Automoderated users، confirmed، مدیران، templateeditor
۳٬۹۹۳
ویرایش
غبارروبی (آیین): تفاوت میان نسخه‌ها
جز
←آیین شستشوی کعبه
جز (←آیین شستشوی کعبه) |
جز (←آیین شستشوی کعبه) |
||
| خط ۱۶: | خط ۱۶: | ||
==آیین شستشوی کعبه== | ==آیین شستشوی کعبه== | ||
[[پرونده:اداره شستشوی کعبه.png|بندانگشتی|وسط|تابلو پارچه‌ای متعلق به کمیته شستشوی کعبه]] | |||
سنت شستشوی [[کعبه]] به [[فتح مکه]] باز می‌گردد که [[حضرت محمد صلی الله علیه و آله|پیامبر]] درون کعبه را از بت‌ها پاک کرد و آنجا را با [[زمزم|آب زمزم]] و مقداری عطر شست.<ref>سامانی، «بررسی تاریخی شست‌وشوی کعبه»، ص۱۰۷.</ref> در دوران آل‌سعود سنت شستشوی کعبه به مانند قبل ادامه یافت.<ref>سامانی، «بررسی تاریخی شست‌وشوی کعبه»، ص۱۱۳.</ref> مراسم شست‌وشوی خانه خدا در سال دو بار برگزار می‌شود؛ یک بار در آغاز [[شعبان|ماه شعبان]] و یک مرتبه کمی پس از پایان [[حج تمتع]] در نیمه [[محرم (ماه)|ماه محرم]].<ref>«[https://farsnews.ir/news/14000601000812/اولین-بار-چه-کسی-خانه-خدا-را-شُست-کعبه-۲۲-سال-با-گلاب-ایرانی-شست‌وشو اولین بار چه کسی خانه خدا را شُست]»، خبرگزاری فارس.</ref> | سنت شستشوی [[کعبه]] به [[فتح مکه]] باز می‌گردد که [[حضرت محمد صلی الله علیه و آله|پیامبر]] درون کعبه را از بت‌ها پاک کرد و آنجا را با [[زمزم|آب زمزم]] و مقداری عطر شست.<ref>سامانی، «بررسی تاریخی شست‌وشوی کعبه»، ص۱۰۷.</ref> در دوران آل‌سعود سنت شستشوی کعبه به مانند قبل ادامه یافت.<ref>سامانی، «بررسی تاریخی شست‌وشوی کعبه»، ص۱۱۳.</ref> مراسم شست‌وشوی خانه خدا در سال دو بار برگزار می‌شود؛ یک بار در آغاز [[شعبان|ماه شعبان]] و یک مرتبه کمی پس از پایان [[حج تمتع]] در نیمه [[محرم (ماه)|ماه محرم]].<ref>«[https://farsnews.ir/news/14000601000812/اولین-بار-چه-کسی-خانه-خدا-را-شُست-کعبه-۲۲-سال-با-گلاب-ایرانی-شست‌وشو اولین بار چه کسی خانه خدا را شُست]»، خبرگزاری فارس.</ref> | ||
در شستشوی کعبه از گلاب استفاده می‌شود که از کشورهای مختلف از جمله [[مصر]] و [[ایران]] تهیه می‌گردید. البته به‌صورت منظم از [[سال ۱۳۷۲ هجری شمسی|سال ۱۳۷۲ش]] تا [[سال ۱۳۹۴ هجری شمسی|سال ۱۳۹۴ش]] این گلاب از شهر قمصر از توابع [[کاشان|کاشان]] در ایران تهیه می‌گردید. در سال ۱۳۹۴ش با توجه به تیره شدن روابط دو کشور ایران و [[عربستان سعودی|عربستان]] این اقدام نیز متوقف شد.<ref>«[https://farsnews.ir/news/14000601000812/اولین-بار-چه-کسی-خانه-خدا-را-شُست-کعبه-۲۲-سال-با-گلاب-ایرانی-شست‌وشو اولین بار چه کسی خانه خدا را شُست]»، خبرگزاری فارس.</ref> | در شستشوی کعبه از گلاب استفاده می‌شود که از کشورهای مختلف از جمله [[مصر]] و [[ایران]] تهیه می‌گردید. البته به‌صورت منظم از [[سال ۱۳۷۲ هجری شمسی|سال ۱۳۷۲ش]] تا [[سال ۱۳۹۴ هجری شمسی|سال ۱۳۹۴ش]] این گلاب از شهر قمصر از توابع [[کاشان|کاشان]] در ایران تهیه می‌گردید. در سال ۱۳۹۴ش با توجه به تیره شدن روابط دو کشور ایران و [[عربستان سعودی|عربستان]] این اقدام نیز متوقف شد.<ref>«[https://farsnews.ir/news/14000601000812/اولین-بار-چه-کسی-خانه-خدا-را-شُست-کعبه-۲۲-سال-با-گلاب-ایرانی-شست‌وشو اولین بار چه کسی خانه خدا را شُست]»، خبرگزاری فارس.</ref> | ||
==آیین غبارروبی حرم امام رضا== | ==آیین غبارروبی حرم امام رضا== | ||
در [[حرم امام رضا(ع)]] سنت غبارروبی، قدمتی ۵۰۰ ساله دارد و به دوره [[صفویان|صفویه]] منتسب است. تا پیش از آن، به خاطر نبود فضای [[ضریح]] و صندوقچه بر روی قبور امامان، احتمالا نظافت حرم‌ها به یکباره انجام می‌شده و پس از آنکه در دوره صفویه بر قبور امامان، [[ضریح]] و صندوق نصب شدند، آیینی مخصوص به تنظیف آنها نیز تدوین شده است. در ابتدا این مراسم برای تنظیف قرآن‌ها، هدایا اهدایی به حرم و فضای داخلی و خارجی ضریح انجام می‌شد. بر اساس اسناد باقی‌مانده از موقوفات حرم امام رضا(ع)، بیشتر اسناد غبارروبی مربوط به [[دوره قاجار]] است و پیش از آن، اطلاعات دقیقی از این مراسم وجود ندارد. آن‌طور که از منابع استخراج شده، آیین غبارروبی در دوره صفویه سالی یک مرتبه و پیش از ایام [[نوروز]]، در دوره [[قاجار]] سالی چند مرتبه و پیش از اعیاد اسلامی و با حضور مهمانان انجام می‌شد.<ref>قصابیان، «آیین غبارروبی در حرم رضوی»، ص۹۵-۱۰۵.</ref> امروزه نیز در حرم امام رضا(ع) پس از دعوت از مدعوین برای برگزاری این مراسم، درب ضریح باز شده و مراسم غبارروبی حرم انجام می‌شود.<ref>اداره تولیدات فرهنگی آستان قدس رضوی، راهنمای خادمان و زائران امام رضا، ۱۳۹۷ش، ص۱۲۶.</ref> این مراسم با آیین‌های ویژه‌ای توسط عالمان و صاحب‌منصبان برگزار می‌شود.<ref>قصابیان، «آیین غبارروبی در حرم رضوی»، ص۹۵-۱۰۵.</ref> در [[موزه آستان قدس رضوی]]، برخی از ابزارهای به کار برده شده در این آیین، که قدمتی دیرینه دارند، نگهداری می‌شود. قدیمی‌ترین این وسائل، جارویی ساخته شده از پر طاووس است که متعلق به سال ۱۱۱۱ق است که برای پاک کردن صندوق ضریح به کار می‌رفت.<ref>جلالیان، «وسایل و ملزومات مراسم غبارروبی و خدمت فوق ضریح در حرم رضوی به روایت اسناد واشیای موزه‌ای»، مجله مشکات، ص ۱۱۲.</ref> | در [[حرم امام رضا(ع)]] سنت غبارروبی، قدمتی ۵۰۰ ساله دارد و به دوره [[صفویان|صفویه]] منتسب است. تا پیش از آن، به خاطر نبود فضای [[ضریح]] و صندوقچه بر روی قبور امامان، احتمالا نظافت حرم‌ها به یکباره انجام می‌شده و پس از آنکه در دوره صفویه بر قبور امامان، [[ضریح]] و صندوق نصب شدند، آیینی مخصوص به تنظیف آنها نیز تدوین شده است. در ابتدا این مراسم برای تنظیف قرآن‌ها، هدایا اهدایی به حرم و فضای داخلی و خارجی ضریح انجام می‌شد. بر اساس اسناد باقی‌مانده از موقوفات حرم امام رضا(ع)، بیشتر اسناد غبارروبی مربوط به [[دوره قاجار]] است و پیش از آن، اطلاعات دقیقی از این مراسم وجود ندارد. آن‌طور که از منابع استخراج شده، آیین غبارروبی در دوره صفویه سالی یک مرتبه و پیش از ایام [[نوروز]]، در دوره [[قاجار]] سالی چند مرتبه و پیش از اعیاد اسلامی و با حضور مهمانان انجام می‌شد.<ref>قصابیان، «آیین غبارروبی در حرم رضوی»، ص۹۵-۱۰۵.</ref> امروزه نیز در حرم امام رضا(ع) پس از دعوت از مدعوین برای برگزاری این مراسم، درب ضریح باز شده و مراسم غبارروبی حرم انجام می‌شود.<ref>اداره تولیدات فرهنگی آستان قدس رضوی، راهنمای خادمان و زائران امام رضا، ۱۳۹۷ش، ص۱۲۶.</ref> این مراسم با آیین‌های ویژه‌ای توسط عالمان و صاحب‌منصبان برگزار می‌شود.<ref>قصابیان، «آیین غبارروبی در حرم رضوی»، ص۹۵-۱۰۵.</ref> در [[موزه آستان قدس رضوی]]، برخی از ابزارهای به کار برده شده در این آیین، که قدمتی دیرینه دارند، نگهداری می‌شود. قدیمی‌ترین این وسائل، جارویی ساخته شده از پر طاووس است که متعلق به سال ۱۱۱۱ق است که برای پاک کردن صندوق ضریح به کار می‌رفت.<ref>جلالیان، «وسایل و ملزومات مراسم غبارروبی و خدمت فوق ضریح در حرم رضوی به روایت اسناد واشیای موزه‌ای»، مجله مشکات، ص ۱۱۲.</ref> | ||