Automoderated users، confirmed، protected، templateeditor
۵٬۰۰۳
ویرایش
اتان کلبرگ: تفاوت میان نسخه‌ها
←نظرات و نقدها
| خط ۵۸: | خط ۵۸: | ||
==نظرات و نقدها== | ==نظرات و نقدها== | ||
از جمله نظرات اسلام‌شناسانه و شیعه‌پژوهانه کلبرگ، نظرات او درباره تکامل تدریجی تشیع، تحریف قرآن و تقیه از نظر شیعه است که با نقدهایی همراه شده‌اند.<ref>الویری، «نقد نظریه‌ای در پیدایش شیعه اثنی عشریه»، ص۵۱-۷۰؛ رضایی هفتادر و سروی، «نقد نظریه اتان کلبرگ در تحریف قرآن»، ص۸۵.</ref> | از جمله نظرات اسلام‌شناسانه و شیعه‌پژوهانه کلبرگ، نظرات او درباره تکامل تدریجی تشیع، [[تحریف‌ناپذیری قرآن|تحریف قرآن]] و [[تقیه]] از نظر شیعه است که با نقدهایی همراه شده‌اند.<ref>الویری، «نقد نظریه‌ای در پیدایش شیعه اثنی عشریه»، ص۵۱-۷۰؛ رضایی هفتادر و سروی، «نقد نظریه اتان کلبرگ در تحریف قرآن»، ص۸۵.</ref> | ||
===تکامل تدریجی تشیع=== | ===تکامل تدریجی تشیع=== | ||
از نظر کلبرگ، نظریه [[امامیه]] درباره [[امامت]] به‌تدریج در قرن نخست قمری مطرح شده و در نیمه قرن دوم از سوی [[هشام بن حکم]] صورتی منسجم یافته است.<ref>کلبرگ، «از امامیه تا اثنی‌عشریه»، ص۲۰۱.</ref> این نظریه تا صد سال (زمان [[امام حسن عسکری علیه‌السلام|امام یازدهم]]) تغییری | از نظر کلبرگ، نظریه [[امامیه]] درباره [[امامت]] به‌تدریج در قرن نخست قمری مطرح شده و در نیمه قرن دوم از سوی [[هشام بن حکم]] صورتی منسجم یافته است.<ref>کلبرگ، «از امامیه تا اثنی‌عشریه»، ص۲۰۱.</ref> این نظریه تا صد سال (زمان [[امام حسن عسکری علیه‌السلام|امام یازدهم]]) تغییری نکرد و در نیمه قرن چهارم قمری نکاتی عمده به آن افزوده شد.<ref>کلبرگ، «از امامیه تا اثنی‌عشریه»، ص۲۰۱.</ref> اصطلاح اثنی‌عشریه بعد از [[غیبت صغرا|غیبت صغری]] برای نامیدن امامیه به‌کار رفته و این نشانه انسجام تدریجی اندیشه امامت نزد شیعه است.<ref>کلبرگ، «نخستین کاربردهای اصطلاح اثنی‌عشریه»، ص۶۴-۶۷.</ref> | ||
برخی این نظر کلبرگ را نقد کرده‌اند؛<ref>برای نمونه ن.ک: الویری، «نقد نظریه‌ای در پیدایش شیعه اثنی عشریه»، ص۵۱-۷۰.</ref> از جمله: در میان متون روایی که کلبرگ برای اثبات نظر خود استفاده کرده، روایاتی وجود دارد که می‌تواند خلاف نظر او را اثبات کند؛ این [[حدیث|روایات]] را کلبرگ نادیده گرفته است.<ref>الویری، «نقد نظریه‌ای در پیدایش شیعه اثنی عشریه»، ص۵۴-۵۷.</ref> نیافتن شواهد بر وجود برخی | برخی این نظر کلبرگ را نقد کرده‌اند؛<ref>برای نمونه ن.ک: الویری، «نقد نظریه‌ای در پیدایش شیعه اثنی عشریه»، ص۵۱-۷۰.</ref> از جمله: در میان متون روایی که کلبرگ برای اثبات نظر خود استفاده کرده، روایاتی وجود دارد که می‌تواند خلاف نظر او را اثبات کند؛ این [[حدیث|روایات]] را کلبرگ نادیده گرفته است.<ref>الویری، «نقد نظریه‌ای در پیدایش شیعه اثنی عشریه»، ص۵۴-۵۷.</ref> نیافتن شواهد بر وجود برخی معارف، مهم‌ترین دلیل کلبرگ برای اثبات نظر خود بوده که آن را قابل خدشه دانسته‌اند؛ زیرا هم تمام متون به‌دست ما نرسیده و هم به‌دلیل شرایط سیاسی امکان مخفی‌کاری در این زمینه وجود داشته است.<ref>الویری، «نقد نظریه‌ای در پیدایش شیعه اثنی عشریه»، ص۶۲.</ref> توجه [[شیعه]] به نظریه امامت در پایان [[غیبت صغرا|غیبت صغری]]، امری طبیعی و بازتاب وضعیت جدید سیاسی و فرهنگی جامعه اسلامی با روی کار آمدن [[آل بویه|آل‌بویه]] ذکر شده و گفته شده لزوماً به‌معنای ایجاد این معارف در آن دوره نیست.<ref>الویری، «نقد نظریه‌ای در پیدایش شیعه اثنی عشریه»، ص۷۰.</ref> | ||
===تحریف قرآن از نظر شیعه=== | ===تحریف قرآن از نظر شیعه=== | ||
به گفته برخی، کلبرگ معتقد است که حداقل بخش زیادی از جامعه شیعه در دوره پیش از [[غیبت امام مهدی(عج)|غیبت]] معتقد به تحریف قرآن بوده‌اند.<ref>مطهری، اتان کلبرگ و حدیث امامیه، ۱۳۹۹ش، ص۱۲۷؛ رضایی هفتادر و سروی، «نقد نظریه اتان کلبرگ در تحریف قرآن»، ص۸۴.</ref> به نظر او، در دوره پس از غیبت، در این اعتقاد تجدیدنظر شده و [[شیخ صدوق]] اولین عالم شیعه بوده که بر [[تحریف‌ناپذیری قرآن|عدم تحریف قرآن]] استدلال کرده است.<ref>مطهری، اتان کلبرگ و حدیث امامیه، ۱۳۹۹ش، ص۱۲۷؛ رضایی هفتادر و سروی، «نقد نظریه اتان کلبرگ در تحریف قرآن»، ص۸۴. </ref> بر این | به گفته برخی، کلبرگ معتقد است که حداقل بخش زیادی از جامعه شیعه در دوره پیش از [[غیبت امام مهدی(عج)|غیبت]] معتقد به تحریف قرآن بوده‌اند.<ref>مطهری، اتان کلبرگ و حدیث امامیه، ۱۳۹۹ش، ص۱۲۷؛ رضایی هفتادر و سروی، «نقد نظریه اتان کلبرگ در تحریف قرآن»، ص۸۴.</ref> به نظر او، در دوره پس از غیبت، در این اعتقاد تجدیدنظر شده و [[شیخ صدوق]] اولین عالم شیعه بوده که بر [[تحریف‌ناپذیری قرآن|عدم تحریف قرآن]] استدلال کرده است.<ref>مطهری، اتان کلبرگ و حدیث امامیه، ۱۳۹۹ش، ص۱۲۷؛ رضایی هفتادر و سروی، «نقد نظریه اتان کلبرگ در تحریف قرآن»، ص۸۴. </ref> بر این نظرِ کلبرگ، نقدهایی وارد شده است؛<ref>برای نمونه ن.ک: رضایی هفتادر و سروی، «نقد نظریه اتان کلبرگ در تحریف قرآن»، ص۸۴-۸۵.</ref> از جمله: روایات مربوط به [[تحریف‌ناپذیری قرآن|تحریف قرآن]] را که به نظر کلبرگ در منابع روایی امامیه فراوان است، عموماً ساختگی دانسته‌اند و گفته شده تعداد زیادی از آنها از منابع اهل‌سنت به منابع شیعه راه یافته‌اند.<ref>رضایی هفتادر و سروی، «نقد نظریه اتان کلبرگ در تحریف قرآن»، ص۸۵.</ref> از سوی دیگر، مطالب این روایات، با توجه به قرائن، درباره [[تفسیر قرآن|تفسیر]]، [[اسباب نزول|شأن نزول]]، وحی غیر قرآنی و تحریف معنایی است، نه تحریف لفظی آیات قرآن.<ref>رضایی هفتادر و سروی، «نقد نظریه اتان کلبرگ در تحریف قرآن»، ص۸۵.</ref> | ||
===تقیه از نظر شیعه=== | ===تقیه از نظر شیعه=== | ||
به نقل از برخی محققان، کلبرگ [[تقیه]] را یکی از عوامل تمایز امامیه از سایر فرق اسلامی و اصلی بنیادین در این مذهب به‌شمار می‌برده است.<ref>معارف و دیگران، «نقدی روایی-کلامی بر دیدگاه اتان کلبرگ در موضوع تقیه از منظر شیعه امامیه»، ص۱۵۶.</ref> از نظر او، سیره عملی شیعیان عصر [[امامان شیعه|ائمه(ع)]] در التزام به این اصل متعارض بوده و عده‌ای موافق | به نقل از برخی محققان، کلبرگ [[تقیه]] را یکی از عوامل تمایز امامیه از سایر فرق اسلامی و اصلی بنیادین در این مذهب به‌شمار می‌برده است.<ref>معارف و دیگران، «نقدی روایی-کلامی بر دیدگاه اتان کلبرگ در موضوع تقیه از منظر شیعه امامیه»، ص۱۵۶.</ref> از نظر او، سیره عملی شیعیان عصر [[امامان شیعه|ائمه(ع)]] در التزام به این اصل متعارض بوده و عده‌ای موافق و برخی مخالف آن بوده‌اند.<ref>معارف و دیگران، «نقدی روایی-کلامی بر دیدگاه اتان کلبرگ در موضوع تقیه از منظر شیعه امامیه»، ص۱۵۶.</ref> برخی این نظر کلبرگ را نقد کرده‌اند؛<ref>برای نمونه ن.ک: معارف و دیگران، «نقدی روایی-کلامی بر دیدگاه اتان کلبرگ در موضوع تقیه از منظر شیعه امامیه»، ص۱۵۵-۱۷۶.</ref> از جمله: اعتقاد به [[تقیه]] منحصر به [[امامیه]] نیست؛ تقیه اصلی متکی به [[قرآن]] و [[سنت]] و مورد اعتقاد مذاهب اسلامی شمرده شده است.<ref>معارف و دیگران، «نقدی روایی-کلامی بر دیدگاه اتان کلبرگ در موضوع تقیه از منظر شیعه امامیه»، ص۱۵۷-۱۵۸.</ref> [[اصول دین]] نزد [[شیعه]] مشخص است و تقیه جزء این اصول نیست.<ref>معارف و دیگران، «نقدی روایی-کلامی بر دیدگاه اتان کلبرگ در موضوع تقیه از منظر شیعه امامیه»، ص۱۵۸-۱۶۰.</ref> تفاوت فتوای عالمان امامیه در موضوع تقیه در قرون مختلف ناشی از تفاوت رویکرد آنان (پذیرش یا عدم پذیرش اصل تقیه) نبوده، بلکه ناشی از تفاوت وضعیت [[تکلیف|مُکَلَّف]] نسبت به رخدادهای مختلف در شرایط متفاوت بوده است.<ref>معارف و دیگران، «نقدی روایی-کلامی بر دیدگاه اتان کلبرگ در موضوع تقیه از منظر شیعه امامیه»، ص۱۷۵-۱۷۶.</ref> | ||
==زندگی== | ==زندگی== | ||