Automoderated users، confirmed، protected، templateeditor
۵٬۲۱۱
ویرایش
امام جماعت: تفاوت میان نسخه‌ها
بدون خلاصۀ ویرایش
جز (جایگزینی متن - '{{یادداشت|' به '{{یاد|') برچسب‌ها: ویرایش همراه ویرایش از وبگاه همراه |
بدون خلاصۀ ویرایش |
||
| خط ۳: | خط ۳: | ||
{{مقاله توصیفی فقهی}} | {{مقاله توصیفی فقهی}} | ||
{{احکام}} | {{احکام}} | ||
'''امام جَماعت''' یا '''پیش‌ْنَماز''' کسی است که در [[نماز جماعت]] جلو می‌ایستد و دیگران به او اقتدا می‌کنند. در [[فقه]]، امام جماعت باید واجد شرایطی باشد که [[بلوغ]]، [[عقل]] و [[عدالت]] از | '''امام جَماعت''' یا '''پیش‌ْنَماز''' کسی است که در [[نماز جماعت]] جلو می‌ایستد و دیگران به او اقتدا می‌کنند. در [[فقه]]، امام جماعت باید واجد شرایطی باشد که [[بلوغ]]، [[عقل]] و [[عدالت]]، [[امامیه|شیعه دوازده امامی]] بودن و [[حلال‌زادگی]] از جمله آنهاست. | ||
در انتخاب امام جماعت، [[امام معصوم | در انتخاب امام جماعت، [[امامان شیعه|امام معصوم(ع)]] بر همه مقدّم است و در صورت عدم حضور امام معصوم، [[امام راتب]]، امیر منصوب از سوی حاکم عادل، صاحب‌خانه و [[سادات]] بر دیگران مقدم‌اند. همچنین [[مجتهد|فقیهان]] متاخر، [[طلبه|روحانی‌بودن]] پیش‌نماز را از اولویت‌های انتخاب امام [[نماز جماعت|جماعت]] می‌دانند. | ||
==شرایط امام جماعت== | ==شرایط امام جماعت== | ||
در [[فقه شیعه]] برای فردی که تصدی امامت جماعت را می‌پذیرد، شرایطی ذکر شده است. این شرایط عبارتند از: | در [[فقه شیعه]] برای فردی که تصدی امامت جماعت را می‌پذیرد، شرایطی ذکر شده است. این شرایط عبارتند از: | ||
# [[بلوغ]].{{یاد|ممیز در آستانه بلوغ بنابر نظر مشهور نمی‌تواند امام جماعت باشد. نجفی، جواهر الکلام، ۱۴۰۴ق، ج۱۳، ص۳۲۵.}} | #[[بلوغ]].{{یاد|ممیز در آستانه بلوغ بنابر نظر مشهور نمی‌تواند امام جماعت باشد. نجفی، جواهر الکلام، ۱۴۰۴ق، ج۱۳، ص۳۲۵.}} | ||
# [[عقل]].<ref>شهید اول، اللمعة الدمشقیة، دارالتراث، ص۴۸. </ref> | #[[عقل]].<ref>شهید اول، اللمعة الدمشقیة، دارالتراث، ص۴۸. </ref> | ||
# [[عدالت]].{{یاد|فرد [[فاسق]] و یا مجهول الحال یعنی کسی که عدالت یا فسقش معلوم نیست، نمی‌تواند امام جماعت باشد. ر.ک به: امام خمینی، تحریرالوسیله، ۱۳۷۹، ج۱، ص۲۷۴}} | #[[عدالت]].{{یاد|فرد [[فاسق]] و یا مجهول الحال یعنی کسی که عدالت یا فسقش معلوم نیست، نمی‌تواند امام جماعت باشد. ر.ک به: امام خمینی، تحریرالوسیله، ۱۳۷۹، ج۱، ص۲۷۴}} | ||
# [[مؤمن]] ([[شیعه اثناعشری|شیعه دوازده امامی]]) بودن.<ref>خمینی، تحریرالوسیله، ۱۳۷۹، ج۱، ص۲۷۴</ref> | #[[مؤمن]] ([[شیعه اثناعشری|شیعه دوازده امامی]]) بودن.<ref>خمینی، تحریرالوسیله، ۱۳۷۹، ج۱، ص۲۷۴</ref> | ||
# حلال‌زادگی.<ref>یزدی، عروةالوثقی، مرکز فقه الائمة الأطهار، ج۱، ص۶۰۰.</ref> | #[[حلال‌زادگی]].<ref>یزدی، عروةالوثقی، مرکز فقه الائمة الأطهار، ج۱، ص۶۰۰.</ref> | ||
# مرد بودن (اگر همه یا بعض مأمومان، مرد هستند).<ref>خمینی، تحریرالوسیله، ۱۳۷۹، ج۱، ص۲۷۴</ref> به قول مشهور، امامت زن برای زنان در صورت دارا بودن سایر شرایط امام جماعت، جایز است.<ref>نجفی، جواهر الکلام، ۱۴۰۴ق، ج۱۳، ص۳۳۷.</ref> | #مرد بودن (اگر همه یا بعض مأمومان، مرد هستند).<ref>خمینی، تحریرالوسیله، ۱۳۷۹، ج۱، ص۲۷۴</ref> به قول مشهور، امامت زن برای زنان در صورت دارا بودن سایر شرایط امام جماعت، جایز است.<ref>نجفی، جواهر الکلام، ۱۴۰۴ق، ج۱۳، ص۳۳۷.</ref> | ||
# درست بودن قرائت نماز.<ref>یزدی، عروةالوثقی، مرکز فقه الائمة الأطهار، ج۱، ص۶۰۰.</ref>{{یاد|بنابراین امام جماعت این افراد صحیح نیست: | #درست بودن قرائت نماز.<ref>یزدی، عروةالوثقی، مرکز فقه الائمة الأطهار، ج۱، ص۶۰۰.</ref>{{یاد|بنابراین امام جماعت این افراد صحیح نیست: | ||
* کسی که قرائت نماز را نمی‌داند | * کسی که قرائت نماز را نمی‌داند | ||
* لال برای غیر همسانشان. | * لال برای غیر همسانشان. | ||
| خط ۲۲: | خط ۲۲: | ||
'''کسانی که امامت آنان مکروه است:''' | '''کسانی که امامت آنان مکروه است:''' | ||
::::* حاضر برای [[مسافر]] و بر عکس.<ref>نجفی، جواهر الکلام، ۱۴۰۴ق، ج۱۳، ص۳۷۴.</ref> | ::::*حاضر برای [[مسافر]] و بر عکس.<ref>نجفی، جواهر الکلام، ۱۴۰۴ق، ج۱۳، ص۳۷۴.</ref> | ||
::::* مبتلا به بیماری خوره (جذام) و پیسی (برص).<ref>یزدی، عروةالوثقی، مرکز فقه الائمة الأطهار، ج۱، ص۶۰۴.</ref> | ::::*مبتلا به بیماری خوره (جذام) و پیسی (برص).<ref>یزدی، عروةالوثقی، مرکز فقه الائمة الأطهار، ج۱، ص۶۰۴.</ref> | ||
::::* کسی که [[حد شرعی]] بر او جاری شده است، پس از [[توبه]].<ref>نجفی، جواهر الکلام، ۱۴۰۴ق، ج۱۳، ص۳۸۳.</ref> | ::::*کسی که [[حد شرعی]] بر او جاری شده است، پس از [[توبه]].<ref>نجفی، جواهر الکلام، ۱۴۰۴ق، ج۱۳، ص۳۸۳.</ref> | ||
::::* کسی که [[ختنه]] نیست،<ref>محقق حلی، المختصر النافع، ۱۴۱۸ق، ج۱، ص۴۸.</ref> امام خمینی گفته است کسی که به جهت عذری [[ختنه]] نکرده است.<ref>خمینی، تحریرالوسیله، ۱۳۷۹، ج۱، ص۲۷۷.</ref> | ::::*کسی که [[ختنه]] نیست،<ref>محقق حلی، المختصر النافع، ۱۴۱۸ق، ج۱، ص۴۸.</ref> امام خمینی گفته است کسی که به جهت عذری [[ختنه]] نکرده است.<ref>خمینی، تحریرالوسیله، ۱۳۷۹، ج۱، ص۲۷۷.</ref> | ||
::::* اعرابی برای غیر اعرابی به قول مشهور میان متأخّران.<ref>نجفی، جواهر الکلام، ۱۴۰۴ق، ج۱۳، ص۳۸۷.</ref> | ::::*اعرابی برای غیر اعرابی به قول مشهور میان متأخّران.<ref>نجفی، جواهر الکلام، ۱۴۰۴ق، ج۱۳، ص۳۸۷.</ref> | ||
::::* کسی که با [[تیمم]] نماز می‌گزارد برای کسی که با [[وضو]] نماز می‌خواند.<ref>یزدی، عروةالوثقی، مرکز فقه الائمة الأطهار، ج۱، ص۶۰۴</ref> | ::::*کسی که با [[تیمم]] نماز می‌گزارد برای کسی که با [[وضو]] نماز می‌خواند.<ref>یزدی، عروةالوثقی، مرکز فقه الائمة الأطهار، ج۱، ص۶۰۴</ref> | ||
::::* کسی که مأمومان از امامت او ناخشنودند.<ref>خمینی، تحریرالوسیله، ۱۳۷۹، ج۱، ص۲۷۷.</ref> | ::::*کسی که مأمومان از امامت او ناخشنودند.<ref>خمینی، تحریرالوسیله، ۱۳۷۹، ج۱، ص۲۷۷.</ref> | ||
برخی، امامت اسیر، بافنده، [[حجامت|حجامت‌گر]]، دباغ، حبس‌کننده ادرار و مدفوع و نیز امامت ناقص{{یاد|چه نقص علمی باشد؛ چه جسمی و یا دیگر جنبه‌های فردی}} برای کامل و کامل برای کامل‌تر را [[مکروه]] شمرده‌اند.<ref>نجفی، جواهر الکلام، ۱۴۰۴ق، ج۱۳، ص۳۹۰-۳۹۱؛ یزدی، عروةالوثقی، مرکز فقه الائمة الأطهار، ج۱، ص۶۰۴</ref> | برخی، امامت اسیر، بافنده، [[حجامت|حجامت‌گر]]، دباغ، حبس‌کننده ادرار و مدفوع و نیز امامت ناقص{{یاد|چه نقص علمی باشد؛ چه جسمی و یا دیگر جنبه‌های فردی}} برای کامل و کامل برای کامل‌تر را [[مکروه]] شمرده‌اند.<ref>نجفی، جواهر الکلام، ۱۴۰۴ق، ج۱۳، ص۳۹۰-۳۹۱؛ یزدی، عروةالوثقی، مرکز فقه الائمة الأطهار، ج۱، ص۶۰۴</ref> | ||
| خط ۵۴: | خط ۵۴: | ||
[[پرونده:سید ابوالحسن اصفهانی در حال نماز جماعت.jpg|200px|بندانگشتی|نماز جماعت به امامت [[سید ابوالحسن اصفهانی|سید ابوالحسن اصفهانی.]]]] | [[پرونده:سید ابوالحسن اصفهانی در حال نماز جماعت.jpg|200px|بندانگشتی|نماز جماعت به امامت [[سید ابوالحسن اصفهانی|سید ابوالحسن اصفهانی.]]]] | ||
انجام و رعایت اموری برای امام جماعت [[مستحب]] است؛ برخی از آن‌ها عبارتند از: | انجام و رعایت اموری برای امام جماعت [[مستحب]] است؛ برخی از آن‌ها عبارتند از: | ||
# قرار گرفتن در وسط صف <ref>یزدی، عروةالوثقی، مرکز فقه الائمة الأطهار، ج۱، ص۶۰۵.</ref> | #قرار گرفتن در وسط صف <ref>یزدی، عروةالوثقی، مرکز فقه الائمة الأطهار، ج۱، ص۶۰۵.</ref> | ||
# مراعات حال ناتوان‌ترین مأمومان در افعال [[نماز]]، مگر آنکه خود آنان خواهان طولانی شدن نماز باشند.<ref>یزدی، عروةالوثقی، مرکز فقه الائمة الأطهار، ج۱، ص۶۰۵.</ref> | #مراعات حال ناتوان‌ترین مأمومان در افعال [[نماز]]، مگر آنکه خود آنان خواهان طولانی شدن نماز باشند.<ref>یزدی، عروةالوثقی، مرکز فقه الائمة الأطهار، ج۱، ص۶۰۵.</ref> | ||
# بلند کردن صدا به‌اندازه متعارف تا قرائت و [[ذکر|ذکرهای]] نماز به گوش مأمومان برسد.<ref>شهید اول، اللمعة الدمشقیة، دارالتراث، ص۴۸. </ref> | #بلند کردن صدا به‌اندازه متعارف تا قرائت و [[ذکر|ذکرهای]] نماز به گوش مأمومان برسد.<ref>شهید اول، اللمعة الدمشقیة، دارالتراث، ص۴۸. </ref> | ||
# طول دادن [[رکوع]] به دو برابر زمان معمول به منظور رسیدن کسی که قصد پیوستن به جماعت را دارد.<ref>علامه حلی، تذکرة الفقهاء، آلالبیت(ع)، ج ۴، ص ۳۲۸.</ref> | #طول دادن [[رکوع]] به دو برابر زمان معمول به منظور رسیدن کسی که قصد پیوستن به جماعت را دارد.<ref>علامه حلی، تذکرة الفقهاء، آلالبیت(ع)، ج ۴، ص ۳۲۸.</ref> | ||
# برنخاستن از جای خود پس از اتمام نماز تا زمانی که نماز مأمومان تمام نشده است.<ref>یزدی، عروةالوثقی، مرکز فقه الائمة الأطهار، ج۱، ص۶۰۶.</ref> | #برنخاستن از جای خود پس از اتمام نماز تا زمانی که نماز مأمومان تمام نشده است.<ref>یزدی، عروةالوثقی، مرکز فقه الائمة الأطهار، ج۱، ص۶۰۶.</ref> | ||
==اقتدا به امام جماعت غیر روحانی== | ==اقتدا به امام جماعت غیر روحانی== | ||
| خط ۷۲: | خط ۷۲: | ||
==جستارهای وابسته== | ==جستارهای وابسته== | ||
* [[امام جمعه]] | *[[امام جمعه]] | ||
== پانویس == | ==پانویس== | ||
{{پانوشت}} | {{پانوشت}} | ||
== یادداشت == | ==یادداشت== | ||
{{یادداشت‌ها}} | {{یادداشت‌ها}} | ||
== منابع == | ==منابع== | ||
{{منابع}} | {{منابع}} | ||
*امام خمینی، روح الله، استفتائات، قم، جامعه مدرسین، ۱۳۷۲ش. | *امام خمینی، روح الله، استفتائات، قم، جامعه مدرسین، ۱۳۷۲ش. | ||