پرش به محتوا

حدیث: تفاوت میان نسخه‌ها

۵۹۹ بایت حذف‌شده ،  ‏۲۸ مهٔ ۲۰۲۳
جز
خط ۳: خط ۳:
''' حدیث ''' سخنی است که از گفتار یا رفتار یا تقریر [[حضرت محمد صلی الله علیه و آله|پیامبر اسلام(ص)]] و دیگر [[چهارده معصوم|معصومان(ع)]] حکایت می‌کند. حدیث، بعد از قرآن، دومین منبع برای شناخت آموزه‌های دینی است و نقشی مهم در فهم [[مسلمان|مسلمانان]] از دین و شکل‌گیری علوم اسلامی، همچون [[فقه]] و [[اصول فقه|اصول]] و [[کلام اسلامی|کلام]] و [[تفسیر قرآن|تفسیر]] داشته است.
''' حدیث ''' سخنی است که از گفتار یا رفتار یا تقریر [[حضرت محمد صلی الله علیه و آله|پیامبر اسلام(ص)]] و دیگر [[چهارده معصوم|معصومان(ع)]] حکایت می‌کند. حدیث، بعد از قرآن، دومین منبع برای شناخت آموزه‌های دینی است و نقشی مهم در فهم [[مسلمان|مسلمانان]] از دین و شکل‌گیری علوم اسلامی، همچون [[فقه]] و [[اصول فقه|اصول]] و [[کلام اسلامی|کلام]] و [[تفسیر قرآن|تفسیر]] داشته است.


در آغاز، فرایند شنیدن و انتقال احادیثْ شفاهی بود. سپس به‌صورت مکتوب درآمد. [[کتابت حدیث]] را مهم‌ترین عامل در حفظ و انتقال احادیث معصومان می‌دانند. نوشتن حدیث، در دوره‌ای، به‌علت وضع سیاست [[منع حدیث|منع‌حدیث]] توسط دو خلیفه اول، ممنوع بوده است؛ اما صد سال بعد، به دستور [[عمر بن عبدالعزیز]]، هشتمین خلیفه [[بنی‌امیه|اموی]]، رسماً این قانون برداشته شد و کتابت حدیث رواج یافت.
در آغاز، فرایند ضبط و انتقال احادیثْ شفاهی بود. سپس به‌صورت مکتوب درآمد. [[کتابت حدیث]] را مهم‌ترین عامل در حفظ و انتقال احادیث معصومان می‌دانند. نوشتن حدیث، در دوره‌ای، به‌علت وضع سیاست [[منع حدیث|منع‌حدیث]] توسط دو خلیفه اول، ممنوع بوده است؛ اما صد سال بعد، به دستور [[عمر بن عبدالعزیز]]، هشتمین خلیفه [[بنی‌امیه|اموی]]، رسماً این قانون برداشته شد و کتابت حدیث رواج یافت.


البته به‌گفته حدیث‌پژوهان شیعه، شیعیان، به‌سفارش امامان، از همان ابتدا احادیث را ضبط می‌کردند و می‌گویند نخستین کتاب حدیثی‌ای که در اسلام نوشته شد، [[کتاب علی(ع)|کتابُ علی]] یا الجامعه است. مراحل تدوین حدیث [[شیعه]]، شامل ضبط احادیث، تبویب و تنظیم احادیث، و سپس جمع‌آوری آن‌ها در جوامع حدیثی می‌شود.
البته به‌گفته حدیث‌پژوهان شیعه، شیعیان، به‌سفارش امامان، از همان ابتدا احادیث را ضبط می‌کردند و می‌گویند نخستین کتاب حدیثی‌ای که در اسلام نوشته شد، [[کتاب علی(ع)|کتابُ علی]] یا الجامعه است. مراحل تدوین حدیث [[شیعه]]، شامل ضبط احادیث، تبویب و تنظیم احادیث، و سپس جمع‌آوری آن‌ها در جوامع حدیثی می‌شود.
خط ۲۸: خط ۲۸:
[[پرونده:Man laa yahzor.jpg|180px|بندانگشتی|[[من لایحضره الفقیه (کتاب)|'''مَن لایَحْضُرُهُ الفَقیه''']]، اثر [[شیخ صدوق]]، از [[کتب اربعه]] حدیثی شیعه]]
[[پرونده:Man laa yahzor.jpg|180px|بندانگشتی|[[من لایحضره الفقیه (کتاب)|'''مَن لایَحْضُرُهُ الفَقیه''']]، اثر [[شیخ صدوق]]، از [[کتب اربعه]] حدیثی شیعه]]
{{اصلی|کتابت حدیث}}
{{اصلی|کتابت حدیث}}
به‌گفته پژوهشگران، نوشتن روایت‌های [[حضرت محمد صلی الله علیه و آله|پیامبر اسلام(ص)]] و [[اهل‌بیت(ع)]] عامل مهم حفظ روایات اسلامی بوده است.<ref>معارف، «بررسی سیر تاریخی کتابت حدیث در شیعه»، ص۷۴.</ref> نورالدین عِتْر، حدیث‌دان اهل‌تسنن، نوشته است کتابت حدیث اصلی‌ترین وسیله برای حفظ [[حدیث]] و انتقال آن به نسل‌های آینده بوده است.<ref>عتر، منهج النقد فی علوم الحدیث، ۱۴۱۸ق، ص۳۹-۴۰.</ref> طبق گفته [[سید محسن امین]]، مؤلف کتاب [[اعیان الشیعة (کتاب)|اَعیان‌الشّیعه]]، شیعیان از زمان [[امام علی علیه‌السلام|امام علی‌(ع)]] تا دوره [[امام حسن عسکری علیه‌السلام|امام عسکری‌(ع)]] ۶۶۰۰ کتاب حدیثی تألیف کردند.<ref>امین، أعیان الشیعه، ۱۴۰۳، ج۱، ص۱۴۰.</ref>
به‌گفته حدیث‌پژوهان، ضبط و انتقال احادیث، در ابتدا، شفاهی بود و سپس به‌صورت مکتوب درآمد.<ref>فضلی، اصول‌الحدیث، ۱۴۲۰ق، ص۱۴.</ref> آنان نوشتن روایت‌های [[حضرت محمد صلی الله علیه و آله|پیامبر اسلام(ص)]] و [[اهل‌بیت(ع)]] را عامل مهم حفظ روایات اسلامی می‌دانند.<ref>معارف، «بررسی سیر تاریخی کتابت حدیث در شیعه»، ص۷۴.</ref> نورالدین عِتْر، حدیث‌دان اهل‌سنت، نوشته است کتابت حدیث مهم‌ترین وسیلهٔ حفظ [[حدیث]] و انتقال آن به نسل‌های آینده بوده است.<ref>عتر، منهج النقد فی علوم الحدیث، ۱۴۱۸ق، ص۳۹-۴۰.</ref>


به‌جهت آن‌که در سنت اسلامی، احادیث دومین منبع شناخت معارف دینی شمرده می‌شوند، کتابت حدیث در دوران پیامبر(ص) و امامان را امری مهم می‌دانند.<ref>توحیدی، «بررسی کتابت حدیث در دوره صحابه»، ص۸۷.</ref> گفته‌اند احادیث متعددی از [[چهارده معصوم|امامان شیعه(ع)]] در توصیه به کتابت حدیث وجود دارد.<ref>برای نمونه نگاه کنید به: ترمذی، سنن الترمذی، ۱۳۹۵ق، ج۵، ص۳۹؛ کلینی، کافی، ۱۴۰۷ق، ج۱، ص۵۲، حدیث ۸، ۹ و ۱۰؛ ابن‌شعبه، تحف‌العقول، ۱۴۰۴ق، ص۳۶.</ref> شهید ثانی، به‌علت آن‌که در دورهٔ او کتاب‌های دینی به‌مقدار کافی وجود نداشت، نوشتن حدیث را [[واجب عینی]] می‌دانست.<ref>شهید ثانی، منیة المرید، ۱۴۰۹ق، ص۳۳۹.</ref>
برپایه روایات، [[چهارده معصوم|امامان شیعه(ع)]] به کتابت حدیث توصیه کرده‌اند.<ref>برای نمونه نگاه کنید به کلینی، کافی، ۱۴۰۷ق، ج۱، ص۵۲، حدیث ۸، ۹ و ۱۰؛ ابن‌شعبه، تحف‌العقول، ۱۴۰۴ق، ص۳۶.</ref> طبق سخن [[سید محسن امین]]، نویسنده کتاب [[اعیان الشیعة (کتاب)|اَعیان‌الشّیعه]]، شیعیان از زمان [[امام علی علیه‌السلام|امام علی‌(ع)]] تا دوره [[امام حسن عسکری علیه‌السلام|امام عسکری‌(ع)]] ۶۶۰۰ کتاب حدیثی تألیف کردند.<ref>امین، أعیان الشیعه، ۱۴۰۳، ج۱، ص۱۴۰.</ref>


گردآوری احادیث در دوره‌های مختلف، ویژگی‌های متفاوتی داشته است. ازاین‌رو حدیث‌شناسان از [[ادوار حدیث]] سخن گفته، خصوصیت‌های متمایزی را برای هر دوره ذکر کرده‌اند.<ref>معارف، «تدوین حدیث»، ص۷۵۰.</ref>
شهید ثانی، به‌علت آن‌که در دورهٔ او کتاب‌های دینی به‌مقدار کافی وجود نداشت، نوشتن حدیث را [[واجب عینی]] می‌دانست.<ref>شهید ثانی، منیة المرید، ۱۴۰۹ق، ص۳۳۹.</ref>


==منع نوشتن حدیث==
==منع نوشتن حدیث==
Automoderated users، confirmed، protected، templateeditor
۳٬۲۷۶

ویرایش