امام مهدی عجل الله تعالی فرجه: تفاوت میان نسخه‌ها

| طول عمر =

}}

[[دعا|ادعیه]] و [[ذکر|اذکار]] فراوانی برای ارتباط با امام زمان(عج) در عصر غیبت نقل شده است؛ مانند [[دعای فرج]]، [[دعای عهد]]، [[دعای ندبه]]، [[زیارت آل‌یاسین]] و [[نماز امام زمان]]. برخی از احادیث، [[ملاقات با امام زمان|دیدار با امام زمان]] در عصر غیبت را ممکن دانسته‌اند و بعضی از عالمان شیعه حکایت‌هایی از دیدار برخی افراد با حضرت را ذکر کرده‌اند. اماکن متعددی به امام زمان منسوب شده است؛ از جمله [[سرداب مقدس|سرداب غیبت]] در [[سامرا]]، [[مسجد سهله]] در [[کوفه]] و [[مسجد جمکران]] در [[قم]].

==نام، کنیه‌ها و القاب==

{{اصلی|فهرست کنیه‌ها و لقب‌های امام مهدی(ع)}}

*'''نهی از نام بردن'''

{{اصلی|تسمیة المهدی}}

</ref>

*'''کنیه‌ها و القاب'''

==خانواده==

{{تبارنامه امام حسن عسکری |state=expanded}}

چنانکه در [[دانشنامه مهدویت (کتاب)|دانشنامه مهدویت]] آمده است مادر امام حسن عسکری(ع) و مادربزرگ امام زمان(عج) که در روایات به نام جَدّه شناخته می‌شود، پس از شهادت امام عسکری(ع) امور [[شیعه|شیعیان]] به‌طور عمده بر دوش او قرار گرفته بود.<ref>سلیمیان، فرهنگ‌نامه مهدویت، ۱۳۸۸ش، ص۱۵۰.</ref> همچنین حکیمه دختر امام جواد(ع) و عمه امام عسکری(ع)، همزمان با چهار امام زندگی کرده و بر اساس منابع شیعه، شاهد و راوی ولادت امام زمان(عج) بوده است، مادر امام زمان در خانه او تربیت شده و بسیاری از روایات درباره ولادت امام زمان از او نقل شده است.<ref>سلیمیان، فرهنگ‌نامه مهدویت، ۱۳۸۸ش، ص۱۹۱ و ۱۹۲.</ref>  

==ولادت امام مهدی==

درباره سال ولادت امام دوازدهم شیعیان اختلافاتی وجود دارد؛ بخشی از منابع کهن به تاریخ تولد او نپرداخته و آن را مخفی دانسته‌اند،<ref>مقدسی، بازپژوهی تاریخ ولادت و شهادت معصومان(ع)، ۱۳۹۱ش، ص۵۵۵؛ اشعری، المقالات و الفرق، ۱۳۶۱ش، ص۱۰۳؛ نوبختی، فرق الشیعه، ۱۳۵۵ق، ص۱۰۸-۱۱۲؛ ابن‌خشاب، تاریخ موالید الائمه و وفیاتهم، ۱۴۰۶ق، ص۲۰۰-۲۰۱.</ref> اما روایات بسیاری از [[شیعه]] و برخی از [[اهل سنت و جماعت|اهل‌سنت]]، سال ولادت امام دوازدهم شیعیان را [[سال ۲۵۵ هجری قمری|۲۵۵ق]]<ref>سلیمیان، درسنامه مهدویت، ۱۳۸۹ش، ص۱۹۲؛ طوسی، کتاب الغیبه، ۱۴۱۱ق، ص۲۳۱؛ شیخ مفید، الإرشاد، ۱۴۱۳ق، ج۲، ص۳۳۹.</ref> یا [[سال ۲۵۶ هجری قمری|۲۵۶ق]]<ref>مقدسی، بازپژوهی تاریخ ولادت و شهادت معصومان(ع)، ۱۳۹۱ش، ص۵۵۵-۵۶۹؛ کلینی، الکافی، ۱۴۰۷ق، ج۱، ص۳۲۹، ح۵ و ص۵۱۴، ح۱؛ صدوق، کمال الدین، ۱۳۹۵ق، ج۲، ص۴۳۰-۴۳۲.</ref> دانسته‌اند. این ابهام درباره ماه تولد نیز وجود دارد، اما نظر مشهور [[شعبان|ماه شعبان]] است و بسیاری از منابع کهن شیعه نیز همین ماه را بیان کرده‌اند.<ref>مقدسی، بازپژوهی تاریخ ولادت و شهادت معصومان(ع)، ۱۳۹۱ش، ص۵۹۳؛ رجوع کنید به: کلینی، الکافی، ۱۴۰۷ق، ج۱، ص۵۱۴؛ مسعودی، اثبات الوصیه، ۱۴۲۶ق، ص۲۵۸؛ صدوق، کمال الدین، ۱۳۹۵ق، ج۲، ص۴۲۴، ۴۳۰ و ۴۳۲؛ شیخ مفید، الإرشاد، ۱۴۱۳ق، ج۲، ص۳۳۹؛ طبری، دلائل الامامه، ۱۴۱۳ق، ص۵۰۱؛ طوسی، کتاب الغیبه، ۱۴۱۱ق، ص۲۳۹؛ فتال نیشابوری، روضة الواعظین، ۱۳۶۸ش، ص۲۶۶.</ref> در عین حال برخی از منابع شیعه و سنی، ماه‌های دیگری از جمله [[رمضان]]،<ref>صدوق، کمال الدین و تمام النعمه، ۱۳۹۵ق، ج۲، ص۴۷۴؛ طوسی، کتاب الغیبه، ۱۴۱۱ق، ص۲۳۸؛ ابن‌طلحه شافعی، مطالب السؤول، ۱۴۱۹ق، باب ۱۲، به نقل از إربلی، کشف الغمه، ۱۳۸۱ق، ج۲، ص۴۳۷.</ref> [[ربیع الاول|ربیع‌الاول]] یا [[ربیع الثانی|ربیع‌الثانی]] را ماه تولد امام زمان دانسته‌اند.<ref>ابن‌خلکان، وفیات الاعیان، الشریف الرضی، ج۴، ص۱۷۶.</ref>

===مکان ولادت و مخفی بودن آن===

مورخان اتفاق‌نظر دارند که امام زمان(عج) در خانه پدرش امام عسکری(ع) در [[سامرا]] به دنیا آمد<ref>صدوق، کمال الدین، ۱۳۹۵ق، ج۲، ص۴۲۴، ح۱؛ طوسی، کتاب الغیبه، ۱۴۱۱ق، ص۲۳۸.</ref> که هم‌اکنون [[حرم عسکریین|حرم امام هادی(ع) و امام عسکری(ع)]] است.<ref>مقدسی، بازپژوهی تاریخ ولادت و شهادت معصومان(ع)، ۱۳۹۱ش، ص۶۰۵.</ref>  

روایات ولادت فرزند امام حسن عسکری(ع) در پاره‌ای از آثار اهل‌سنت نیز آمده است: تاریخ ابن‌اثیر (درگذشته [[سال ۶۳۰ هجری قمری|۶۳۰ق]])،<ref>ابن‌اثیر، الکامل فی التاریخ، ۱۳۸۵ق، ج۷، ص۲۷۴.</ref> وفیات الاعیان ابن‌خلکان (درگذشته [[سال ۶۸۱ هجری قمری|۶۸۱ق]]).<ref>ابن‌خلکان، وفیات الاعیان، الشریف الرضی، ج۴، ص۱۷۶.</ref> همچنین ابن‌طلحه شافعی (درگذشته [[سال ۶۵۲ هجری قمری|۶۵۲ق]]) در [[مطالب السؤول فی مناقب آل الرسول (کتاب)|مطالب السؤول]]<ref>شافعی، مطالب السؤول، ۱۴۱۹ق، ج۲، ص۷۹، باب ۱۲.</ref> و ابن‌صباغ مالکی (درگذشته ۸۵۵ق) در [[الفصول المهمة فی معرفة الائمة (کتاب)|الفصول المهمه]]، روایاتی درباره موعود بودن فرزند امام حسن عسکری(ع) نقل کرده‌اند.<ref>مالکی، الفصول المهمه، ۱۴۳۲ق، ص۴۵۱.</ref>

[[پرونده:چراغانی_در_جشن_نیمه_شعبان.jpg|300px|بندانگشتی|جشن [[نیمه شعبان]]]]

{{اصلی|نیمه شعبان}}

==عمر امام زمان(عج)==

در قرآن و روایات نیز مواردی از عمر طولانی ذکر شده است؛ از جمله آنکه [[موسی (پیامبر)|حضرت موسی]] ۹۵۰ سال مردم را به دین خود دعوت نمود،<ref>سوره عنکبوت، آیه ۱۴.</ref> یا در روایتی از [[امام سجاد علیه‌السلام|امام سجاد(ع)]] نقل شده است که یکی از سنت‌هایی که امام زمان از [[پیامبران]] دارد، طول عمر [[آدم (پیامبر)|آدم]] و [[نوح (پیامبر)|نوح]] است.<ref>صدوق، کمال الدین ۱۳۹۵ق، ج۱، ص۳۲۲.</ref> درباره چگونگی وفات یا شهادت امام زمان(عج) روایتی نقل نشده است.<ref>قزوینی، سیدمحمدکاظم، الامام المهدی من المهد الی اللحد، ۱۹۸۵م، ص۶۳۸.</ref>