حدیث من مات: تفاوت میان نسخه‌ها

حدیث من مات (نمایش مبدأ)

نسخهٔ ‏۱۴ آوریل ۲۰۲۴، ساعت ۱۸:۰۶

۳۱ بایت حذف‌شده ، ۱۴ آوریل

بدون خلاصۀ ویرایش

دیداریویکی‌متن

Roohish

Automoderated users، confirmed، مدیران، templateeditor

۶٬۲۱۵

ویرایش

@@ خط ۱۸: / خط ۱۸: @@
 | تراز = چپ| عرض = ۲۵۰px| اندازه خط = ۱۲px|رنگ پس‌زمینه =#FFF9E7| گیومه نقل‌قول =| تراز منبع = چپ}}
-'''حَدیث مَنْ مات''' [[حدیث]]ی از [[پیامبر اکرم(ص)]] که ''هر کس بمیرد و امام زمانش را نشناخته باشد، به مرگ جاهلی مرده است''. این حدیث با الفاظ مختلف در منابع [[شیعه]] و [[اهل سنت]] نقل شده است. [[شیعیان]] این حدیث را درباره مسئله [[امامت]] می‌دانند و لزوم شناخت و اطاعت از امام را از آن استنباط می‌کنند. اهل سنت این روایت را مربوط به بحث ارتباط مردم با [[حاکم]] اسلامی و لزوم [[بیعت]] با او دانسته‌اند.
+'''حَدیث مَنْ مات''' [[حدیث|حدیثی]] از [[پیامبر اکرم(ص)]] که ''هر کس بمیرد و امام زمانش را نشناخته باشد، به مرگ جاهلی مرده است''. این حدیث با الفاظ مختلف در منابع [[شیعه]] و [[اهل سنت]] نقل شده است. [[شیعیان]] این حدیث را درباره مسئله [[امامت]] می‌دانند و لزوم شناخت و اطاعت از امام را از آن استنباط می‌کنند. اهل سنت این روایت را مربوط به بحث ارتباط مردم با [[حاکم]] اسلامی و لزوم [[بیعت]] با او دانسته‌اند.
 ==متن حدیث در منابع شیعه و اهل سنت ==
@@ خط ۲۶: / خط ۲۶: @@
 در منابع اسلامی روایاتی با عبارت «من مات» نقل شده است.<ref> برای نمونه رجوع کنید به: برقی، المحاسن، ۱۳۷۱ق، ج۱، ص۸۸.</ref> اما مقصود از تعبیر (حدیث «من مات») کلام معروف پیامبر اکرم است: «مَنْ ماتَ وَ لَمْ یعْرِفْ إمامَ زَمانِهِ مَاتَ مِیتَةً جَاهِلِیة؛ هر فردی که بمیرد در حالی که امام زمانش را نشناسد، به مرگ جاهلی مرده است».<ref> سید بن طاووس، الاقبال بالاعمال الحسنه، ۱۴۱۵ق، ج۲، ص۲۵۲؛ شیخ صدوق، کمال الدین، ۱۳۹۵ق، ج۲، ص۴۱۰</ref>
-[[ابن ابی یعفور]] نقل می‌کند: از [[امام صادق(ع)]] درباره گفتار [[پیامبر اسلام]]: «مَنْ مَاتَ وَ لَیسَ لَهُ إِمَامٌ فَمِیتَتُهُ مِیتَةٌ جَاهِلِیةٌ؛ هر فردی که بمیرد در حالی که امامی نداشته باشد، مرگش، مرگ جاهلی است» پرسیدم که آیا مقصود مردن در حالت کفر است؟ امام صادق(ع) فرمود: مردن در حالت گمراهی است. عرض کردم: هر که در این زمان هم بمیرد و او را پیشوائی نباشد، مرگش، مرگ جاهلیت است؟ فرمود: آری.<ref>کلینی، الکافی، ۱۴۰۷ق، ج۱، ص۳۷۶</ref> برخی علمای شیعه روایت من مات را [[متواتر]] در منابع شیعه و اهل سنت دانسته‌اند.<ref>علامه مجلسی، بحارالانوار، ۱۴۰۳ق، ج۸، ص۳۶۸.</ref>[[شیخ بهائی|شیخ بهایی]] در کتاب اربعون حدیث روایت را  مورد اتفاق میان شیعه و اهل سنت دانسته است. <ref>شیخ بهائی، الأربعون حديثا،  ج۱، ص۴۳۱.</ref>
+[[ابن ابی‌یعفور]] نقل می‌کند: از [[امام صادق(ع)]] درباره گفتار [[پیامبر اسلام]]: «مَنْ مَاتَ وَ لَیسَ لَهُ إِمَامٌ فَمِیتَتُهُ مِیتَةٌ جَاهِلِیةٌ؛ هر فردی که بمیرد در حالی که امامی نداشته باشد، مرگش، مرگ جاهلی است» پرسیدم که آیا مقصود مردن در حالت کفر است؟ امام صادق(ع) فرمود: مردن در حالت گمراهی است. عرض کردم: هر که در این زمان هم بمیرد و او را پیشوائی نباشد، مرگش، مرگ جاهلیت است؟ فرمود: آری.<ref>کلینی، الکافی، ۱۴۰۷ق، ج۱، ص۳۷۶</ref> برخی علمای شیعه روایت من مات را [[متواتر]] در منابع شیعه و اهل سنت دانسته‌اند.<ref>علامه مجلسی، بحارالانوار، ۱۴۰۳ق، ج۸، ص۳۶۸.</ref> [[شیخ بهائی|شیخ بهایی]] در کتاب اربعون حدیث روایت را  مورد اتفاق میان شیعه و اهل سنت دانسته است.<ref>شیخ بهائی، الأربعون حديثا، ج۱، ص۴۳۱.</ref>
 {{جعبه نقل قول| عنوان =| نقل‌قول = {{حدیث|'''پیامبر اسلام(ص)''': {{سخ}}مَنْ مَاتَ بِغَیرِ إِمَامٍ مَاتَ مِیتَةً جَاهِلِیةً؛ کسی که بدون امام بمیرد؛ به مرگ جاهلی مرده است.}}|تاریخ بایگانی| منبع = [[احمد بن حنبل]]، مسند احمد، ۱۴۲۱ق، ج۲۸، ص۸۸| تراز = چپ| عرض = ۲۵۰px| اندازه خط = ۱۲px|رنگ پس‌زمینه =#FFF9E7| گیومه نقل‌قول =| تراز منبع = چپ}}
 ===منابع اهل سنت===
-حدیث «من مات» با تعبیر «من مات و لم يعرف إمام زمانه مات ميتة جاهلية» در برخی منابع [[اهل سنت]] نیز نقل شده است. <ref>تفتازانی، سعد الدین، شرح مقاصد، ۱۴۰۹ق، ج۵، ص۲۳۹، قندوزی، سلیمان بن ابراهیم، ينابيع المودة لذو القربى، ۱۴۱۳ق، ج۳، ص۴۵۶.  </ref>و با تفاوتی مختصر در الفاظ، در دیگر منابع [[اهل سنت]] از پیامبر اسلام(ص) نقل کرده‌اند: «مَنْ مَاتَ بِغَیرِ إِمَامٍ مَاتَ مِیتَةً جَاهِلِیةً؛ کسی که بدون امام بمیرد؛ به مرگ جاهلی مرده است»؛<ref>احمد بن حنبل، مسند احمد، ۱۴۲۱ق، ج۲۸، ص۸۸؛ ابو داوود، مسند، ۱۴۱۹ق، ج۳، ص۴۲۵؛ طبرانی، مسند الشامیین، ۱۴۰۵ق، ج۲، ص۴۳۷.</ref> در برخی منابع دیگر چنین روایت شده: «مَنْ خَلَعَ یدًا مِنْ طَاعَةٍ، لَقِی اللهَ یوْمَ الْقِیامَةِ لَا حُجَّةَ لَهُ، وَمَنْ مَاتَ وَ لَیسَ فِی عُنُقِهِ بَیعَةٌ، مَاتَ مِیتَةً جَاهِلِیةً؛ کسی که دست خود را از طاعت شخصی خارج کند (بیعت خود را بشکند) در مواجهه با خداوند در روز قیامت؛ دلیلی بر عملش نخواهد داشت و همچنین کسی که بمیرد و بیعتی بر گردن خود نداشته باشد؛ به مرگ جاهلی مرده است.<ref> مسلم، صحیح مسلم، بیروت، ج۳، ص۱۴۷۸.</ref> علمای [[اهل سنت]]، حدیث فوق را صحیح<ref>ابونعیم اصفهانی،‌ حلیة الأولیاء، ۱۳۹۴ق، ج۳، ص۲۲۴.</ref> و حسن<ref>ابن ابی عاصم، کتاب السنه، ۱۴۰۰ق، ج۲، ص۵۰۳.</ref> دانسته‌اند.
+حدیث «من مات» با تعبیر «من مات و لم يعرف إمام زمانه مات ميتة جاهلية» در برخی منابع [[اهل سنت]] نیز نقل شده است. <ref>تفتازانی، شرح مقاصد، ۱۴۰۹ق، ج۵، ص۲۳۹، قندوزی، ينابيع المودة، ۱۴۱۳ق، ج۳، ص۴۵۶.  </ref>و با تفاوتی مختصر در الفاظ، در دیگر منابع [[اهل سنت]] از پیامبر اسلام(ص) نقل کرده‌اند: «مَنْ مَاتَ بِغَیرِ إِمَامٍ مَاتَ مِیتَةً جَاهِلِیةً؛ کسی که بدون امام بمیرد؛ به مرگ جاهلی مرده است»؛<ref>احمد بن حنبل، مسند احمد، ۱۴۲۱ق، ج۲۸، ص۸۸؛ ابو داوود، مسند ابوداود، ۱۴۱۹ق، ج۳، ص۴۲۵؛ طبرانی، مسند الشامیین، ۱۴۰۵ق، ج۲، ص۴۳۷.</ref> در برخی منابع دیگر چنین روایت شده: «مَنْ خَلَعَ یدًا مِنْ طَاعَةٍ، لَقِی اللهَ یوْمَ الْقِیامَةِ لَا حُجَّةَ لَهُ، وَمَنْ مَاتَ وَ لَیسَ فِی عُنُقِهِ بَیعَةٌ، مَاتَ مِیتَةً جَاهِلِیةً؛ کسی که دست خود را از طاعت شخصی خارج کند (بیعت خود را بشکند) در مواجهه با خداوند در روز قیامت؛ دلیلی بر عملش نخواهد داشت و همچنین کسی که بمیرد و بیعتی بر گردن خود نداشته باشد؛ به مرگ جاهلی مرده است.<ref> مسلم، صحیح مسلم، بیروت، ج۳، ص۱۴۷۸.</ref> علمای [[اهل سنت]]، حدیث فوق را صحیح<ref>ابونعیم اصفهانی،‌ حلیة الأولیاء، ۱۳۹۴ق، ج۳، ص۲۲۴.</ref> و حسن<ref>ابن ابی عاصم، کتاب السنه، ۱۴۰۰ق، ج۲، ص۵۰۳.</ref> دانسته‌اند.
 ==منابع حدیث==
@@ خط ۳۷: / خط ۳۷: @@
 ===منابع اهل سنت===
 * [[مسند احمد بن حنبل]]<ref>ابن حنبل، مسند احمد، ۱۴۲۱ق، ج۲۸، ص۸۸.</ref>
-* مسند ابوداود سلیمان بن داود طیالسی<ref>ابو داوود، مسند، ۱۴۱۹ق، ج۳، ص۴۲۵.</ref>
+* مسند ابوداود سلیمان بن داود طیالسی<ref>ابو داوود، مسند ابوداوود، ۱۴۱۹ق، ج۳، ص۴۲۵.</ref>
 * مسند الشامیین، ابوالقاسم طبرانی<ref>طبرانی، مسند الشامیین، ۱۴۰۵ق، ج۲، ص۴۳۷.</ref>
@@ خط ۵۵: / خط ۵۵: @@
 اهل سنت مقصود از «امام» در این روایت را حاکم جامعه اسلامی می‌دانند که برای حفظ جماعت باید از او تبعیت و در بیعت او باقی ماند.<ref>صهیب عبدالجبار،‌ الجامع الصحیح، ۲۰۱۴م، ج۴، ص۲۳۴، پاورقی.</ref> این لزوم تبعیت از حاکم اسلامی، شامل تمام حاکمان مسلمان می‌شود و ظالم بودن، گناه کار بودن و... خللی در این لزوم تبعیت ایجاد نمی‌کند؛ [[ابن تیمیه]] در تفسیر حدیث فوق، لزوم تبعیت و بیعت [[صحابه]] پیامبر و [[تابعان]] با [[یزید بن معاویه]] را استنباط کرده است: («پس از [[واقعه حره]]، [[عبدالله بن مطیع]] که از سردمداران مخالف یزید در مدینه بود، به مکه فرار کرد. [[عبدالله بن عمر]] به ملاقات او رفت. ابن مطیع: برای ابن عمر متکائی بگذارید تا بنشیند. ابن عمر: برای نشستن به پیش تو نیامدم. آمدم تا حدیثی از پیامبر برای تو بخوانم. پیامبر فرمودند: کسی که دست خود را از طاعت شخصی خارج کند (بیعت خود را بشکند) در مواجهه با خداوند در روز قیامت، دلیلی بر عملش نخواهد داشت و همچنین کسی که بمیرد و بیعتی بر گردن خود نداشته باشد، به مرگ جاهلی مرده است.» این حدیث را عبدالله بن عمر برای عبدالله بن مطیع، زمانی که از اطاعت امیر زمان خودش، یزید، سر باز زده بود خواند. در حالی که یزید ظلم کرده بود و در [[واقعه حره]] امور ناشایستی را انجام داد. در نتیجه از این حدیث به دست می‌آوریم که بر حاکمان مسلمان نباید با شمشیر قیام کرد و اگر شخصی در غیر اطاعت از این حاکمان بمیرد، به مرگ جاهلی مرده است).<ref>ابن تیمیه، مختصر منهاج السنه، ۱۴۲۶ق، ج۱، ص۴۹.</ref>
-البته برخی از منابع اهل سنت، امام در روایت فوق را به پیامبر اسلام معنا کرده‌اند و معتقدند باید به پیامبر اسلام [[ایمان]] داشت؛ زیرا او امام اهل زمین در این دنیا است.<ref>ابن حبان،‌ صحیح ابن حبان، ۱۴۱۴ق، ج۱۰، ص۴۳۴.</ref>
+البته برخی از منابع اهل سنت، امام در روایت فوق را به پیامبر اسلام معنا کرده‌اند و معتقدند باید به پیامبر اسلام [[ایمان]] داشت؛ زیرا او امام اهل زمین در این دنیا است.<ref>ابن‌حبان،‌ صحیح ابن حبان، ۱۴۱۴ق، ج۱۰، ص۴۳۴.</ref>
 == پانویس ==