[داوود]]، همنوایی کوه و پرندگان با او و زرهسازی. (آیات ۱۰-۱۱) | ||
* رامکردن باد برای [[سلیمان]]، ذوب مس، فرمانبری [[جن]] از سلیمان و ساختن بناها و ظروف، ساختن محرابها و معابد عالى و زيبا و وسايلمختلف زندگى مثل ديگ و سينىهاى بزرگ. <ref>قرائتی، تفسیر نور، ۱۳۸۳ش، ج۵، ص۴۸۲.</ref> [[مرگ]] سلیمان، آگاهی از مرگ سلیمان پس از خورده شدن عصای او توسط موریانه( دابّة الارض). (آیات ۱۲-۱۴) | *رامکردن باد برای [[سلیمان]]، ذوب مس، فرمانبری [[جن]] از سلیمان و ساختن بناها و ظروف، ساختن محرابها و معابد عالى و زيبا و وسايلمختلف زندگى مثل ديگ و سينىهاى بزرگ. <ref>قرائتی، تفسیر نور، ۱۳۸۳ش، ج۵، ص۴۸۲.</ref> [[مرگ]] سلیمان، آگاهی از مرگ سلیمان پس از خورده شدن عصای او توسط موریانه( دابّة الارض). (آیات ۱۲-۱۴) | ||
* داستان قوم سبأ و باغهای آباد آنان و نزول [[سیل عرم]] بر آنها به خاطر کفران نعمت (آیات ۱۵-۱۹) | *داستان قوم سبأ و باغهای آباد آنان و نزول [[سیل عرم]] بر آنها به خاطر کفران نعمت (آیات ۱۵-۱۹) | ||
* گفتگوی مستضعفان با مستکبران در [[قیامت]] (آیات ۳۰ و ۳۱) | *گفتگوی مستضعفان با مستکبران در [[قیامت]] (آیات ۳۰ و ۳۱) | ||
==آیات مشهور== | ==آیات مشهور== | ||
آیه ۲۳ سوره سبأ درباره [[شفاعت]] با اذن الهی و آیه ۲۸ در مورد شمول [[نبوت]] [[پیامبر اسلام(ص)]] برای همه انسانها از آیات مشهور و نامدار این سوره شمرده شده است. | آیه ۲۳ سوره سبأ درباره [[شفاعت]] با اذن الهی و آیه ۲۸ در مورد شمول [[نبوت]] [[پیامبر اسلام(ص)]] برای همه انسانها از آیات مشهور و نامدار این سوره شمرده شده است. | ||
=== شفاعت با اذن الهی (۲۳) === | ===شفاعت با اذن الهی (۲۳)=== | ||
<div style="text-align: center;"><noinclude> | <div style="text-align: center;"><noinclude> | ||
{{عربی|«'''وَلَا تَنفَعُ الشَّفَاعَةُ عِندَهُ إِلَّا لِمَنْ أَذِنَ لَهُ ۚ حَتَّىٰ إِذَا فُزِّعَ عَن قُلُوبِهِمْ قَالُوا مَاذَا قَالَ رَبُّكُمْ ۖ قَالُوا الْحَقَّ ۖ وَهُوَ الْعَلِيُّ الْكَبِيرُ'''﴿٢٣﴾»<br /> | {{عربی|«'''وَلَا تَنفَعُ الشَّفَاعَةُ عِندَهُ إِلَّا لِمَنْ أَذِنَ لَهُ ۚ حَتَّىٰ إِذَا فُزِّعَ عَن قُلُوبِهِمْ قَالُوا مَاذَا قَالَ رَبُّكُمْ ۖ قَالُوا الْحَقَّ ۖ وَهُوَ الْعَلِيُّ الْكَبِيرُ'''﴿٢٣﴾»<br /> | ||
خط ۴۸: | خط ۴۸: | ||
این [[آیه]] ردی بر عمل [[شرک|مشرکان]] در پرستش بتان است که آن را راهی برای [[تقرب]] به [[خدا]] تلقی میکردند؛<ref>مغنیه، الکاشف، ۱۴۲۴ق، ج۶، ص۲۶۱.</ref> ولی خداوند در این آیه اعلام میدارد هیچ شفاعتی نزد او، جز برای کسانی که اذن داده، سودی ندارد و تنها [[شفاعت]] مشروط برخی مخلوقات تأیید شده است.<ref>فضل الله، تفسیر من وحی القرآن، ۱۴۱۹ق، ج ۱۹،ص۳۹-۴۰</ref>[[تفسیر نمونه]] اضطراب و فزع در آیه را در قیامت برای همگان دانسته و سؤال را از سوی مجرمان خطاب به شفیعان میداند و پاسخ هم از سوی شفیعان است که به آنان میگویند خدواند دستور حق صادر کرد و منظورشان همان شفاعت در حق کسانی است که شایستگیاش را دارند.<ref>مکارم شیرازی، تفسیر نمونه، ج۱۸، ص۹۲.</ref> | این [[آیه]] ردی بر عمل [[شرک|مشرکان]] در پرستش بتان است که آن را راهی برای [[تقرب]] به [[خدا]] تلقی میکردند؛<ref>مغنیه، الکاشف، ۱۴۲۴ق، ج۶، ص۲۶۱.</ref> ولی خداوند در این آیه اعلام میدارد هیچ شفاعتی نزد او، جز برای کسانی که اذن داده، سودی ندارد و تنها [[شفاعت]] مشروط برخی مخلوقات تأیید شده است.<ref>فضل الله، تفسیر من وحی القرآن، ۱۴۱۹ق، ج ۱۹،ص۳۹-۴۰</ref>[[تفسیر نمونه]] اضطراب و فزع در آیه را در قیامت برای همگان دانسته و سؤال را از سوی مجرمان خطاب به شفیعان میداند و پاسخ هم از سوی شفیعان است که به آنان میگویند خدواند دستور حق صادر کرد و منظورشان همان شفاعت در حق کسانی است که شایستگیاش را دارند.<ref>مکارم شیرازی، تفسیر نمونه، ج۱۸، ص۹۲.</ref> | ||
=== شمول نبوت پیامبر اکرم(ص) (۲۸) === | ===شمول نبوت پیامبر اکرم(ص) (۲۸)=== | ||
<div style="text-align: center;"><noinclude> | <div style="text-align: center;"><noinclude> | ||
{{عربی|«'''وَمَا أَرْسَلْنَاكَ إِلَّا كَافَّةً لِّلنَّاسِ بَشِيرًا وَنَذِيرًا وَلَـٰكِنَّ أَكْثَرَ النَّاسِ لَا يَعْلَمُونَ'''﴿٢٨﴾»<br /> | {{عربی|«'''وَمَا أَرْسَلْنَاكَ إِلَّا كَافَّةً لِّلنَّاسِ بَشِيرًا وَنَذِيرًا وَلَـٰكِنَّ أَكْثَرَ النَّاسِ لَا يَعْلَمُونَ'''﴿٢٨﴾»<br /> | ||
خط ۵۷: | خط ۵۷: | ||
برخی کافه را به معنای کافّ و بازدارنده مردم از شرک دانسته و «ها» در آخر کلمه را برای مبالغه برشمردهاند. <ref>شیخ طوسی، التبیان فی تفسیر القرآن، الناشر : احياء التراث العربي ـ بيروت، ج۸، ص۳۹۶.</ref>[[علامه طباطبایی]] به نقل از [[راغب اصفهانی]] واژه «کافّه» را به معنای دفع کردن و بازداشتن دانسته، که معنای آیه چنین میشود: «ما تو را نفرستادیم مگر برای این که مردم را از انجام [[گناه]] باز داری در حالی که بشیر و نذیر هستی.»<ref>طباطبایی، المیزان، ۱۳۹۰ق، ج۱۶، ص۳۷۶.</ref>وی در عین حال عمومیت [[رسالت]] پیامبر را که فقط رسول خداست، نه رسول غیر از خدا، دلیلی بر انحصار [[ربوبیت]] در خدا دانسته با این بیان که اگر غیر از او رب دیگری بود، او هم بر اساس ربوبیتش رسولى مىفرستاد، و دیگر رسالت رسول خدا (ص) عمومى و براى همه نبود، و فراز پایانی آیه (وَلَـٰكِنَّ أَكْثَرَ النَّاسِ لَا يَعْلَمُونَ ) نیز تصریح دارد بر این که اکثر مردم دلالت داشتن انحصار رسالت در رسول خدا (ص) بر انحصار ربوبیت در [[خدا]] را نمیفهمند. <ref>طباطبایی، المیزان، ۱۳۹۳ق، ج۱۶، ص۳۷۷.</ref> | برخی کافه را به معنای کافّ و بازدارنده مردم از شرک دانسته و «ها» در آخر کلمه را برای مبالغه برشمردهاند. <ref>شیخ طوسی، التبیان فی تفسیر القرآن، الناشر : احياء التراث العربي ـ بيروت، ج۸، ص۳۹۶.</ref>[[علامه طباطبایی]] به نقل از [[راغب اصفهانی]] واژه «کافّه» را به معنای دفع کردن و بازداشتن دانسته، که معنای آیه چنین میشود: «ما تو را نفرستادیم مگر برای این که مردم را از انجام [[گناه]] باز داری در حالی که بشیر و نذیر هستی.»<ref>طباطبایی، المیزان، ۱۳۹۰ق، ج۱۶، ص۳۷۶.</ref>وی در عین حال عمومیت [[رسالت]] پیامبر را که فقط رسول خداست، نه رسول غیر از خدا، دلیلی بر انحصار [[ربوبیت]] در خدا دانسته با این بیان که اگر غیر از او رب دیگری بود، او هم بر اساس ربوبیتش رسولى مىفرستاد، و دیگر رسالت رسول خدا (ص) عمومى و براى همه نبود، و فراز پایانی آیه (وَلَـٰكِنَّ أَكْثَرَ النَّاسِ لَا يَعْلَمُونَ ) نیز تصریح دارد بر این که اکثر مردم دلالت داشتن انحصار رسالت در رسول خدا (ص) بر انحصار ربوبیت در [[خدا]] را نمیفهمند. <ref>طباطبایی، المیزان، ۱۳۹۳ق، ج۱۶، ص۳۷۷.</ref> | ||
=== فائده اجرت رسالت پیامبر(۴۷) === | ===فائده اجرت رسالت پیامبر(۴۷)=== | ||
'''قُلْ مَا سَأَلْتُكُمْ مِنْ أَجْرٍ فَهُوَ لَكُمْ ۖ إِنْ أَجْرِيَ إِلَّا عَلَى اللهِ ۖ وَهُوَ عَلَىٰ كُلِّ شَيْءٍ شَهِيدٌ'''( ترجمه:بگو: «هر اجر و پاداشی از شما خواستهام برای خود شماست؛ اجر من تنها بر خداوند است، و او بر همه چیز گواه است!») | '''قُلْ مَا سَأَلْتُكُمْ مِنْ أَجْرٍ فَهُوَ لَكُمْ ۖ إِنْ أَجْرِيَ إِلَّا عَلَى اللهِ ۖ وَهُوَ عَلَىٰ كُلِّ شَيْءٍ شَهِيدٌ'''( ترجمه:بگو: «هر اجر و پاداشی از شما خواستهام برای خود شماست؛ اجر من تنها بر خداوند است، و او بر همه چیز گواه است!») | ||
خط ۶۸: | خط ۶۸: | ||
[[روایات|روایاتی]] در فضیلت قرائت این سوره آمده است که هر کسی سوره سبا را بخواند؛ هیچ [[پیامبر|پیامبری]] نیست مگر اینکه در [[قیامت]] رفیق و همراه او خواهد بود».<ref> طبرسی، مجمع البیان فی تفسیر القرآن، ۱۳۷۲ش، ج ۸، ص۵۸۸.</ref> همچنین از [[امام صادق علیهالسلام|امام صادق(ع)]] نقل است هر کس دو سوره سبأ و [[سوره فاطر|فاطر]] را که با کلمه حمد آغاز میشوند در شب بخواند، تمام آن شب در حفظ و امان [[خدا]] خواهد بود، و اگر در روز بخواند هیچ رنجی در آن روز به او نخواهد رسید، و آن قدر از خیر دنیا و [[آخرت]] به او میدهند که هرگز بر دلش نگذشته و آرزوی آن را نکرده است.<ref>صدوق، ثواب الأعمال و عقاب الأعمال، ۱۴۰۶ق، ص۱۱۰.</ref> | [[روایات|روایاتی]] در فضیلت قرائت این سوره آمده است که هر کسی سوره سبا را بخواند؛ هیچ [[پیامبر|پیامبری]] نیست مگر اینکه در [[قیامت]] رفیق و همراه او خواهد بود».<ref> طبرسی، مجمع البیان فی تفسیر القرآن، ۱۳۷۲ش، ج ۸، ص۵۸۸.</ref> همچنین از [[امام صادق علیهالسلام|امام صادق(ع)]] نقل است هر کس دو سوره سبأ و [[سوره فاطر|فاطر]] را که با کلمه حمد آغاز میشوند در شب بخواند، تمام آن شب در حفظ و امان [[خدا]] خواهد بود، و اگر در روز بخواند هیچ رنجی در آن روز به او نخواهد رسید، و آن قدر از خیر دنیا و [[آخرت]] به او میدهند که هرگز بر دلش نگذشته و آرزوی آن را نکرده است.<ref>صدوق، ثواب الأعمال و عقاب الأعمال، ۱۴۰۶ق، ص۱۱۰.</ref> | ||
== متن سوره == | == متن و ترجمه سوره سبأ == | ||
{{سوره ۰۳۴ با ترجمه|شماره=۳۴}} | {{سوره ۰۳۴ با ترجمه|شماره=۳۴}} | ||
{{سورههای قرآن|34|[[سوره احزاب]]|[[سوره فاطر]]}} | {{سورههای قرآن|34|[[سوره احزاب]]|[[سوره فاطر]]}} | ||
== پانویس == | ==پانویس== | ||
{{پانوشت}} | {{پانوشت}} | ||
== یادداشت == | ==یادداشت== | ||
{{یادداشتها}} | {{یادداشتها}} | ||
==منابع== | ==منابع== |