سید محمدمهدی خراسانی: تفاوت میان نسخه‌ها
جز
←ولادت، نسب و درگذشت
(تمیزکاری) |
|||
| خط ۲۸: | خط ۲۸: | ||
وی مدتی شاگرد [[وحید بهبهانی]] بود. [[سید محمدحسن زنوزی]]، [[سید دلدارعلی نقوی]]، [[سید محمد مهدی بحرالعلوم]] از شاگردان وی بوده‌اند. او در مسائل اجتماعی و سیاسی فعال و صاحب نفوذ بود. فعالیت‌های وی باعث [[کینه‌توزی|کینه‌ورزی]] صاحب منصبان حکومتی و توطئه کشتن وی شد. سرانجام در [[رمضان]] سال ۱۲۱۸ ق در [[حرم امام رضا(ع)]]، به [[شهادت]] رسید. | وی مدتی شاگرد [[وحید بهبهانی]] بود. [[سید محمدحسن زنوزی]]، [[سید دلدارعلی نقوی]]، [[سید محمد مهدی بحرالعلوم]] از شاگردان وی بوده‌اند. او در مسائل اجتماعی و سیاسی فعال و صاحب نفوذ بود. فعالیت‌های وی باعث [[کینه‌توزی|کینه‌ورزی]] صاحب منصبان حکومتی و توطئه کشتن وی شد. سرانجام در [[رمضان]] سال ۱۲۱۸ ق در [[حرم امام رضا(ع)]]، به [[شهادت]] رسید. | ||
==ولادت، نسب و درگذشت== | ==ولادت، نسب و درگذشت== | ||
سید | سید محمدمهدی را به دلیل ولادتش در [[اصفهان]] و اقامتش در [[مشهد]]، اصفهانی و مشهدی و به سبب [[سیادت|سیادتش]] موسوی خوانده‌اند. خراسانی ملقب به شهید ـ شهید ثالث یا رابع ـ است. او در ۱۱۵۲ق. (و به نقلی ۱۱۵۳ق.) در خانواده‌ای اهل علم و [[تقوا]] متولد شد. پدرش هدایت‌الله نام داشت و در سلسله نَسَب وی، نام [[شاه نعمت‌الله ولی]]، ذكر شده است.<ref>ر.ک:آزاد كشمیری، نجوم‌السماء، ص۳۵۳؛ قمی، فوائدالرضویه، ج۲، ص۶۷۱؛ رضوی، شجره طیبه، ص۴۱۲؛ مدرس، تاریخ علماء خراسان، ص۵۴ـ۵۷</ref> | ||
===شهادت=== | ===شهادت=== | ||
| خط ۳۶: | خط ۳۶: | ||
===فرزندان=== | ===فرزندان=== | ||
* سید میرزا داوود(درگذشت۱۲۴۰ق)؛<ref>شرف الدين، مع موسوعات رجال الشيعة، ۱۴۱۱ق، ج۳، ص۵</ref> | *سید میرزا داوود(درگذشت۱۲۴۰ق)؛<ref>شرف الدين، مع موسوعات رجال الشيعة، ۱۴۱۱ق، ج۳، ص۵</ref> | ||
* سید عبد الجواد خراسانی؛<ref>آقابزرگ تهرانى، طبقات أعلام الشيعة، ۱۴۳۱ق، ج۲، ص۷۰۴.</ref> | *سید عبد الجواد خراسانی؛<ref>آقابزرگ تهرانى، طبقات أعلام الشيعة، ۱۴۳۱ق، ج۲، ص۷۰۴.</ref> | ||
* ملا محمدفاضل؛<ref>صدر، تكملة أمل الآمل، ۱۴۲۹ق، ج۵، ص۴۶۴.</ref> | *ملا محمدفاضل؛<ref>صدر، تكملة أمل الآمل، ۱۴۲۹ق، ج۵، ص۴۶۴.</ref> | ||
==تحصیلات و اقامت در مشهد== | ==تحصیلات و اقامت در مشهد== | ||
* [[آقا محمد بیدآبادی]]" علوم عقلی را در [[اصفهان]] از او فرا گرفت. | *[[آقا محمد بیدآبادی]]" علوم عقلی را در [[اصفهان]] از او فرا گرفت. | ||
* [[حسین عاملی مشهدی]]؛[[امام جمعه]]، حكیم و ریاضی‌دان، اصفهانی در [[مشهد]] ریاضیات را نزد وی آموخت. | *[[حسین عاملی مشهدی]]؛[[امام جمعه]]، حكیم و ریاضی‌دان، اصفهانی در [[مشهد]] ریاضیات را نزد وی آموخت. | ||
* [[محمدباقر بهبهانی |وحید بهبهانی]] و [[شیخ محمد فتونی|شیخ محمد فتّونی عاملی]] ؛ اصفهانی(خراسانی) در [[عتبات]]، [[علم فقه|فقه]]، [[علم اصول|اصول]] و [[علم حدیث|حدیث]] را از این دو استاد معروف آن زمان، فرا گرفت.<ref>مدرس، تاریخ علماء خراسان، ص۵۵؛ آزاد كشمیری، نجوم‌السماء، ص۳۵۳؛ اعتمادالسلطنه، مطلع‌الشمس، ج۲، ص۶۸۲؛ امینی، شهداءالفضیلة، ص۲۷۵ـ۲۷۶</ref>خراسانی را از جمله مَهادی محمدین اربعه (چهارتن از علما که نامشان محمدمهدی است) می‌دانند که بزرگ‌ترین شاگردان علامه وحید بهبهانی بوده‌اند. سه تن دیگر محامده اربعه عبارتند از: [[سید محمدمهدی بحرالعلوم]]، سید محمدمهدی شهرستانی حائری، علامه [[محمدمهدی نراقی]].<ref>صدر، تكملة أمل الآمل، ۱۴۲۹ق، ج۵، ص۴۸۷.</ref> | *[[محمدباقر بهبهانی |وحید بهبهانی]] و [[شیخ محمد فتونی|شیخ محمد فتّونی عاملی]] ؛ اصفهانی(خراسانی) در [[عتبات]]، [[علم فقه|فقه]]، [[علم اصول|اصول]] و [[علم حدیث|حدیث]] را از این دو استاد معروف آن زمان، فرا گرفت.<ref>مدرس، تاریخ علماء خراسان، ص۵۵؛ آزاد كشمیری، نجوم‌السماء، ص۳۵۳؛ اعتمادالسلطنه، مطلع‌الشمس، ج۲، ص۶۸۲؛ امینی، شهداءالفضیلة، ص۲۷۵ـ۲۷۶</ref>خراسانی را از جمله مَهادی محمدین اربعه (چهارتن از علما که نامشان محمدمهدی است) می‌دانند که بزرگ‌ترین شاگردان علامه وحید بهبهانی بوده‌اند. سه تن دیگر محامده اربعه عبارتند از: [[سید محمدمهدی بحرالعلوم]]، سید محمدمهدی شهرستانی حائری، علامه [[محمدمهدی نراقی]].<ref>صدر، تكملة أمل الآمل، ۱۴۲۹ق، ج۵، ص۴۸۷.</ref> | ||
* هم‌چنین ببینید:[[مهادی اربعه]] | *هم‌چنین ببینید:[[مهادی اربعه]] | ||
<ref>مدرس، تاریخ علماء خراسان، ص۵۵؛ آزاد كشمیری، نجوم‌السماء، ص۳۵۳؛ اعتمادالسلطنه، مطلع‌الشمس، ج۲، ص۶۸۲؛ امینی، شهداءالفضیلة، ص۲۷۵ـ۲۷۶</ref> | <ref>مدرس، تاریخ علماء خراسان، ص۵۵؛ آزاد كشمیری، نجوم‌السماء، ص۳۵۳؛ اعتمادالسلطنه، مطلع‌الشمس، ج۲، ص۶۸۲؛ امینی، شهداءالفضیلة، ص۲۷۵ـ۲۷۶</ref> | ||
* آخوند خواجویی (احتمالا [[ملا اسماعیل خواجویی]])؛ اصفهانی از ایشان اجازه [[فتوا]] دارد.<ref>ر.ک: امینی، شهداءالفضیلة، ص۲۷۹؛ حبیب‌آبادی، مكارم‌الآثار، ج۳، ص۶۴۶</ref> | *آخوند خواجویی (احتمالا [[ملا اسماعیل خواجویی]])؛ اصفهانی از ایشان اجازه [[فتوا]] دارد.<ref>ر.ک: امینی، شهداءالفضیلة، ص۲۷۹؛ حبیب‌آبادی، مكارم‌الآثار، ج۳، ص۶۴۶</ref> | ||
* [[یوسف بحرانی]]؛ اصفهانی از وی نیز اجازه [[فتوا]] گرفت.<ref>ر.ک: امینی، شهداءالفضیلة، ص۲۷۹؛ حبیب‌آبادی، مكارم‌الآثار، ج۳، ص۶۴۶</ref> | *[[یوسف بحرانی]]؛ اصفهانی از وی نیز اجازه [[فتوا]] گرفت.<ref>ر.ک: امینی، شهداءالفضیلة، ص۲۷۹؛ حبیب‌آبادی، مكارم‌الآثار، ج۳، ص۶۴۶</ref> | ||
* سید عبد الباقی خاتون آبادی؛ <ref>لجنه العلميه فى موسسه الامام الصادق(ع)، معجم طبقات المتكلمين، ۱۴۲۴ق، ج۵، ص۱۹۷.</ref> | *سید عبد الباقی خاتون آبادی؛ <ref>لجنه العلميه فى موسسه الامام الصادق(ع)، معجم طبقات المتكلمين، ۱۴۲۴ق، ج۵، ص۱۹۷.</ref> | ||
وی بعد از سال‌ها كسب دانش، از [[عتبات]] به [[مشهد]] بازگشت و به تعلیم و تربیت شاگردان در علوم عقلی و نقلی مشغول شد.<ref>رضوی، شجره طیبه، ص۴۱۲؛ انصاری‌قمی، شهید رابع، ص۱۷</ref> | وی بعد از سال‌ها كسب دانش، از [[عتبات]] به [[مشهد]] بازگشت و به تعلیم و تربیت شاگردان در علوم عقلی و نقلی مشغول شد.<ref>رضوی، شجره طیبه، ص۴۱۲؛ انصاری‌قمی، شهید رابع، ص۱۷</ref> | ||
| خط ۶۶: | خط ۶۶: | ||
==تالیفات== | ==تالیفات== | ||
آثار میرزا محمدمهدی خراسانی عبارت‌اند از: | آثار میرزا محمدمهدی خراسانی عبارت‌اند از: | ||
# نبراس الهدایة فی شرح كفایة‌الاحكام [[محقق سبزواری]] <small>(متوفی ۱۰۹۰)</small> در شرح باب‌های طهارت، صلاة و [[حج]]. نسخه‌ای از این اثر در كتابخانه [[آستان قدس رضوی]] موجود است.<ref>ر.ک:اوكتایی، فهرست كتب كتابخانه مباركه آستان قدس رضوی، ج۵، ص۵۲۳ـ۵۲۴؛ قس امین، اعیان الشیعة، ج۱۰، ص۷۵</ref> | #نبراس الهدایة فی شرح كفایة‌الاحكام [[محقق سبزواری]] <small>(متوفی ۱۰۹۰)</small> در شرح باب‌های طهارت، صلاة و [[حج]]. نسخه‌ای از این اثر در كتابخانه [[آستان قدس رضوی]] موجود است.<ref>ر.ک:اوكتایی، فهرست كتب كتابخانه مباركه آستان قدس رضوی، ج۵، ص۵۲۳ـ۵۲۴؛ قس امین، اعیان الشیعة، ج۱۰، ص۷۵</ref> | ||
# شرح دروس كه به خراسانی منسوب است و برخی آن را همان نبراس‌الهدایة فی شرح كفایة‌الاحكام می‌دانند.<ref>ر.ک:نوری، ج۳، ص۴۲۹؛ رضوی، شجره طیبه، ص۴۱۱ـ۴۱۲</ref> گروهی دیگر نیز آن را اثر دیگری با عنوان شرح كتاب الدروس الشرعیة فی الفقه‌الامامیة از شهید اول <small>(متوفی ۷۸۶)</small> دانسته‌اند.<ref>ر.ک:آزادكشمیری، نجوم‌السماء، ص۳۵۳؛ حبیب‌آبادی، مكارم‌الآثار، ج۳، ص۶۴۶ـ۶۴۷</ref> | #شرح دروس كه به خراسانی منسوب است و برخی آن را همان نبراس‌الهدایة فی شرح كفایة‌الاحكام می‌دانند.<ref>ر.ک:نوری، ج۳، ص۴۲۹؛ رضوی، شجره طیبه، ص۴۱۱ـ۴۱۲</ref> گروهی دیگر نیز آن را اثر دیگری با عنوان شرح كتاب الدروس الشرعیة فی الفقه‌الامامیة از شهید اول <small>(متوفی ۷۸۶)</small> دانسته‌اند.<ref>ر.ک:آزادكشمیری، نجوم‌السماء، ص۳۵۳؛ حبیب‌آبادی، مكارم‌الآثار، ج۳، ص۶۴۶ـ۶۴۷</ref> | ||
# رساله نوروزیه، در رد رساله نوروزیه [[ملا اسماعیل خواجویی]].از این رساله باعنوان فی تحقیق‌النیروز نیز یاد شده است.<ref>ر.ک:زنوزی، ریاض‌الجنة، ج ۳، ص ۴۲۹</ref> | #رساله نوروزیه، در رد رساله نوروزیه [[ملا اسماعیل خواجویی]].از این رساله باعنوان فی تحقیق‌النیروز نیز یاد شده است.<ref>ر.ک:زنوزی، ریاض‌الجنة، ج ۳، ص ۴۲۹</ref> | ||
# رسالة فی رد رسالة المحاباتیة كه در رد اثر [[محمدباقر بهبهانی|محمدباقر وحید بهبهانی]] است.<ref>ر.ک: زنوزی، ریاض‌الجنة، ج۳، ص۴۲۹</ref> | #رسالة فی رد رسالة المحاباتیة كه در رد اثر [[محمدباقر بهبهانی|محمدباقر وحید بهبهانی]] است.<ref>ر.ک: زنوزی، ریاض‌الجنة، ج۳، ص۴۲۹</ref> | ||
# رسالة فی صلوة‌اللّیل.<ref>نوری، ج۳، ص۴۲۹</ref> | #رسالة فی صلوة‌اللّیل.<ref>نوری، ج۳، ص۴۲۹</ref> | ||
# رساله‌ای در بقاء اجساد ائمه (ع) در قبور<ref>ر.ک: حائری، فهرست كتابخانه مجلس شورای ملی، ج۹، بخش ۱، ص۳۲۲</ref> | #رساله‌ای در بقاء اجساد ائمه (ع) در قبور<ref>ر.ک: حائری، فهرست كتابخانه مجلس شورای ملی، ج۹، بخش ۱، ص۳۲۲</ref> | ||
==معرفی کتاب== | ==معرفی کتاب== | ||
| خط ۷۸: | خط ۷۸: | ||
==جستارهای وابسته== | ==جستارهای وابسته== | ||
* [[حبیب خراسانی]] | *[[حبیب خراسانی]] | ||
== پانویس == | ==پانویس== | ||
{{پانوشت}} | {{پانوشت}} | ||
== منابع == | ==منابع== | ||
{{منابع}} | {{منابع}} | ||
* محمدعلی‌بن صادق آزادكشمیری، كتاب نجوم‌السماء فی تراجم‌العلماء، قم، ۱۳۹۴ق. | * محمدعلی‌بن صادق آزادكشمیری، كتاب نجوم‌السماء فی تراجم‌العلماء، قم، ۱۳۹۴ق. | ||
| خط ۱۰۴: | خط ۱۰۴: | ||
==پیوند به بیرون== | ==پیوند به بیرون== | ||
* منبع مقاله: [https://rch.ac.ir/article/Details?id=8490 دانشنامه جهان اسلام] | *منبع مقاله: [https://rch.ac.ir/article/Details?id=8490 دانشنامه جهان اسلام] | ||
{{روحانیان شهید شیعه}} | {{روحانیان شهید شیعه}} | ||
{{فقیهان شیعه در قرن ۱۳ق}} | {{فقیهان شیعه در قرن ۱۳ق}} | ||