چهارده روایت: تفاوت میان نسخه‌ها

'''چهارده روایت'''، چهارده قرائت متفاوت از [[قرآن]] وجود دارد که بر پایه قرائت [[قاریان هفت‌گانه]]  نقل شده است.  تا قرن چهارم هجری به عللی چون  قرآن‌های متفاوت میان [[مسلمان|مسلمان‌ها]]، ابتدایی‌بودن خط عربی و اِعمال سلیقه قاریان قرآن (کسانی که قرآن را آموزش می‌دادند) قرائت‌های گوناگونی از قرآن میان مسلمانان رواج داشت. در این قرن ابن‌مجاهد، هفت  قرائت را از میان همه قرائت‌ها برگزید که قاریان آنها به [[قراء سبعه|قُرّاء سبعه]] مشهور شدند. از آنجا که هریک از این هفت قرائت با دو روایت متفاوت نقل شده است، چهارده قرائت مختلف از قرآن به وجود آمد.<br />

==شکل‌گیری چهارده‌روایت==

==تفاوت‌های قرائت‌ها==

به گزارش کتاب التیسیر فی القرائات السبع نوشته ابوعمر دانی، حدود ۱۱۰۰ اختلاف قرائت وجود دارد که غالبا به ادغام، اظهار یا حاضر/غایب‌آوردن صیغه مضارع افعال برمی‌گردد.<ref>خرمشاهی، حافظ‌نامه، ۱۳۸۰ش، ص۴۴۶، ۴۴۵.</ref> برخی از اختلاف قرائت‌ها در [[سوره حمد]] عبارت‌اند از:

*«عَلَیهِم»: حمزه این واژه را با ضمهٔ روی «هاء» خوانده است. ابن کثیر و نافع آن را «عَلَیهِمُو» و دیگر قاریان به همین شکل مرسوم (عَلَیهِم) قرائت کرده‌اند.<ref>شریعت، چهارده‌روایت در قرائت قرآن مجید، ۱۳۸۶ش، ص۴۶، ۴۷.</ref>

==راویان چهارده‌روایت==

از آنجا که حفص بن عمر الدوری روایتگر دو قرائت از دو قاری بوده است، چهارده‌روایت، سیزده راوی دارند.<ref>خرمشاهی، حافظ‌نامه، ۱۳۸۰ش، ص۴۴۸.</ref> راویت‌های چهارده‌گانه و راویانشان عبارت‌اند از:

به گفته [[محمدهادی معرفت]] همواره مشهورترین قرائت از [[قرآن]] قرائت [[عاصم]] به روایت [[حفص بن سلیمان بن مغیره اسدی|حفص]] بوده است.<ref>معرفت، التمهید، ۱۴۱۱ق، ج۲، ص۲۳۱.</ref> او این قرائت قرآن را قرائتی کاملا [[شیعه امامیه|شیعی]] دانسته است؛ چرا که حفص از [[فهرست اصحاب امام صادق(ع)|اصحاب امام صادق (ع)]] و عاصم از بزرگان شیعه [[کوفه]] بوده است.<ref>معرفت، التمهید، ۱۴۱۱ق، ج۲، ص۲۴۰.</ref> به نوشته [[التمهید فی علوم القرآن (کتاب)|التمهید]]، عاصم قرائتش را با یک واسطه از [[امام علی(ع)]] گرفته است.<ref>معرفت، التمهید، ۱۴۱۱ق، ج۲، ص۲۴۰.</ref> البته فقهاء شیعه قرائت قرآن ونماز‌خواندن با دیگر قرائت‌های متداول از قرآن را جایز می‌دانند.<ref>ناصحیان، علوم قرآنی در مکتب اهل بیت، ۱۳۸۹ش، ص۱۹۹.</ref>

|عشقت رسد به فریاد ار خود به سان حافظ|قرآن ز بر بخوانی در چارده روایت<ref>غزلیات حافظ، غزل شماره ۹۴.</ref>}}

{{پانوشت}}

{{یادداشت‌ها}}

==منابع==

*خرمشاهی، بهاءالدین، حافظ‌نامه، تهران، سروش، چاپ دوازدهم، ۱۳۸۰ش.

*سعیدی، علی، «قرائت قرآن در چهارده روایت و تضمین حافظ»، علوم اسلامی، ش۱۲، ۱۳۸۷ش.

*شریعت، محمدجواد، چهارده روایت در قرائت قرآن مجید، تهران، اساطیر، چاپ اول، ۱۳۸۶ش.

==پیوند به بیرون==

{{علم قرائت}}

<onlyinclude>{{درجه‌بندی